1-3. Ko e heigoa e tau mena tutupu ati uho lahi e aho Penetekoso, ti fakamooli fēfē he tau mena ia ne tutupu e tau mena ne talahau tuai he tau Tohiaga Tapu? (Kikite fakatino he kamataaga.)

KO E pogipogi Tapu i Ierusalema. Ko e aho uho lahi mo e fiafia anei. Ne fakamanatu he tau tagata e Penetekoso, ko e galue tapu he kamataaga he helehele he tau saito. Ko e pogipogi ia he faituga ne huhunu he ekepoa ne mua e tau poa tumau. Ti, kavi ke he matahola hiva, ne poa e ia ua e areto ne laku mai he saito fakamua, po ke tau fua uluaki he heleheleaga. Ne lialiāki he ekepoa e tau areto he taha faahi ke he taha faahi ti ta atu ki a Iehova. Ko e Penetekoso he tau 33 anei.—Levitika 23:15-20.

² He tau tau takitaha, ke he teau e tau tau ne taute he ekepoa ne mua e poa lialiāki nei. Ne hagaao lahi e poa ke he taha mena ne mua e aoga ne tupu he Penetekoso he tau 33. Ti tupu ai ke he 120 e tutaki ha Iesu ne liogi auloa he poko tapa ki luga i Ierusalema. (Gahua 1:13-15) Valu e teau tau fakamua, ne  tohi he perofeta ko Ioelu hagaao ke he mena nei ne tupu. (Ioelu 2:28-32; Gahua 2:16-21) Ko e heigoa e mena aoga lahi ne tupu?

³ Totou Gahua 2:2-4. He Penetekoso he tau 33, ne tuku age he Atua ke he tau Kerisiano ia e agaaga tapu haana, ti kua fakauku a lautolu. (Gahua 1:8) Ti kamata e moto tagata ke fakapotopoto ia lautolu, ti kamata e tau tutaki ke vagahau ke he tau mena homo ue atu ne kitia mo e logona laia e lautolu. Ne fakamaama he aposetolo ko Peteru e mena ne tupu laia mo e kakano ne aoga lahi ai. Ti tala age a ia ke he moto tagata: “Ati tokihala a, ti takitaha mo e papatiso a mutolu oti ke he higoa a Iesu Keriso; mo e fakamagaloaga he tau hala; ati moua ai e mutolu e mena foaki noa mai, ko e Agaga Tapu haia.” Ko e aho ia, kavi ke he 3,000 tagata ne papatiso, ti moua foki e lautolu e agaaga tapu.—Gahua 2:37, 38, 41.

4. (a) Ko e ha kua lata ia tautolu ke manamanatu ke he mena ne tupu he Penetekoso? (e) Ko e heigoa foki taha mena aoga ne tupu he aho taha ia he tau tau loga fakamua atu? (Kikite tala he matahiku.)

⁴ Ko e heigoa ne hukui he ekepoa ne mua mo e poa ne taute e ia he tau Penetekoso oti? Ne hukui he ekepoa ne mua a Iesu. Hukui he tau areto e tau tutaki fakauku ha Iesu. Ko e tau tutaki ia ne fifili mai he tau tagata agahala nukua fakahigoa ko e “tau fua uluaki.” (Iakopo 1:18) Ne talia he Atua a lautolu nei ko e tau fanau haana mo e kua fifili a lautolu ke pule fakalataha ko e tau patuiki mo Iesu he lagi ko e vala he Kautu he Atua. (1 Peteru 2:9) To fakaaoga e Iehova e Kautu haana ke fakamonuina e tau tagata omaoma oti. He eke mogoia e kaina ha tautolu he lagi mo Iesu po ke parataiso he lalolagi, ko e Penetekoso he tau 33 kua aoga lahi ki a tautolu. ^[1] —Kikite tala he matahiku.

5. Iloa fēfē e tautolu kua nakai tatai e fakaukuaga ha lautolu ne fakauku?

⁵ Ko e tau tutaki he poko tapa ki luga ne nakai nimo e aho ia. Igatia a lautolu mo e mena tuga e alelo afi i luga he tau ulu ha lautolu. Foaki e Iehova ki a lautolu e lotomatala ke vagahau he tau vagahau kehe. Nakai fakauaua a lautolu kua fakauku he agaaga tapu a lautolu. (Gahua 2:6-12) Ka ko e tau mena ofoofogia nei ne nakai tutupu ke he tau Kerisiano oti he mogo kua fakauku a lautolu. Ma e fakatai, nakai talahau he Tohi Tapu ko e mena ne tuga e alelo afi i luga he tau ulu he tokoafe i Ierusalema ne fakauku he mogo fakamui he aho ia. Na fakauku a lautolu he mogo ne papatiso ai. (Gahua 2:38) Nakai fakauku oti foki e tau Kerisiano he magaaho ne papatiso a lautolu. Fakauku e tau tagata Samaria fai magaaho he mole e papatiso ha lautolu. (Gahua 8:14-17) He puhala kehe lahi, ne fakauku a Konelio mo lautolu he magafaoa haana ato papatiso a lautolu.—Gahua 10:44-48.

6. Ko e heigoa ne moua e lautolu oti ne fakauku, ti lauia fēfē a lautolu he mena nei?

⁶ Maaliali ai, ne mailoga he tau Kerisiano e tau puhala kehekehe ne fakauku a lautolu. Falu ne liga mailoga mafiti kua fakauku e Iehova a lautolu. Falu ne fai magaaho to mailoga e mena nei. Ka e fakamaama he aposetolo ko Paulo e mena ka hoko ki a lautolu takitokotaha. Pehē a ia: “Ha ia ia foki, kua  tua tuai a mutolu, ti fakamau fakamailoga ai a mutolu he Agaga Tapu, ko ia ne talahaua mai, Ko e fakamoli haia he mena ke eke ma tautolu.” (Efeso 1:13, 14) Ti fakaaoga e Iehova e agaaga tapu haana ke fakamooli katoatoa ke he tau Kerisiano nei kua fifili e ia a lautolu ke o hake ke he lagi. He puhala nei, ko e agaaga tapu ko e “fakamoli haia” ki a lautolu to momoui a lautolu he lagi anoiha ka e nakai he lalolagi.—Totou 2 Korinito 1:21, 22; 5:5.

7. Ko e heigoa kua lata he tau Kerisiano takitokotaha ke taute ke moua e taui haana ke he lagi?

⁷ Ka fakauku e Kerisiano, kakano kia to moua moolioli e ia e taui haana? Nakai. Iloa tonu e ia kua uiina a ia ke hake ke he lagi. Ka e taui ni a ia kaeke ke fakamooli tumau a ia ki a Iehova. Fakamaama ai e Peteru he puhala nei: “Hanai, ko e tau matakainaga na e, kia au atu ai he lalilali a mutolu ke fakamau ha mutolu a uiaga mo e ha mutolu a fifiliaga, ha ko e mena ka eke e mutolu e tau mena ia, ti nakai tuai veveli a mutolu. Ha ko e mena ka pihia, ti tuku mai kia mutolu ke hao mo e atā ke he hala he kautu tukulagi he Iki ha tautolu ko e Fakamoui ia ko Iesu Keriso.” (2 Peteru 1:10, 11) Ti nakai lata he tau Kerisiano fakauku takitaha ke fakaatā ha mena ke taofi a ia he fekafekau ki a Iehova. Pete ne uiina, po ke ui mai a ia ke hake ke he lagi, ka nakai tumau e fakamooli haana, to nakai moua e ia e taui haana.—Heperu 3:1; Fakakiteaga 2:10.

8, 9. (a) Ko e ha kua uka ma e laulahi he tau tagata ke maama e mena ka tupu ke he taha tagata kua fakauku? (e) Iloa fēfē he tagata kua uiina a ia ke hake ke he lagi?

⁸ Laulahi he tau fekafekau he Atua he vahā nei ne liga uka ai ke maama e mena kua tupu ke he taha tagata ka fakauku he Atua a ia. Ko e mena mahani mau anei ha kua nakai fakauku ai a lautolu. Ne tufuga he Atua e tau tagata ke momoui tukulagi he lalolagi, nakai ke he lagi. (Kenese 1:28; Salamo 37:29) Ka kua fifili e Iehova falu ke eke mo tau patuiki mo e tau ekepoa he lagi. Ti ka fakauku e ia a lautolu, ko e amaamanakiaga mo e puhala manamanatu ha lautolu kua hiki, ti kua onoono lahi atu a lautolu ke he moui he lagi.—Totou Efeso 1:18.

⁹ Ka e iloa fēfē he tagata kua uiina a ia ke hake ke he lagi? Mailoga e talahauaga ha Paulo ke he tau matakainaga fakauku i Roma, ne “uiina ke eke mo tau tagata fakatapu.” Tala age a ia ki a lautolu: “Kua nakai moua e mutolu e Agaga ke fakatupa ai ke liu foki matakutaku ai a mutolu; ka kua moua e mutolu e Agaga ke hiki tama, ko ia kua tauui atu ai a tautolu, Ava, ko e Matua na e. Kua fakamoli mai e Agaga ia ni ke he tau agaga ha tautolu, ko e fanau he Atua a tautolu.” (Roma 1:7; 8:15, 16) Puhala he agaaga tapu he Atua, ne fakamahino age e Ia ke he tagata kua uiina a ia ke pule ko e patuiki he lagi mo Iesu.—1 Tesalonia 2:12.

10. Ko e heigoa e kakano he 1 Ioane 2:27 he pehē kua nakai lata he ha tagata ke fakaako atu e Kerisiano fakauku?

 ¹⁰ Ko lautolu ne moua e uiina nei mai he Atua ne nakai lata he ha tagata ke tala age ki a lautolu kua fakauku a lautolu. Ne omoomoi e Iehova e tau logonaaga ha lautolu. Tala age e aposetolo ko Ioane ke he tau Kerisiano fakauku: “Ha ia mutolu e fakaukuaga mai ia ia kua Tapu; kua iloa foki e mutolu e tau mena oti.” Tala age foki a ia: “Kua tumau foki kia mutolu e fakaukuaga ne moua e mutolu ia ia; nakai aoga foki ke fakaako atu e taha kia mutolu; ka e tuga he fakaako atu kia mutolu he fakaukuaga ia ni e tau mena oti, ko e moli foki a ia, ka e nakai pikopiko ni, tuga he fakaako atu foki kia mutolu, kia tumau a mutolu kia ia.” (1 Ioane 2:20, 27) Lata e tau Kerisiano fakauku ke fakaako e Iehova tuga ni e tau tagata oti. Ka e nakai lata he ha tagata ke fakamaama age kua fakauku a lautolu. Fakaaoga e Iehova e malolō mua ue atu, ko e agaaga tapu haana ke fakamooli katoatoa ai kua fakauku a lautolu!

11, 12. Ko e heigoa ne liga manamanatu e Kerisiano fakauku ki ai, ka ko e heigoa ne nakai fakauaua a ia ki ai?

¹¹ Ka fakauku he agaaga tapu e tau Kerisiano, kua hiki lahi a lautolu. Ati pehē a Iesu kua “liu foki fanau” a lautolu. (Ioane 3:3, 5) Ti fakamaama e ia: “Aua neke ofo a koe he pehe atu au kia koe, Kia liu foki fanau a mutolu ke lata ai. Kua agi e matagi ke he mena ne loto ki ai a ia, kua fanogonogo foki a koe ke he hana agi, ka e nakai kitia e koe e mena he hau ai, mo e mena ne fina atu ki ai; ke pihia foki e tau tagata oti ka fanau mai mai he Agaga.” (Ioane 3:7, 8) Maaliali ai, kua nakai maeke ke fakamaama fakatonu e logonaaga he tagata kua fakauku ke he tagata ne nakai fakauku. ^[2]—Kikite tala he matahiku.

¹² Ko e taha tagata kua fakauku ne liga manamanatu, ‘Ko e ha kua fifili e Iehova au ka e nakai ko e taha tagata?’ Liga manamanatu foki a ia kaeke kua latatonu a ia ma e matagahua nei. Ka e nakai fakauaua a ia kua fifili e Iehova a ia. Ka kua fiafia lahi e logonaaga haana ti loto fakaaue ke he mena fakaalofa ia. Logona hifo a lautolu ne fakauku tuga a Peteru he pehē a ia: “Fakaaue ke he Atua ko e Matua he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso, ko ia kua fanau fakafou ai a tautolu ha ko e hana fakaalofa lahi, kia moua e tautolu e amaamanaki kua moui, ha ko e liu tu mai a Iesu Keriso mai ia lautolu kua mamate. Kia moua e tufaaga nakai tuai popo, nakai fai kelea nakai tuai fifigo, kua toka ke he lagi ma tautolu.” (1 Peteru 1:3, 4) Ka totou e lautolu ne fakauku e tau kupu nei, iloa tonu e lautolu kua vagahau e Matua ha lautolu ki a lautolu takitokotaha.

13. Hiki fēfē e puhala manamanatu he tagata ka fakauku he agaaga tapu a ia, ti ko e heigoa ne fakatupu e hikiaga nei?

¹³ Ato uiina e Iehova e tau Kerisiano nei ke o hake ke he lagi, ne ha ha ia lautolu e amaamanakiaga he moui tukulagi  ke he lalolagi. Amaamanaki atu a lautolu ke he magaaho ka taute e Iehova e lalolagi ke eke mo parataiso mo e utakehe e tau mahani kelea oti kana. Liga manamanatu a lautolu ke liu fakafeleveia e tagata he magafaoa po ke kapitiga ne mate. Ti amaamanaki atu a lautolu ke taute e kaina mo e nonofo ai po ke tō e tau akau mo e kai e tau fua. (Isaia 65:21-23) Ko e ha ne kamata a lautolu ke kehe e manamanatuaga? Hiki kia a lautolu ha ko e logonaaga fakaatukehe po ke matematekelea lahi? Amanaki ni kia ti fifili a lautolu kua ahumate ke momoui tukulagi he lalolagi ti nakai fiafia a lautolu i hinei? Po ke manako a lautolu ke iloa na fēfē e moui ke he lagi? Nakai. Ko e Atua ne fifili e mena nei ma lautolu. He uiina e ia a lautolu, ne fakaaoga e ia e agaaga tapu haana ke hiki e puhala ne manamanatu a lautolu mo e taui ne amaamanaki atu a lautolu ki ai.

14. Fēfē e logonaaga ha lautolu ne fakauku ke he moui ha lautolu he lalolagi nei?

¹⁴ Ti kakano kia e mena nei kua manako a lautolu ne fakauku ke mamate? Fakamaama e Paulo e logonaaga ha lautolu ne fakauku. Fakatatai e ia e tino he tagata ke he “fale api” ti pehē: “Ha ko mautolu ni ha ha he fale api nai, kua oi a mautolu he pehia; ha kua nakai loto a mautolu ke vevete kehe e tapulu ka kia fakatapulu ai, kia mahala e mena mole vave ke he moui.” (2 Korinito 5:4) Nakai manako e tau Kerisiano nei ke mamate. Fiafia a lautolu ke he moui ti manako ke fakaaoga e tau aho takitaha ke fekafekau ki a Iehova fakalataha mo e tau magafaoa mo e tau kapitiga ha lautolu. Ka e pete ne tau mena ne taute e lautolu, manatu e lautolu e maveheaga he Atua ma lautolu anoiha.—1 Korinito 15:53; 2 Peteru 1:4; 1 Ioane 3:2, 3; Fakakiteaga 20:6.

15. Ko e heigoa ne nakai fakamooli kua fakauku he agaaga tapu e tagata?

¹⁵ Liga manamanatu a koe kaeke kua uiina e Iehova a koe ke hake ke he lagi. Ka logona hifo e koe to liga uiina e Ia, manamanatu ke he tau hūhū aoga nei: Logona hifo nakai e koe kua mua atu e fakamakutu haau he gahua fakamatala? Fiafia mooli kia e koe e fakaako e Tohi Tapu mo e iloa e ‘tau mena hokulo he Atua’? (1 Korinito 2:10) Logona hifo kia e koe kua foaki atu e Iehova ki a koe e tau fua homo ue atu he gahua fakamatala? Manako kia a koe ke taute e tau mena ne manako lahi a Iehova ki ai? Ha ha nakai ia koe e fakaalofa hokulo ma e falu mo e logona hifo ko e matagahua ne mua ke lagomatai a lautolu ke fekafekau ki a Iehova? Kitia nakai e koe e fakamooliaga kua lagomatai e Iehova a koe ke he loga e tau puhala pauaki he moui haau? Ka tali e koe ē ke he tau hūhū oti nei, kakano kia e mena nei kua uiina a koe ke hake ke he lagi? Nakai pihia. Ko e ha? Ha kua maeke e tau fekafekau oti he Atua ke logona hifo pihia, he fakauku po ke nakai fakauku a lautolu. Puhala he agaaga tapu ha Iehova, maeke a Ia ke foaki e malolō pihia ke he ha fekafekau haana, pete ne taui ha lautolu. Ti ka manamanatu a koe to hake nakai a koe ke he lagi, kakano ai kua nakai uiina a koe. Ko lautolu ne fifili e Iehova kua nakai manamanatu ke he mena nei! Iloa tonu e lautolu!

16. Iloa fēfē e tautolu kua nakai moua oti e lautolu ne uiina ke o hake ke he lagi e agaaga tapu he Atua?

¹⁶ He Tohi Tapu, loga e fakafifitakiaga ha  lautolu ne mahani fakamooli ne moua e agaaga tapu ha Iehova ka e nakai o hake ke he lagi. Taha fakafifitakiaga ko Ioane ko e Papatiso. Pehē a Iesu kua nakai fai tagata ne mua atu ia Ioane, ka e pehē foki a ia to nakai patuiki a Ioane ke he lagi. (Mataio 11:10, 11) Ne takitaki foki a Tavita he agaaga tapu. (1 Samuela 16:13) Lagomatai he agaaga tapu a ia ke maama e tau mena hokulo hagaao ki a Iehova mo e omoomoi foki a ia ke tohi e tau vala he Tohi Tapu. (Mareko 12:36) Ne pehē e aposetolo ko Peteru “nakai hake a Tavita ke he lagi.” (Gahua 2:34) Ne fakaaoga e Iehova e agaaga tapu haana ke foaki ki a lautolu e malolō ke taute e tau mena ofoofogia, ka e nakai fakaaoga e ia ke uiina a lautolu ke nonofo he lagi. Kakano kia e mena ia kua nakai fakamooli lahi po ke hokotia e lotomatala ha lautolu ke pule he lagi? Nakai. Kakano ai to liu fakamomoui e Iehova a lautolu ke he Parataiso he lalolagi.—Ioane 5:28, 29; Gahua 24:15.

17, 18. (a) Ko e heigoa e taui ka amanaki atu e laulahi he tau fekafekau he Atua ki ai he vahā nei? (e) Ko e heigoa e tau hūhū ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala ka mui mai?

¹⁷ Laulahi he tau fekafekau he Atua he vahā nei kua nakai o hake oti ke he lagi. Tuga a Aperahamo, Tavita, Ioane ko e Papatiso, mo e tokologa atu foki he tau tagata he vahā Tohi Tapu, kua amanaki atu a lautolu ke momoui he lalolagi ka pule ai e fakatufono he Atua. (Heperu 11:10) Ko e 144,000 ka pule mo Iesu ke he lagi. Ka e tutala e Tohi Tapu hagaao ki a lautolu ne fakauku ko e “tau fanau . . . kua toe” ne ha ha agaia ke he lalolagi he magaaho nei he fakaotiaga. (Fakakiteaga 12:17) Ti laulahi he 144,000 kua fitā e mamate ti ha ha he lagi.

¹⁸ Kaeke ke pehē taha tagata kua fakauku a ia, lata ke fēfē e tali ha lautolu kua amaamanaki ke momoui he lalolagi? Kaeke ke kamata e taha tagata he fakapotopotoaga ha mutolu ke kai e falaoa mo e inu e uaina he Fakamanatuaga, lata ke fehagai fēfē a mutolu ki a ia? Ka e kua ka lahi fakahaga e numera ha lautolu ne talahau na kua fakauku a lautolu? Lata kia a koe ke tupetupe ke he mena ia? To tali e tautolu e tau hūhū nei he vala tala ka mui mai.