Xuiya kampa tlen onka ijtik

¿Jesús yejua toTajtsin?

¿Jesús yejua toTajtsin?

MIYEKEJ kinemiliaj ika toTajtsin se Trinidad niman ika nochimej akin kineltokaj Cristo yejon tlen más kineltokaj. Maski ijkon, teopixki John O’Connor okijto ika xkeman uelis tikasikamatiskej tlenon yemelak kijtosneki Trinidad. ¿Tleka melak ouijtika tikasikamatis tlenon kijtosneki Trinidad?

Se diccionario kijtoua: “Itlajtol toTajtsin xtlajtoua itech Trinidad” (Diccionario crítico de Teología, ediciones Akal). Ika yejon, sekimej yokintejtemojkej seki tlaxeloltin ipan Biblia tlen uelis kipaleuis tlen yejuamej kineltokaj niman hasta xkuajli yoteasikamachiltijke.

Ken sekimej kasikamatij Juan 1:1

Miyekej xkuajli kasikamatij tlen kijtoua Juan 1:1. Ipan Biblia de Jerusalén Lati noamericana, kijtoua ika ijkuak xitlaj onkatka, tlajtojli inemiya niman ika tlajtojli nemiya itech toTajtsin [ika griego, ton theón], niman on tlajtojli katka toTajtsin [ika griego, theós]. Ipan yejon tlaxelojli, okpa noteneua tlajtojli “dios”. Kachtopa, ijkuak kiteneua tlajtojli (theón), noijki kiteneua tlajtojli ton, tlen ika español kijtosneki el. Nikan nasikamati ika kiteneujtika toTajtsin akin otexchijchiuj. San ika, ijkuak kiteneua tlajtojli (theós), xkijtoua tlajtojli ton. ¿Kanaj san onopopolojkej? Matikitakan.

¿Tleka miyekej xkasikamatij Trinidad?

Kachtopa, noneki tikasikamatiskej ika Evangelio de Juan, onoijkuilo ika griego koiné (común) niman ika yejuin tlajtojli kipiya kenon noneki noijkuilos se artículo definido. Ixtlamatki Archibald Thomas Robertson kijtoua ika ijkuak se sujeto niman se predicado kachtopa kipiyaj se artículo, kijtosneki ika “sano ijki uelis nasikamatiskej”. Yejua kijtoua ika Mateo 13:38 uelis techpaleuis matikasikamatikan yejuin, ompa kijtoua: “On tlajli [ika griego, ho agrós] kampa kitoka trigo kijtosneki in tlaltikpaktli [ika griego, ho kósmos]”. Nikan gramática techasikamachiltia ika yejuin tlaltikpaktli san noijki ken yejon tlajli.

San ika, ¿tlenon panoua ijkuak se sujeto kipiya se artículo definido, san ika, predicado xkipiya, ijkon ken panoua ipan Juan 1:1? Ixtlamatki James Allen Hew­ett okijto yejuin itech yejon tlaxelojli: “Ipan yejon tlaxelojli, sujeto niman predicado melak tlamantikej”.

Para tikasikamatiskej yejuin, yejua okiteneuj 1 Juan 1:5 kampa kijtoua ika “Dios sano yejua tlauijli”. Ika griego, tlajtojli “Dios” uajnesi kentla ho theós, ika se artículo definido. San ika, tlajtojli “tlauijli” (fos) xkipiya se artículo. ¿Tlenon kijtosneki yejuin? Hewett kijtoua: “Uelis tikijtoskej ika toTajtsin yejua tlauijli, san ika, xuelis tikijtoskej ika tlauijli yejua toTajtsin”. Noijki ijkon uajnesi ipan Juan 4:​24 (“Dios yejua Espíritu”) niman ipan 1 Juan 4:​16 (“Dios sano yejua tetlajsojtlalistli”). Nikan tikitaj ika ipan tlajtojli griego, sujetos kipiyaj se artículo definido, san ika, “Espíritu” niman “tetlajsojtlalistli” xkipiyaj. Ika yejon, nikan uelis tikasikamatiskej ika “Espíritu yejua toTajtsin” noso ika “tetlajsojtlalistli yejua toTajtsin”.

¿Tlenon kijtosneki Juan 1:1?

Miyekej kijtouaj ika Juan 1:1 xkiteititia akinon “on tlajtojli”, san kiteititia tlenon kichiua. Comentario al Nuevo Testamento, itech William Barclay, kijtoua: “Pampa apóstol Juan xokitlalili se artículo definido tlajtojli theós, kijtosneki ika yejua xkinekiya kiteititis akinon ‘on tlajtojli’. Juan xokijto [...] tla Jesús san noyejua toTajtsin, Juan kijtosnekiya ika Jesús san noijki ken toTajtsin”. Ixtlamatki Jason David BeDuhn noijki okijto: “Ipan tlajtojli griego, ijkuak xkitlaliliaj se artículo tlajtojli theós, ijkon ken ipan Juan 1:1c, akin kipouaskej kasikamatiskej ika tlajtoua itech se dios. [...] Ijkuak xonka se artículo ipan tlajtojli theós, nasikamatis kentla ‘se dios’, niman ijkuak kipiya artículo kentla ipan tlajtojli ho theós, nasikamatis kentla ‘Dios’”. Noijki okijto: “Ipan Juan 1:1, on tlajtojli, xyejua toTajtsin akin otexchijchiuj, yejua se dios, noso yakaj akin ueyixtika ne iluikak”. Juan Mateos (akin okitlajtolkuep Nueva Biblia Española) niman Juan Barreto, okijkuilojkej yejuin itech Juan 1:1, 2 ipan libro Juan. Okijtojkej ika ipan yejon tlaxelojli yexpa noteneua tlajtojli ‘Dios’. Niman ika ijkuak kachtopa kiteneua niman ijkuak ika yexpa kiteneua, san kijtoua (Dios), niman ijkuak ika okpa kiteneua kijtoua (se Dios, yakaj akin ueyixtika ne iluikak). Max Zerwick, se erudito católico akin okijkuilo Análisis Gramatical del Griego del Nuevo Testamento, okijto ika on tlajtojli katka ken se dios. Ompa nasikamati ika on tlajtojli yakaj akin ueyixtika. Niman libro Clave Lingüística del Nuevo Testamento Griego noijki ijkon kijtoua.

Jesús okijto ika yejua xsan noijki katka ken iTaj

Kuakon, ¿uelis tiknemiliskej ika xuelis tikmatiskej akinon toTajtsin? Jesús kuajli okiteititi ika kema ueliskia tikixmatiskej toTajtsin pampa ipan se teoyotl tlen okichiuj, okijto ika yejua xsan noijki ken iTaj. Yejua okijto: “In nemilistli yejuan para nochipa se kiselia ijkuak mitsixmati tejua yejuan san moselti melauak tiDios, niman nejua niJesuCristo yejuan otinechajtitlan” (Juan 17:3). Tla tikneltokaj yejuin tlen Jesús okijto, tikmatstoskej ika yejua ikoneuj toTajtsin, yakaj akin noijki ueyixtika. Niman noijki tikueyichiuaskej Jehová pampa yejua akin yemelak toTajtsin.