1. Inogne ty anto’e hagniriantikagne hianatse ty miomba o anjelio?

NAHO teàgne ho fantatse ty ndaty raike, le toko’e ho fantaregne soa hey ty keleia’e. Manahake izay ka ty Jehovah Andrianagnahare. Ho haintikagne soa ka ty miomba aze naho fa mahafantatse soa ty hasaveregna’e tikagne. Tsy ia zay fa o anjelio. “Anak’Andrianagnahare” ty anognona ty Baiboly iareo. (Joba 38:7) Inogne ty asa nampanoegne iareo miomba ty famitàgne ty zoton’arofon’Andrianagnahare? Nandrambe anjara tamy ty tantara o ndatio vao iareo? Misy heri’e amy ty fiaigna’o vao o anjelio? Naho misy, amy ty akore?

2. Akore ty nampisy o anjelio, le fire ty isa iareo?

² Miherekeregne agnate Baiboly ao ty firehafagne o anjelio. Ty ila’e amy iareo avao ro hodinehentikagne, soa tie hahafantaragne iareo. Akore ty nampisy o anjelio? Hoe ty Kolosianina 1:16: “Tama’e [Jesosy Kirisity] ao naho ho aze ty namboaragne ze kila raha iaby.” Ty teà izay ho rehafegne, le nampiasa i voalohan’Ana’ey ty Jehovah Andrianagnahare naho fa namboatse ze kila raha iaby, agnisa izay o anjelio. Fire ty isa o anjelio? Mirehake ty Baiboly fa an-jato’e tapetrisa ty anjely namboaregne sady sambe mahery iareo iaby.—Salamo 103:20. *

3. Inogne ty rehafe ty Joba 38:4-7 miomba o anjelio?

 ³ Mirehake ty Baiboly fa “sambe nifalefale iaby o anak’Andrianagnahare reo”, naho fa namboaregne ty tane toy. (Joba 38:4-7) Mbe tsy akonihony ho namboaregne o ndatio le fa nisy o anjelio. Mbe tafara’e ka ty namboaragne o taneo. Atoro o andalan-teny iohoe ka fa mahay fale naho mahay boseke o anjelio. Rehafe’e fa “sambe nifalefale iaby” iareo. Trea eo fa niharo hafaleagne “o anak’Andrianagnahare reo.” Izay ty magnambara fa keleian-draike niharo nanompo i Jehovah Andrianagnahare ze anjely iaby.

4. Akore ty agnazavà ty Baiboly fa teà o anjelio ty miomba o ndatio?

⁴ Fa hatrake tamy ty namboaragne o ndatio le fa niteà o anjely tsy mivalikeo ty fiaigna iareo naho ty fiavia ze raha nisafirien’Andrianagnahare. (Ohabolana 8:30, 31; 1 Petera 1:11, 12) Naho fa niela ty ela le nanomboke nitrea i anjely tsy nivalikey tie tsy nanompo i Mpamboatse bey hateay sasa ty ankamaroa o ndatio. Tsy kandrahaegne fa nanahelo ze anjely tsy nivalike tamy izay. Faie ‘fale’ iareo naho fa misy ndaty miheregne amy i Jehovah, ndra tie raike avao. (Lioka 15:10) Manao ze raha hahasoa ty mpanompon’Andrianagnahare vata’e o anjelio. Maregne ty ahy i Jehovah naho mampiasa iareo mba hanohagne naho hiaro ty mpanompo’e tsy mivalike an-tane etoy. (Vakio Hebreo 1:7, 14.) Dineho hey ty ohatse retoagne.

5. Inogne iaby ty ohatse agnate Baiboly ao manoro fa magnampe vata’e o anjelio?

⁵ Anjely roe ty nagnampe i Lota, lahilahy maren-tane naho i anak’ampela’e rey, naho fa niravàgne ty Sodoma vaho i Gomora, tanàgne feno ndaty raty fagnahy. Nitarike iareo hisintake i tanàgney i anjely rey. (Genesisy 19:15, 16) Tan-kaelà’e atoy ka natorake agnate ty lavake misy liona ty Daniela mpitoky, faie tsy mba nahoa i lionay. Hoe reke: “Nagnirake ty anjeli’e i Andrianagnaharekoy le nampikombogne ty vava i lionay.” (Daniela 6:22) Nisy anjely namotsotse  i apositoly Petera boake am-pigadragne ao ka tie taloha. (Asan’ny Apostoly 12:6-11) Nisy anjely ka nanohagne i Jesosy naho fa nanomboke nanompo an-tane etoy reke. (Marka 1:13) Taloha ty nimateza i Jesosy ka nisy anjely raike niseho tama’e sady “nampaozatse aze.” (Lioka 22:43) Nampionogne i Jesosy zay, tamo o andro lahibey tamy ty fiaigna’e iohoe!

6. a) Miaro ty mpanompon’Andrianagnahare amy ty inogne o anjelio? b) Inogne iaby ty fagnonteneagne hodinehentikagne?

⁶ Tsy miseho amy ty mpanompon’Andrianagnahare an-tane etoy sasa o anjelio amy hinane zao. Faie ndra tie tsy trea maso o anjely maherio, le mbe miaro ty mpanompon’Andrianagnahare avao naho misy raha hanimba ty finoa iareo. Hoe ty Baiboly: “Ty anjely i Jehovah mitobe magnodidigne ze matahotse Aze, sady mandrombake aze.” (Salamo 34:7) Nagninogne ty fahafantaragne izay ro mampionogne antikagne? Ty anto’e, misy ty anjely fara izay ty raty te hanjamagne antikagne! Ia o anjely rehoe sady boake aia? Inogne ty atao iareo hagnisiagne raty antikagne? Andao hey tikagne handineke ty raha niseho tamy tie vaho nanomboke nisy o ndatio, hahaiantikagne mamale izay.

7. Ia iaby ty voatary i Satana hisintake taman’Andrianagnahare?

⁷ Nianarantikagne tamy Toko faha-3 ao fa nisy anjely raike nandietse an’Andrianagnahare fa te hifehe ty ila’e. Hafara’e, i Satana Devoly ty nanoagne ty agnara’e. (Apokalypsy 12:9) Nahavita nampisintake ty ankamaroa o ndatio taman’Andrianagnahare reke tagnate ty 1 600 taogne, tafara ty namitaha’e i Eva. Faie mbe nisy avao ka ty ndaty ila’e tsy nivalike. Manahake i Abela, i Enoka vaho i Noa.—Hebreo 11:4, 5, 7.

8. a) Akore ty nahavy ty anjely ila’e ho demonia? b) Inogne ty nahavy i demonia rey tsy nimate tamy ty Ranobey faha i Noa?

⁸ Nisy anjely hafa ka nivalike tamy i Jehovah, tamy ty andro faha i Noa. Nengà iareo i keleian’Andrianagnahare an-dagnitse  agney fa nizotso an-tane etoy niova ho ndaty iareo. Inogne ty anto’e? Izao ty rehafe ty Genesisy 6:2: “Nitrea o anak’Andrianagnahare reo tie ampela soa ty ana o ndatio. Le vinaly iareo ze niteà’e.” Faie tsy nengà i Jehovah Andrianagnahare hanohy ty sata rati’e avao o anjely rehoe sady tsy nengà’e hitohy ty voka ty raha raty nanoe’e. Nagnisy Ranobey amy ty tane toy reke hamonoagne ze ndaty raty fagnahy. Faie narova’e ze mpanompo’e tsy nivalike. (Genesisy 7:17, 23) Nisintaha i anjely nivalike rey i vatagne maha o ndaty nanagna iareoy, le niheregne an-dagnitse agne indraike iareo. Nagnorike i Devoly iareo fa ie ty “lahibey o demoniao.”—Matio 9:34.

9. a) Natao akore i demonia rey naho fa niheregne an-dagnitse agne? b) Inogne ty raha hodinehentikagne?

 ⁹ Sinasa tsy ho keleian’Andrianagnahare sasa i anjely nivalike rey naho fa niheregne an-dagnitse agne. Manahake i Satana sefo’e iareo. (2 Petera 2:4) Fa tsy mahay miova ho ndaty sasa iareo amy izao faie mbe mitaogne o ndatio hanao raty avao. Magnampe i Satana ‘hamitake ze tane misy ndaty’ iareo. (Apokalypsy 12:9; 1 Jaona 5:19) Akore ty anoa’e izay? Mampiasa fitake iareo. (Vakio 2 Korintianina 2:11.) Handineke ty ila’e amy ty fitake ampiasae’e tikagne.

10. Akore ty ampiasà o demoniao fandrike hamitahagne o ndatio?

¹⁰ Risihe o demoniao hifandrambe ama’e o ndatio mba hamitaha’e iareo. Va’e le ty vatantegna o demoniao ro hifandrambe amo o ndatio ndra hampiasa ndaty reke mba hifandrambesagne ama’e. Faie rarà ty Baiboly mafe tikagne tsy hifandrambe ndra hifampirehake amo o demoniao. (Galatianina 5:19-21) Manahake ty vitagne famitagnagne fiagne ty fanoagne masimasy. Magnovaova ty vitagne ampiasae’e o mpamitagneo, soa tie hahazoa’e fiagne sambe karaza’e. Magnovaova ty fandrike ampiasae’e ka o demoniao mba hahazoa’e ndaty maro hifandrae ama’e naho ho fehe’e.

11. Inogne ty atao tihoe sikily sady inogne ty anto’e tsy anoantikagne aze?

¹¹ Fandrike raike ampiasae o demoniao ka ty fanoagne sikily. Inogne ty atao tihoe sikily? Ty atao tihoe sikily famonjeagne ambiasa hahafantaragne ty raha hiseho amy ty hoavy ndra hipaliagne ty raha mietake. Agnisa izay ty fagnorihagne andro, fampiasagne hetsoro hahafantaragne ty hoavy ndra fagnenteagne soritsoritse amy ty lela tagnagne, fagnorihagne vintagne vaho ty fandehanagne mbamy ty mpijoro. Maro ty ndaty mieretseretse fa tsy mampagninogne  ty fanoagne sikily, faie mirehake ty Baiboly fa miharo asa ty mpisikily naho o anjely ratio. Mirehake ty Asan’ny Apostoly 16:16-18 fa “nahay nitoky” ty somondrara raike nitoboha ty “demonia mpitoky ty raha hiseho.” Tsy nahay nitoky sasa reke naho fa nasintake ama’e i demoniay.

12. Nagnino ty fifandrambesagne amy ty ndaty nimate ro magnoho-doza?

¹² Mandrisike o ndatio hagnontane ty ndaty mate ka o demoniao mba hamitaha’e iareo. Le o ndaty zoen-kaoreagneo ka ty voafitake fa diso hevetse miomba i longo’e nimatey. Va’e hampiasa ambiasa o demoniao hirehafagne amo o ndatio ndra sare tsikombe’e ty feo i ndaty fa nimatey. Izay ty mahavy ty ndaty maro mino fa nao mbe velogne ty mate sady magnampe aze hahantate ty haoreagne mahazo aze. “Fampionognagne” vande zay sady magnoho-doza. Fa nagnino? Mahay mitsikombe ty feo o ndaty nimateo o demoniao sady minday hafatse vande miomba i ndaty matey mbamo o ambiasao mbeo. (1 Samoela 28: 3-19) Fa nianarantikagne amy Toko faha-6 ao ka fa tsy misy sasa ty ndaty naho fa mate. (Salamo 115:17) Voafita o anjely ratio ze “mpagnontane lolo”, sady manao raha mifanipake amy ty zoton’arofon’Andrianagnahare. (Vakio Deoteronomia 18:10, 11; Isaia 8:19) Le mitaoa avao rehe tsy ho azo i vitagne magnoho-doza ampiasae o demoniao zay.

13. Votsotse tamy ty inogne ty ndaty maro natahotse demonia?

¹³ Tsy vita tie mamitake o ndatio avao o anjely ratio fa mbe magnorohoro iareo ka. Fanta i Satana naho o demoniao fa “fohe ty fotoagne anagna’e”, aloha ty hikalagnagne aze tsy hamitake sasa. Izay ty mahavy iareo amy hinane zao tsy miheve-maso mihoatse ty taolo. (Apokalypsy 12:12, 17) Ndaty agnarivo’e ty nihondrahondra ty tahotse iareo sanandro faie fa votsotse amy hinane zao. Akore ty natao iareo? Inogne ty hatao ty ndaty raike mifandrambe amy ty anjely raty?

14. Mba hanahafagne i Kirisitianagne ta Efesosy agne rey, inogne ty toko’e hatao mba tsy hifandrambesagne sasa amo o anjely ratio?

¹⁴ Atoro ty Baiboly antikagne ty raha toko’e hatao, soa tie handieragne naho tsy hifandrambesagne amo o anjely ratio sasa. Dineho hey ty raha natao ty Kirisitianagne voaloha’e tamy ty tanàgne raike atao tihoe Efesosy. Niambiasa bey iareo taloha ty naha Kirisitianagne aze. Akore ty nisintaha iareo aze? Mirehake ty Baiboly tie: “Maro tamy iareo nitobohan-draha ty namory ty boke’e, le noroagne tagnatreha i ndaty maroy eo.” (Asan’ny Apostoly 19:19) Toko’e ho tsikombé ze te handietse o anjely ratio o Kirisitianagne nagnoro ty boke’e miomba ty fanoagne sahàtse reo. Toko’e hampipotepoteke ze raha misy ifandrambesa’e amy ty demonia ze ndaty te hanompo i Jehovah. Agnisa izay ty boke, gazete, sare ndra beko fandesegne mandrombo naho misabo fa mandrisike ty ndaty hifandrambe amy ty anjely raty.  Eo ka ty mohara ndra vahabahatse ndra ty raha hafa atao fiaro.—1 Korintianina 10:21.

15. Inogne ty toko’e hataontikagne naho te hahalietse o anjely ratio?

¹⁵ Izao ty nisorate i apositoly Paoly, tafara ty nagnoroa i Kirisitianagne ta Efesosy agne rey i boke fanoagne sahàtsey: ‘Mifandrapake amy ty fagnahy raty tikagne.’ (Efesianina 6:12) Izay ty ahafantaragne fa mbe niharon-draha avao i demonia rey. Mbe inogne ka ty raha nanoe o Kirisitianagne reo? Hoe ty Paoly: “Mandikoatse izay iaby, rambeso ka ty fikalagnagne bala jabajaba, le i finoagney zay, hikalagna’areo ze ana-pale mirehetse atify i ratỳ [Satana].” (Efesianina 6:16) Hahalietse o anjely ratio tikagne naho fa mafe ty finoantikagne.—Matio 17:20.

16. Inogne ty toko’e hataontikagne naho te ho mafe finoagne?

¹⁶ Inogne ty toko’e hataontikagne naho te ho mafe finoagne? Mianatse Baiboly. Mafe o mandao naho mafe ty foto’e. Ho mafe manahake izay ka ty finoantikagne naho fa mafe ty foto’e, ndra ty fahafantaragne soa ty Saontsin’Andrianagnahare. Hihamafe ty finoantikagne naho mamaky sady mianatse Baiboly sanandro. Hambagne amy ty manda mafe i finoagney amy izay, le hiaro amy ty anjely raty.—1 Jaona 5:5.

17. Inogne ty raha toko’e hataontikagne mba handieragne o anjely ratio?

¹⁷ Inogne ka ty raha ila’e nanoe i Kirisitianagne ta Efesosy agne rey? Mbe nipay fiarovagne fagnampe’e iareo fa niharon-draha tamy i tanà iareoy ao i demoniay. Izao ty rineha i Paoly tamy iareo: “Mivavaha lognandro ndra ombia ndra ombia, amy ty fitariha i fagnahỳ sady manoa vavake naho fihalaliagne isan-karaza’e.” (Efesianina 6:18) Miharon-draha amy ty tontolo toy ka o demoniao amy hinane zao. Hahalietse iareo ka tikagne naho mivavake amy i Jehovah mba harova’e. Toko’e hanognogne ty tahinagne Jehovah tikagne naho fa mivavake. (Vakio Ohabolana 18:10.) Toko’e hangatake ama’e lognandro tikagne mba  ‘hamotsora’e antikagne amy i ratỳ’ ndra i Satana Devoly. (Matio 6:13) Hamale vavake ty Jehovah naho amy ty fo ty anoagne aze.—Salamo 145:19.

18, 19. a) Inogne ty anto’e atokisagne fa haharese tikagne amy ty aly ifanoagne amo o anjely ratio? b) Inogne ty fagnonteneagne hovaleagne amy ty toko manonjohy itoy?

¹⁸ Magnoho-doza o anjely ratio. Faie tsy misy anto’e atahorantikagne iareo naho mandietse i Devoly tikagne sady magnarine an’Andrianagnahare naho manao ty zoton’arofo’e. (Vakio Jakoba 4:7, 8.) Misy fetra’e avao ty hery o anjely ratio. Nisazeagne iareo tamy ty andro faha i Noa sady mbe hoavy ka ty andro hitsaràgne iareo fara’e. (Joda 6) Ko haligno fa miaro antikagne ty anjely mahery i Jehovah. (2 Mpanjaka 6:15-17) Teà’e hahalietse o anjely ratio tikagne sady mandrisike antikagne iareo hanao izay. Mitoboha marine i Jehovah naho o anjely keleia’e tsy mivalike reo tikagne. Ihalaviro ze raha hahavy azo hifandrambe amo o anjely ratio fa oriho ze torohevetse agnate Baiboly ao. (1 Petera 5:6, 7; 2 Petera 2:9) Haharese amy ty aly ifanoagne amo o anjely ratio tikagne naho manao izay.

¹⁹ Inogne ty anto’e mbe agnengàn’Andrianagnahare o anjely ratio naho o haratiagneo hampijale o ndatio? Izay ty ho valeagne amy ty toko manonjohy itoy.