Nte N̄kpọ Ekededi Ekeme Ndinen̄ede Ndian Mme Owo Ọtọkiet?

INAMKE n̄kpọ m̀mê nso ke afo enịm ke akpanikọ, eyedi afo emenyịme nte ke anaedi mme andima akpanikọ ẹdu ke se ikperede ndidi kpukpru ido ukpono. Ẹkeme ndikụt mme owo oro ẹnen̄erede ẹma akpanikọ ẹnyụn̄ ẹnyịmede ndiyom enye ke otu mbon Hindu, mbon Catholic, mme Jew, ye mbon ido ukpono en̄wen. Kpa ye oro, etie nte ido ukpono ababahade ubonowo. Ndusụk owo ẹkam ẹnam idiọkn̄kpọ ke enyịn̄ ido ukpono. Ndi mbon esịt akpanikọ oro ẹtode kpukpru ido ukpono oro ẹmade se ifọnde ye se idide akpanikọ, ẹyekeme ndidiana kiet tutu amama? Ndi mmọ ẹkeme ndidiana kiet kaban̄a ukem uduak?

Etịmede owo ekikere didie ntem ndikụt nte ido ukpono akade-ka iso ndidi ntak ubahade! Kere ban̄a ndusụk ke otu en̄wan emi. Mbon Hindu ẹn̄wana ye mbon Buddha ke Sri Lanka. Mbon Protestant, mbon Catholic, ye mme Jew ẹduọk iyịp ke nsio nsio ekọn̄. Mme inua-okot Christian ẹn̄wana ye mbon Muslim ke Bosnia, Chechnya, Indonesia, ye Kosovo. Ndien ke March 2000, en̄wan usen iba oro ekenyenede n̄kpọ ndinam ye ido ukpono ama owot mbon Nigeria 300. Ke akpanikọ, usua ido ukpono edemede mme ibak ibak en̄wan emi.

Mbon esịt akpanikọ ẹsiwak ndikop mfụhọ mban̄a idiọk oro ẹnamde ke enyịn̄ ido ukpono. Ke uwụtn̄kpọ, ediwak mme aka ufọkabasi ẹkop n̄kpaidem nte ndusụk ufọkabasi ẹnyịmede mme ọkwọrọ ederi oro ẹsabarede nditọwọn̄ ke idan̄. Mme andinịm ke akpanikọ eken ẹnen̄ede ẹkop bụt ẹban̄a ubahade oro odude ke esịt ediwak inua-okot n̄ka Christian ke mme n̄kpọ nte idan̄ ukemuduot ye usion̄o idịbi. Nte an̄wan̄ade, ido ukpono idianke ubonowo ọtọkiet. Kpa ye oro, mme ata andima akpanikọ ẹdu ke ediwak ido ukpono, nte mme ifiọkutom oro ẹtienede mi ẹwụtde.

Mmọ Ẹma Ẹyom Akpanikọ

Fidelia ekedi enyene-esịt akpanikọ ye ifịk ifịk andituak ibuot ke Ufọkabasi Catholic San Francisco ke La Paz, Bolivia. Enye ama esiduọ ke isọn̄ ke iso mbiet Mary onyụn̄ enịm ata nti tiande oro enye ekekemede ndidep ke iso cross. Kpukpru urua, enye ama esinọ oku akpakịp udia man edeme ọnọ mme ubuene. Nte ededi, nditọ Fidelia ition ẹma ẹkpan̄a mbemiso ẹkekponide ẹkem se ẹduọkde mmọn̄. Ke ini oku oro ọkọdọhọde enye ete ke kpukpru mmọ ke ẹbọ ndutụhọ ke ekịm Limbo, Fidelia ama eyịk ete, ‘Edieke edide Abasi ọfọn, didie ke oro ekpekeme nditịbe?’

Ẹkebọk Tara, abiausọbọ, nte owo Hindu ke Kathmandu, Nepal. Ke etienede ido edinam mme ete ete esie oro ama okodu ebịghi ke ediwak isua ikie, enye ama esituak ibuot ọnọ mme abasi esie ke temple mbon Hindu onyụn̄ enyene ndisọi mbiet ke ufọk esie. Edi mme utọ mbụme nte mmọ emi ẹma ẹfịna Tara: Ntak emi ekese ndutụhọ ẹdude ntem? Ntak emi mme owo ẹkpan̄ade? Ido ukpono esie ikọnọhọ enye mme ibọrọ oro ẹnọde uyụhọ.

Ke n̄kan̄ eken, Panya ọkọkọri okpon nte owo Buddha ke ufọk oro okodude ekpere afua kiet ke Bangkok, Thailand. Ẹma ẹkpep enye nte ke owo okụt ndutụhọ ke ntak mme n̄kpọ oro enye akanamde ke uwem oro ekebemde  iso ye nte ke enye ekeme ndibọhọ ndutụhọ ebe ke ndision̄o idem n̄kpọn̄ kpukpru mbumek. Nte ifịk ifịk mbon Buddha eken, ẹma ẹkpep enye ndiwụt ntotụn̄ọ ukpono nnọ ọniọn̄ mme mọn̄k oro ẹsịnede utouto ekụra oro ẹkesidide ufọk mmọ kpukpru usiere ẹdiben̄e enọ mfọn. Enye ama esitie ekere n̄kpọ onyụn̄ ọbọ ndisọi mbiet mbon Buddha ke ntak enịmde ke mmọ ẹsinọ ukpeme. Ke ama ekenyene idiọk mbabuat n̄kpọntịbe oro akanamde enye ọdọn̄ọ akpauben̄ ọtọn̄ọde ke isịn osụhọde, Panya ama asan̄a ke mme ufọkidụn̄ n̄ka mọn̄k mbon Buddha, odoride enyịn ke ofụri esịt ndibọ utịbe utịbe ukọkudọn̄ọ. Enye ikekwe usọbọ m̀mê ubọhọ eke spirit. Utu ke oro, ẹma ẹsio enye ẹnyan ẹnọ ubụpekpo ndien enye ama ọtọn̄ọ ndisịn idem ke oro.

Virgil akamana ke United States ndien ama odụk ido ukpono Muslim Mbubịt Owo ke ufọkn̄wed. Enye ama esisuan mme n̄wed mmọ ifịk ifịk, emi ẹketịn̄de nte ke mfiaowo ẹdi Devil. Mmọ ẹkekere ke oro ekedi ntak oro mfiaowo ẹkesinamde mbubịt owo ekese ibak. Okposụkedi ekenịmde emi ke ofụri esịt, mme mbụme emi ẹma ẹfịna Virgil: Didie ke kpukpru mfiaowo ẹkpedi ndiọi owo? Ndien ntak emi ẹkesiwakde ndikwọrọ mban̄a okụk?

Idem okposụkedi Charo ọkọkọride ke South America oro mbon Catholic ẹwakde ẹkan, enye ekedi ifịk ifịk owo Protestant. Enye ama okop inemesịt nte ke imọ ikabuanake ke ukpono ndem oro akakande imọ okụk. Charo ama esima ndika ufọkabasi kpukpru Sunday ke ntak edemede-owo-ntụk edinam, ebiet emi enye ekesifioride “Hallelujah!” onyụn̄ etienede abuana ke ikwọ ye unek ido ukpono oro ẹkesitienede oro. Charo ama enịm ke akpanikọ ke ofụri esịt ete ke ẹma ẹnyan̄a imọ ye nte ke imọ ima itọn̄ọ ntak imana. Enye ama esinọ ufọkabasi ọyọhọ mbak duop ke okụkutom esie, ndien ke ini ọkwọrọikọ TV oro enye akamade akan ekesidọhọde enye ọnọ etịbe, enye ama esinọ okụk ẹsọk enye man enye ada ọnọ nditọ Africa. Nte ededi, ke ini enye okobụpde pastọ ntak emi Abasi ima okpotụhọrede ukpọn̄ ke hell, enye ama edifiọk ke pastọ oro ikenyeneke nnennen ibọrọ. Ke ukperedem, enye ama edifiọk n̄ko ete ke owo ikadaha etịbe esie in̄wam nditọ Africa.

Okposụkedi ẹtode nsio nsio idaha ke uwem, idaha owo ition emi ekedi ukem. Mmọ ẹma ẹma akpanikọ ẹnyụn̄ ẹyom nnennen ibọrọ mbụme mmọ ke ofụri esịt. Edi nte mmọ ẹkeme ndinen̄ede ndiana kiet ke utuakibuot akpanikọ? Ibuotikọ oro etienede ọyọbọrọ mbụme oro.

[Ndise ke page 4]

Ndi mme owo oro ẹtode nsio nsio idaha ke uwem ẹkeme ndinen̄ede ndiana kiet?

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 3]

G.P.O., Jerusalem