IMËKATA rurarirninmi, Säraqa sharkurnin karuman rikachakïkan. Pëqa imëkata rurayänampaqmi shumaq patsätsipakïta yachaq, y sirweqninkunapis imëka rurapakïyoq y kushishqam këkäyan. Jina kikimpis tsë trabäjuchömi yanapakïkan. Alläpa yarpachakïyoq karmi, Säraqa makinta lapipar këkan. Itsapis carpa wayinta altsarnin ocupäda këkarqan. Watakuna pasanqanmannömi, carpa wayinkunaqa tamyawan y alläpa achachëwan makwana karqan, tsëmi tukï sitiukunachö atska tiempupana täräyanqanta rikätsikun. Tardinam y inti jeqarkuptinmi, ciëlupis qarwashna rikakïkan. Säraqa qowan Abrahantam * qoyalla ëwakunqanta rikarqan, tsëmi ëwakunqan lädupa kutimunanta shuyararnin rikachakïkan. Qowan jirkapita urëkämoqta reqirirmi, tsë shumaqllan warmipaqa nawimpis kushikïpita chipapärin.

Chunka watanam pasarishqa Abrahanwan familiankuna Canaan markaman chäyänampaq, Eufratis mayuta tsimpayanqampitaqa. Säraqa mana reqiyanqan markaman yarquyanqampita patsëmi, qowanta shonqupita patsë imëkachö yanapashqa. Porqui Jehovä ninqan cumplikänampaq qowan yanapakunampaq kaqtam alleq musyan, qowanqa atska mirëyoq y juk nacion këmanmi chänan karqan. Peru ¿imanöraq Säraqa Jehovä ninqan cumplikänampaq yanapakunman karqan? Pëqa qolloq warmi y 75 watayoqnam karqan. Itsapis tsërëkur kënö tapukurqan: “¿Imanöraq Jehovä ninqanqa cumplikanqa noqa Abrahanpa warmin këkaptïqa?”. Säraqa tsëta mana musyarchi alläpa yarpachakushqa këkarqan y raslla cumplikänantachi munarqan.

Itsa höraqa noqantsikpis, kënö tapukushwan: “¿Imëraq Diosnintsik ninqankuna cumplikanqa?” nishpa. Diosnintsik änikunqankuna cumplikänantaqa alläpam munëkuntsik, tsëmi pacienciakoq këqa fäciltsu kanman. Peru ¿imatataq kë markäkoq warmipitaqa yachakuntsik?

Egiptupitam tsëllaraq kutirayämushqa (Genesis 13:1-4). Betel nishqan markapa jirkanchömi këkäyan, y tsë markataqa Luz nishpam Canaan nunakunaqa reqiyaq. Tsë jirkapitam, Säraqa Dios änikunqan markata rikëta puëdirqan. Tsëchöqa atska markakunam rikakoq, y karu sitiukunaman chätsikoq nänikunapis karqanmi. Peru manam imapis täranqan markamanqa igualaqtsu. Säraqa Mesopotamiapa Ur markanchömi winashqa karqan, tsëqa 1.900 kilömetru karuchömi këkarqan. Pëqa kuyashqa kastankunapita karuchömi këkarqan. Jinamampis, Sära täranqan markachöqa mercädukuna y röpakuna rantikuyanqan tiendakunapis karqanmi. Y wayimpis shumaqmi karqan y itsapis jinanllachö yakunkunapis karqan. Tsë llapanta jaqirïkurmi Säraqa mana reqinqan markakunachö tärarqan. Peru imëkankunata jaqinqanrëkur Sära llakishqa këkanqanta pensarqa, manam kë Diospa sirweqnin warmitaqa alleqllaqa reqinkitsu.

Tsëpita ishkë waranqa watakuna pasarishqanchömi, apostol Pabluqa Abrahanpaqwan Särapaq kënö  qellqarqan: “Sitsun yarquyanqan sitiuman yarpararnin sïguiyanman karqan, tsëqa kutita puëdiyanmanmi karqan” (Hebrëus 11:8, 11, 15). Abrahanwan Säraqa manam jaqiyanqan cösasninkunaman yarparäkuyarqantsu. Tsëkunallaman yarpararqa, itsapis markankunaman kutiyanman karqan. Peru Ur markankunaman kutirqa, manam pëkunatsu Jehovä änikunqanta cumpliyänan karqan. Jinamampis, pëkunapita yachakuyänampa rantinmi, ni pipis yarpanmannatsu karqan.

Jaqinqankunaman yarparänampa rantinmi, Säraqa shamoq tiempuman yarparaq. Tsëmi, juk sitiupita juk sitiuman ëwayanqankunachö animalkunata qatirnin, carpa wayinkunata shäritsirnin y ëllupakurnin qowanta yanaparqan. Peru manam tsëllatatsu Säraqa ruranan karqan, mas aja cösaskunatapis rurananmi karqan. Jehoväqa yapëmi Abrahanta äninqanta yarpätsirqan, peru Särapaqqa manaran nï imatapis nirqanraqtsu (Genesis 13:14-17; 15:5-7).

Tsëmi, Säraqa unëpitana pensëkanqanta Abrahanwan parlarqan. Y kënömi nirqan: “¡Qowallä Abran! Jehoväqa wamrayoq kanätam michämashqa”. Säraqa alläpa yarpachakur y llakishqa këkarchi tsënö nirqan. Tsëpitanam, sirweqnin Agar jutiyoq warmichö wamran kanampaq qowanta nirqan. Särapaqqa manachi fäciltsu karqan tsëta rurananqa. Kanan witsanqa manam ni pipis, qowan o warmin jukwan punukïkunampaqqa ninmantsu. Peru tsë witsan ollqukunaqa, ishkë majayoq këta o juk warmikunachö wamrayoq këtam puëdiyaq. * ¿Tsëta ruranqanwan Diospa munënin cumplikänampaq kaqta pensarku Säraqa qowanta tsënö nirqan? Imanö kashqa kaptimpis, Säraqa tsëta ruranampaqmi listu këkarqan. Peru ¿imatataq Abrahanqa rurarqan? Bibliaqa nin ‘Sära ninqanta cäsukunqantam’ (Genesis 16:1-3).

¿Jehovätsuraq Särata yanaparqan Abrahanta tsënö ninampaq? Manam. Tsëkunapa pasarninqa, wakin nunakunapis Säranöllam rurayanman karqan. Pëqa Jehovä sufrikätsinqantam pensarqan, y manam ichikllapis pensarqantsu juknöpa yanapanampaq kaqtaqa. Alläpa sufrinampaq kaqta pensarpis, Säraqa imëkata ruranampaqmi decidïda këkarqan. Tsëkunam rikätsimantsik kanan witsan nunakunapitaqa alläpa jukläya kanqanta, porqui pëkunaqa kikinkunallamanmi pensayan. Diosnintsikpa voluntäninta ruranapaq munënintsikta jaqishqaqa, Säranöllam markäkoq kashun.

Agar warmichömi Abrahanpa wamran karirqan. Itsachi Agarqa qeshyaq tikrarir, patrönan Särapita mas precisaq tukur despreciarnin qallëkurqan.  Tsëqa ¡alläpachi Särata llakitsirqan! Abrahan permïsuta qoptin y Diosnintsik permitiptinmi, Säraqa Agarta castigarqan. Agarqa Ismaeltam qeshpikurirqan, y watakunapis rasllam pasarirqan (Genesis 16:4-9, 16). Jehovä willakunqanta yapë chaskikuyanqan witsanqa, 89 watayoqmi Säraqa karqan y qowannam 99 watayoq. ¡Mana creipaqnömi tsë willakïqa karqan!

Mirëninta atskayätsinampaqmi Jehoväqa amïgun Abrahanta yapë nirqan y jutintam cambiarirqan. Tsë kutiyaqqa Abranmi jutin karqan, peru kananqa Abrahannam karqan. Tsë jutiqa mëtsikaqpa teytan ninanmi. Y tsë kutichöraqmi, Jehoväqa änikunqanchö Sära imanö yanapakunampaq kaqta nirqan, y pëpatapis jutintam cambiarirqan. Saraïmi jutin karqan, itsa tsëqa imëpis liriakoq ninan karqan. Peru kananqa Säranam jutin. Y tsëqa reykunapa mamänin ninanmi. Jehoväqa tsë shumaqllan warmita imanir tsënö qayanampaq kaqtam, Abrahanta willarirqan. Kënömi nirqan: “Bendiciptïmi pëpita tsuriki yurinqa, bendiciptïmi nacionkunapa maman kanqa, markakunapa reyninkunam pëpita yuriyanqa” (Genesis 17:5, 15, 16).

Llapan nacionkunata bendicinampaq Jehovä änikunqan mirëqa, Särapa juk wamranchömi cumplikänan karqan. Jehoväqa, tsë wamrapa jutin Isaac kanampaqmi nirqan y tsë jutiqa kushikï ninanmi. Jehovä bendiciptinmi Säraqa wamrayoq kanan karqan, tsëta musyarirmi Abrahanqa “patsaman qonqurikïkur asikurqan” (Genesis 17:17). Pëqa alläpam espantakurqan y kushishqam këkarqan (Romänus 4:19, 20). ¿Y imanötaq Säraqa sientikurqan?

Tsëpita ichik tiempullatam, Abrahanpa carpa wayinman kimaq nunakuna chäriyarqan. Tsë junaqqa alläpam achachëkarqan, peru edäna karpis Abrahanwan Säraqa rasllam tsë nunakunata chaskiriyarqan. Warmintam Abrahanqa kënö nirqan: “¡Jinan höra warmillä! Kima tupï mas allin kaq harinata pichurkur tsëwan tantakunata rurë”. Tsë witsankunaqa, manam fäciltsu kaq visïtakunata atiendinanqa. Abrahanqa manam warmin rurananllatatsu rikaräkurqan, tsëpa rantinqa, raslla ëwëkurmi mas allin kaq törunta pishtarqan y maskunatam alistarqan mikuyänampaq y upuyänampaq (Genesis 18:1-8). Tsë chaskiyanqan nunakunaqa Jehoväpa angelninkunam kayarqan. Itsapis tsë pasakunqanta yarparnin, apostol Pabluqa kënö qellqarqan: “Ama qonqayëtsu alläpa alli nuna këta, porqui tsëta rurarmi wakinkunaqa mana musyëkarpis angelkunata shumaq chaskiyarqan” (Hebrëus 13:2). Llapantsikmi Abrahanwan Sära rurayanqampitaqa yachakïta puëdintsik.

Sära wamrayoq kanampaq kaqta juknin kaq angel Abrahanta yapë ninqan höraqa, Säraqa carpa wayimpitam wiyëkarqan. Wamrayoq kanampaq kaqta pensarmi, shonqun rurinllachö asikur qallëkurqan. Tsëmi kënö nirqan: “Chakwanna këkarqa, ¿wamrayoq kashaqtsuraq, jinamampis, nunä awkinna këkaptinqa?”. Mana allichö këkanqanta cuentata qokunampaqmi angelqa kënö tapurqan: “¿Jehoväpaqqa ima ruranampis sasaku?”. Säraqa alläpa mantsakashqa karmi defendikïta tïrarqan, itsa noqantsikpis tsënölla rurashwan karqan. Säraqa kënömi nirqan: “¡Manam asikurqätsu!”. Y angelnam kënö contestarqan: “Asikurqunkim” (Genesis 18:9-15).

Sära asikunqanqa, ¿Diosman mana markäkunqantaku rikätsikun? Manam. Porqui Bibliaqa kënömi nin: “Markäkurmi Särapis mirëyoq kanampaq poderta chaskirqan, wamrayoq kë edäninchö manana këkarpis, porqui tsënö kanampaq kaqta äneqnin Kaq markäkïpaq kanqantam rikarqan” (Hebrëus 11:11). Säraqa alleqmi musyarqan, Jehoväqa llapan änikunqankunata cumplinqanta. Tsënöllam kanan witsampis, Säranölla markäkoq këta wanantsik. Peru tsëpaqqa, Diosnintsikta reqinapaqmi alleq kallpachakunantsik. Tsëta ruranapaq kallpachakurqa, cuentatam qokushun Sära confiakunqanqa alli kanqanta. Porqui Jehoväqa markäkïpaqmi y llapan änikunqankunatam imëpis cumplin. Höranäqa asinëpaq o mana creipaqnömi tsëqa kanman.

Unëpita patsë shuyaranqan junaqqa chäramurqanmi. Särapaqa 90 watayoq këkaptinmi wamran  yuririrqan, y kuyashqa qowanqa 100 watayoqnam karqan. Abrahanqa Dios ninqanta cäsukurmi, wamrampa jutin Isaac kanampaq churarqan. Säraqa alläpa utishqam këkarqan, peru wamran yuririnqampita kushishqa sientikurmi kënö nirqan: “Diosmi kushitsiman y tsëta wiyarninmi wakinkunapis noqarëkur kushikuyanqa” (Genesis 21:6). Jehovä bendicinqanrëkurmi, Säraqa wanukunqanyaq alläpa kushishqa karqan, peru wamranta wätananqa manam fäciltsu karqan.

Pitsqa watanta Isaac cumpliriptinmi Säraqa wasqirirqan, tsëmi juk fiestata rurayarqan. Tsënö kaptimpis, juk problëman pasëkarqan. Bibliachöqa willakun, Agarpa wamran Ismael Isaacpita burlakoqta “Säraqa imëpis” rikanqanta, y Ismaelqa manam brömaparqanllatsu. Pëqa 19 watayoqnam karqan, peru Isaacqa takshallaran karqan. Atska pachak watakuna pasarishqanchönam, apostol Pabluqa nirqan Ismael ruranqanqa chikirnin qatikachë kanqanta. Säraqa, wamrampa kawënin peligruchö këkanqantam cuentata qokurqan. Pëqa manam Isaac wamran kanqanrëkurllatsu defendirqan, sinöqa Jehovä änikunqanchö wamran yanapakunampaq kaqta musyarmi. Tsëmi, cläru y mana mantsakushqa qowanta nirqan Agarwan wamran ëwakuyänampaq (Genesis 21:8-10; Gälatas 4:22, 23, 29).

¿Imanötaq Abrahanqa sientikurqan? Bibliam kënö willakun: “Tsurimpaq tsënö ninqanqa, Abrahanta alläpam piñatsirqan”. Tsurin Ismaelta kuyarninmi, pëqa favornin yarqurqan. Peru Jehoväqa alleqmi musyarqan ima pasakïkanqanta, tsëmi Abrahanta kënö nirqan: “Sirwishoqnikipaq y wawampaq Sära ninqanqa, ama piñatsishïtsu. Nishunqëkita wiyë, porqui tsuriki Isaacpitam äninqaq mirënikiqa kanqa”. Jehoväqa Agarta y wamranta cuidanampaq kaqtam Abrahanta änirqan, y tsëmi pëqa cäsukurqan (Genesis 21:11-14).

Säraqa alli warmi y alli majam karqan. Familiampaq mana alli kanampaq kaqta musyarmi, pëqa qowan Abrahanta shumaqllapa y cläru willarqan. Peru cläru parlakunqanqa, manam qowanta mana respetanqantatsu rikätsikun. Tsëchi apostol Pëdrupis casädu kar, Särapaq nirqan alli warmi kanqanta y qowanta respetarnin cäsukunqanta (1 Corintius 9:5; 1 Pëdru 3:5, 6). Ima pasakïkanqanta cläru mana willarninqa, Säraqa qowanta mana respetëkanqantam rikätsikïkanman karqan. Porqui pasakïkanqankunaqa kikimpaq y familiampaqmi mana alli karqan. Tsëmi Säraqa qowanta ima pasëkanqanta shumaqllapa willarirqan.

Mëtsikaq warmikunam, Sära qowanta cläru y respëtuwan parlapanqampita alabayan. Wakin casäda warmikunapis, Säratanölla Jehovä yanapanantam höraqa munayan. Tsënö kaptimpis markäkoq, pacienciakoq y kuyakoq kanqampitam yachakïta puëdiyan.

Reykunapa mamänin nishpa qayashqa karpis, Säraqa manam tsëtanö tratayänantatsu shuyararqan. Säraqa * 127 watayoq këkarmi wanukurqan y alläpa alli warmi kaptinmi, Abrahanqa alläpa waqarqan (Genesis 23:1, 2). Abrahanqa alläpam kuyashqa warmimpaq llakikurqan. Y Jehoväpis kë alli warmitaqa yarpëkanmi, y kë Patsata shumaqyäratsirmi kawariratsimunqa. Säraqa mana wanushpam tsëchö kushishqa kawakunqa, y pënölla markäkurqa noqantsikpis kushishqam kawakushun (Juan 5:28, 29).