Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Lepin takai ehu me eden Pelsassar mi ie

Ke Kin Ese Duwen Met?

Ke Kin Ese Duwen Met?

Ia duwen sounkasawih dipwisoun mahs kan ar kadehdehda duwen Pelsassar en Papilon?

EREIN sounpar tohto, irail kan me kin uhwong Paipel koasoia me Nanmwarki Pelsassar, me ntingdi nan pwuhken Daniel, sohte mehlel. (Dan. 5:1) Re kamehlele met pwehki sounkasawih dipwisoun mahs kan sohte kak diarada mehn kadehde me e uhdahn mie. Ahpw, met wekila nan pahr 1854. Dahme kahrehda?

Nan pahrohte, emen wiliepen Britain me adaneki J. G. Taylor kasawih ekei mohn kahnimw en mahso me adaneki Ur, me met mi palieir en Iraq. Nan wasahn doulik laud ehu me mi wasao, ohl menet diarada lepin takai (cylinder) pwehl kei. Ehuehu lepin takai pwukat reireiki mpen ins pahieu oh mie nting en mahs kei (cuneiform) me mi ni kilio. Nting kan me mi ni kilin ehu lepin takai ko koasoia duwen kapakap ehu me peki mour werei ong Nanmwarki en Papilon Nabonidus oh nah pwutak keieu laudo, Pelsassar. Pil irail kan me kin uhwong Paipel anahne pwungki me dahme e diarada kadehdehda me Pelsassar uhdahn mie mahso.

Ahpw Paipel sohte ihte koasoia me Pelsassar mie, e pil koasoia me e wia nanmwarki men. Irail kan me kin uhwong Paipel pil pwurehng peikasalki met. Karasepe, mpen pahr 1875, saintis men me ede William Talbot ntingihedi me ekei nda me “Bel-sar-ussur [Pelsassar] kin iangete kaunda ni ahnsou me eh pahpao Nabonidus wie kakaun. Ahpw sohte mie mehn kadehdehn met.”

Ahpw, sawehwe wet kapwungpwungla ahnsou me nting kan ni lepin takai teikan kasalehda me en Pelsassar pahpao, Nanmwarki Nabonidus, sohte mi Papilon erein sounpar kei. Dahme wiawi erein eh sohte mi mwo? Pwuhk ehu me adaneki Encyclopaedia Britannica kosoia: “Ni ahnsou me Nabonidus mi nan ehu sahpw tohrohr, e kihong Pelsassar mwoalen nanmwarki oh en kaunda pali laud en nah sounpei kan.” Eri, Pelsassar wia kaun men nan Papilon ni ahnsowo. Eri, sounkasawih dipwisoun mahs kan oh emen me samanih lokaia kan Alan Millard koasoia me e pwung “Pwuhken Daniel en ekerki Pelsassar ‘nanmwarki.’”

Ei mehlel, ong sapwellimen Koht aramas akan, Paipel kadehdedahr me pwuhken Daniel wia pwuhk likilik ehu oh e pwilisang rehn Koht.​—2 Tim. 3:16.