តើលោកអ្នកដឹងឬទេ?
នៅសម័យគម្ពីរ តើរមូរធ្វើពីអ្វី ហើយបានត្រូវប្រើយ៉ាងដូចម្ដេច?
រមូរស្បែកនៃសៀវភៅនាងអេសធើរ ក្នុងគម្ពីរនៅសតវត្សរ៍ទី១៨ គ.ស.
សៀវភៅដំណឹងល្អដែលបានត្រូវរៀបរាប់ដោយលូកា បានសរសេរអំពីលោកយេស៊ូបើករមូរក្រដាសរបស់អេសាយ ហើយអានអ្វីដែលនៅក្នុងនោះ រួចមូរក្រដាសនោះទុកវិញ។ បន្ថែមទៅទៀត នៅផ្នែកចុងក្រោយនៃដំណឹងល្អដែលបានត្រូវរៀបរាប់ដោយយ៉ូហាន គាត់ក៏បានលើកឡើងអំពីរមូរមួយដែរ ដែលសរសេរថាគាត់មិនអាចកត់ទុកសញ្ញាសម្គាល់ទាំងអស់ដែលលោកយេស៊ូបានធ្វើ ក្នុងរមូររបស់គាត់បានឡើយ។—លូកា ៤:១៦-២០; យ៉ូហាន ២០:៣០; ២១:២៥
តើរមូរធ្វើពីអ្វី? អាចធ្វើពីស្បែកសត្វ ផ្ទាំងស្បែក ឬដើមកក់ម្យ៉ាង ដែលគេយកទៅបិទភ្ជាប់គ្នាដើម្បីឲ្យបានទៅជាផ្ទាំងវែងមួយឬរមូរមួយ។ បន្ទាប់មក នៅរឹមម្ខាងគេរុំភ្ជាប់ដងឈើមួយ ដើម្បីស្រួលបើកមើលអក្សរខាងក្នុង។ គេសរសេរអក្សរលើផ្ទៃបណ្ដោយរមូរនោះជាជួរបញ្ឈរ ម្ដងមួយប្រឡោះៗ។ បើរមូរនោះមានប្រវែងវែង គេរុំភ្ជាប់ដងឈើនៅរឹមទាំងសងខាង។ ពេលអ្នកអានចង់រកកន្លែងណាមួយក្នុងរមូរដែលគាត់ចង់អាន គាត់ប្រើដៃម្ខាងលារមូរទៅដល់កន្លែងនោះ ហើយដៃម្ខាងទៀតមូររមូរម្ខាងទៀតចូលវិញដើម្បីកុំឲ្យលាវែងពេក។
វចនានុក្រមមួយបានរៀបរាប់ថា «ប្រយោជន៍មួយនៃការប្រើរមូរវែង (ភាគច្រើនប្រវែងប្រហែល១០ម៉ែត្រ) គឺសៀវភៅមួយទាំងមូលអាចត្រូវកត់ទុកយ៉ាងសព្វគ្រប់ក្នុងនោះ ហើយនៅតែតូចល្មមក្រោយពីមូរវា» (The Anchor Bible Dictionary)។ ជាឧទាហរណ៍ សៀវភៅដំណឹងល្អដែលបានត្រូវរៀបរាប់ដោយលូកា គេប៉ាន់ស្មានថាត្រូវការរមូរប្រវែង៩ម៉ែត្រកន្លះ ដើម្បីសរសេរព័ត៌មានទាំងអស់ក្នុងនោះ។ ក្នុងករណីខ្លះ រឹមរមូរខាងលើនិងខាងក្រោមបានត្រូវកាត់តម្រឹម ខាត់ឲ្យរលោងដោយថ្មខាត់ និងលាបពណ៌។
តើ«ពួកសង្ឃនាយក»ក្នុងបទគម្ពីរគ្រិស្ដសាសនិកជាភាសាក្រិច ប្រហែលជាអ្នកណាខ្លះ?
តាំងពីមានរបៀបរៀបចំឲ្យមានពួកសង្ឃលើជនជាតិអ៊ីស្រាអែលមក គឺត្រូវមានតែបុរសម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចបម្រើជាសម្ដេចសង្ឃ។ នៅដើមដំបូងសម្ដេចសង្ឃត្រូវបំពេញភារកិច្ចនេះរហូតដល់គាត់ស្លាប់ ហើយក្រោយមកម្នាក់ទៀតអាចជំនួសតំណែងរបស់គាត់។ (ជនគណនា ៣៥:២៥) អេរ៉ុនជាបុគ្គលទី១ដែលបម្រើជាសម្ដេចសង្ឃ។ តាមធម្មតាក្រោយពីសម្ដេចសង្ឃស្លាប់ កូនប្រុសច្បងនឹងស្នងតំណែងដ៏មានកិត្ដិយសនេះពីឪពុក។ (និក្ខមនំ ២៩:៩) កូនចៅប្រុសៗជាច្រើនរបស់អេរ៉ុនបានបម្រើជាសង្ឃ ប៉ុន្ដែមានតែមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះដែលបម្រើជាសម្ដេចសង្ឃ។
ពេលជនជាតិអ៊ីស្រាអែលនៅក្រោមអាណានិគមប្រទេសផ្សេង ពួកអ្នកគ្រប់គ្រងដែលមិនមែនជាជនជាតិអ៊ីស្រាអែលបានដកនិងតែងតាំងសម្ដេចសង្ឃពីជនជាតិយូដាតាមតែចិត្ដពួកគេ។ ប៉ុន្ដែ តាមមើលទៅសម្ដេចសង្ឃថ្មីទាំងនោះដែលពួកគេបានជ្រើសរើស ច្រើនតែមកពីគ្រួសារមួយចំនួនដែលមានឯកសិទ្ធិ។ ពួកគេភាគច្រើនជាកូនចៅរបស់អេរ៉ុន។ តាមមើលទៅពាក្យ«ពួកសង្ឃនាយក»សំដៅទៅលើសមាជិកសំខាន់ៗក្នុងចំណោមពួកសង្ឃ។ ពួកសង្ឃនាយកប្រហែលជារួមបញ្ចូលអតីតសម្ដេចសង្ឃដែលបានត្រូវដកហូតតំណែង ដូចអេណាសជាដើម។ ពួកសង្ឃនាយកក៏ប្រហែលជារួមបញ្ចូលសមាជិកសំខាន់ៗនៃក្រុមគ្រួសារសម្ដេចសង្ឃ និងជាមេក្រុមនីមួយៗរបស់ពួកសង្ឃ ដែលមាន២៤ក្រុម។—របាក្សត្រទី១ ២៤:១-១៩; ម៉ាថាយ ២:៤; ម៉ាកុស ៨:៣១; សកម្មភាព ៤:៦