Jehová Diosqa yanapawananchispaqmi qhawawashanchis

“Señor Diosqa kay pachantintan qhawashan tukuy sonqo payta serviqkunarayku atiyninta rikuchinanpaq.” (2 CRÓ. 16:9.)

1. ¿Imapaqmi Jehová Dios t’aqwiwanchis?

JEHOVÁ Yayanchisqa allintan reqsiwanchis ‘yachanmi pakasqa lliw yuyaykusqanchiskunatapas’ (1 Cró. 28:9). Payqa manan imapi pantashasqanchista tarinanpaqchu t’aqwiwanchis (Sal. 11:4; 130:3). Aswanpas munakuwaspanchismi, payqa mana allin ruwaykunamantan pakaykuyta munawanchis, chhaynapi paywan allinpi kananchispaq wiñay kawsayman aypananchispaqpas (Sal. 25:8-10, 12, 13).

2. ¿Pikunatan Jehová Dios atiyninwan yanapan?

² Jehová Diosqa lliwtan rikun atiyniyoqmi ima ruwananpaqpas, chayraykun atin tukuy sonqowan serviqninkunaq mañakuyninman kutichiyta, llakikuyninkupi kallpachaytapas. 2 Crónicas 16:9 nin: “Señor Diosqa kay pachantintan  qhawashan tukuy sonqo payta serviqkunarayku atiyninta rikuchinanpaq”, nispa. Chaypi nisqan hina Diosqa atiyninwanmi yanapan payta tukuy sonqowan otaq ch’uya sonqowan serviqninkunata, ichaqa manan yanapanmanchu hawa sonqolla payta serviqkunataqa nitaq llullakuqkunatapas (Jos. 7:1, 2, 21, 25; Pro. 1:23-33).

Dioswan purisun

3, 4. ¿Imaynatan Dioswan purinchis? ¿Imaynatan ñawpaq tiempopi serviqninkuna paywan puriranku?

³ Askha runakunan ninku: “Teqsimuyuntinta kamaq Diosqa manan runakunawanqa purinmanchu”, nispa, Diosmi ichaqa paywan purinanchista munan. Ñawpaq tiempopipas Enocwan Noewanqa Dioswanmi puriranku (Gén. 5:24; 6:9). Moisespas ‘mana rikuna Diosta rikushanmanpas hinan’ payllawan purisharan (Heb. 11:27). Rey Davidpas huch’uyaykukuspan hanaq pachapi kaq Taytanwan kuska puriran; chaymi niran: “Señor Diostaqa yuyashallanipunin, paña ladoypin payqa kashan, manan imapas urmachiwanqachu”, nispa (Sal. 16:8).

⁴ Jehová Dioswanqa manan runawan hinachu makimanta hap’iykunakuspa purisunman. Chhaynaqa, ¿imaynatan paywan purisunman? Salmo takita qelqaq Asafmi kutichin: “Ñoqaqa qanllawanpunin kasharqani, paña makiymantan hap’iykuwarqanki. Yuyaychawaspaykin pusawanki”, nispa (Sal. 73:23, 24). Arí, Jehová Dioswanqa purinchis Simin Qelqapi yuyaychawasqanchisman hina kawsaspan, ‘allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi’ niwasqanchistapas kasukuspa (Mat. 24:45; 2 Tim. 3:16).

5. ¿Imapaqmi Jehová Dios munakuq tayta hina serviqninkunata qhawan? ¿Imaynatan Jehová Diosta qhawarinanchis?

⁵ Jehová Diosqa munakuq tayta hinan paywan puriqkunataqa anchata munakun, chaymi qhawamushan paykunata cuidananpaq, pakaykunanpaq, yachachinanpaq ima. “Qantan qhawashayki. Ñoqan yachachisqayki, ñoqan yuyaychasqayki, ñoqan maynin purinayki ñanta yachachisqayki”, nispan prometewanchis (Sal. 32:8). Chayrayku kaykunata tapukusun: “¿Jehová Diospa makinmanta hap’ipaykuspaychu purishani? Otaq, munakuywan qhawamuwasqanta yachaspa ¿kasukunichu yachaywan yuyaychawasqanta? ¿Allintachu yuyaykuni, rimani, ruwanipas? Ima hatun huchamanpas urmaykuspay, ¿mana munakuq Diosta hinachu qhawarini icha huchallikusqankumanta khuyayta llakikuqkunataqa khuyapayaspa chaskiq Diosta hinachu?” (Sal. 51:17.)

6. ¿Imaraykun Jehová Dios kikin tayta mamanchismantapas usqhaylla yanapawasunman?

⁶ Jehová Diosqa manaraq ima mana allintapas ruwashaqtinchismi yanapawasunman. Payqa ñawpaqmantan rikunman q’otukuq sonqonchis mana allinkunata munapayashasqanta (Jer. 17:9). Arí, Diosqa sonqonchistan “qhawamushan” yuyaykusqanchiskunatapas t’aqwimushanmi, chayraykun payqa kikin tayta mamanchismantapas usqhaylla yanapawasunman (Sal. 11:4; 139:4; Jer. 17:10). Chaypaq qhawarisunchis Baructa imayna yanapasqanmanta, payqa profeta Jeremiaspa secretarion manchay amigonmi karan.

Barucpaqqa munakuq taytanmi karan

7, 8. a) ¿Pin karan Baruc, ima mana allintan sonqonpi munapayayta qallariran? b) ¿Imaynatan Jehová Dios munakuq tayta hina Baructa yuyaycharan?

⁷ Barucqa tukuy sonqowanmi profeta Jeremiasta yanaparan Judá suyuman Jehová Diospa juicionta willaysiypi sasaña chay ruway karan chaypas (Jer. 1:18, 19). Qhepamanmi ichaqa paypaq ‘allin kaqkunata’ otaq qhapaq kaykunata maskhayta qallariran. Yaqapaschá Barucqa qhapaq familiamanta karan chaypaschá payllapaq allin kaqkunata otaq qhapaq kaykunata munapayayta qallariran. Imaynaña kaqtinpas, Jehová Diosqa repararanmi sonqon mana allinman waqllipushasqanta, chaymi usqhaylla yanaparan. Jeremiaswanmi kayta willachiran: “Qanmi nirqanki: ¡Ay, imaraqmi, ikiraqmi Señor Diosqa llakikuykunallatapunin qoykushawan, waqaytapas amikuniñan, manan samaytapas tariniñachu! ¿Qanqa allin kaqkunallatachu munanki? ¡Ama mañakuychu chaytaqa!” nispa (Jer. 45:1-5).

⁸ Jehová Diosqa anyaranña Baructa chaypas manan paywanqa phiñakuranchu, aswanpas munakuq tayta hinan yuyaycharan. Barucqa mana allinkunataña munapayasharan chaypas manan millay sonqoyoqchu karan, chaytan  Diosqa yacharan. Yachallarantaqmi Jerusalén llaqtawan Judá aylluwan pisi tiempollamanta thunisqa kananta, chaymi mana munaranchu chay sasa tiempopi tukuy sonqowan serviqnin waqllipunanta. Chayraykun mana allin yuyaykusqanmanta kutirichinanpaq kayta yuyarichiran: “Ñoqan kachamusaq hatun llakikunata llapa runa pataman”, nispa. Nillaraqtaq allin yuyaywan kawsananpaq chhaynapi mana wañunanpaq (Jer. 45:5). Huk simipiqa kaytan nisharan: “Baruc allinta qhawarikuy pisi tiempollamantan Judá aylluman Jerusalén llaqtamanwan hatun llakita apamusaq huchallikusqankumanta. Chayrayku hunt’aq sonqowan kasukuway chhaynapin kawsanki ñoqa kikiypunin qhawarisayki”, nispa. Diospa chhayna yuyaychasqanqa sonqonmanchá chayaran, chaymi mana allin yuyaykusqankunamanta kutirikuran, hinaspa Jerusalén llaqta thunichisqa kaqtin mana wañuranchu, chay llaqtaqa qanchis chunka wata qhepamanmi thunichisqa karan.

9. ¿Imaynatan chay tapuykunaman kutichiwaq?

⁹ Barucmanta yachasqanchispi yuyaymanasun kaykunata tapukuspa: Baructa Jehová Dios imayna tratasqanmanta, ¿imatan yachanchis Paymanta, serviqninkunata imayna qhawarisqanmantapas? (Leeychis Hebreos 12:9.) Kay sasa tiempokunapi tarikusqanchisrayku, ¿imatan yachanchis Jehová Dios Baructa yuyaychasqanmanta, imaynatachus Baruc kutichisqanmantapas? (Leeychis Lucas 21:34-36.) ¿Imaynatan umalliqkunapas Jeremías hina rikuchinkuman Jehová Dios serviqninkunapi interesakusqanta? (Leeychis Gálatas 6:1.)

Churiqa Taytan hina munakuqmi

10. ¿Imatan Jesús chaskin Diospa llaqtanta allinta umallinanpaq?

¹⁰ Manaraq Jesús kay Hallp’aman hamushaqtinqa, llaqtan munakusqantan Jehová Dios rikuchiran profetankunawan hunt’aq sonqo serviqninkunawan ima. Kunan tiempopiqa Cristowanmi rikuchiwanchis munakuwasqanchista, paymi Diospa llaqtantaqa Umallishan (Efe. 1:22, 23). Chayraykun Apocalipsis qelqapi Jesusta rikch’anachikun qanchis ñawiyoq corderowan, ‘chay ñawikunaqa kay pachantinman Diospa kachamusqan qanchis espiritukunan’ (Apo. 5:6). Chaywanmi yachanchis Jesuspi santo espíritu hunt’a kashasqanta, chayraykun Taytan hina allinta imatapas yachan. Payqa yachanmi imayna sonqoyoq kasqanchista manan imapas paypaqqa pakasqachu.

11. ¿Imaynatan Jesuspas Taytan hina munakuywan tratawanchis? ¿Ima allin llank’aytan kay tiempopi Jesús aparishan?

¹¹ Jesusqa Taytan hina munakuqmi, chaymi payqa mana policía hinachu hanaq pachamanta  qhawamushawanchis. Aswanpas munakuq tayta hinan t’aqwiwanchis. Jesustan nikun: “Wiñay Yaya”, nispa, chaymi yuyarichiwanchis hamuq tiempopi paypi iñiqkunaman wiñay kawsay qonanta (Isa. 9:6). Chaymantapas, Diospa llaqtanpi Umalliq hinan allin iñiyniyoq cristianokunawan otaq umalliqkunawan llakikuypi tarikuq cristianokunata kallpachanman (1 Tes. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2).

12. a) Asia provinciapi qanchis t’aqakunaman carta qelqakusqanpi, ¿imatan yachanchis Jesusmanta? b) ¿Imaynatan umalliqkuna rikuchinku ovejankunapi Cristo interesakusqanta?

¹² Ovejankunapi Cristo anchata interesakusqantaqa Asia provinciapi qanchis t’aqakunaman carta apachisqanpin reparanchis (Apo. 2:1–3:22). Chay cartakunapin rikuchiran sapanka t’aqakuna imaynapi tarikusqanta allinta yachasqanta, qatikuqninkunapi anchata interesakusqantapas. Kay tiempopipas chhaynallataqmi, Apocalipsis libropi qelqakusqanqa ‘Señorpa p’unchayninpin’ hunt’akushan (Apo. 1:10). * Cristoqa sapa kutillan iñiq t’aqapi michiqkunawan munakuwasqanchista rikuchiwanchis. Arí, payqa ‘Diospa qosqan runakunawanmi’ qhawariwanchis, kallpachawanchis, otaq necesitanqanchis rato yuyaychawanchis (Efe. 4:8, NM; Hech. 20:28; leeychis Isaías 32:1, 2). Umalliqkuna yanapawaqtinchis, ¿ñoqanchispi Cristo interesakusqantachu rikunchis?

Necesitasqanchis rato yanapawanchis

13-15. ¿Imaynatan Jehová Dios mañakusqanchisman kutichimunman? Willay ejemplokunata.

¹³ Mayninpin Jehová Diosqa mañakusqanchisman kutichimuwanchis umalliqkuna kallpachawananchispaq visitamuwaqtinchis (Sant. 5:14-16). Mayninpitaq yanapawanchis huñunakuykunapi ima discursotapas uyarisqanchiswan otaq qelqanchiskunawanpas. Chhaynatan Diosqa mañakusqanchisman kutichimun. Ejemplopaq, huk hermananchistan millayta tratasqaku, chaywanmi payqa sinchi llakisqa kasharan, ichaqa chay qhepallamanmi huñunakuypi huk sumaq discursota uyarisqa, huñunakuy tukuytataq discurso qoq iñiqmasinchista sonqomanta agradecekusqa paypaq hina Bibliamanta yuyaychaykuna rimamusqanmanta, chaywanmi payqa anchata kallpachakusqa. Chayraykun kusisqallaña kasharan huñunakuyman risqanmanta.

¹⁴ Huk ejemplotawan qhawarisunchis. Kinsa runakunan carcelpi kashaspa Bibliata estudiaranku hinaspa publicador no bautizado hinaña karanku. Carcelpi sinchi ch’aqway hatariqtinmi, autoridadkuna manaña ñawpaqpi hinachu presokunata trataranku, chaymi presokunaqa paykuna contra hatarinankupaq rimanakuranku paqaristin p’unchay desayunananku platonkuta manaña kutichinankupaq. Kinsantinkun mana yacharankuchu ima ruwayta, sichus wakin presokuna hina ruwankuman chayqa, Romanos 13:1 textopi Jehová Diospa kamachisqantan mana kasushankumanchu, manachus presokunaq rimanakusqankuman hina ruwankuman chaypas, wakin presokunan sinchita sufrichinkuman karan.

¹⁵ Manataq paykuna pura rimanakuyta atirankuchu chayqa, sapankankun Diosta rogakuranku yachayta qonanpaq. Qhepa p’unchaytaq, mana desayunuta chaskikusqakuchu, chhaynapin manaña guardiakunaman desayunananku platonkuta kutichipurankuchu, chaymantañan yacharanku kinsantinku kaqtakama decidisqankuta. Kay kinsantin runakunaqa ‘mañakusqata  uyariq’ Jehová Dios paykunawan kashasqanta yachaspan anchata kusikuranku (Sal. 65:2).

Diosqa yanapawasunmi hamuq tiempopipas

16. ¿Imaynatan Dios predicacionwan rikuchin allin sonqoyoq runakunapi interesakusqanta?

¹⁶ Teqsi muyuntinpi predicakusqanmi rikuchillantaq allin sonqoyoq runakunapi Jehová Dios interesakusqanta, maypiña paykuna tiyaqtinkupas (Gén. 18:25). Diosqa angelninkunawanmi yanapachiwanchis chay runakunata tarinanchispaq, mana hayk’aq predicakusqan cheqaspiña tiyanku chaypas (Apo. 14:6, 7). Qallariy siglopi predicaq Felipetan huk ángel kacharan Etiopía suyupi reina Candaceq tesoreron umalli runaman Bibliamanta yachachinanpaq. ¿Uyarikuranchu chay runa? Arí, uyarikuranmi bautizakuspataq Jesuspa qatikuqninman tukupuran (Juan 10:14; Hech. 8:26-39). *

17. ¿Imaraykun mana sinchitachu llakikunanchis hamuq tiempopi imapas sucedenanmanta?

¹⁷ Kay pachaqa tukukapushanñataq chayqa, astawanraqmi yapakamunqa ‘nanaykunaqa’ (Mat. 24:8). Yaqapaschá mikhuykunapas pisiyapunqa hinaspa astawanraq wichamunqa runakuna askhayasqankurayku, tiempo cambiaqtin sinchita qasamuqtin, mana para kaqtinpas otaq manaña aypayta atisunchu qolqenchis pisiyapusqanrayku; chaymantapas manañapaschá llank’anapas qanqañachu hinaspa aswantaraq runakunaqa llank’ananku kanqa. Ichaqa imaynaña kanqa chaypas, sichus Dios seviyninchistaraq ñawpaqta hunt’asun, manataq qhapaq kaykunatapas munapayasunchu chayqa, manan chaykunamantaqa llakikunanchischu kanqa, Diosqa munakuwanchismi paymi ima necesitasqanchistapas qowasunchis (Mat. 6:22-34). Chaypaq qhawarisun imaynata Jehová Dios Jeremiasta sasa tiempokunapi cuidaran chayta, chayqa karan Jerusalén llaqtata 607 watapi thuninankuña kashaqtinmi.

18. ¿Imaynatan Jehová Dios munakuywan Jeremiasta cuidaran sasachakuy tiempopi?

¹⁸ Babilonio runakuna Jerusalén llaqtata thuninankuña kashaqtinmi Jeremiasqa Guardiakunaq Pationpi preso kasharan. ¿Imaynatan mikhunata tarinman karan? Carcelpi mana wisq’asqa kaqtinqa pay kikinmi maskhanman karan, ichaqa wisq’asqa kasqanraykun runakunaq makinpiña kasharan mikhunanpaq mana mikhunanpaqpas, chay runakunaqa yaqa llapankun payta cheqnikuranku. Diosmi ichaqa prometesqa cuidananpaq chaymi payqa Diospi suyakuran. ¿Hunt’aranchu Jehová promesanta? Hunt’aranpunin, Diosqa sapa p’unchaymi runakunawan ‘t’antata qochiran [...] llaqtapi t’anta’ tukukunankama (Jer. 37:21). Jeremiasqa, Baruc, Ébed-mélec, wakin Dios serviqkuna hinan chay tiempopi mana yarqaywan muchuranchu, nitaq onqoranchu Jerusalén llaqta thunichisqa kaqtinpas manan wañuranchu (Jer. 38:2; 39:15-18).

19. Hamuq tiempopi imaña sucedenman chaypas, ¿ima ruwaytan mana saqenanchischu?

¹⁹ Arí, Jehová Diosqa “chanin runakunatan qhawashan, mañakusqankutapas makillan uyarishan” (1 Ped. 3:12). ¿Kusikunkichu Jehová Dios yanapanasuykipaq makilla qhawamusqasuykimanta? ¿Anchatachu Diospi confianki sasachakuypi tarikuqtiyki yanapanasuykipaq? Chhayna kaqtinqa ama hayk’aqpas Dioswan puriyniykitaqa saqeychu, hamuq tiempopi imaña sucedenan kaqtinpas. Jehová Diosqa munakuq tayta hinan cuidashallanqapuni tukuy sonqowan serviqninkunata, chaytaqa amapuni qonqaychu (Sal. 32:8; leeychis Isaías 41:13).

[Uranpi willakuykuna]

¿Imanispan kutichiwaq?

• ¿Imaynatan ‘Dioswan purisunman’?

• ¿Imaynatan Jehová Dios munakuq tayta hina Baructa yanaparan?

• ¿Imaynatan Jesús Diospa llaqtanta umallispa rikuchin Taytan hina kasqanta?

• Kay sasa tiempokunapi, ¿imaynatan rikuchinchis Diosman hap’ipakusqanchista?

[Tapuykuna]

[13 paginapi dibujokuna fotokunapiwan]

Jehová Diosqa Jeremiaswanmi Baructa yanaparan, kunan tiempopitaq umalliqkunawan ovejankunata yanapan

[14 paginapi foto]

¿Imaynatan Jehová Diospa yanapayninta chaskisunman necesitasqanchis rato?