Nso Utọ Edu ke Afo Enyene?
Nso Utọ Edu ke Afo Enyene?
“Mfọnido Ọbọn̄ Jesus Christ oro owo mîdotke akpakam odu ye edu emi mbufo ẹwụtde.”—PHILEM. 25.
NTE AFO EMEKEME NDIBỌRỌ?
Ntak emi ọkpọfọnde ikere iban̄a edu emi nnyịn inyenede?
Mme edu ewe ke oyom nnyịn ifep, ndien didie ke ikeme ndinam oro?
Nso ke ikeme ndinam man inyene eti edu ke esop?
1. Nso ke Paul ekesiwak nditịn̄ ke leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ?
KE INI Paul ekewetde leta ọnọ ẹsọk ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ, enye ama etịn̄ ediwak ini ete ke Abasi ye Christ ẹyediọn̄ mmọ ke nti edu oro mmọ ẹnyenede. Ke uwụtn̄kpọ, enye ekewet ntem ọnọ ẹsọk mbon Galatia: “Mfọnido Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ oro owo mîdotke akpakam odu ye edu emi mbufo ẹwụtde. Amen.” (Gal. 6:18) Nso ke ikọ esie oro “edu emi mbufo ẹwụtde” ọwọrọ?
2, 3. (a) Nso utọ edu ke Paul ekesịn udọn̄ ọnọ mme Christian ndinyene? (b) Nso ke ikeme ndibụp idem nnyịn mban̄a edu oro nnyịn ikpenyenede?
2 Ẹsida nte owo ekerede n̄kpọ m̀mê anamde n̄kpọ ẹdiọn̄ọ edu esie. Owo ekeme nditie sụn̄sụn̄, ekere aban̄a mbon en̄wen, osụhọde idem, atat ubọk, mîdịghe adahado ọnọ owo. Bible ọdọhọ ke “sụn̄sụn̄ ye ifụre ifụre edu” ẹfọn etieti. (1 Pet. 3:4; N̄ke 17:27) Edi owo en̄wen ekeme ndisitịn̄ ikọ isa isa, ama inyene, ọsọp iyatesịt, m̀mê ama ndida ke idem. Akam odu mbon oro ẹnyenede ndek ndek ido, ẹtụtde utọn̄, m̀mê ẹsọn̄de ibuot.
3 Ntem, ke ini Paul eketịn̄de utọ ikọ nte “Ọbọn̄ akpakam odu ye edu emi afo owụtde,” enye ekesịn udọn̄ ọnọ nditọete esie ete ẹnyene edu emi ekemde ye uduak Abasi emi onyụn̄ ebietde edu Christ. (2 Tim. 4:22; kot Colossae 3:9-12.) Ọkpọfọn ibụp idem nnyịn ite: ‘Nso utọ edu ke ami nnyene? Didie ke n̄keme ndinen̄ede ndu uwem ke usụn̄ emi enemde Abasi esịt? Didie ke n̄keme ndin̄wam mbon en̄wen ke esop ẹtiene ẹnyene edu emi enemde Abasi esịt?’ Ke uwụtn̄kpọ, kpukpru flawa emi ẹdude ke ebiet emi flawa awakde ẹsidiana kiet ẹnam ebiet oro eye. Ndi nnyịn itie nte kiet ke otu mme flawa oro etienede anam ofụri esop eye? Ke akpanikọ, akpana idomo nditie ntre. Ẹyak ineme idahaemi se ikemede ndinam man inyene edu emi enemde Abasi esịt.
FEP SPIRIT ERERIMBOT
4. Nso idi “spirit ererimbot”?
4 N̄wed Abasi ọdọhọ ke “nnyịn ikọbọhọ spirit ererimbot, edi ikọbọ spirit emi otode Abasi.” (1 Cor. 2:12) Nso idi “spirit ererimbot”? Enye edi ukem ye spirit oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ephesus 2:2, emi ọdọhọde ete: “Mbufo [ẹkesan̄a] ke esịt ini kiet ko nte ekemde ye editịm n̄kpọ ererimbot emi, nte asan̄ade ekekem ye andikara odudu ofụm, kpa spirit oro anamde utom ke emi ke esịt nditọ ntụtutọn̄.” “Ofụm,” m̀mê “spirit ererimbot,” edi edu ukere n̄kpọ ererimbot emi. Enye etie nte ofụm sia ododu ke kpukpru ebiet. Mbon emi ẹsiwakde ndidọhọ ke inaha owo en̄wen eteme mmimọ n̄kpọ m̀mê mbon emi ẹsiyomde unen mmọ ke kpukpru n̄kpọ ẹsinyene edu emi. Mmọ ẹdi “nditọ ntụtutọn̄” ererimbot Satan.
5. Nso idiọk edu ke ndusụk owo ke Israel ẹkenyene?
5 Mme utọ edu oro idịghe obufa. Ke eyo Moses, Korah ama adaha ada an̄wana ye mbon oro ẹkekamade ifetutom ke Israel. Akpan iso en̄wan esie ekedi Aaron ye nditọ esie, emi ẹkenyenede ifet ndinam utom nte mme oku. Ekeme ndidi enye ama okụt ndudue mmọ. Mîdịghe ekeme ndidi enye ekekere ke Moses ọkọnọ mmọ ikpọ itie sia mmọ ẹdide iman esie. Se ededi oro ekedide ntak, ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke Korah ama ọtọn̄ọ ndise n̄kpọ nte owo esede, osụk mbon oro Jehovah ekemekde uyo, onyụn̄ ọsọn̄ọ mmọ enyịn ete: “Ekem mbufo adan̄aoro . . . Ntak, ndien, mbufo ẹmenerede idem mbufo ke enyọn̄ ẹkan esop?” (Num. 16:3) Dathan ye Abiram n̄ko ẹma ẹsụk Moses uyo ẹte ke enye ‘ekenịm idem ke ọbọn̄ mmimọ.’ (Num. 16:12-14) Ke ini ẹkekotde mmọ ẹdi iso Moses, mmọ ẹma ẹbọrọ emiom emiom ẹte: “Nnyịn ididịghe!” (Num. 16:12-14) Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke Jehovah ikenemke esịt ke utọ edu emi mmọ ẹkenyenede do. Enye ama owot kpukpru mbon nsọn̄ibuot oro.—Num. 16:28-35.
6. Didie ke ndusụk owo ke eyo mme apostle ẹkewụt idiọk edu mmọ, ndien ekeme ndidi nso ikedi ntak?
6 Ndusụk owo ke eyo mme apostle ẹma “ẹfụmi itie ubọn̄.” Mmọ ẹkenam emi ke ndisụk mbon oro ẹkamade ifetutom ke esop uyo. (Jude 8) Etie nte mmọ ikoyụhọke ye ifetutom mmọ ndien mmọ ẹma ẹdomo ndinam mbon en̄wen ẹtiene ẹsọn̄ ibuot ye mbon oro ẹkamade ifetutom, emi ẹkenyụn̄ ẹtịn̄de enyịn ẹnam utom oro Abasi ọkọnọde mmọ.—Kot 3 John 9, 10.
7. Nso utọ edu ke akpana ifep ke esop mfịn?
7 Ikpanaha ẹnyene utọ edu emi ke esop Abasi. Ntak edi oro anade ikpeme idem etieti. Mbiowo ke esop idịghe mfọnmma, kpa nte mîkedịghe ke eyo Moses ye ke eyo mme apostle John. Mbiowo ẹkeme ndidue nnyịn. Edieke oro etịbede, ọkpọdiọk etieti edieke owo ekededi ke esop akpanamde n̄kpọ nte mbon ererimbot, ọsọn̄ọ eyịre ete ke ana ẹnen̄ede ndudue oro m̀mê ke eyenete oro idotke ndidi ebiowo. Jehovah ekeme ndibiere ndifre mban̄a ndusụk n̄kpri ndudue. Ndi nnyịn ikemeke nditiene nnam ntre? Ndusụk mbon oro ẹnamde akwa idiọkn̄kpọ isimaha ndisobo ye kọmiti mbiowo emi ẹdọhọde ẹn̄wam mmọ ke ntak ndudue mbiowo oro. Ẹkeme ndimen emi ndomo ye owo udọn̄ọ emi esịnde ndibọ usọbọ ke ntak emi enye mîmaha abiausọbọ emi ọkpọnọde enye usọbọ.
8. Mme itie N̄wed Abasi ewe ẹkeme ndin̄wam nnyịn ikpono mbon oro ẹdade usụn̄ ke esop?
8 Imekeme ndifep utọ edu oro edieke itide ke ẹdọhọ ke Bible ke Jesus akama “ntantaọfiọn̄ itiaba ke ubọk nnasia.” “Ntantaọfiọn̄” oro ẹda ẹban̄a mme esenyịn oro ẹyetde aran, ndien ẹkeme n̄ko ndidọhọ ke mmọ ẹda ẹban̄a kpukpru mbiowo eken ke esop. Jesus ekeme ndida “ntantaọfiọn̄” emi enye akamade ke ubọk nnam n̄kpọ ke usụn̄ oro enye okụtde ke ọfọn. (Edi. 1:16, 20) Ntem, sia Jesus edide Ibuot esop, enye enen̄ede ọfiọk kpukpru se itịbede ke otu mbiowo. Edieke enen̄erede oyom ẹnen̄ede ebiowo, Jesus, emi enyịn esie ‘ebietde edemeikan̄,’ oyokụt ete ke ẹnam emi ke nnennen ini ye ke usụn̄ oro ọfọnde. (Edi. 1:14) Kan̄a ke emi, oyom nnyịn inen̄ede ikpono mbon oro edisana spirit emekde, koro Paul ekewet ete: “Ẹkop uyo ẹnọ mbon oro ẹdade usụn̄ ke otu mbufo ẹnyụn̄ ẹsụk ibuot ẹnọ mmọ, koro mmọ ẹkpemede ukpọn̄ mbufo nte mmọ emi ẹdinamde ibat; man mmọ ẹkpenam emi ke idatesịt, ẹkûnam ye nsiama, koro emi mîdifọnke ye mbufo.”—Heb. 13:17.
9. (a) Nso utọ edu ke owo ekeme ndiwụt ke ini ẹnen̄erede enye? (b) Nso idi mfọnn̄kan n̄kpọ oro ikpanamde ke ini ẹsuade ẹnọ nnyịn?
9 Ke ini mbiowo ẹnen̄erede owo m̀mê ẹbọde enye ifetutom, emi ekeme ndinam ẹfiọk orụk edu emi enye enyenede. Mbiowo ẹma ẹda mbufiọk ẹnọ ekpri eyenete eren kiet item ẹban̄a ndibre afai afai mbre vidio. Enye ikamaha ndinam item oro, ntre ẹma ẹbọ enye ifetutom nte asan̄autom unamutom sia enye mîkodotke aba nte N̄wed Abasi etemede. (Ps. 11:5; 1 Tim. 3:8-10) Ke oro ebede, enye ama etịn̄ ọnọ mme owo ke imọ inyịmeke ye se mbiowo ẹnamde oro, ewet leta ediwak ini ọnọ n̄kọk itieutom ada osụk mbiowo uyo, onyụn̄ akam anam mbon en̄wen ke esop ẹtiene ẹnam ntre. Edi ufọn idụhe nditịmede emem ofụri esop ke ntak emi idomode ndiwụt ke se inamde enen. Akpakam etịm ọfọn edieke isede nsuannọ nte se inamde nnyịn ikụt mme ndudue nnyịn oro nnyịn mîkọfiọkke inyụn̄ idop uyo ibọ edinen̄ede oro ẹnọde nnyịn!—Kot Eseme 3:28, 29.
10. (a) Tịn̄ nti edu emi James 3:16-18 ọdọhọde inyene ye ndiọi edu emi enye ọdọhọde ikûnyene. (b) Nso idi utịp edinam n̄kpọ ekekem ye ọniọn̄ emi Abasi ọnọde?
10 James 3:16-18 anam idiọn̄ọ nti edu emi owo ekpenyene ke esop ye mbon oro enye mîkpenyeneke. Itie oro ọdọhọ ete: “Ebiet emi ufụp ye ndomoidem ẹdude, do ke ndutịme ye kpukpru mbukpo ido ẹdu. Edi ọniọn̄ eke otode enyọn̄ edi edisana ke akpa ifet, onyụn̄ etie emem emem, enyene eti ibuot, enyịme ndikop item, ọyọhọ ye mbọm ye nti mfri, itọhọ ubahade, isan̄ake ye mbubịk. Ndien ẹtọ mfri edinen ido ke emem ẹnọ mbon oro ẹnamde emem.” Edieke inamde n̄kpọ ekekem ye ọniọn̄ emi Abasi ọnọde, nnyịn iyekpebe mme edu esie. Ntem, iyesịn udọn̄ inọ kiet eken ndinyene nti edu, ndien emem oyodu ke esop.
KPONO NDUTỊM ESOP
11. (a) Nso ke ndika iso nnyene eti edu edin̄wam nnyịn ifep? (b) Nso ke nnyịn ikpep ito uwụtn̄kpọ David?
11 Ikpenyene nditi ke Jehovah ọdọhọ mbiowo “ẹkpeme esop Abasi.” (Utom 20:28; 1 Pet. 5:2) Ntem, nnyịn imọfiọk ke owụt eti ibuot ndikpono ndutịm Abasi, edide idi ebiowo m̀mê idịghe. Edieke inyenede nnennen edu, nnyịn ididaha ifetutom nte akakan n̄kpọ. Ke ini Edidem Saul ke Israel eset ekekerede ke David ọmọn̄ ọbọ imọ itie, enye ama “ese David ke idiọk enyịn toto ke usen oro.” (1 Sam. 18:9) Saul ama ọtọn̄ọ ndinyene idiọk edu onyụn̄ oyom usụn̄ ndiwot David. Utu ke ndida ifetutom nte akakan n̄kpọ nte Saul akadade, akpakam enen̄ede ọfọn ikpebe David. Kpa ye adan̄a ofụri idiọk emi ẹkenamde enye, eyen mbon okosụk okpokpono owo emi Abasi ekemekde.—Kot 1 Samuel 26:23.
12. Nso iditiene inam esop adiana kiet?
12 Mme owo ndinyene nsio nsio ekikere ekeme ndida mfịna ndi ke esop—idem ke otu mbiowo. Item Bible emi ekeme ndin̄wam nnyịn ke n̄kpọ emi: “Ẹda iso ke ndinọ kiet eken ukpono” ye “Ẹkûnịm idem ke mfiọk-n̄kaha.” (Rome 12:10, 16) Utu ke ndisọn̄ọ ndọhọ ke nnyịn inen, ikpenyene ndifiọk ke enyene nsio nsio usụn̄ emi ẹkemede ndinam n̄kpọ. Edieke idomode ndise n̄kpọ nte mbon en̄wen ẹsede, imekeme nditiene nnam esop adiana kiet.—Phil. 4:5.
13. Ikpese didie ekikere nnyịn, ndien ewe uwụtn̄kpọ Bible iwụt emi?
13 Ndi emi ọwọrọ ke inenke nditịn̄ ekikere nnyịn edieke ikụtde n̄kpọ oro okpoyomde ẹnen̄ede ke esop? Ihih. Enyene n̄kpọ oro ẹkenenide etieti ke eyo mme apostle. Nditọete ẹma “ẹdiomi ẹte Paul ye Barnabas ye ndusụk owo eken ke otu mmọ ẹdọk ẹbịne mme apostle ye mbiowo ke Jerusalem ẹkeneme n̄kpọ emi.” (Utom 15:2) Eyịghe idụhe ke owo kiet kiet ke otu nditọete oro ama enyene isio isio ekikere aban̄a nte ẹkpesede ẹban̄a n̄kpọ oro. Edi ke ndondo oro owo mmọ kiet kiet eketịn̄de ekikere esie ẹnyụn̄ ẹsịm ubiere oro spirit ọkọnọde ndausụn̄, nditọete oro ikakaha aba iso itịn̄ ekikere mmọ. Ke ini leta oro ẹkewetde ẹban̄a se ẹkebierede ekesịmde mme esop, “mmọ [ẹma] ẹdara ke nsịnudọn̄ oro” ẹnyụn̄ “ẹka iso ndisọn̄ọ nda ke mbuọtidem.” (Utom 15:31; 16:4, 5) Kpasụk ntre mfịn, ima inam mme esenyịn ẹfiọk se idude, ikpanaha ifịna idem iban̄a nte mmọ ẹdisede iban̄a n̄kpọ oro.
NYENE ETI EDU KE NTE ANAMDE N̄KPỌ YE MBON EN̄WEN
14. Didie ke ikeme ndiwụt eti edu ke nte inamde n̄kpọ ye mbon en̄wen?
14 Emenyene ekese ifet ndiwụt eti edu ke nte afo anamde n̄kpọ ye mbon en̄wen. Nnyịn owo kiet kiet imekeme ndinam ata eti n̄kpọ edieke inyenede edu edifen nnọ owo ke ini ẹduede nnyịn. Ikọ Abasi asian nnyịn ete: “Ẹka iso ẹyọ kiet eken ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken ke ofụri esịt edieke owo ekededi enyenede ntak nditọhọ ye owo. Kpa nte Jehovah ekefende mbufo ke ofụri esịt, ẹfen mbon en̄wen kpasụk ntre.” (Col. 3:13) Ikọ oro “edieke owo ekededi enyenede ntak nditọhọ” owụt ke owo ekeme ndinam n̄kpọ oro anamde esịt ayat nnyịn. Edi nnyịn ikpayakke n̄kpri n̄kpri n̄kpọ emi nnyịn mîmaha iban̄a owo ẹfịna nnyịn ẹkaha, sia emi ekpetịmerede emem esop. Ikpakam idomo ndikpebe Jehovah nnyụn̄ mma ndifen nnọ owo inyụn̄ ika iso ndinam n̄kpọ Abasi ye mmọ.
15. (a) Nso ke ikeme ndikpep nto Job mban̄a edifen nnọ owo? (b) Didie ke akam ekeme ndin̄wam nnyịn inyene eti edu?
15 Imekeme ndikpep n̄kpọ nto Job mban̄a edifen nnọ owo. Inua-okot ufan esie ita ẹma ẹdue enye ke nditịn̄ ediwak n̄kpọ oro mîfọnke ye enye. Edi Job ama efen ọnọ mmọ. Didie? “Enye ama [ọbọn̄] akam aban̄a mme ufan esie.” (Job 16:2; 42:10) Ndibọn̄ akam mban̄a mbon en̄wen ekeme ndinam nnyịn ikpụhọ nte isede mmọ. Ndibọn̄ akam mban̄a kpukpru nditọete nnyịn an̄wam nnyịn ikpebe edu Christ. (John 13:34, 35) Ke adianade ye edibọn̄ akam mban̄a nditọete nnyịn, ikpenyene ndibọn̄ akam mben̄e edisana spirit. (Luke 11:13) Spirit Abasi ayan̄wam nnyịn iwụt edu ata mme Christian ke nte inamde n̄kpọ ye mbon en̄wen.—Kot Galatia 5:22, 23.
TIENE NAM ESOP ABASI ENYENE ETI EDU
16, 17. Nso ke afo ebiere ndinam mban̄a ‘edu emi nnyịn iwụtde’?
16 Ofụri esop edinem didie ntem ke ini owo nnyịn kiet kiet esịnde ofụri ukeme man enyene eti edu! Ke ima ikeneme ibuotikọ emi, imekeme ndikụt ke oyom nnyịn ke idem nnyịn inam ukpụhọde man inen̄ede inyene nti edu. Edieke edide ntre, yak Ikọ Abasi owụt fi mme ukpụhọde oro enyenede ndinam. (Heb. 4:12) Paul, emi ekenen̄erede ekere aban̄a nte enye akanamde n̄kpọ ke esop, ọkọdọhọ ete: “Mfiọkke baba n̄kpọ kiet eke obiomde mi. Kpa ye oro, emi inamke mi ndi edinen, edi enye emi odụn̄ọrede mi edi Jehovah.”—1 Cor. 4:4.
17 Edieke idomode ndinam n̄kpọ nte ekemde ye ọniọn̄ emi Abasi ọnọde, idaha idem nnyịn m̀mê ifetutom nnyịn ke akpan n̄kpọ ikaha, nnyịn iyetiene inam esop enyene eti edu. Edieke imade ndifen nnọ mme owo inyụn̄ ikerede nti n̄kpọ iban̄a nditọete nnyịn, nnyịn iyetie ke emem ye mmọ. (Phil. 4:8) Ke ini inamde mme n̄kpọ emi, imekeme ndinen̄ede nnịm ke Jehovah ye Jesus ẹyekop inemesịt ẹban̄a ‘edu emi nnyịn iwụtde.’—Philem. 25.
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 14]
Didie ke ndikere mban̄a ifetutom Jesus enyene ebuana ye nte ikpanamde n̄kpọ ke ini ẹnọde nnyịn item?
