Talaaga o le Soifuaga

O la Ma Auaunaga Paia ua Ma Aʻoaʻoina ai le Auala e “Feagai” ai ma so o se Tulaga

Ua faamatalaina e Olivier Randriamora

“O le mea moni, ua ou tofo i le lē tagolima, ua ou tofo foʻi i le tele o mea e maua. O mea uma lava ma tulaga uma lava, ua ou iloa ai ona feagai ma le maʻona ma le matelāina . . . O mea uma lava, ua ou maua le malosi mai iā te ia o lē na foaʻi maia iā te aʻu le mana.”—Fili. 4:12, 13.

O UPU na a le aposetolo o Paulo, na matuā faalaeiauina ai i maʻua ma laʻu avā o Oly. I le pei o Paulo, na ma aʻoaʻoina le auala e “feagai” ai ma so o se tulaga, e ala i le faalagolago atoatoa atu lea iā Ieova a o ma auauna iā te Ia i Madagascar.

Ina ua amata ona suʻesuʻeina e le tinā o Oly le Tusi Paia faatasi ma Molimau a Ieova i le 1982, ua leva ona uma la ma faamau. Sa ou taliaina foʻi le faia o saʻu suʻesuʻega faale-Tusi Paia, ma na mulimuli ane foʻi fai se suʻesuʻega a Oly. Na ma faaipoipo i le 1983, ae ma papatiso i le 1985, ma e leʻi umi ae amata loa ona ma paeonia lagolago. Iā Iulai 1986, na avea ai i maʻua ma paeonia sauatoa.

Na amata ona ma auauna o ni paeonia faapito, iā Setema 1987. O lo ma tofiga muamua o se tamaʻi aai i le itu i mātū i sisifo o Madagascar, lea sa leai se faapotopotoga na iai. Pe ā ma le 18 ituaiga eseese o tagata o loo nofoia Madagascar, aemaise le tele o puiaiga, ma e eseese foʻi a latou tū masani ma aganuu. E ui lava o le Malakasi le gagana aloaʻia a le atunuu, ae o loo iai foʻi le tele o isi ituaiga o gagana. O lea, na amata ai loa ona ma aʻoaʻoina le gagana tautala a le vaipanoa sa ma galulue ai, ma na aogā lenā e faafaigofie ai i tagata o le oganuu ona taliaina i maʻua.

Na iai le vaitaimi, sa ou faia ai lauga lautele i Aso Sa uma, ma e na o Oly lava e patipati ai, auā na o i maʻua lava le sauniga. Sa faia foʻi vaega uma o le Aʻoga o le Faiva Faatiokarate, lea e faafoliga ai o loo talanoa atu Oly i se tagata. Ae maʻeu lo ma fiafia ina ua asiasi mai le ovasia matagaluega ma fautua mai ma le agalelei, ina ia faia ni fetuutuunaʻiga i le auala e faia ai sauniga.

Ona o le tuai ona maua o a ma meli, o lea e tuai ai foʻi ona maua a ma alauni mo le masina. Ona o lenā tulaga, na aʻoaʻoina ai i maʻua ina ia lotomalilie e tusa lava pe e itiiti mea e ma te mauaina. I se tasi taimi, e leʻi lava ai le ma pasese e malaga ai i le pasi, ina ia mafai ai ona ma auai i se fonotaga matagaluega, lea pe tusa ma le 80 maila (130 km) le mamao o le mea sa faia ai. Na ma manatuaina se fautuaga lelei mai i se tasi uso: “Ia faailoa atu iā Ieova o oulua faafitauli, talu ai o loo oulua faia lana galuega.” O lea na ma tatalo ai, ma filifili loa e savavali. Peitaʻi, ae ma te leʻi ō ese, na faateʻia i maʻua i le asiasi mai o se tasi uso ma tuuina mai se meaalofa tautupe—na fetaui lelei ma le tupe sa ma manaʻomia e totogi ai le ma pasese mo le pasi!

GALUEGA FEMALAGAAʻI

Sa tofia aʻu e avea ma se ovasia matagaluega, iā Fepuari 1991. O lenā taimi, e toʻa 9 tagata talaʻi na faia aʻe ai la matou vaega toʻaitiiti, o le toʻatolu o i latou na  ua uma ona papatisoina, ma i se fua faatatau, e toʻa 50 i latou e auai i sauniga. Ina ua māeʻa laʻu toleniga o se ovasia o le matagaluega, na tofia ai loa i maʻua e auauna i se tasi o matagaluega i le laumua o Antananarivo. I le 1993, na toe tofia ai i maʻua i se isi matagaluega i le itu i sasaʻe o le atunuu. Na matuā ese lava le olaga sa iai i inā mai i le olaga i totonu o le aai.

Sa matou savavali ina ia mafai ona oo atu i faapotopotoga ma tagata talaʻi e nonofo i vaipanoa maotua, ae i nisi taimi e matou te savavali ai i le mamao pe tusa ma le 90 maila (145 km), e ui atu i vaega maugā o le vaomatua. E lē tele ni mea sa ma aveina. O taimi uma lava e faia ai se lauga lautele a le ovasia matagaluega, e faaalia ai ata lē gaoioi e pei ona faia i nisi taimi i na aso, e mautinoa lava le mamafa o mea e ave. E ave e Oly le masini lea e faaaogā e faaali ai ia ata (slide projector), ae ou aveina le maa o le taavale lea e 12-volt le malosi.

Pe tusa ma le 25 maila (40 km) le mamao e ma te savalia i aso taʻitasi, ina ia oo atu ai i le isi faapotopotoga. E ma te aʻea mauga, uia vaitafe, ma āsā nofoaga faataufusi. E ui lava ina iai taimi e ma te momoe ai i tafā ala, ae e masani lava ona ma taumafai e saʻilia se nuu e maua ai se nofoaga e api ai mo le pō. O nisi taimi, e ma te talosaga ai i tagata e ma te lē masani ai, pe faamata e maua se mea e ma te mālōlō ai mo le pō. Pe a maua se mea e ma te api ai, ona gaseseina loa lea o se ma taumafataga. E faanoi Oly i se tasi mo se ulo e fai ai le ma meaʻai, ona alu lea i se vaitafe po o se vaituloto e lata ane e asu mai ai vai. Ae o le taimi lenā, ou te tātāina ai fafie mo le afi, auā le gaseseina o le meaʻai. E tele se taimi e faaaluina i na gaoioiga. E iai taimi a maua se moa, ona faaaogā lea mo le meaʻai.

Pe a uma ona ma aai, ona ma toe ō lea e asu mai nisi vai e faaaogā e taeele ai. O nisi taimi e ma te momoe i le umukuka. Pe a timu, e ma te ono momoe faalagolago agaʻi i le puipui, ina ia aua neʻi o ma susū ona o le tutulu o le fale.

E ma te taumafai lava e avatu se molimau i ē o loo ma api ai. Pe a taunuu la ma faigāmalaga, o se mea e faafouina ai i maʻua, le vaaia o uiga agalelei ma le agaga talimālō o uso ma tuafāfine Kerisiano. O lo latou talisapaia o la ma asiasiga, na mafai ai ona ma faagaloina so o se tulaga faigatā lava na ma fesagaʻia, a o agaʻi atu i lea vaipanoa.

O se mea fiafia mo i maʻua le fesoasoani i uso ma tuafāfine na ma api ai, i le faia o feʻau masani i o latou fale. O le faia faapea, na maua ai so latou avanoa e matou te auai faatasi ai i le talaʻiga. E ma te leʻi faatalitalia e saunia e uso ma tuafāfine na ma api ai, ni mea taugatā po o ni ʻaiga faapitoa mo i maʻua, lea e latou te lē gafatiaina.

ASIASI I TAGATA TALAʻI E NONOFO I VAIPANOA MAOTUA

O se fiafiaga mo i maʻua le asia o uso ma tuafāfine e nonofo i vaipanoa maotua, ona e latou te faatulagaina mo i maʻua se faasologa pisi. E seāseā iai se taimi e “fai ai sina [ma] mālōlōga.” (Mare. 6:31) I se tasi taimi, na valaaulia ai e se ulugalii Molimau a Ieova a la tagata suʻesuʻe uma e toʻa 40, ina ia matou faia faatasi a latou suʻesuʻega i lo la fale. Na faia e Oly ma le tuafafine isi suʻesuʻega pe ā ma le 20, ae ma faia ma le uso isi suʻesuʻega e 20. O le taimi lava e māeʻa ai ona fai le isi suʻesuʻega, ona amata loa lea o le isi suʻesuʻega. I se taimi mulimuli ane o le aso, ona faia lea o sauniga a le faapotopotoga. Pe a māeʻa lenā, ona toe amata lea o suʻesuʻega faale-Tusi Paia. Pe atonu o le teʻa o le valu i le afiafi i aso taʻitasi, e masani ona māeʻa ai lea faasologa pisi.

 Pe a ma asiasi foʻi i se isi vaega, e matou te usu lava i le valu i le taeao i se nuu e lata ane i le nofoaga lea o le a ma asia. E matou te faaaogāina ofu tuai. Atonu e matou te taunuu i le oganuu ua oo i le aoauli, pe a māeʻa se malaga umi i le vaomatua. O le taimi lava e matou te taunuu ai, ona sui loa lea o o matou ofu, ma amata le galuega talaʻi mai i lea fale i lea fale. E toʻatele tagata talaʻi ae lē tele ni fale. O lea, pe tusa ma le 30 minute ae ua māeʻa le oganuu atoa, ona matou agaʻi atu lea i le isi nuu. Pe a māeʻa le galuega talaʻi, ona toe alu foʻi lea o la matou malaga umi i o matou fale. I le taimi muamua, na tau faavaivaia ai i maʻua ona o lea faasologa. Na tele lo matou taimi ma le malosi na alu ai, ae pe na o le itula le umi na matou faaaluina i le galuega talaʻi mai i lea fale i lea fale. Peitaʻi, na faaalia pea e le ʻautalaʻi mai i lenā vaipanoa le maelega, nai lo o le faitio.

O se tasi o vaega o le ʻautalaʻi i Taviranambo, sa nonofo latalata i se tumutumu mauga. O i inā sa ma feiloaʻi ai ma se aiga Molimau a Ieova, o loo nonofo i se fale e tasi le potu. Na faia sauniga i le isi tamaʻi fale na lata ane. E leʻi umi lava, ae valaau ma le leotele le uso na ma api ai e faapea, “Uso e!” Ae tali mai le isi tagata i le isi tumutumu mauga, “Oe!” Ona toe valaau atu lea o le uso, “O lea ua taunuu le ovasia matagaluega!” Ona toe tali mai lea, “Ia ua lelei!” E ui lava i le mamao o nofoaga sa nonofo ai isi tagata, ae na oo atu ai lava le feʻau. E leʻi umi lava ae amata ona potopoto ane tagata, ma e amata ifo le sauniga ua silia ma le selau tagata ua auai.

FAAFITAULI I AUALA TAU FEMALAGAAʻIGA

I le 1996, na toe tofia ai i maʻua i se matagaluega e lata i Antananarivo, o se tasi o fanua laugatasi i vaega maugā. Sa iai foʻi tulaga faigatā na tulaʻi mai a o ma galulue ai i lea matagaluega. E leʻi iai se auala mo femalagaaʻiga i nuu maotua. Sa faia fuafuaga ina ia ma asia se vaega o tagata talaʻi i Beankàna (Besakay), lea pe tusa ma le 150 maila (240 km) le mamao mai Antananarivo. Na mafai ona ma ō atu i lenā nofoaga, ina ua māeʻa ona faia ni talanoaga ma se tasi o ave loli. Pe ā ma le 30 tagata na iai i lenā loli, o isi sa taooto i luga o le fale o le loli, a o isi na tutū i tua o le taliuta.

E leʻi umi lava, ae pē le loli e pei ona masani ai, ona ma savavali foʻi lea. Ua mavae le tele o itula o ma savavali ae sau loa se loli telē. E ui lava sa matuā faatumulia le loli i tagata ma oloa, ae na tū mai lava iā i maʻua. E ma te leʻi saofafaʻi ona o le tumu o le loli. E leʻi umi ae matou taunuu atu i se vaitafe, peitaʻi, o loo faia galuega e toe faaleleia le auala laupapa. Ona toe faaauau lea o la ma savaliga, ma taunuu ai i se tamaʻi aai, lea sa nonofo ai nisi paeonia faapito. E ui lava e leʻi iai se fuafuaga e asia lea aai, ae sa faaaluina lo ma taimi e talaʻi faatasi ai ma nei paeonia, a o faatalitali le taimi e māeʻa ai le toe faaleleia o le auala laupapa, faapea se isi auala o femalagaaʻiga.

 E ma te faatali mo se vaiaso seʻia maua so ma auala e faimalaga ai, ona toe amata foʻi lea o la ma faigāmalaga. E tele omo tetele i le auala. E masani lava ona ma sūsūlu ma paʻuʻū, a o fesoasoani e tau tulei le taavale, i vai e oo le loloto i o ma tuli. E ma te taunuu i se tamaʻi aai ua oo i le tafa o ata o le vaveao. Ona toe faaauau foʻi lea o la ma savaliga, e ui atu i fanua e totō ai araisa, lea e oo le loloto o vai palapalā i o ma sulugātiti.

O le taimi muamua lea ua ma asia ai lenā vaipanoa. O lea na ma molimau atu ai loa i nisi o tagata sa galulue i na fanua, ma fesili atu i ai po o fea e nonofo ai Molimau a Ieova. Maʻeu lo ma fiafia i le iloaina, o na tagata galulue o o ma uso faaleagaga!

FAALAEIAUINA ISI INA IA AUAI I LE AUAUNAGA FAATAIMI ATOA

A o faagasolo tausaga, o se fiafiaga tele mo i maʻua le vaaia o iʻuga lelei, ona o le faalaeiauina o isi ina ia auai i le auaunaga faataimi atoa. I se tasi o asiasiga i se faapotopotoga e toʻaiva a latou paeonia sauatoa, na ma faalaeiauina ai i latou taʻitoʻatasi, ina ia fai ma sini le fesoasoani atu i isi tagata talaʻi ina ia avea ma paeonia. Ina ua toe asia lenā faapotopotoga i le ono masina mulimuli ane, ua vave ona siitia i le 22 le fuainumera o paeonia sauatoa. Na faalaeiauina e ni tuafāfine se toʻalua o la tamā, o ni toeaina, ina ia avea o ni paeonia sauatoa. O lea, na uunaʻia ai e nei uso se isi toeaina, ina ia avea ma paeonia sauatoa. E leʻi umi, ae tofia le uso lea o se paeonia faapito. Mulimuli ane, na tofia i laʻua ma lana avā e galulue i le galuega femalagaaʻi o se ovasia matagaluega. Ae faapefea isi toeaina e toʻalua? O loo auauna le tasi o se ovasia matagaluega, a o le isi o loo auauna o se tagata tauofo e galue i le fausiaina o Maota mo Sauniga.

E ma te faafetaia Ieova i aso uma ona o lana fesoasoani, pe ana lē seanoa ma ia e lē mafai ona faataunuuina se mea i so maʻua lava malosi. O le mea moni, e iai taimi e ma te lagona ai le vaivai ma tau faalētonu le tulaga tau i le soifua mālōlōina, peitaʻi, e ma te fiafia pea pe a tomānatu i iʻuga lelei o la ma auaunaga. E faaauilumaina e Ieova lana galuega. E ma te fiafia ona o le mafai ona faia o so ma sao itiiti i lenā galuega, a o ma auauna i lenei taimi o ni paeonia faapito. Ioe, ua ma aʻoaʻoina le auala e “feagai” ai ma so o se tulaga, ona o le faalagolago lea iā Ieova, ʻo lē foaʻi maia le mana’ iā te i tatou.

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 6]

Ua ma aʻoaʻoina le auala e “feagai” ai ma so o se tulaga, ona o le faalagolago lea iā Ieova

[Faafanua/​Ata i le itulau 4]

Ua taʻua Madagascar o le Big Red Island, ma e lona fā i motu e aupito sili ona tetelē i le lalolagi. E lanu mūmū lona laueleele, ma e tele ituaiga o meaola ma laau eseese e maua ai

[Ata i le itulau 5]

O auala o femalagaaʻiga o se tasi lea o luʻitau faigatā na ma fesagaʻia

[Ata i le itulau 5]

E ma te mauaina le olioli i le faia o suʻesuʻega faale-Tusi Paia