Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Mang Fan ni Ngad Pied Ban’en Ngak e En Bay Urngin Ban’en Rok?

Mang Fan ni Ngad Pied Ban’en Ngak e En Bay Urngin Ban’en Rok?

“Got romad, chiney e gamad be pining e magar ngom, ma gamad be pining e sorok nga fithingam nib mathangeluwol.”​—1 KRON. 29:13, BT.

TANG: 80, 50

1, 2. Uw rogon nib gol Jehovah u rogon ni ma maruwel ko pi n’en ni bay rok?

 JEHOVAH e ir reb e Got nib gol. Gubin ban’en ni bay rodad e ir e ke yib rok. Gubin e gol, nge silber, nge pi n’en nrib manigil ni bay ko re fayleng ney e ir e ba milfan ngak, ma ma fanay e pi n’em ni nge pi’ e tin nib t’uf ko pi n’en nib fos ni bay u fayleng. (Ps. 104:13-15; Hag. 2:8) Boor e thin nu Bible ni be weliy rogon ni i fanay Jehovah e pi n’en ni bay rok nrib manigil u daken e maang’ang ni nge pi’ e tin nib t’uf ko girdi’ rok.

2 Aningeg i ragag e duw ni pi’ Jehovah e manna nge ran ni fan ko fare nam nu Israel u nap’an ni yad be milekag u daken e ted. (Ex. 16:35) Bochan e re n’ey, ma aram mu ur pared nib gaman e tin nib t’uf rorad. (Neh. 9:20, 21) Ki ngongliy Jehovah e maang’ang u daken Elisha ni profet me yoornag e gapgep ni bay rok fare pin nib yul’yul’ ni ke yim’ figirngin. Re tow’ath nem ni pi’ Got ngak e ayuweg ni nge thang urngin e malfith rok, ma salpiy ni aw e yad ra gaman fa gal pagel ni fak riy ko par rorad. (2 Ki. 4:1-7) Ki ngongliy Jesus e maang’ang u daken gelngin Jehovah me yag ni pi’ e ggan nge salpiy ko ngiyal’ ni ke t’uf ni nge pi’ riy.​—Matt. 15:35-38; 17:27.

3. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

3 Rayog rok Jehovah ni nge fanay urngin e pi n’en ni bay ko re fayleng ney ni baadag ni nge fanay ni nge pi’ e tin nib t’uf ko pi n’en ni ke sunmiy u fayleng. Machane, ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi tapigpig rok ni ngar fanayed e pi n’en ni bay rorad ni ngar pied e ayuw ko maruwel ni be rin’ e ulung rok. (Ex. 36:3-7; mu beeg e Proverbs 3:9.) Mang fan ni baadag Jehovah ni ngad fanayed e pi n’en nib fel’ ni bay rodad ni fan ngak? Uw rogon ni i pi’ boch e tapigpig rok Jehovah kakrom e ayuw ni fan ko maruwel rok? Uw rogon ni ma maruwel e ulung rodad ko salpiy ni ayuw ni ma pi’ e girdi’ e ngiyal’ ney? Gad ra weliy e fulweg ko pi deer ney ko re article ney.

MANG FAN NI GAD MA PI’ E TIN NI BAY RODAD NGAK JEHOVAH?

4. Mang e gad be dag ngak Jehovah u nap’an ni gad ra pi’ e ayuw ko maruwel rok?

4 Gad ma pi’ e tin ni bay rodad ngak Jehovah ni bochan e ba t’uf rodad mab ga’ fan u wan’dad. Gad ra lemnag urngin ban’en ni ke rin’ ni fan ngodad ma gad baadag ni ngad pininged e magar riy ngak. Nap’an ni be weliy David ni Pilung murung’agen e pi n’en nib t’uf ni ngan pi’ ni ayuw ni fan ko fare tempel ni ngan toy, ma aram me yog ni urngin ban’en ni bay rodad e Jehovah e ke yib rok, ma pi n’en ni gad ra pi’ ngak e ka bogi ban’en ni ir e ke yib rok.​—Mu beeg e 1 Kronicles 29:11-14.

Gad ma pi’ e tin ni bay rodad ngak Jehovah ni bochan e ba t’uf rodad

5. Uw rogon ni be dag e Bible ni ayuw ni gad ma pi’ ni gad ba gol ngay e aram bang ko bin riyul’ e liyor nib ga’ fan?

5 Pi n’en ni gad ma pi’ ngak Jehovah e ku aram bang ko liyor rodad ngak. Nap’an nni pilyeg e changar rok apostal John, ma aram me rung’ag laman e pi tapigpig rok Jehovah u tharmiy ni be lungurad: “Somol romad ma Got romad! Ba’ rogom ni nga nog e sorok ngom, min ta’ fam, ma ba’ rogom ni nge mil suwon urngin ban’en ngom. Yi gur e mu sunumiy urngin ban’en, yi gur e mu lemnag mi yad sum ni yad ba fos.” (Rev. 4:11) Dariy e maruwar riy ni bay rogon ni ngad pininged e sorok ngak Jehovah ma gad tayfan. Ere, aram fan ni gad baadag ni ngad pied e tin th’abi fel’ rodad ngak. I yog Jehovah ngak piyu Israel u daken Moses ni ngar ted dalip e madnom u gubin e duw. Bang ko liyor ni yad ma tay u nap’an e pi madnom nem e aram e ngar pied boch e tow’ath ngak Jehovah. Ere, nap’an ni yad ra yan nga p’eowchen Jehovah ma thingar ra ‘feked ba tow’ath i yan.’ (Deut. 16:16) Ku arrogon e ngiyal’ ney ni ayuw ni gad ma pi’ ni gad ba gol ngay e aram bang ko liyor rodad nib ga’ fan. Aray rogon ni gad be pi’ e ayuw ma gad be dag nib ga’ fan u wan’dad e maruwel ni be rin’ e ulung rok Jehovah.

6. Mang fan ni faanra ud pied ban’en ma ra yib angin ngodad? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

6 Bay angin nra yib ngodad ni faanra ud pied ban’en ni gad ba gol ngay ko bin ni kemus ni ngaud lemnaged ni ngaun pi’ ban’en ngodad. (Mu beeg e Proverbs 29:21.) Rayog ni ngad taareb rogonnaged e re n’ey ngak reb e bitir ni ke fanay e salpiy ni ma pi’ e gallabthir rok ngak ni nge chuw’iy ba tow’ath riy ni fan ngorow. Dariy e maruwar riy nra felfelan’ fa gallabthir ko re tow’ath ney! Fa reb e rayog ni ngan taareb rogonnag ngak reb e pagel ara rugod ni be pioneer ma ka be par u tabinaw, ma aram mi i pi’ boch e salpiy ni ayuw ko gallabthir rok ni fan ko pi n’en nib t’uf u lan e tabinaw. Yugu aram rogon nder lemnag fa gallabthir ni nge pi’ fare tir e pi n’ey, machane yow ra fek fare tow’ath ni bochan e aram reb e kanawo’ nrayog ni nge dag fare tir ni be pining e magar ngorow ko pi n’en ni yow ma rin’ ni fan ngak. Ku arrogodad ni manang Jehovah ni faanra ud pied boch ban’en nib fel’ ni bay rodad, ma ra yib angin ngodad.

ROGON NI I PI’ E PI TAPIGPIG ROK GOT BOCH BAN’EN KAKROM

7, 8. Uw rogon ni i dag e pi tapigpig rok Jehovah kakrom e kanawo’ nib fel’ u rogon ni ur pied e ayuw (a) nga boch e maruwel ni un rin’? (b) ngak e piin ni yad be yarmiy rogon e maruwel rok?

7 Gad ra beeg e Bible, ma gad ra fil riy ni i pi’ e girdi’ rok Jehovah boch ban’en ni ayuw ni fan ko maruwel rok. Immoy yu ngiyal’ ni ur pied boch ban’en ni fan nga boch e maruwel ni un rin’. Bod ni, yog Moses ni ngan pi’ boch ban’en ni ayuw ni fan ko fare tabernacle ni ngan toy. Ku arrogon e n’en ni rin’ David ni Pilung u nap’an ni yibe yan ni ngan toy fare tempel. (Ex. 35:5; 1 Kron. 29:5-9) Nap’an Jehoash ni Pilung, ma aram me fanay e pi prist e salpiy ni ke pi’ e girdi’ ni ngan ngongliy e yungin ni ke kireb ko tempel rok Jehovah. (2 Ki. 12:4, 5) Nap’an ni nang e pi walag u lan e ulung ni Kristiano ko bin som’on e chibog ni ke t’uf e ayuw ko pi walag ni bochan ba uyungol ni ke yib, ma aram mar “turguyed ni nge bagayad me pi’ urngin e tin nrayog rok ngar ayuweged e piin ni walagrad ni girdien Kristus ni yad be par u Judea.”​—Acts 11:27-30.

8 Ku immoy yu ngiyal’ ni i pi’ e pi tapigpig rok Jehovah e salpiy ni ayuw ni fan ngak e piin ni yad be yarmiy rogon e maruwel rok. Nap’an ni immoy piyu Israel u tan fare Motochiyel rok Moses, ma aram e pi Levite e dariy e f’oth rorad ni yima pi’ ni bod rogon e tin ni ka bay e ganong. Machane ma pi’ piyu Israel ragag guruy ko tin ni bay rorad ban’en ngorad ni ayuw, ya nge yag ni ngkur ululgad ko maruwel ni yad be tay u tabernacle. (Num. 18:21) Ku arrogon e n’en ni un rin’ ngak Jesus nge pi apostal rok boch nga tomuren. Immoy boch e ppin ni “ur ayuweged [yad] ko tin ni nge yog ngorad.”​—Luke 8:1-3.

Gubin e girdi’ ni tin nib fel’ rogon nge tin nib gafgow nrayog ni ngar pied boch ban’en ni ayuw

9. Uw e yib boch ban’en riy ni un pi’ ni ayuw kakrom?

9 Riyul’ ni pi ayuw nem ni un pi’ e ba thilthil e gin ni i yib riy. Pi n’en ni i pi’ piyu Israel ni ayuw u nap’an nni toy fare tabernacle e dabisiy nib muun ngay boch ban’en nib tolang puluwon nra feked u Egypt. (Ex. 3:21, 22; 35:22-24) Nap’an e bin som’on e chibog, ma aram me pi’ boch e Kristiano boch ban’en nib milfan ngorad ni chuway’ ni bod rogon e binaw nge naun, ma aram mar feked e salpiy riy ngar pied ngak fapi apostal, ma aram me pi’ e pi apostal e pi salpiy nem ngak e piin ni ke t’uf e ayuw rorad. (Acts 4:34, 35) Ku bay boch e Kristiano ni ur ted boch e salpiy ni ngar pied ni ayuw ni fan ko maruwel ni un rin’ e ngiyal’ nem. (1 Kor. 16:2) Bochan e re n’ey, ma aram e gubin e girdi’ ni tin nib fel’ rogon nge tin nib gafgow nrayog ni ngar pied boch ban’en ni ayuw.​—Luke 21:1-4.

ROGON NI GAD MA PI’ BOCH BAN’EN E NGIYAL’ NEY

10, 11. (a) Uw rogon nrayog ni ngad folwokgad rok e pi tapigpig rok Jehovah kakrom ni yad ba gol? (b) Uw rogon u wan’um e ayuw ni ga ma pi’ ni fan ko fare maruwel ni machib?

10 Ngiyal’ ney e ku rayog ni nga nog ngodad ni ngad pied e ayuw ni fan nga reb e maruwel ni ngan rin’. Bod nsana rayog ni be lemnag e ulung rom ni ngan ngongliy yu yang ni ke kireb ko Tagil’ e Liyor romed ara ngan toy reb nib beech. Fa reb e rayog ni ka nog nib t’uf ni ngan pi’ boch e salpiy ni ayuw ya ngan ngongliy yu yang ni ke kireb ko branch ofis rodad, ara ngan pi’ ni ayuw ni fan nga reb e convention ni ngad ted, ara ngan ayuweg boch e walag ni kar gafgowgad ni bochan e yoko’, ara durru’, ara boch ban’en ni ma yib ni yima gafgow riy. Ku gad ma pi’ e salpiy ni ayuw ni nge ayuweg e piin ni yad ma maruwel ko pi tochuch nge branch ofis rodad u ga’ngin yang e fayleng. Pi ayuw ney ni gad ma pi’ e ku ma ayuweg e pi missionary, nge special pioneer, nge pi walag ni yad ma lekag e ulung. Dabisiy ni ku bay e salpiy ni ayuw ni ma pi’ e ulung rom u gubin e pul ya nge yag ni ngan toy boch e Assembly Hall nge Tagil’ e Liyor ni fan ngak pi walagdad u yugu boch e nam.

11 Gad gubin nrayog ni ngad pied e ayuw ni fan ko maruwel ni be rin’ e ulung rok Jehovah e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran. Yooren e ayuw ni yima pi’ e dan nang ko mini’ e ke yib rok. Nap’an ni gad ra tay e salpiy ni ayuw nga lan e kahol u Tagil’ e Liyor rodad ara da pied u online ko jw.org, ma gathi gad ma yog ko girdi’ urngin e salpiy ni kad pied. Machane, sana rayog ni ngad lemnaged ni kaygi achig e salpiy ni kad pied. Yugu aram rogon ma thingar da nanged ni yooren e salpiy ni ayuw ni ma yag ko ulung rodad e nochi salpiy nib achig ni be pi’ e girdi’ ma kan puthuy nga taabang ke ga’. Gathi yibe fek ko salpiy nib ga’ ni ke pi’ in e girdi’. Mus ngak pi walagdad ni yad ba gafgow ma yad ma folwok ko pi Kristiano u Macedonia kakrom ni yugu aram rogon “nri yad ba gafgow,” machane ra weniggad ni ngan pagrad ni ngar pied e ayuw, ma aram mar pied nge pag e fol riy.​—2 Kor. 8:1-4.

12. Uw rogon ni ma guy e ulung rodad rogon ni nge maruwel ko salpiy ni ayuw ni yibe pi’ nib fel’ rogon?

12 Fare Ulung ni Ma Pow’iyey e yad ba yul’yul’ maku yad ba gonop u rogon ni yad ma yarmiy e n’en ni ngan rin’ ko pi salpiy ni ayuw ni yima pi’. (Matt. 24:45) Yad ma meybil ya nge yag nni ayuwegrad ni ngar dugliyed rogon nib fel’ ni ngan maruwel ko pi salpiy ney, maku yad ma yarmiy rogon ni ngan maruwel ngay nib fel’ rogon. (Luke 14:28) Kakrom e pi tapigpig rok Got nib milfan e salpiy ngorad ni be pi’ e girdi’ ni ayuw e yad ma guy rogon ni nge yan i par ni kemus ni pi n’en ni kan dugliy ni ngan fanay e pi salpiy nem ngay e ir e yibe fanay ngay. Bod ni, immoy ba ngiyal’ ni sul Ezra nga Jerusalem ni ke fek e gol, nge silber, nge boch ban’en nib tolang puluwon ni ke pi’ e pilung nu Persia. Pi n’em e yira puthuy urngin e salpiy nra yag riy nib puluw ko bin chiney, mab pag raay e milyon e dolla. I tay Ezra ni pi n’em ni kan pi’ e bogi ban’en ni kan ognag ngak Jehovah. Ere, pi’ e thin ni be yog rogon ni ngan ayuweg e pi chugum nem ndabi iring be’ u nap’an ni yad be milekag i yan e ngaram ni yad be yan u yu yang i ban’en nib gel e riya’ riy. (Ezra 8:24-34) Ki kunuy apostal Paul e salpiy ni ke pi’ e girdi’ ni ayuw ni fan ngak boch e walag u Judea ni kar gafgowgad. I guy rogon ni piin ni nga ranod ra pied e pi salpiy nem ko pi girdi’ nem e ngar “rin’ed e tin nib mat’aw, ni gathi ke mus nu p’eowchen Somol, machane ku er rogon u p’eowchen e girdi’.” (Mu beeg e 2 Korinth 8:18-21.) Ngiyal’ ney e ma folwok e ulung rodad rok Ezra nge Paul ni aram e yad ma kol ayuw u rogon ni yad ma maruwel ko salpiy ni ayuw ni be pi’ e girdi’.

13. Mang fan ni ke thilyeg e ulung rodad boch ban’en u lan fapi duw ni ka fini yan?

13 Rayog ni nge thilyeg chon reb e tabinaw rogon ni yad ma maruwel ko salpiy rorad ya nge dabi yoor e salpiy ni yad be fanay nga urngin ni be yag ngorad. Fa reb e rayog ni ngkur lemnaged yugu boch e kanawo’ nrayog ni ngar momnaged rogon e par rorad riy ya nge yag ni yoor ban’en nrin’ed ni fan ngak Jehovah. Ku arrogon e n’en ni ma rin’ e ulung rok Jehovah. Boor e maruwel nib beech ni kan rin’ u lan fapi duw ni ka fini yan. Bochan e re n’ey ma bay yu ngiyal’ ni boor e salpiy ni gad be fanay ko tin ni be yag ngodad. Ere, aram fan ni ma lemnag e ulung rodad boch e kanawo’ nrayog ni nge lich urngin e salpiy ni yibe fanay riy mu kun momnag rogon e maruwel ni yibe rin’ ya nge yag ni ngan rin’ e pi maruwel nib t’uf ni ngan rin’ ko salpiy ni ayuw ni gimed be pi’.

ANGIN E SALPIY NI AYUW NI GIMED BE PI’

Salpiy ni ayuw ni gimed ma pi’ e ma ayuweg e maruwel ni gad be rin’ u ga’ngin yang e fayleng (Mu guy e paragraph 14-16)

14-16. (a) Mang boch ban’en ni be yag ni ngan rin’ ko salpiy ni ayuw ni gimed be pi’? (b) Mang boch e kanawo’ ni ke yib angin e pi n’ey riy ngom?

14 Boor e tapigpig rok Jehovah ni ke n’uw nap’an ni kar pigpiggad ngak e ka rogned ndawor ra guyed ba ngiyal’ ni ke ngongliy e ulung rok Got boch ban’en ni fan ko pi tapigpig rok ni bod rogon e ngiyal’ ney. U lan fapi duw ni ka fini yan ma kad guyed rogon ni kan tababnag fare website ni jw.org nge fare JW Broadcasting. Fare ke Bible ni New World Translation of the Holy Scriptures e kan pilyeg nga boor mit e thin. U thilin e duw ni 2014 nge 2015, ma aram min tay fare International Convention ni kenggin e “Ngam M’oneged u Wun’med e Gagiyeg rok Got!” ni dalip e rran n’umngin nap’an u lan e tin th’abi ga’ e tagil’ e gosgos u 14 e mach u fayleng i yan. Rib gel e felfelan’ ni tay e piin nra uned ko re muulung nem!

15 Boor e walag ni kar pininged e magar ko ulung rok Jehovah ni bochan e pi tow’ath ney. Baaray e n’en ni ke yoloy ba wu’ e mabgol ni yow ma pigpig u reb e nam u Asia u murung’agen fare JW Broadcasting. Ke lungurow: “Gamow ma pigpig u bochi mach nib achig. Ere, yu ngiyal’ e gamow ma lemnag ni ka yug gu paloggow ko pi walag u ga’ngin yang e fayleng, ma bayi n’en ma gamow ma pagtalin ga’ngin yang e gin ni ke taw e maruwel rok Jehovah ngay. Machane, nap’an ni gamow ra yaliy boch ban’en ni bay ko fare JW Broadcasting, ma aram e n’en ni ma puguran ngomow ni gamow bang u ba ulung i walag ni yad bay u ga’ngin yang e fayleng. Ri baadag e pi walag ko binaw romow e re JW Broadcasting nem. Ba ga’ ni gamow ma rung’ag ni yad ma yog nu tomuren ni yad ra yaliy e pi n’en ni bay riy ni yima ngongliy ni yu pul, ma yad ma thamiy ni gowa kar chugurgad ko pi walag ni yad bang ko fare Ulung ni Ma Pow’iyey. Ere, chiney e yad ba felfelan’ ngay ni yad bang ko ulung rok Got.”

16 Ke chugur i gaman 2,500 e Tagil’ e Liyor ni yibe toy ara yibe ngongliy bayay u ga’ngin yang e fayleng. Ke yog e pi walag u reb e ulung u Honduras ni ke n’uw nap’an ni yad ma athapeg ni nge yag reb e Tagil’ e Liyor ngorad, ma chiney e ke riyul’ e n’en ni ur athapeged. Ere, ra yoloyed ni lungurad: “Gamad ba felfelan’ ni gamad bang ko tabinaw rok Jehovah ni bay u ga’ngin yang e palpalth’ib, maku gamad bang u ba ulung i walag ni yad bay u ga’ngin e fayleng.” Ku boor e walag ni ku rogned boch e thin ni aray rogon u tomuren ni kan pi’ e Bible nge yugu boch e babyor rodad ngorad ni kan pilyeg ko thin rorad, ara nap’an ni ke ayuwegrad e pi walag u tomuren reb e yoko’, ara durru’, ara boch ban’en ni ma yib ni yima gafgow riy, ara nap’an ni kar guyed angin e machib ni kan tay ko yungi n’en ni ma muulung e girdi’ ni yoor ngay ko pi binaw ni yad ma machib riy.

17. Uw rogon ni kad nanged ni be ayuweg Jehovah e ulung rok e ngiyal’ ney?

17 Boor e girdi’ u wuru’ e ulung nder yag ni ngar nanged ko uw rogon ni be yag ni ngad rin’ed urngin e pi maruwel ney u daken e salpiy ni ayuw ni yima pi’. Immoy be’ nib tolang u reb e company nib ga’ ni yan nga reb e branch rodad ni yima printnag e pi babyor rodad riy ni nge guy boch e gi n’em, ma aram mi ri ngat ngay ni piin ni yad be maruwel u rom e kar ognaged yad ni ngar rin’ed e pi maruwel nem, maku salpiy ni ayuw ni yibe pi’ e aram e n’en ni yibe maruwel ngay, maku danir tay boch e gam’ing ni ngan yognag e salpiy riy ni fan ko maruwel u rom. I yog ni maruwel ni gad be rin’ e ban’en nsusun e dabiyog ni nge buch. Riyul’ e re n’ey, machane gad manang ni be yag ni ngad rin’ed gubin e pi n’ey ni bochan e be ayuweg Jehovah e re maruwel ney.​—Job 42:2.

TOW’ATH NRA YAG NGODAD NI FAAN GAD RA PI’ E TIN BAY RODAD NGAK JEHOVAH

18. (a) Mang boch e tow’ath nra yag ngodad ni faan gad ra pi’ e ayuw ko pi maruwel ni yibe rin’ ni fan nga Gil’ilungun Got? (b) Uw rogon nrayog ni ngad filed ngak pi fakdad nge piin ni ka yad bbeech rogon ni ngar rin’ed e re n’ey?

18 Be tay Jehovah fadad ni aram e ke pagdad ni ngad uned i pi’ e ayuw ko bin th’abi ga’ e maruwel ni yibe rin’ e ngiyal’ ney. Ke micheg nra tow’athnagdad ni faan gad ra pi’ e ayuw ko pi maruwel ni yibe rin’ ni fan nga Gil’ilungun. (Mal. 3:10) Ke micheg ni en nra i pi’ ban’en nib gol ngay e ra fel’ rogon. (Mu beeg e Proverbs 11:24, 25.) Kub gel e felfelan’ ni gad ma tay ko pi n’en ni gad ma pi’, ya “ba gel e felfelan’ ni ma yib ko pi’ ban’en ngak be’ ko bin ni be’ e nge pi’ ban’en ngom.” (Acts 20:35) Rayog ni ngad filed ngak pi fakdad nge piin ni ka yad bbeech rogon nrayog ni ngaur pied e ayuw ko re maruwel ney nge pi tow’ath nra yag riy ngorad. Ma rayog ni ngad rin’ed e re n’ey u daken e thin nge ngongol rodad.

19. Uw rogon ni ke pi’ e re article ney e athamgil nga lanin’um?

19 Gubin ban’en ni bay rodad e ke yib rok Jehovah. Ere, faanra ud pied e tin ni bay rodad ngak ma aram e gad be dag nib t’uf rodad mab ga’ fan u wan’dad e pi n’en ni ke rin’ ni fan ngodad. (1 Kron. 29:17) Nap’an ni be pi’ piyu Israel boch ban’en ni ngan fanay ko dimow tempel nni tay kakrom, ma aram mar pied e pi n’em ngak Jehovah u polo’ i gum’ircha’rad “nrib m’agan’rad ngay, ma ri yad ba felfelan’ ngay ni boor ban’en ni kan pi’.” (1 Kron. 29:9, BT) Ku arrogodad ni manga yugu da ululgad ni ngad felfelan’gad ko pi n’en ni gad be pi’ ngak Jehovah ni ir e ke yib rok.