Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Te mau aˈoraa paari a te hoê metua vahine

Te mau aˈoraa paari a te hoê metua vahine

Te mau aˈoraa paari a te hoê metua vahine

“E faaroo mai, e tau tamaiti, i te aˈo a to metua tane, e eiaha e faarue i te [ture] a to metua vahine ra.”—Maseli 1:8; MN.

E NEHENEHE to tatou mau metua—to tatou metua tane e metua vahine—e riro ei pu faufaa roa no te faaitoitoraa, tururaa, e te mau aˈoraa. Te faaite ra te buka Bibilia o te Maseli no te tahi arii apî, o Lemuela, o tei fanaˈo i te hoê “poroi puai, MN” o te “aˈo” no ǒ mai i to ˈna metua vahine ra. Ua papaihia teie mau parau i roto i te Maseli pene 31, e nehenehe atoa tatou e faufaahia na roto i te mau aˈoraa paari a teie metua vahine.—Maseli 31:1.

Mau aˈoraa e tano no te hoê Arii

E haamata te metua vahine o Lemuela e teie mau uiraa o te faarahi hau atu â i to tatou anaanatae: “E nahea ˈtu vau, e tau tamaiti! e nahea, e te tamaiti o tau opu nei! E nahea vau, e te tamaiti o tau euhe e!” Te faaite ra to ˈna tatoruraa i te taparu i to ˈna haapeapea e ia tâuˈa ta ˈna tamaiti i ta ˈna mau parau. (Maseli 31:2) Te horoa maira to ˈna haapeapea i te oraora-maitai-raa i te pae varua o ta ˈna tamaiti i te hoê hiˈoraa no te mau metua Kerisetiano i teie mahana.

No nia i te oraora-maitai-raa o ta ˈna tamaiti, eaha te nehenehe e haapeapea hau atu i te hoê metua vahine maoti te mau arearearaa mâha ore e te mau oraraa taiata i roto i te parau matauhia o te uaina, te mau vahine, e te himene? E farii te metua vahine o Lemuela i teie manaˈo: “Eiaha e horoa i to oe ra puai i te vahine.” Te faaite ra oia i te haerea tia ore mai “te peu e hope ai te mau arii ra i te pohe.”—Maseli 31:3.

Eiaha ia haamoehia i te inu-hua-raa. “Eita e au i te hui arii, e Lemuela, eita e au i te hui arii ia inu i te uaina,” ta ˈna ïa e faaara ra. Nafea te hoê arii e nehenehe ai e horoa i te hoê haavaraa paari e te maramarama e ia ore e “moe i te ture, e ua haapiˈo ê ihora i te parau a te taata i hamani-ino-hia ra” ahiri e ua taero noa oia?—Maseli 31:4-7.

I te tahi aˈe pae, ma te faaatea ê i taua mau peu iino ra, e nehenehe te arii e “[haava ma] te parau-tia, e faatia i tei hamani-ino-hia e te veve.”—Maseli 31:8, 9; MN.

Noa ˈtu e eita te mau taurearea Kerisetiano e riro ei mau “arii” i teie mahana, e tano maitai te mau aˈoraa paari o te metua vahine o Lemuela, mai te peu eita hau atu â. Te tupu rahi nei te inu-hua-raa, te puhipuhiraa i te avaava e te peu morare tia ore i te pae taatiraa i rotopu i te ui apî i to tatou tau, e e mea faufaa e ia haapao maitai te mau taurearea Kerisetiano ia horoa to ratou mau metua i te ‘mau poroi puai.’

Te hoê vahine maitai

Ua tano mau te mau metua vahine i te tapitapiraa i te mau tiaturiraa no te faaipoiporaa a ta ratou mau tamaroa o te piri atura i te paariraa. I muri iho, e huri atu te metua vahine o Lemuela i to ˈna ara-maite-raa i nia i te mau huru maitatai o te hoê vahine maitai. Aita e feaaraa, e faufaa-rahi-hia te hoê taata apî i te hiˈoraa i te manaˈo o te hoê vahine i nia i taua tumu parau faufaa ra.

I roto i te irava 10, ua faahohoˈahia te hoê “vahine maitai” i te mau poe varavara e te faufaa rahi, tei noaahia noa ma te tutavaraa rahi i te mau tau Bibilia. Hoê â huru, e titauhia te tutavaraa ia itea mai te hoê vahine maitai. Maoti i te tapitapi i te faaipoipo oioi, mea maitai i te hoê taata apî ia rave i to ˈna taime no te maiti. I muri iho, e mea ohie aˈe ïa ia ˈna ia haafaufaa rahi mau i ta ˈna taoˈa faufaa i iteahia mai.

No nia i te hoê vahine maitai, teie tei parauhia ia Lemuela: “Te tiaturi ra te aau o tana tane ra ia ˈna.” (Irava 11) Oia ïa, eiaha oia e onoono e ia faatia ta ˈna vahine ia ˈna i roto i te mau tuhaa atoa. Parau mau, e tia i na hoa faaipoipo ia tauaparau raua raua iho hou a rave ai i te mau faaotiraa faufaa, mai teie te huru te mau taoˈa moni rahi aore ra te haapiiraa i ta raua mau tamarii. I roto i taua tuhaa ra e faatupu mai te tauaparauraa i te hoê taairaa piri roa i rotopu ia raua.

Parau mau, e rave rahi ohipa ta te hoê vahine maitai e rave. I roto i te mau irava 13 e tae atu i te irava 27, ua tabulahia te mau aˈoraa e mau faaueraa tumu ta te mau vahine no te mau faito matahiti atoa e nehenehe e faaohipa no te maitai o to ratou utuafare. Ei hiˈoraa, no te moni rahi o te ahu e te mau tauihaa, e haapii te hoê vahine maitai ia riro oia ei rima î e i te faaherehere i te moni ia faaahu maitai e ma te au hoi oia i to ˈna utuafare. (Mau irava 13, 19, 21, 22) Ia iti mai te haamâuˈaraa no te maa a te utuafare, e tanu oia i te mea ta ˈna e nehenehe e e hoo maite oia.—Mau irava 14, 16.

Papu maitai, ‘aita’ teie vahine ‘e amu ra i te maa i noaa i te faatau ra.’ E ohipa puai oia e e faanaho maitai oia i ta ˈna mau ohipa utuafare. (Irava 27) E tatia oia “i tana taupuu ei faaetaeta,” te auraa ra, e faaineine oia i te rohi i roto i te mau ohipa. (Irava 17) E tia oioi oia na mua ˈˈe i te mahana no te haamata i ta ˈna mahana ohipa, e e ohipa oia ma te itoito e tae roa ˈtu i te po. Mai te mea e ua ama noa te lamepa e turama ra i ta ˈna ohipa.—Mau irava 15, 18.

Hau roa ˈtu â, e taata pae varua te vahine maitai. E mǎtaˈu oia i te Atua e e haamori ia ˈna ma te faatura hohonu e ma te tura. (Irava 30) E apiti atoa oia i ta ˈna tane i roto i te haapiiraa o ta raua mau tamarii ia na reira atoa ratou. Te na ô ra te irava 26 e: E haapii oia i ta ˈna mau tamarii “i te parau paari, e te ture ra i te hamani maitai tei tana arero.”

Te hoê tane maitai

No te huti i te ara-maite-raa o te hoê vahine maitai, e tia ia Lemuela ia amo i te mau hopoia a te hoê tane maitai. E faahaamanaˈo te metua vahine o Lemuela ia ˈna i teie mau mea e rave rahi.

E fanaˈo te hoê tane maitai i te hoê faaiteraa maitai no ǒ mai i “te hui [matahiapo] o te fenua ra.” (Maseli 31:23; MN) Oia hoi, ia riro oia ei taata maitai, haavare ore, tiaturihia e mǎtaˈu i te Atua. (Exodo 18:21; Deuteronomi 16:18-20) No reira, ia “itea-noa-hia” oia “i roto i te huiraatira,” i reira e ruru ai te mau taata tiaraa teitei no te aratai i te mau ohipa o te oire. Ia “itea-noa-hia” ei taata mǎtaˈu i te Atua, e tia ia ˈna ia riro ei taata faaau ohie noa e te ohipa ma te au maite e te mau matahiapo o te “fenua,” o te mataeinaa paha.

Eita e ore e na roto i te paraparauraa no te ohipa ta ˈna iho i farerei, e faahaamanaˈo te metua vahine o Lemuela i te faufaaraa ia faaite i te mauruuru no ta ˈna vahine no arauaˈe iho. Eita roa hoê taata i nia i te fenua e riro ei taata here-aˈe-hia e a ˈna. A feruri na i te horuhoru rahi i roto i to ˈna reo a faaite ai oia i mua i te taatoaraa e: “E rave rahi te vahine hamani maitai, o oe râ tei hau ia ratou atoa ra.”—Maseli 31:29.

Papu maitai e ua mauruuru Lemuela i te mau aˈoraa paari a to ˈna metua vahine. Ei hiˈoraa, te tapao ra tatou e i roto i te irava 1, te faahiti ra oia i te mau parau a to ˈna metua vahine mai te mea e no ˈna iho. No reira, ua haapao maitai oia i ta ˈna “aˈo” e ua maitaihia na roto i to ˈna manaˈo paari. Ia faufaa-atoa-hia tatou i teie ‘poroi puai’ ma te faaohipa i te mau faaueraa tumu i roto i to tatou oraraa.

[Hohoˈa i te api 31]

Eita te hoê vahine maitai e amu i “te maa i noaa i te faatau ra”