Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

Kugonza kwa Mulingo Ki Okuleeta Okusemererwa Kwonyini

Kugonza kwa Mulingo Ki Okuleeta Okusemererwa Kwonyini

“Abantu abaine Yahwe nka Ruhanga wabo baine okusemererwa!”​—ZABULI 144:15NW.

EBIZINA: 111, 109

1. Obwire obuturumu nibwahukanaho buta n’obusumi bwa kara?

OBWIRE obu turumu, bw’embaganiza muno habwokuba ebintu ebirukubaho tibikabahoga omu byafaayo by’abantu. Yahwe nasorooza hamu ekitebe kingi kuruga “omu mahanga gona, nenganda, nabantu, nendimi,” nk’oku Baibuli yaragwire. Ekitebe kinu kiri “ihanga eryamani” eriine abantu abarukuhingura omu bukaikuru munaana kandi ‘abarukukorra [Ruhanga] nyamusana nekiro’ omu kusemererwa. (Okusuku’rwa 7:9, 15; Isaya 60:22) Tihakabahoga omuhendo nka gunu ogw’abantu abarukugonza Ruhanga kandi abarukugonza abantu bagenzi babo.

2. Abantu abatarukuheereza Yahwe baine kugonza kwa mulingo ki okutahikire? (Rora ekisisani ekiri ha rupapura 21.)

2 Baitu kandi Baibuli ekongera yagamba ngu omu busumi bunu, abantu abataramya Yahwe bakaba nibagenda kuba n’okugonza okutahikire okw’okwefaho rundi okw’okwegondeza bonka. Omukwenda Paulo akahandiika nagamba ngu abantu ab’ebiro bya ha mpero baliba ‘abegonza bonka, nabagonza erupiya’ kandi baliba ‘nabagonza okwesemeza bonka okukira okusemeza Ruhanga.’ (2 Timoseo 3:1-4) Okugonza okwa mulingo gunu nikwahukanaho n’okugonza okutwoleka Ruhanga. Tikuletera omuntu okusemererwa, n’obukiraaba ngu uwe nasobora kutekereza ngu naija kukutunga. Baitu kuletera ensi kwijuramu abantu abarukwefaho bonka kandi kugumanganiza obwomeezi bwa buli muntu.

3. Nitugenda kwegaho ki omu kicweka kinu? Habwaki nitugenda kukyegaho?

3 Omukwenda Paulo akaba akimanyire ngu okwegondeza kukaba nikwija kukanya kandi kube kw’akabi hali Abakristaayo. Nahabweki akabahabura ngu abantu banu “nibo oterege amabega” rundi twetantale omuntu weena aine okugonza kwa mulingo gunu. (2 Timoseo 3:5) Baitu tikirukusoboka kwetantarra kimu abantu ba mulingo gunu. Hati kintu ki ekitusobora kukora kurora twasemeza Yahwe, Ruhanga ow’okugonza kandi akaire nuko kamu twayerinda entekereza y’abantu abatwetoroire? Leka turole embaganiza eri hagati y’okugonza oku Ruhanga arukugonza twoleke hamu n’okugonza okurukubazibwaho omu 2 Timoseo 3:2-4. Hanyuma nitusobora kwekebera turole omulingo tusobora kwoleka okugonza okuratuletera okumarwa n’okusemererwa.

KUGONZA RUHANGA, RUNDI KWEGONZA?

4. Habwaki kitali kibi omuntu kwegonza nambere kirukwetagisa?

4 Paulo akahandika yagamba: ‘Abantu baliba abegonza bonka.’ Baitu kinu nikimanyisa titusemeriire kwegonza? Nangwa, kwegonza kintu ky’obuhangwa kandi nikyetagisa. Yahwe akatuhanga nekyetago kinu. Yesu akagamba: ‘Gonza mutahi wawe nkokwoyegonza wenka.’ (Marako 12:31) Amananu gali ngu titusobora kugonza abantu abandi kakuba tuba tutarukwegonza. Baibuli n’etugambira eti: ‘Nukwo kihikiriire kiti abasaija okugonzaga abakazi babu nkemibiri yabu bonka. Anyakugonza mukazi we buli ayegondeze wenka: baitu busaho omuntu aranobere omubiri gwe wenka, baitu agulisa nagulinda.’ (Abefeso 5:28, 29) Kusigikirra ha byahandikirwe binu, niturora ngu tikiri kibi kwegonza.

5. Abantu abegonza ekihinguraine betwaza bata?

5 Baitu okwegonza okurukubazibwaho omu 2 Timoseo 3:2 tikuli kugonza okurungi. Kuli kugonza okutarukugasira abandi. Omuntu obwayegonza muno ekihinguraine, aikara nayetekerezaho kukira oku kirukwetagisa. (Soma Abarumi 12:3.) Omuntu wa mulingo gunu ayefaho wenka kukira nk’oku afaho abantu abandi. Ebintu obu bisoba, ajunaana abandi omu kiikaro ky’okwikiriza ensobi ye. Omu ha bantu abaseruliiriza ha bya Baibuli akalengesaniza omuntu wa mulingo gunu n’enyamunungu eyezinga nukwo etahikwaho akabi baitu kandi ebicumu byayo nebirolereza abandi. Abantu ba mulingo gunu tibaine okusemererwa kwonyini.

Okugonza oku Ruhanga arukugonza tube nakwo nikutuletera emiringo enungi

6. Tutunga birungi ki obu tugonza Ruhanga?

6 Abantu abamu abaseruliiriza ha bya Baibuli bagamba ngu Paulo akabanza kubazaho okwegonza kwa mulingo gunu habwokuba ngu kuletera omuntu kuba n’emiringo emibi eyakaba nagenda kubazaho. Baitu Ruhanga nagonza tube n’okugonza okuratuletera kuba n’emiringo enungi. Okugonza kunu kuleta okusemererwa, obusinge, okugumisiriza, embabazi, oburungi, okwikiriza, obuculeezi, hamu n’okwetanga. (Abagaratiya 5:22, 23) Omuhandiiki wa Zabuli akagamba ati: “Abantu abaine Yahwe nka Ruhanga wabo baine okusemererwa!” (Zabuli 144:15NW) Yahwe ali Ruhanga ow’okusemererwa kandi n’abantu be nabo baine okusemererwa. Abaheereza ba Yahwe baine okusemererwa habwokuba bamanyire kugaba hatali nk’abantu abegondeza bonka habwokuba ubo baikara nibagonza kuhebwa kwonka.​—Engeso Ezabakwenda 20:35.

Kiki ekiratukonyera kutafooka bantu abarukwegonza itwenka? (Rora obucweka 7)

7. Bikaguzo ki ebiratukonyera kwekebera kurora obu turaaba nitugonza Ruhanga?

7 Kiki ekirukusobora kutukonyera kumanya obu turaaba tutandikire kwegonza muno kukira Ruhanga? Tekereza ha buhabuzi bunu oburungi: “Mutakora kintu kyona obwokukungana nekitinisa ekitarumu, baitu omu buculezi omuntu wena omulinywe atekereze mutahiwe okumukira; kunu mutarora omu omu ha bigambo byanyu inywenka, baitu inywena murole nebyabandi.” (Abafiripi 2:3, 4) Nitusobora kwekaguza: ‘Mpuliiriza obuhabuzi? Nindengaho kukora Ruhanga ebyarukugonza nkole? Ndengaho kuserra emiringo y’okukonyeramu abandi omu kitebe n’omu buheereza?’ Obwire obumu tikyanguha kuhayo obwire bwaitu n’amaani gaitu. Nikisobora kutwetagisa kutamu amaani maingi n’okwefereza ebintu ebi tugonza. Baitu tiharoho ekintu ekisobora kutuletera okusemererwa kukira kumanya ngu nitusemeza Ruhanga waitu kandi Isiitwe, Yahwe!

8. Kugonza Yahwe kiretiire Abakristaayo abamu kukora ki?

8 Abakristaayo abamu habw’okugonza Yahwe n’okugonza kwongera ha buheereza bwabo bacwiremu kuleka emirimo yabo ey’amaani ey’ekubaire nebaletera kuba baguuda. Munyaanya itwe arukwetwa Ericka, akacwamu kuheereza nka payoniya omu kiikaro ky’okuta omutima gwe gwona hali omulimo gwe ogw’obwa dakitaali. Ericka na musaija we basoboire kugenda kuheereza omu mahanga maingi. Nagamba ati: “Kukonyera abantu abarukubaza endimi zindi kituletiire okusemererwa n’okutunga abanywani baingi.” Na hati, Ericka akora omulimo gwe ogw’okujanjaba baitu obwire bwe n’amaani ge ebirukukira abimarra omu kwegesa abantu hali Yahwe n’okukonyera ab’oruganda n’abanyaanya itwe. Nagamba ngu ekintu kinu kimuletera “okusemererwa kwonyini n’okumarwa.”

OLI MUGUDA OMU IGURU, RUNDI OMU NSI?

9. Habwaki omuntu arukugonza sente tasobora kutunga okusemererwa?

9 Paulo akahandika nagamba ngu abantu baliba ‘abagonza erupiya.’ Emyaka eyenyuma, payoniya omu akaba natebeza omusaija omu ihanga rya Ireland, baitu omusaija yakwata omu nsaho ye, yaihayo sente yazoleka payoniya nagamba ati: “Onu nuwe ruhanga wange!” Abantu abarukukira obwingi bagira entekereza ya mulingo gunu n’obu baraaba batagonza kukyoleka. Bagonza sente hamu n’ebintu ebi zigura. Baitu Baibuli netuhabura eti: “Anyakugonza efeza taliniha efeza; kandi n’ogu anyakugonza itungo, taliniha ebyarukutunga.” (Omugambizi 5:10NW) Omuntu agonza muno sente tasobora kutekereza ngu ezatungire nizimumara. Aikara nagonza kutunga ezindi kandi obwire bwe bwona abumarra omu kuserra sente. Obwomeezi bwa mulingo gunu buba “nobujune bwingi.”​—1 Timoseo 6:9, 10.

10. Baibuli ebazaho eta obuguda n’obunaku?

10 Mananu ngu itwena twetaga sente. Zituha obulinzi. (Omugambizi 7:12) Baitu nikisoboka kutunga okusemererwa kakuba tuba twine eziratukonyera omu byetago byaitu byonka? Ego, nikisoboka! (Soma Omugambizi 5:12.) Omusaija w’omu Baibuli arukwetwa Agura, mutabani wa Yake akagamba ati: “Otampa amasege nobubwakuba obuguda; Ondisege ebyokula ebimpikiriire.” Kyanguhire kumanya habwaki omusaija onu akaba atarukugonza kuba munaku muno. Akagamba ngu akaba atarukugonza kwohebwa kugonza kwiba, habwokuba kikujumisize ibara lya Ruhanga. Baitu habwaki akaba atarukugonza kuba muguuda? Akahandika ati: “Ntaiguta, kandi [nkakwehakana] ningamba nti [Yahwe] noha?’” (Enfumo 30:8, 9) Naiwe nosobora kuba oine abantu ab’omanyire abesiga obuguuda omu kiikaro ky’okwesiga Ruhanga.

11. Yesu akabazaho ata sente?

11 Omuntu anyakugonza muno sente tasobora kusemeza Yahwe. Yesu akagamba ati: “Busaho muntu asobora kukorra bakama babiri, baitu alinobaho omu, nagonza ondi: rundi aligumira homu nagaya ondi. Timurukusobora kukorra Ruhanga [n’itungo].” Akongera yagamba: “Mutalyeyahurra bintu hansi, enyenje nokumoma nambere bisisa, nabasuma nambere balimira, nibaiba: baitu mweyahurrege ebintu omu iguru, enyenje nobukwakuba okumoma nambere bitasisa, nabasuma nambere batalimira nobukwakuba okuiba.”​—Matayo 6:19, 20, 24.

12. Kworobyamu obwomeezi nikisobora kutukonyera kita kuheereza Yahwe? Ha ekyokurorraho.

12 Abaheereza ba Yahwe abaingi nibalengaho kworobyamu obwomeezi bwabo. Barozere ngu kworobyamu obwomeezi bwabo nikibakonyera kutunga obwire bwingi kuheereza Yahwe kandi nikibaletera kusemererwa. Jack, ow’arukwikara omu Amerika akatunda enju ye enkooto kandi yalekaho omulimo gwe nukwo asobole kuheereza nka payoniya na mukazi we. Nagamba ati: “Kitatwanguhire kulekaho enju yaitu n’ebintu byaitu byona ebi tukaba twine.” Baitu obwakaba nakyakora, nagamba ngu akaba amazire emyaka nagarukaga omu ka ataine okusemererwa habw’omulimo gwe. Kandi nagamba: “Mukazi wange, anyakuli payoniya ow’akasumi koona yaikaraga aine okusemererwa. Yangambiraga ngu, ‘nyine mukama wange ow’arukukirayo oburungi!’ Baitu hati kusigikirra nk’oku nanyowe ndukukora nka payoniya, itwena nitukorra omuntu omu, Yahwe.”

‘Mali obwomeezi bwange nibwoleka ngu ninyikiririza omuli eki Baibuli ebazaho sente?’

Kiki ekiratukonyera kutafooka bantu abarukugonza muno sente? (Rora obucweka 13)

13. Kiki ekisobora kutukonyera kumanya omulingo turoramu sente?

13 Kakuba twekebera tukarora omulingo turoramu sente, twongere twekaguze: ‘Mali obwomeezi bwange nibwoleka ngu ninyikiririza omuli eki Baibuli ebazaho sente? Kukora sente nikyo kintu ekintwara kuba nikikirayo obukuru? Nfaho muno itungo kukira enkoragana yange na Yahwe hamu n’abantu bandi? Mali ninkigumya ngu Yahwe naija kumpa ebyetago byange?’ Tukigumye ngu Yahwe talireka abo boona abamwesiga!​—Matayo 6:33.

TUGONZA YAHWE, RUNDI OKWESEMEZA?

14. Entekereza ehikire ey’okwesemeza niyo eha?

14 Baibuli ekongera yagamba ngu abantu ab’ebiro by’empero baliba ‘abagonza okwesemeza bonka.’ Nk’oku tukimanyire ngu tikiri kibi kuba na sente rundi kwegonza omu mulingo ogubaliriire, okuba n’entekereza ehikire erukukwata ha kwesemeza nakyo tikiri kibi. Abantu abamu batekereza ngu tibasemeriire kwetaba omu by’okwesemeza byona, baitu eki tikiri nikyo Yahwe arukutwetagisa. Baibuli etererra abaheereza ba Yahwe eti: “Werekere, olyege ebyokulya nokusemererwa, onywege amarwa gawe nomutima oguhiriirwe.”​—Omugambizi 9:7.

15. Kwesemeza kwa mulingo ki okurukubazibwaho omu 2 Timoseo 3:4?

15 Omu 2 Timoseo 3:4 nihabazaho abantu abagonza kwesemeza bonka baitu tibagonza kusemeza Ruhanga nakake. Omuntu omu arukuseruliriza ha bya Baibuli akahandika ngu orukarra runu “tirukumanyisa ngu Ruhanga bamwiniire okugonza kuke. Baitu nirumanyisa ngu tibagonza Ruhanga na kake.” Kunu kuli kuhabura kw’amaani hali abo abagonza eby’okwesemeza. Baibuli egamba ngu abantu abagonza muno okwesemeza batwalirizibwa eby’okwesemeza eby’obwomeezi.​—Luka 8:14.

16, 17. Yesu akatuteraho kyokurorraho ki obu kirukuhika ha by’okwesemeza?

16 Yesu akatwoleka omulingo tusobora kubamu n’endora enyakuhikire obukirukuhika ha by’okwesemeza. Haroho obu yagenzere ha ‘bugenyi obwobugole’ kandi haroho n’obu ‘bamucumbire obugenyi.’ (Yohana 2:1-10; Luka 5:29) Ha bugenyi obw’obugole, amarwa obu gahoireho, Yesu akakora ekyamahano yahindura amaizi yagafora amaarwa. Ha murundi ogundi, abantu obu bamujunaine habw’okulya n’okunywa, akakyoleka ngu entekereza yabo ekaba negwera orubaju rumu.​—Luka 7:33-36.

17 Baitu nabwo, Yesu atatwale okwesemeza kuba nk’ekintu ekirukukirayo obukuru omu bwomeezi bwe. Akebembeza Yahwe kandi akakora kyona ekirukusoboka kukonyera abandi. Akehayo kuraba omu busaasi bwingi n’okufera ha muti nukwo asobole kujuna abantu. Yesu akagambira abo bona abagonzaga kumuhondera ngu: “Inywe muyina omugisa obubarabajumaga, obubarabahigaga, obubarabahangirraga ebigambo ebibi byona okubaranga nyowe. Musemererwe, mukyanganuke muno: Baitu empera yanyu nyingi omu iguru: Baitu nukwo bahiigaga bati banabi ababandize inywe.”​—Matayo 5:11, 12.

Kiki ekiratukonyera kutafooka bantu abarukugonza okwesemeza itwenka? (Rora obucweka 18)

18. Bikaguzo ki ebisobora kutukonyera kwekebera kurora obu turaaba nitugonza muno eby’okwesemeza?

18 Kiki ekiratukonyera kumanya obu turaaba nitwebembeza eby’okwesemeza? Tubanze twekaguze: ‘Nintwara eby’okwesemeza kuba kintu kikuru muno kukira enso’rokano hamu n’obuheereza? Ninsobora kwerekesa ebintu ebingonza muno nukwo nsobole kuhereza Ruhanga? Obukihika haby’okwesemeza, ntekerezaho omulingo encwamu zange zikwataho Yahwe?’ Habwokuba nitugonza Yahwe kandi nitugonza kumusemeza, titugarukira ha kwetantara ebintu ebitumanyire ngu bibi baitu twetantara nebi ebitutekereza ngu nibisobora kumubihiza.​—Soma Matayo 22:37, 38.

OMULINGO TUSOBORA KUTUNGA OKUSEMERERWA KWONYINI

19. Bantu ba mulingo ki abatasobora kutunga okusemererwa kwonyini?

19 Ensi ya Setani ebonaboneseze abantu kumara emyaka 6,000. Hati nk’oku tuli omu biro eby’empero, ensi ijwiremu abantu abarukwefaho bonka, abarukugonza sente, hamu n’eby’okwesemeza. Baikara nibatekereza ha mulingo barayegasira kandi okwegomba kwabo nukwo bebembeza omu bwomeezi. Baitu abantu ba mulingo gunu tibasobora kutunga okusemererwa kwonyini! Okwahukanaho, Baibuli egamba: “Ayina omugisa ogu anyakuina Ruhanga wa Yakobo okumukonyera, anyakunihira [Yahwe] Ruhangawe.”​—Zabuli 146:5.

20. Iwe nk’omuntu, kugonza Ruhanga kikuletiire kusemererwa omu miringo ki?

20 Abahereza ba Yahwe mali bamugonza kandi buli mwaka omuhendo gw’abantu abarukumugonza nigweyongera. Kinu nikigumya ngu Obukama bwa Ruhanga nibulema kandi ngu buli haihi kuleta emigisa nyingi muno! Obu tukora ebintu Yahwe arukugonza tukole, kimusemeza kandi naitwe kitusemeza mali. Buli muntu anyakugonza Yahwe naija kwikara aine okusemererwa ebiro n’ebiro! Omu kicweka ekirukuhonderaho, nitwija kubazaho emu ha miringo embi ey’eretwa okwegondeza. Hanyuma nitwija kurora omulingo emiringo enu erukwahukanaho n’emiringo emirungi ey’abaheereza ba Yahwe.