АБОН бирӕтӕ крест нымайынц табуйагыл ӕмӕ йӕ сӕ хъуыртыл ӕрцауындзынц, стӕй йыл сӕхи дӕр бафӕдзӕхсынц. Иу энциклопедийы кресты тыххӕй фыст ис, зӕгъгӕ, «чырыстӕттӕн уымӕй табуйагдӕр ницы ис» (Энциклопедический словарь Гранат). Фӕлӕ цымӕ чырыстӕттӕн крестӕн табу кӕнын ӕмбӕлы?

Фыццаджыдӕр зӕгъын хъӕуы уый, ӕмӕ Йесо Чырысти крестыл нӕ амард. «Крест»-ӕй цы грекъаг дзырд ратӕлмац кӕнынц, ставро́с, зӕгъгӕ, уый нысан кӕны «ӕмраст хъил, хъӕд кӕнӕ цӕджындз». Иу чиныджы ацы дзырды тыххӕй фыст ис: «[Ставро́с] никуы фӕамоны дыууӕ цӕхгӕрмӕ хуыд хъӕды...  Грекъаг ӕвзагыл [Ног Фӕдзӕхсты] дыууӕ цӕхгӕрмӕ хуыд хъӕды кой ӕппындӕр нӕй» (The Companion Bible).

Библи чи фыста, уыдон, Йесойы цӕуыл ӕрцауыгътой, уый равдисынӕн кӕцыдӕр стихты спайда кодтой ӕндӕр грекъаг дзырдӕй, кси́лон, зӕгъгӕ (Хъуыддӕгтӕ 5:30; 10:39; 13:29; Галатӕгтӕм 3:13; 1 Петры 2:24). Уыцы дзырд нысан кӕны «хъӕд, лӕдзӕг, ставд хъил кӕнӕ бӕлас».

Раджы заманты-иу адӕймаджы хъӕдыл цӕмӕн ӕрцауыгътой, уый фӕдыл Херман Фульд йӕ чиныджы ныффыста: «Фыдгӕнджыты ауындзынӕн-иу цы бынӕттӕ равзӕрстой, уым-иу алы ран бӕлӕстӕ нӕ уыд, ӕмӕ-иу уымӕ гӕсгӕ зӕххы хъӕд ныссагътой. Ӕмӕ-иу уыцы хъӕдыл фыдгӕнӕджы, йӕ къухтӕ уӕлӕмӕ, афтӕмӕй бабастой кӕнӕ та йын-иу сӕ зӕгӕлтӕй ныххуыдтой. Арӕх ма-иу ын йӕ къӕхтӕ дӕр бабастой кӕнӕ-иу сӕ ныххуыдтой» (Das Kreuz und die Kreuzigung).

Ӕппӕты хуыздӕр бӕлвырдгӕнӕнтӕ та ис Библийы. Апостол Павел ныффыста: «Чырысти... нӕ балхӕдта ӕмӕ нӕ афтӕмӕй ссӕрибар кодта, Закъонмӕ гӕсгӕ ныл цы ӕлгъыст уыди, уымӕй – не ’лгъыст йӕхимӕ райста, уымӕн ӕмӕ афтӕ фыст у: „Хъӕдыл кӕй ӕрцауындзой, уый ӕлгъыст у“» (Галатӕгтӕм 3:13). Ацы ран Павел ӕрхаста Дыккаг закъоны 21:22, 23 стихтӕ. Ӕмӕ уыцы стихты та кресты кой нӕй, фӕлӕ хъӕды кой. Уӕдӕ-иу хъӕдыл кӕй ӕрцауыгътой, уый-иу «ӕлгъыст» кӕй уыди, уымӕ гӕсгӕ раст нӕ уаид, чырыстӕттӕ сӕ хӕдзары куы дариккой, Чырыстийы тыгъдӕй кӕм ӕвдисынц, ахӕм нывтӕ.

Йесо Чырыстийы мӕлӕты фӕстӕ 300 азы дӕргъы чырыстӕттӕ крестӕн нӕ табу кодтой. Фӕлӕ 4-ӕм ӕнусы хабар фӕивта. Ромы император Константин райста, чырыстон дин кӕй хуыдтой, фӕлӕ Чырыстийы ахуырӕдтӕ чи ныууагъта, уыцы дин. Ӕмӕ Константины фӕндӕй чырыстӕттӕн крест сси табуйаг. Константинӕн йӕ хъуыдыйы цы уыди, уый нӕ зонӕм, фӕлӕ крест Йесо Чырыстимӕ кӕй ницы бар дары, уый бӕлвырд у. Крест ӕрбафтыд мӕнг динӕй. Иу энциклопедийы фыст ис: «Крестӕн табу кодтой, чырыстон дин куы фӕзынд, уымӕй бирӕ раздӕр, стӕй йын табу кодтой, чырыстон диныл хӕст чи нӕ уыд, уыцы адӕмтӕ» (New Catholic Encyclopedia). Иуӕй-иу ахуыргӕндтӕ та зӕгъынц, зӕгъгӕ, крестӕн табу кодтой, ӕрдзы тыхтӕн чи куывта ӕмӕ сӕ дин хӕлд ӕгъдӕуттимӕ баст кӕмӕн уыд, уыцы адӕмтӕ.

 Ӕмӕ уӕд крест чырыстӕттӕ табуйагыл цӕмӕн банымадтой? Цӕмӕй мӕнг динтыл хӕст адӕмӕн «чырыстон» дин райсын ӕнцондӕр уыдаид. Фӕлӕ Библимӕ гӕсгӕ, мӕнг динӕй цыдӕриддӕр цӕуы, уымӕн табу кӕнӕн нӕй (2 Коринфӕгтӕм 6:14–18). Стӕй, Библи куыд зӕгъы, афтӕмӕй Хуыцауы йеддӕмӕ ӕндӕр никӕмӕн ӕмӕ ницӕмӕн ӕмбӕлы кувын (Рацыд 20:4, 5; 1 Коринфӕгтӕм 10:14). Уӕдӕ ныр ӕмбарӕм, чырыстӕттӕн крестӕн табу кӕнын цӕуылнӕ ӕмбӕлы, уый *.