Sha ayange a Yohane u Eren Batisema la, “nongo la cii lu veren ashe, lu henen ken asema a ve sha kwagh u Yohane er, shin ka Kristu je neou?” (Luka 3:15) Lu sha ityôkyaa i nyi Mbayuda lu veren ashe ér Mesiya una va sha shighe laa? Atôakyaa nga kpishi.

Shighe u i mar Yesu la, ortyom u Yehova ande hen mbakuranilev mba ve lu nengen sha ilev vev ken toho, ikyua a Betelehem yô. ⁽¹⁾ Ortyom la yôô ér: “I mar ne Oryiman ken gar u Davidi nyian, ka Kristu Ter je la.” (Luka 2:8-11) Maa “ikyumior i Sha va kohol” ortyom la, “ve gba wuese Aôndo, kaan er: * I̱ wuese Aôndo Sha, shin tar yô, bem a̱ lu sha ior mba i doon Un a ve la.”—Luka 2:13, 14.

Loho la yange u na saan mbakuranilev mba ve lu atsanaior la iyol kpishi. Fese je maa ve kar ve gba yemen ken Betelehem. Mba za zough a Yosev man Maria kua ankyundan, Yesu yô, “ve pase ior mkaanem ma i er ve sha Wan la” yô. Nahan “mba ve ungwa cii, kpiligh ve iyol sha akaa a mbakuranilev ve er ve la.” (Luka 2:17, 18) Ishember i í kaa ér “mba ve ungwa cii” la ngi tesen ér mbakuranilev mbara yange ve lam a Yosev man Maria tseegh ga, kpa ve ôr mbagenev kpaa. Nahan, mbakuranilev mbara mba hidi hen ijiir ve yô, ve “gba civir Aôndo, wuese Un, sha ci u akaa a ve ongo man ve nenge la cii lu er i kaa ve nahan vough.” (Luka 2:20) Mbakuranilev mbara yange ve yer akaa a dedoo a ve ungwa sha kwagh u Kristu la ga!

Maria ze a wan na u iunda la ken Yerusalem ér i za tsegha un sha ci u Yehova, er Tindi u Mose tese la yô, profeti u kwase, u i yilan un ér Ana la, “sugh Aôndo shi a ôr kwagh [u Yesu] a mba ve lu keghen mpaa u Yerusalem la cii.” ⁽²⁾ (Luka 2:36-38; Eks. 13:12) Kwagh ne na yô, loho u mve u Mesiya la za hemen u samber.

Shighe kar yô, “mbafankwagh due vegher u sha ityoughkitaregh la, va ken Yerusalem, ve pine er: Tor u Mbayuda u i mar Un ne, ka han A lu? Gadia se nenge ishan Na sha ityoughkitaregh, man se ve ser, sé va civir Un ye.” (Mat. 2:1, 2) “Tor Herode” ongo nahan yô, “ishima ta un kwe, kua ior mba ken Yerusalem cii a na imôngo. Tsô er a kohol upristi mba tamen cii kua mbangeren mba nongoior la yô, a pine ve hen ape á mar Kristu yô.” ⁽³⁾ (Mat. 2:3, 4)  Kwagh ne na yô, ior kpishi hingir u ungwan kwagh ne, ér: I mar Mesiya u a lu van la! *

Luke 3:15, u se vande teren la tese ér Mbayuda mbagenev yange ve hen ér alaghga ka Yohane u Eren Batisema a lu Kristu ye. Nahan kpa, Yohane kôôm mhen ve la sha mkaanem man, ér: “Un u A lu van mo ken ijime la, A hembam agee, akôvangahar a Na tsô kpaa, m kuma u me tôô a ga; Wen yô, Una er ne batisema sha Icighan Jijingi man sha usu kpaa.” (Mat. 3:11) Kwagh u Yohane ôr a iyol i hiden ijime ne yange una seer taver ior ishima u veren ashe a Mesiya.

Lu kwaghôron u profeti u ulahadi 70, u i er ken Daniel 9:24-27 la yange wase Mbayuda mba tsuaa mbara u fan shighe u Mesiya una va la yee? A fatyô u lun nahan, kpa se fa jighilii ga. Kwagh u se fe yô, sha ayange a Yesu la, i kav kwagh u ulahadi 70 la sha igbenda kposo kposo, man gbenda môm kpa wanger kuma er se kav nyian ne cuku kpaa ga. *

Mbayuda mbagenev mba i yilan ve ér Essenes, mba ior kpishi henen ér ka nongo u kwaghaôndo la, yange ve tese ér Umesiya uhar vea due shighe u anyom 490 aa zurum u ivin yô, kpa se fatyô u kaan ser lu kwaghôron u profeti u Daniel la yange wase ve u henen nahan ga. A̱ lu kwaghôron u profeti la yange wase ve je kpa, taver u kaan ér annongo u Mbayuda u ken iuv ngura nahan yange ver ishima sha akaa a mbayiase zan zan va hingir u Mbayuda jimin cii vea na jighjigh a mi.

Ngise la, er ken inyom 101 va ken inyom i 200 nahan, Mbayuda mbagenev na jighjigh ér ulahadi 70 mbara hii sha shighe u i tim Yerusalem ken inyom i 607 C.S.Y. (Cii man Shighe u Yesu) la, zan zan shighe u i va tim Yerusalem sha kwa har, ken inyom i 70 la. Mbagenev di hen ér kwaghôron u profeti la kure ken inyom i 200 C.S.Y., sha shighe u annongo u Mbayuda ugen u i yilan un ér Mbamekabi la. Sha nahan yô, yange i gba zwa môm sha shighe u lu u ulahadi 70 mbara vea hii la ga.

Sha shighe u Yohane u Eren Batisema la, yange a kav shighe u ulahadi 70 mbara hii la wang yô, ma se hen ser mbaapostoli man Mbakristu mbagenev mba sha ayange la yange ma ve ôr kwagh u tesen ér Yesu Kristu u lu Mesiya u i tôndo zwa ér ngu van la yange va sha shighe vough. Nahan kpa, ikyav tese ér Mbakristu mba tsuaa mbara ôr kwagh nahan ga.

Ityôkyaa igen kpa ngi i i doo u se fa yô. Mba ve nger ityakerada i Ivangeli la ter akaaôron a profeti agen ken Ruamabera u ken zwa Heberu la kpishi, a yange kure sha Yesu Kristu yô. (Mat. 1:22, 23; 2:13-15; 4:13-16) Nahan kpa, ma kwaghôron u profeti môm ôr kwagh u mve u Yesu la wa ulahadi 70 mbara ker ga.

Ka kwagh u se hen je ne: Se fatyô u kaan ser ior mba sha ayange a Yesu mbara yange ve kav kwaghôron u profeti u sha kwagh u ulahadi 70 la wang ga. Nahan kpa, ityakerada i Ivangeli pase atôakyaa a a ne ve yange ior “lu veren ashe” a Mesiya la wang.