Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Blonya kɛ Afi Hee Lɛ Ani Nɔ ni Okpaa Gbɛ lɛ Baaba Mli?

Blonya kɛ Afi Hee Lɛ Ani Nɔ ni Okpaa Gbɛ lɛ Baaba Mli?

Blonya kɛ Afi Hee Lɛ Ani Nɔ ni Okpaa Gbɛ lɛ Baaba Mli?

“Peter [Kpeteŋkpele lɛ] wo akpɔ koni sɔlemɔi fɛɛ afee sɔlemɔ krɛdɛɛ yɛ January 1 lɛ nɔ koni akɛye Afi Hee lɛ. Kɛfata he lɛ, efã koni akɛ tsei aniji ŋmɔji ni akɛyeɔ gbijurɔ lɛ awula shinaatsei anaa, ni efã hu koni Moscowbii fɛɛ ‘kɛ miishɛɛ kɛ gbeewalɛ aŋãŋãa amɛhe’ yɛ Afi Hee gbi lɛ nɔ. ”​—Peter the Great​—His Life and World.

MƐNI gbɛ okpaa yɛ nɔ ni mɛi fɔɔ lɛ tsɛ́mɔ akɛ hejɔɔmɔ be lɛ mli? Je lɛŋ bii babaoo kɛɔ akɛ be nɛɛ gbalaa jwɛŋmɔ kɛyaa Blonya gbi ni akɛyeɔ Kristo fɔmɔ he gbijurɔ lɛ nɔ, ni nɔ ni fata enɛ he hu ji Afi Hee gbijurɔyeli lɛ. No hewɔ lɛ, eji hejɔɔmɔ ni heɔ be kplaŋŋ. Akɛni no mli lɛ ekolɛ fɔlɔi eba nitsumɔ mli hejɔɔmɔ fioo ni skulbii hu ehã gbɛ hewɔ lɛ, ebafeɔ tamɔ be ni sa jogbaŋŋ kɛha wekui akɛ amɛaafee ekome kɛná miishɛɛ. Mɛi krokomɛi kɛɔ akɛ eji be kɛha “Kristo fɔmɔ gbijurɔyeli,” akɛni amɛsumɔɔ koni amɛwo Kristo hiɛ nyam yɛ be ni tamɔ nɛkɛ mli lɛ hewɔ. Ekolɛ, bo hu onuɔ he akɛ no ji nifeemɔ ni he hiaa fe fɛɛ yɛ afi lɛ mli.

Kɛji hejɔɔmɔ be lɛ haa anáa hegbɛ awoɔ Kristo hiɛ nyam, anáa hegbɛ akɛ wekumɛi feɔ ekome kɛnáa miishɛɛ, aloo ehaa mɔ nyɛɔ etsuɔ yiŋtoi enyɔ nɛɛ fɛɛ ahe nii jio, wumɛi, ŋamɛi kɛ bii akpekpei abɔ ni yɔɔ jeŋ fɛɛ lɛ kɛ miishɛɛ kpaa be nɛɛ gbɛ. Ni afi nɛɛ hu? Ani ebaafee be krɛdɛɛ kɛha weku lɛ, ni ani eji be krɛdɛɛ kɛha Nyɔŋmɔ? Kɛji nyɛweku lɛ baaná henaabuamɔ ko lɛ, ani bɔ ni okpaa gbɛ akɛ nibii baaya nɔ aha lɛ baaba mli nakai aloo onine baanyɛ shi?

Mɛi babaoo ni kpaa gbɛ ákɛ akɛ Blonya kɛ Afi Hee gbijurɔyelii lɛ baatsu Nyɔŋmɔjamɔ he nii lɛ yɔseɔ bei babaoo akɛ, mɛi yeɔ gbii juji nɛɛ ni amɛjieee Kristo sui lɛ akpo. Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, hejɔɔmɔ be lɛ bafeɔ be ni mɛi kɛkeɔ amɛhe nii kɛkɛ, kɛ be hu ni wekumɛi kɛbuaa amɛhe naa kɛha niyeli kɛ ninumɔ, ni bei babaoo lɛ nifeemɔi ni yaa nɔ yɛ henaabuamɔi nɛɛ ashishi lɛ wooo Kristo hiɛ nyam. Be pii lɛ, niyeli kɛ dãanumɔ shɛii ni wekunyo aloo wekumɛi lɛ ateŋ mɛi komɛi kɛ amɛhe woɔ mli lɛ teɔ béi ashi, ni enɛ haa wekumɛi lɛ yeɔ amɛhe awui kɛfiteɔ henaabuamɔi nɛɛ. Ekolɛ oyɔse enɛ, aloo okɛ shihilɛ ni tamɔ nakai po ekpe pɛŋ.

Kɛ́ nakai ni lɛ, no lɛ ekolɛ obaanu he akɛ tsakemɔ fioo ko pɛ eba kɛjɛ Russia Maŋtsɛ Peter Kpeteŋkpele ni atsĩ etã yɛ sane nɛɛ shishijee mli lɛ beaŋ kɛbashi amrɔ nɛɛ. Akɛni gbɛ ni atsɔɔ nɔ ayeɔ gbijurɔyelii lɛ ŋmɛnɛ lɛ gbaa mɛi anaa hewɔ lɛ, kɛ́ ka mɛi babaoo lɛ, kulɛ esa akɛ hejɔɔmɔ be lɛ afee be ni akɛ hiɛdɔɔ susuɔ mumɔŋ nibii ahe, ní yɛ nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ akɛ wekumɛi náa henaabuamɔ ni sa jogbaŋŋ mli ŋɔɔmɔ hu. Mɛi komɛi po kɛ ekãa fɔɔ wiemɔ tamɔ Yesu he gbijurɔ ayeɔ lɛ kɛ nitsumɔ bɔni afee ni no aha mɛi atsake amɛjeŋba yɛ Blonyayeli lɛ he. Shi ani mɛi baanyɛ afee tsakemɔ yɛ he? Ni ani nakai feemɔ baawo Kristo hiɛ nyam diɛŋtsɛ? Ani nibii krokomɛi yɛ ni wɔbaanyɛ wɔdamɔ nɔ wɔsusu hejɔɔmɔ be lɛ he yɛ gbɛ kroko nɔ?

Bɔni afee ni wɔná sanebimɔi nɛɛ ahetooi ni haa mɔ tsui nyɔɔ emli lɛ, nyɛhaa wɔsusua bɔ ni maŋ ko ní enɔ bii yɔɔ yiŋtoo krɛdɛɛ ni amɛaadamɔ nɔ kɛjie hiɛsɔɔ kpo yɛ be ni tamɔ nɛkɛ mli yɛ afi lɛ mli lɛ feɔ amɛnii yɛ gbijurɔyeli nɛɛ he wɔkwɛa.