Ú Nengen Uicighanmbaakaav Er Yehova A Nengen Ve Nahan Kpa?
Ú Nengen Uicighanmbaakaav Er Yehova A Nengen Ve Nahan Kpa?
“Kura nen . . . Ma or nana̱ de luun or u idya shin or u wan uicighanmbaakaav ikyo ga ga.”—MBAHEBERU 12:15, 16, NW.
1. Ka ieren i tar u ainge i nyi mbacivir Yehova ve lumun i ga?
TAR kera ngu wan uicighanmbaakaav ikyo ga. Or u timen sha aeren a ior, Edgar Morin, u ken tar u France kaa ér: “Ior gema hunan akaa a á lu imaagh ki aeren a dedoo, er Aôndo man igbetar man ityô ve man akaa a mbayiase kua atôakaa a injaa nahan. . . . Ior mba eren akaa sha asema a ve.” Ieren ne tese “jijingi u taregh” shin “jijingi u a lu eren tom hegen ken ônov mba ihyembeato” la. (1 Mbakorinte 2:12; Mbaefese 2:2) Mba ve tsegh ayol a ve sha ci u Yehova shi ve we ayol a ve sha ikyev i mtemtor na yô lumun a jijingi u hôngorough ne ga. (Mbaromanu 12:1, 2) Mbacivir Aôndo yô fa ér icighanmlu ka kwagh u injaa ken mcivir ve u ve civir Yehova la. Kanyi akaa nahan i doo u se tôô ser ka uicighanmbaakaava? Kwaghngeren ne una time sha akaa ataan a mbacivir Aôndo jimin cii ve nengen ér ka uicighanmbaakaav yô. Kwaghngeren u a dondo la di una tese er mbamkombo mba Mbakristu ve lu icighankwagh yô. Kpa inja i ishember i “icighan” la jim ér nyi?
2, 3. (a) Ruamabera tese ér Yehova ka icighan Aôndo nena? (b) Iti i Yehova ngi se icighankwagh nena?
2 Ken zwa Heberu u yange i nger Bibilo ker la yô, ishember i “icighan” la tese kwagh u i ver un kposo yô. Ka a ôron kwagh u “icighan” ken mcivir u Aôndo yô, i lu kwagh u i tsegh un i ver kposo, u a kaha a akaa agen shi i nengen ér ka kwagh u iengemegh yô. Yehova ka icighan sha gbenda u hemban cii. I yila un ér “u A Hembe lun Icighan” la. (Anzaakaa 9:10; 30:3; NW ) Mbaiserael mba ngise yange ve er kpande sha zenaria, ve zer sha tsar u pristi u tamen u sha ityou, ve nger sha mi, er ka i gber ikyav sha kwagh nahan ér: “Yehova ka icighan Aôndo.” (Ekesodu 28:35–37, NW) Ruamabera ôr kwagh u Ucerubi man Userafim mba ve til ve kase ikyônough ki torough ki Yehova la ér mba yôôn ér: “Icighan, icighan, icighan, kape TER . . . A lu la.” (Yesaia 6:2, 3; Mpase 4:6–8) Er ve kimbir ishember ne kwa tar yô, kwagh ne tese ér Yehova ngu icighan shi ngu wang, a acôghor shio je gande ôron. Ka un jighilii a lu Imbor i icighanmlu ye.
3 Iti i Yehova ka icighanti. Orpasalmi yange kaa wener: “Ve̱ wuese iti You i vesen i cieryol; Un ka Icighan je.” (Pasalmi 99:3) Yesu yange tese mbahenen nav u eren msen ér: “Ter wase u Sha, i̱ tsegha iti You.” (Mateu 6:9) Maria, ngô u Yesu u shin tar ne kpa, yange kaa ér: “Ishima yam ngi wuese Ter kpishi . . . Wen u A lu u ageegh la A erem akaa a vesen je. Iti Na kpaa ka Icighaniti.” (Luka 1:46, 49) Er se lu mbatomov mba Yehova yô, se nenge iti na ser ka icighanti, nahan se mba eren ma kwagh u una na ior vea lam sha i dang ga. Bee kera yô, se mba nengen uicighanmbaakaav er Yehova kpa a nengen ve nahan, inja na yô, hanma kwagh u a lu Yehova icighankwagh yô se kpa ngu se icighankwagh.—Amoshi 5:14, 15.
Er i Hii Ve Se Ne Yesu Icivir Kpishi Yô
4. Er nan ve Bibilo i yer Yesu ér “Icighan u Aôndo”?
4 Aôndo yange gba Yesu lu icighan, gadia ngu “Wan u môm môm” u icighan Aôndo Yehova. (Yohane 1:14; Mbakolose 1:15; Mbaheberu 1:1–3) Ka nahan ve i yer un ér “Icighan u Aôndo” ye. (Yohane 6:69) Yange i musan uma u Yesu shaala i va a mi shin tar, nahan kpa lu icighan or her tsô, gadia lu sha tahav mbu icighan jijingi Maria mar un ye. Ortyom yange kaa a Maria ér: “Icighan Jijingi Una sen sha a we . . . Un u á mar Un la á yilan Un er Icighanwan u Aôndo.” (Luka 1:35) Mbakristu mba ken Yerusalem yange ve er msen hen Yehova sha shighe ugen la, ve yila Wan u Aôndo ken msen la ér “Icighan Wanakiriki Wou, Yesu.”—Aerenakaa 4:30.
5. Ka icighantom u nyi Yesu yange er shin tara, man er nan ve awambe a na a lu se kwagh u injaa?
5 Yesu lu a icighantom u eren shin tar. Shighe u i er Yesu batisema ken inyom 29 la, i ver un hingir Zegepristi u ken tempel u vesen u Yehova u ken jijingi la. (Luka 3:21, 22; Mbaheberu 7:26; 8:1, 2) Heela tseegh ga, yange gba u una kpe ku u ua lu nagh sha ci wase yô. Awambe na a a haa inya la lu ipaa sha ci u mbaasorabo, sha er a yima ve yô. (Mateu 20:28; Mbaheberu 9:14) Ka nahan ve awambe a Yesu kpa á lu se icighankwagh, u “injaa” ye.—1 Peteru 1:19.
6. Ieren yase a Kristu Yesu ngi nena, man ka sha ci u nyi?
6 Paulu nger kwagh u a tese ér se mba ne Tor wase Kristu Yesu, u a lu Zegepristi wase kpaa la icivir kpishi yô. A kaa ér: “Aôndo . . . kende [Wan na] sha kpishi je . . . , A ii Un iti i i hembe hanma iti igen cii, sha er hanma inyu cii i mba ve lu Sha man mba ve lu shin tar man mba ve lu shin atô u taregh kpaa, ia gure inya ken iti i Yesu yô, man hanma nombor kpaa ua pase er Yesu Kristu ka Ter je sha ci u iengem i Aôndo Ter.” (Mbafilipi 2:9–11) Se wa ayol a ase sha ikyev i Orhemen wase man Tor wase, Kristu Yesu, un u a lu Ityough ki tiônnongo u Kristu la saan saan, nahan kwagh ne tese ér se mba a mnenge u Yehova sha kwagh u uicighanmbaakaav.—Mateu 23:10; Mbakolose 1:18.
7. Se tese ser se wa ayol a ase sha ikyev i Kristu nena?
7 Shi gbenda ugen u se tese ser se wa ayol a ase sha ikyev i Kristu yô, ka u ungwan imo i ior mba a tsough ér ve hemen tom u a lu ityough sha mi la. Doo u se nenge tom u Mbahemenev mba Shin Tine mba Mbashiada mba Yehova ve eren, ve mba jijingi a tsough ve la ser ka icighantom. Tom u mbatamen mba ve di ve gem ve tsough ér ve nengen sha afishi a Mbashiada man uharegh vev man uningir kua atôônanongo a ve la kpa, doo u se nenge ser ka icighantom. Nahan yô gba u se tese icivir sha tom u ve eren la shi se wa ayol a ase sha ikyev ve kpaa.—Mbaheberu 13:7, 17.
Icighan Ikyurior
8, 9. (a) Mbaiserael lu icighan ikyurior nena? (b) Yehova yange pase Mbaiserael kwagh u icighanmlu wanger wanger nena?
8 Yehova yange ya ikyur a Mbaiserael. Kwagh ne na yô Mbaiserael mba ve sember hingir ikyurior la lu er akuraior agen nahan ga. I tsegha ve, i ver ve kposo. Yehova iyol na ôr kwagh a ve kaa ér: “Lum nen uicighanmbaiorov, gadia Mo TER M ngu icighan je, M pav ne a akuraior, M ver ne kposo, sha u lu nen ior Av yô.”—Levitiku 19:2; 20:26.
9 Nahan sha shighe u Yehova tsua ikyurior i Iserael la je, a pase ve kwagh u icighanmlu wanger wanger. Yange gba u vea bende a uwo u i na ve Atindi a Pue sha mi la ga, sha er vea kpe ga yô. Sha nahan yô, i nengen Uwo u Senai la ér ka icighanwo. (Ekesodu 19:12, 23) Tom u pristi man tabernakel kua ikyav mbi i veren ker cii lu icighankwagh. (Ekesodu 30:26–30) Nahan tiônnongo u Kristu di ye?
10, 11. Se fatyô u kaan ser tiônnongo u Mbakristu mba i shigh ve mkurem la ka icighannongo sha ci u nyi, man kwagh ne bende a “iyongo igen” la nena?
10 Yehova nenge tiônnongo u Mbakristu u mba i shigh ve mkurem la ér ka icighannongo. (1 Mbakorinte 1:2) Sha kpôô yô, nongo u Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba ve lu shin tar sha hanma shighe cii la ngu er ka icighantempel nahan. Nahan kpa ka Mbakristu mban ve lu tempel u vesen u Yehova u ken jijingi la ga. Yehova tema ken icighantempel la sha ikyev i icighan jijingi na. Apostoli Paulu nger wener: “Ka ken a Na man kwaghmaan la a zough a lu taven sha, hingir icighantempel u Ter ye. Ka ken a Na man ne kpaa i lu maan ne ne hingir iyou i tsan i Aôndo ken Jijingi ye.”—Mbaefese 2:21, 22; 1 Peteru 2:5, 9.
11 Paulu shi nger Mbakristu mba i shigh ve mkurem mbara ér: “Ne kera fa er ne lu tempel u Aôndo man Jijingi u Aôndo A tem ken a ven gaa? . . . tempel u Aôndo ka icighan je, man ka ne ne lu tempel la ye.” (1 Mbakorinte 3:16, 17) Yehova “tema” hen atô u mba i shigh ve mkurem la, shi ngu “zenden hen atô ve” sha ikyev i jijingi na. (2 Mbakorinte 6:16) Kor “wanakiriki” na u jighjigh la hanma shighe. (Mateu 24:45–47) Ian i civirigh i mba ve lu “iyôngo igen” la ve lu a mi i lun akar a nongo u mba ve lu “tempel” la doo ve je zua ga.—Yohane 10:16; Mateu 25:37–40.
Akaa a A Lu Se Mbakristu Uicighanmbaakaav Yô
12. Ka akaa a nyi nahan a lu icighankwagh ken uma wasa, man ka sha ci u nyi?
12 Er mba i shigh ve mkurem mba ve lu ken tiônnongo u Kristu la ve lu uicighanmbaiorov yô, akaa kpishi a ve eren vea akar a ve la ka uicighanmbaakaav. Ikyar i se ye vea Yehova la kpa ka icighankwagh. (1 Kroniku 28:9; Pasalmi 36:7) Ka kwagh u injaa hen a vese je ka kwagh u se de ser ma kwagh môm shin ma or môm nana vihi mlu wase vea Aôndo wase, Yehova ga. (2 Kroniku 15:2; Yakobu 4:7, 8) Msen ka a wase se sha gbenda u dedoo sha er se za hemen u lun ikyua ikyua a Yehova yô. Msen lu Daniel icighankwagh kpishi, nahan er i ta icin taveraa ér or nana er msen yô a wua nahan kpa za hemen u eren msen er vanden eren nahan. (Daniel 6:7–11) I kar “mbamsen mba uicighanmbaiorov” shin Mbakristu mba i shigh ve mkurem ve eren la sha kwaghhumandoon u yange i nanden ken tempel la. (Mpase 5:8; 8:3, 4; Levitiku 16:12, 13) Mkar u i kar mbamsen vev sha kwaghhumandoon ne tese ér msen ka icighankwagh. Ian i se lu a mi i lamen a Tor u Hemban sha won cii la ka i kiriki ga! Ka nahan ve msen a lu se icighankwagh ye!
13. Ka tahav mbu nyi mbu lu icighan utaha, man doo u se de ser mbu er tom ken uma wase nena?
13 Tahav mbugenegh mbu eren tom ken Mbakristu mba i shigh ve mkurem la kua akar a ve, man tahav mbun mbu ve icighankwagh. Ka icighan jijingi je la. Jijingi ne ka tahav mbu tomov mbu Yehova, man er mbu eren kwagh sha ishima i icighan Aôndo yô, mba yer mbu vough ér “Icighan Jijingi” shin “Jijingi u mtsegh.” (Yohane 14:26; Mbaromanu 1:4) Yehova ne mbacivir un agee sha ikyev i icighan jijingi ér ve pase loho u dedoo. (Aerenakaa 1:8; 4:31) Yehova ne “mba ve ongo imo Na la” jijingi na, ve mba ve ‘zenden sha Jijingi’ i lu sha asaren a ve a iyolough ga la. (Aerenakaa 5:32; Mbagalatia 5:16, 25; Mbaromanu 8:5–8) Tahav mbu ageev mbun ka mbu wase Mbakristu u umen “ityamegh ki Jijingi”—ka aeren a dedoo je la—shi ka mbu wase ve u lun ken ‘icighanmlu, civir Aôndo’ kpaa. (Mbagalatia 5:22, 23; 2 Peteru 3:11) Aluer icighan jijingi ka icighankwagh hen a vese yô, mayange se er kwagh u una vihi jijingi ne ishima shin una yange un u eren tom ken uma wase ga.—Mbaefese 4:30.
14. Ka tom u civirigh u nyi u lu Mbakristu mba i shigh ve mkurem la icighankwagha, man iyôngo igen kpa ngi eren tom ne nena?
14 Ian i se lu a mi i i yer se sha iti i icighan Aôndo, Yehova shi se lu Mbashiada nav la kpa, ka se icighankwagh. (Yesaia 43:10–12, 15) Yehova wase Mbakristu mba i shigh ve mkurem la nahan ve kuma u lun “mbatomov sha ikyuryan i he” la. (2 Mbakorinte 3:5, 6) Ka nahan ve i ne ve tom u pasen “Loho u Dedoo u tartor” shi ‘geman akuraior cii ér a̱ hingir mbahenen’ ye. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Mba eren tom ne sha mimi, nahan ior umiliôn imôngo mba vengese, kaan a mba i shigh ve mkurem la ér: “Sé za a ven imôngo, gadia se ungwa ser, Aôndo ngu a ven.” (Sekaria 8:23) Mbaasemaleghlegh mban mba eren tom saan saan ken jijingi, gadia mba “mbashiren” Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba ve lu “mbatomov mba Aôndo wase” la shi ‘mba eren ve tom u ikyon i wain’ kpaa. Sha nahan yô, iyôngo igen la ngi wasen mba i shigh ve mkurem la kpishi sha u eren tom u pasen kwagh sha tar jimin cii la kuren.—Yesaia 61:5, 6.
15. Ka tom u nyi apostoli Paulu yange nenge ér ka icighantomo, man er nan se kpa se nengen u nahana?
15 Apostoli Paulu kua mbacivir Aôndo mbagenev yange ve nenge tom u pasen kwagh la ér ka icighantom. A ôr kwagh na iyol na ér un ngu “ortom u Yesu Kristu hen atôatyev ken Icighantom u Loho u Dedoo u Aôndo.” (Mbaromanu 15:16) Paulu yange nger Mbakristu mba ken Korinte washika, yila tom na la ér ka “kwagh u injaa.” (2 Mbakorinte 4:1, 7) Ka sea pasen kwagh yô, se ôron mbagenev “kwaghôron u Aôndo.” (1 Peteru 4:11) Nahan yô, sea lu Mbakristu mba i shigh ve mkurem la shin sea lu iyôngo igen la kpaa, se nenge nen ian i se lu a mi i eren shiada la ser ka icighankwagh.
“Se Sôr Nen Mtsegh Wase, A̱ Hingir Vough sha Mcie U Cian Ter”
16. Kanyi ia wase se se hingir ior mba “wan uicighanmbaakaav ikyo ga” ga?
16 Apostoli Paulu yange wa Mbakristu kwagh ér mayange ve de hingir ior mba “wan uicighanmbaakaav ikyo ga ga.” Kpa ér ve ‘nôngo sha u lun a icighanmlu,’ shi ve ‘kuran sha er ma mise u yuan kpaa u̱ de menden u̱ ne anzughul man ior kpishi ve̱ zua a hôngor sha mi ga’ yô. (Mbaheberu 12:14–16, NW ) Ishember i “mise u yuan” la tile sha ityough ki asande a ior mba ken nongo u Kristu mba ve hunan gbenda u ú eren akaa la. U tesen ikyav yô, alaghga amba la aa lumun a mnenge u Yehova a nengen ivaa ér ka icighankwagh la ga shin vea kaa ér ityôkyaa ngi i se lu a aeren a wang ga. (1 Mbatesalonika 4:3–7; Mbaheberu 13:4) Gayô vea samber a “ayôôso a gbilinigh a dang” a mbavendan mimi mba “ve tsume ve undu mimi” ve eren sha u mbagenev ve lumun kwaghôron ve la.—2 Timoteu 2:16–18.
17. Er nan ve i gbe u mba i shigh ve mkurem vea zer nôngon kwagh sha er vea nengen uicighanmbaakaav er Yehova kpa a nengen ve nahana?
17 Ngise Paulu nger anmgbianev nav mba i shigh ve mkurem la wener: “Se wanger nen ayol a ase sha hanma kwagh u hôngorough u ken iyol kua ken jijingi cii, se sôr nen mtsegh wase, a̱ hingir vough sha mcie u cian Ter la.” (2 Mbakorinte 7:1) Kwaghôron ne tese ér gba u Mbakristu mba i shigh ve mkurem, mba ve “lu a kwar sha myer u a dugh Sha” la vea za hemen u nôngon kwagh kpoghuloo sha u hanma kwagh u ve eren ken uma ve cii una tese ér mba nengen uicighanmbaakaav er Yehova kpa a nengen ve nahan. (Mbaheberu 3:1) Apostoli Peteru kpa yange wa anmgbianev nav mba jijingi shighe ve mkurem a na imôngo la kwagh ér: “De kera geman nen ayol a en sha inja i asaren a tsuaa a ken mlan wen la ga, lu nen er ônov mba wan ikyo nahan. Kpa ne yô, lu nen uicighanmbaiorov ken mlu wen cii, er Un u A yer ne la A lu icighan nahan.”—1 Peteru 1:14, 15.
18, 19. (a) Mba ve lu nongo u “zegeikpelaior” mba tesen ér mba nengen uicighanmbaakaav er Yehova kpa a nengen ve nahan nena? (b) Ka icighankwagh u Mbakristu u nyi a time sha mi ken kwaghngeren u a dondo nee?
18 Man gema mba ve lu “zegeikpelaior” mba vea va war “zegecan” la di ye? Gba u ve kpa vea tese ér mba nengen uicighanmbaakaav er Yehova kpa a nengen ve nahan. I ôr kwagh ve ken takerada u Mpase ér mba eren Yehova icighan “tom” ken tembe u tempel na u ken jijingi, u ú lu shin tar la. Ve na nagh ku Kristu a ne sha u paan se la jighjigh, nahan “ve ôô uriga vev ken awambe a Waniyôngo, ve kungu ve.” (Mpase 7:9, 14, 15) Kwagh ne na yô mba wang sha ishigh ki Yehova, nahan gba u vea ‘wanger ayol a ve sha hanma kwagh u hôngorough u ken iyol kua ken jijingi cii, vea sôr mtsegh ve, a̱ hingir vough sha mcie u cian Ter la.’
19 Mkombo u zan hanma shighe, za civir Yehova shi henen mkaanem nam la ka kwagh u injaa ken uma u Mbakristu mba i shigh ve mkurem la man akar a ve. Yehova kpa nengen mbamkombo mba ior nav ve nyer la ér ka icighankwagh. Kwaghngeren u a dondo ne una pase er se lu a mnenge u Yehova a nengen uicighanmbaakaav la sha gbaa ne kpaa yô, man er i hii ve i doo u se er nahan yô.
U Hiden Saven a Sav
• Ka mnenge u taregh u nyi mbatomov mba Yehova ve vende?
• Er nan ve Yehova a lu Imbor i hanma icighankwagha?
• Se tese icivir sha icighanmlu u Kristu nena?
• Ka akaa a nyi nahan i doo u se nenge ser ka uicighanmbaakaava?
[Study Questions]
[Picture on page 17]
Ken tar u Iserael u ngise la yô, tom u pristi man tabernakel kua ikyav mbi i veren ker la cii lu icighankwagh
[Picture on page 18]
Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba ve lu shin tar la cii mba icighantempel
[Pictures on page 19]
Msen man kwaghpasen ka icighan iyua i i ne se yô