Juj watallaraq Canadá Betelpi kashaqtiymi llapaykuta niwaranku: “Sudáfrica sucursalpin askha hermanokunata necesitakushan”, nispa. Chay sucursalpiqa qelqakunata orqonapaq mosoq maquinatan churananku karan. Noqaqa munaranin chay sucursalpi yanapakuyta, chaymi Dennis Leech, Bill McLellan, Ken Nordin hermanokunatawan ajllawaranku chayman rinaykupaq, chayta yachaspan kusisqa kasharani.

Chay sucursalpiqa unay watakunan qhepakunayku karan. Chaymi telefonopi mamitayta wajaspa nirani: “Mamitáy, Sudáfrica sucursalmanmi ripusaq”, nispa. Mamitayqa sonqomantan Jehová Diosta munakuq, chaymi munallaran chayman rinayta. Karu llaqtaman ripusqaymanta llakisqaña kasharanku chaypas manan tayta-mamayqa jark’akuwarankuchu.

Manaraq Sudáfrica sucursalman viajashaspaykun Brooklyn Betelman rirayku. Chaypin kinsa killa qelqakunata ruwanapaq juj máquina manejayta yachachiwaranku. Chay qhepamantaq Cabo llaqtaman viajarayku, chayqa Sudáfrica nacionpin kashan. Chay kutipiqa 20 watallaypiraqmi kasharani. Cabo llaqtaman chayaspan kaq tuta Johannesburgo llaqtaman viajallaraykutaq, illarimuytataq Karroo sutiyoq llaqtachaman chayarayku, chay llaqtachaqa ch’aki pampan kasqa nishutataqmi ruphasqapas. Chaymi tawantiyku ch’aki pampata qhawarispa nirayku: “¡Maymantaq kaymanri chayaramunchis!”, nispa. Tiempowanqa chay llaqtachakunamanmi kutirayku, chaypi tiyaq runakunaqa sumaqtan chaskiwaranku.

Sudáfrica sucursalpiqa linotipia maquinata manejaspan juj tiempo llank’arani. Chaypiqa Qhawaq revistata ¡Rijch’ariy! revistatawanmi ruwarayku. Chay qelqakunaqa manan Sudáfrica nacionpi rimasqanku simikunallapichu lloqsimuran, aswanpas juj nacionkunapi rimasqanku simikunapaqwanmi lloqsimuran. Chayta rikuspan ancha kusisqa kasharayku.

Chay qhepamanmi encargakurani qelqakuna ruwachiymanta, qelqakuna apachiymanta, juj simikunaman t’ijraymanta ima. Chaymi Diospa llaqtanpi imaymana ruwanayoq kaspa kusisqa karani.

Noqaqa 1968 watapin Laura Bowen hermanawan casarakurani. Payqa Betelpa cercallanpin tiyaran, jinaspapas precursoran karan Betelpitaqmi yanapakuranpas. Chay tiempopi chayllaraq casarasqakunaqa manan Betelpiqa tiyayta atirankuchu. Chaymi sucursalmanta niwaranku precursor especial kanaykupaq. Noqaqa chunka watañan Betelpi tiyarani, chaymi nirani: “Manapaschá qolqeykuqa mijunaykupaqpas maypi tiyanaykupaqpas aypawanqakuchu”, nispa. Chay kutipiqa sapa killanmi 120 solesta jina precursor especialkunaqa gastonkupaq chaskiqku. Ichaqa chaytaqa niwasqankuman jina qelqakunatapas horaykutapas revisitakunatapas junt’allaqtiykun chaskirayku. Chay qolqe chaskisqaykuqa imaymana gastoykupaqmi karan.

Noqaykutaqa Durban llaqtaq qayllanpi juj grupochapi yanapakunaykupaqmi niwaranku. Chaypiqa India nacionmanta askha runakunan tiyaranku. Paykunamanta wakinqa 1890 watakunapi jinan azucarta ruwana fabricapi obligasqa llank’aranku. Tiempowanqa juj llank’anayoqmi kapuranku, chaywanpas constumbrenkuman jinan kausaranku. Chaypi tiyaq runakunaqa inglés simitan rimanku, chaymi facil-llata paykunamanqa yachachiq kayku.

Chay tiempopi precursor especialkunaqa sapa killanmi 150 horasta Diosmanta willananku karan. Chaymi sapa p’unchay soqta horasta Diosmanta willanayku karan, ichaqa manan karanchu ima revisitaykupas nitaqmi pimanpas Bibliamantaqa yachachisharaychu. Juj p’unchaymi Diosmanta willasharayku, jinan relojniyta qhawaykuqtiy mana ni juj horapas pasasqaraqchu, chaymi nirani: “Manachus jina llapa horaykuwanqa junt’ayta atisaqkuchu”, nispa.

Diosmanta willaq lloqsinaykupaqqa sapa p’unchaymi mijunata unuta ima apakuq kayku. Samayta munaspataq sach’aq llanthunman carroykuta sayachiq kayku, jinaspa samaq kayku. Chayta rikuspan chaypi tiyaq wawakunaqa ladoykuman jamuspa qhawapayawaqku. P’unchaykunaq pasasqanman jinan pisi-pisimanta yachakapurayku, chaymi askha horakunata Diosmanta willasqaykutapas manaña repararaykuchu.

Chaypi runakunaman Diosmanta willaspan kusisqa kasharayku. India nacionmanta runakunaqa sumaq respetuoso, Diosta munakuq, qoykukuq iman karanku, chaymi Diosmanta willasqaykutapas sumaqta uyarikuqku. Paykunaqa astawanmi yachayta munaqku Jehová Diosmanta, Jesusmanta, Bibliamanta, jamuq tiempomanta, ima suyakuysi wañuqkunapaq kan chaymantawan. Chaymi juj wata qhepamanqa 20 runakunamanña Bibliamanta yachachisharayku, mijunatapas estudiachisqayku familiawanmi wayk’ukuq kayku. ¡Chaykunawanmi kusisqa kasharayku!

Chay qhepamanmi watukuq umalli kanaypaq niwaranku. Chaymi sapa semana iñiq t’aqamanta juj hermanoq wasinpi alojakurayku, chaymi paykunataqa kallpachallaqpuni kayku. Paykunaqa familiankuta jinan qhawariwaqku, chaymi noqaykumanqa paykunawan kay gustawaqku. Iskay watan watukuq umalli karani, chayllamanmi sucursalmanta wajamuwaranku, jinan niwaranku jujmanta Betelpi yanapakunaykupaq. Noqaykuqa kusisqan kasharayku Diosmanta willaspa hermanokunata yanapaspa ima. Ichaqa Betelpi yanapakunaykupaq niwaqtinkuqa kasukuraykupachan.

Betelpiqa predicacionta qhawariq t’aqapin allin experienciayoq hermanokunawan kuska llank’arani. Chay tiempopiqa watukuq umallin juj iñiq t’aqata visitaspa juj cartata apachiq chay nacionpi kaq sucursalman, chay cartata leespan sucursalmanta hermanokunaqa chay iñiq t’aqaman juj cartata apachillaqkutaq. Chay cartapin hermanokunata kallpachaqku yanapaqku ima. Wakin watukuq umallikunaqa xhosa simipi zulú simipin sucursalman cartata apachimuqku. Chaytan secretariokunaqa inglés simiman t’ijrananku karan. Chaymantapas sucursalmanta hermanokunan inglés simipi carta qelqamusqankuta juj simikunaman t’ijranallankutaq karan. Paykunaq yanapayninwanmi yacharani Sudáfrica nacionpi hermanokuna imaymana sasachakuykunapi tarikusqankuta.

 Chay tiempopi Sudáfrica nacionpi runakunaqa manan juj colorniyoq runakunawanqa juñukuqkuchu nitaqmi rimanakuqkupaschu, chaymi t’aqa-t’aqapi tiyaqku. Hermanonchiskunapas rimasqanku simillapin rimaqku, Diosmantapas willaqku, juñunakuykunamanpas riqku.

Noqaqa inglés simita rimaq iñiq t’aqapin yanapakurani, chaymi mana yacharanichu comunidadkunapi tiyaq hermanonchiskunaq imayna kausasqankuta imayna rimasqankutapas. Chay llaqtachakunapi tiyaq hermanokunaqa imaymana sasachakuykunapin tarikuranku comunidadninkuq costumbrenkumanta, creenciankumanta t’aqakapusqankurayku. Paykunaqa mana manchakuspan Diospa cheqnikusqan ruwaykunata saqepuranku, jinaspa Bibliaq nisqanman jina kausaranku, chayraykun familiankupas llaqtamasinkupas cheqnikuranku. Chaypi tiyaq runakunaqa wajchan karanku manataqmi escuelamanpas riyta atiqkuchu, ichaqa anchatan Bibliata respetaqku.

Chaymantapas hermanokunata defiendespan yanapakurani, chhaynapi hermanonchiskuna Jehová Diosta libre servinankupaq. Chay llaqtakunapiqa wayna-sipaskunatan Diospi iñisqankurayku escuelankumanta qarqomuranku. Chaywanpas paykunaqa Jehová Diostan kasukuranku. Chhayna junt’aq sonqo kasqankun anchatapuni kallpachawaran.

Chaymantapas Suazilandia otaq Esuatini nacionpi tiyaq hermanonchiskunan juj sasachakuypi tarikuranku. Chay nacionpi kamachikuq Sobhuza wañupuqtinmi chaypi llapa tiyaqkunata obligaranku costumbrenkuman jina chay kamachikuqta p’ampanankupaq. Qharikunan llapa chujchankuta k’isukunanku karan, warmikunapas yaqa llapa chujchankutan rutuchikunallankutaq karan. Chay costumbreta mana ruwasqankumantan hermanonchiskunataqa qatiykacharanku. Chaypi tiyaq hermanonchiskunaqa pacienciawanmi chhayna sasachakuykunata aguantaranku. Chhayna junt’aq sonqo kasqankun kallpachawallarantaq.

Jujmantan 1981 watapi qelqakunata ruwanapaq maquinapi llank’arani. Chay tiempopiqa mosoq maquinakunañan qelqakunata ruwanaykupaq  lloqsimusharan. Juj kutinmi fotocomponedora nisqa maquinata vendeq mañawaranku chay maquinapi qelqakunata ruwanaykupaq. Chaymantapachan manaña linotipia maquinawanchu qelqakunataqa ruwarayku, aswanpas pisqa fotocomponedoras nisqa rantisqanku maquinawanmi. Chaymantapas juj mosoq maquinatan rantillarankutaq, chaykunawanmi aswan askha qelqakunata ruwakuran.

Computadorakunaq yanapayninwanmi qelqanchiskunaqa munay lloqsimuran, chhayna munay lloqsimunanpaqqa programa MEPS nisqatan utilizarayku (Isa. 60:17). Sudáfrica sucursalman risqaykumantapachaqa, juj mosoq maquinakunan qelqakuna ruwakunanpaq lloqsimuran. Chay tiempopaqqa tawantiykuñan casarasqa kasharayku. Billwan noqawanqa Betelpin yanapakusharayku, Kenwan Denniswanmi ichaqa familiankuwan kuska Jehová Diosta servisharanku.

Sudáfrica sucursalpiqa askha simikunapin qelqanchiskunaqa ruwakusharan, chay qelqakunataqa juj sucursalkunamanpas apachikuranmi, chayraykun mosoq sucursalta necesitasharayku. Chaymi mosoq sucursalta Johannesburgo llaqtapi ruwayta qallariranku, 1987 watapitaq ruwayta tukuranku. Sudáfrica sucursalpiqa juj kaq encargakuq jinan Jehová Diosta servirani. Chaypin repararani Jehová Diospa llaqtan yapakushasqanta.

Estados Unidos sucursalmanmi 2001 watapi invitawaranku juj kaq encargakuq kanaypaq. Noqaykupaqqa sasan karan Sudáfrica sucursalpi amigoykuta llank’anaykuta ima saqeyqa, chaywanpas kusisqan kasharayku Estados Unidos Betelpi yanapakunaykumantaqa.

Esposaypa mamitanqa kuraqñan karan, chaymi llakisqa kasharayku. Estados Unidos nacionmantaqa manan yanapayta atiraykuchu. Chaymi esposaypa kinsantin ñañankuna niwaranku: “Noqaykuña mamitanchistaqa cuidasaqku, chayta ruwaspan qankunatapas yanapasaykiku Jehová Diosta tukuy tiempoykichiswan servinaykichispaq”, nispa. Chhaynata yanapawasqankumantan anchata agradecekurayku.

Chaymantapas Canadá nacionpi tiyaq wayqeymi esposanpiwan mamitayta cuidaspa yanapawaranku. Mamitayqa viudan karan, jinaspapas 20 más watakunañan paykunawan tiyasharan. Anchatan wayqeyta esposantawan agradecekuyku wañukapunankama sumaqta mamitayta uywasqankumanta. Chhayna familiayoq kayqa Jehová Diospa bendicionninmi. Paykunaqa tukuy atisqankutan yanapawaranku Jehová Diosta servishanallaykupaq.

Estados Unidos sucursalpiqa 20 watakunañan qelqakuna ruwaypi juj llank’aykunapi ima yanapakurani. Chay sucursalpiqa 5.000 hermanonchiskunan tiyanku, 2.000 hermanokunataqmi jawamanta yanapakushanku.

Manan jayk’aqpas piensaranichu kay sucursalpi yanapakuytaqa, esposaypas allintan imaymanapi yanapawaran, chaymi kusisqa Jehová Diosta servishayku. Kusisqallataqmi kashani Diospa llaqtanpi hermanokunawan kuska llank’asqaymantapas. Kunanqa 80 wataypiñan kashani, chaymi manaña askha ruwaykunapiñachu yanapakuni. Kunanqa waynakunan chay llank’aykunapi yanapakushanku.

Juj salmistan khaynata niran: “Kusisamiyoqmi Señor Diosniyoq suyuqa”, nispa (Sal. 33:12). Chaypi nisqanqa cheqaqpunin, chaymi Jehová Diosta anchatapuni agradecekuni llaqtanpi yanapakusqaymanta.