Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Se Ọkpọdiọn̄ọde Aban̄a Utoenyịn

Se Ọkpọdiọn̄ọde Aban̄a Utoenyịn

Esop Emi Esede Aban̄a Nsọn̄idem Ererimbot ẹdọhọ ke mbon oro ẹkedọn̄ọde utoenyịn ke 2013 ama ebe miliọn 198, n̄ko ke udọn̄ọ emi ama owot n̄kpọ nte owo 584,000. N̄kpọ nte owo 482,000 ke otu mbon oro ẹkekpan̄ade ikọyọhọke isua ition. Utoenyịn odu ke n̄kpọ nte idụt 100 ke ofụri ererimbot, ndien n̄kpọ nte owo biliọn ita ye ubak ẹkeme ndidọn̄ọ utoenyịn.

1 UTOENYỊN ESINAM OWO DIDIE?

Ọbọn̄ esinọ owo utoenyịn. Ndusụk n̄kpọ emi owo ekemede ndida ndiọn̄ọ ke imenyene utoenyịn ẹdi ufiopidem, tuep, n̄kọn̄ibuot, mbiakidem, itekesịt, ọkpọsọn̄ ibibiak, ye owo ndikpọhi. Mme n̄kpọ emi ẹkeme ndifiak ntọn̄ọ ke usen iba m̀mê ita ẹbede, etiene utọ utoenyịn emi owo ọdọn̄ọde ye nte udọn̄ọ emi esịnede owo ke idem ebịghi.

2 OWO ESISAN̄A DIDIE ENYENE UTOENYỊN?

  1. Uman ọbọn̄ esikama n̄kpri unam udọn̄ọ emi ẹsinọde owo utoenyịn. N̄kpri unam udọn̄ọ emi ẹsibe ẹdụk owo iyịp ke ini ọbọn̄ emi odomde owo.

  2. Ekem, n̄kpri unam udọn̄ọ emi ẹsibe ẹdụk nsen edidiana ekpa. Do ke mmọ ẹsitọt.

  3. Ke ini nsen edidiana ekpa owo obomode, n̄kpri unam udọn̄ọ emi ẹsiwọrọ ẹdụk ndatndat nsen iyịp. Mmọ ẹsika iso ẹtọt do.

  4. Ke ini ndatndat nsen iyịp kiet obomode, n̄kpri unam udọn̄ọ emi ẹsisuana ẹdụk ediwak ndatndat nsen iyịp eken.

  5. Ndatndat nsen iyịp ẹsika iso ẹbomo ẹnyụn̄ ẹsion̄o n̄kpri unam udọn̄ọ emi ẹdọn̄ owo ke idem. Ini ekededi emi etịbede, owo ekeme nditọn̄ọ n̄kop ufiopidem, tuep, mbiakidem, itekesịt, n̄kọn̄ibuot, ye mme n̄kpọ ntre. Utoenyịn ọtọn̄ọ oro.

3 NSO KE AKPANAM MBAK UDÛDỌN̄Ọ UTOENYỊN?

Edieke odụn̄de ke ebiet emi ẹsidọn̄ọde utoenyịn . . .

  • Nyene ufọkọbọn̄. Mbemiso odụkde ana ke esịt ufọkọbọn̄, kụt ete ke

    • ẹyet ibọk emi esiwotde ọbọn̄ ke ọfọn̄ọbọn̄ oro.

    • ndudu idụhe ke itie ndomokiet.

    • ẹfak enye ọfọn ẹkanade idak matras.

  • Duọk mîdịghe fri ibọk-uwot-ọbọn̄ ke ufọk fo.

  • Sịn net ke usụn̄ ye window ufọk fo. Edieke onyụn̄ ekemede, sịn fan ye AC sia mme n̄kpọ emi ẹsibebịn ọbọn̄.

  • Sịne ọfọn̄ emi ofụkde fi ofụri idem, edi yak okûdi obubịt.

  • Ini ekededi emi ekemede, kûdu ukpere ebiet emi ikọt m̀mê n̄kpọdiọhọ mmọn̄ odude sia ọbọn̄ esiwak etieti ke mme itie ntem.

  • Edieke ọdọn̄ọde utoenyịn, sọsọp kọsọbọ idem.

Edieke aduakde ndika ebiet emi ẹsidọn̄ọde utoenyịn . . .

  • Yom usụn̄ fiọk nte n̄kpọ etiede do mbemiso adahade isan̄. Utoenyịn idịghe utọ kiet. Ntre, utọ utoenyịn emi odude ke ebiet emi oyomde ndika edinam ọdiọn̄ọ utọ ibọk utoenyịn emi akpakamade. N̄ko, ọkpọfọn enyene nneme ye dọkta fo man ọfiọk se mîdifọnke ye afo.

  • Ke ini esịmde ebiet emi akade, nam se itịn̄de ke ibuotikọ emi inọ mbon oro ẹdụn̄de ke ebiet emi ẹsidọn̄ọde utoenyịn.

  • Edieke ọdọn̄ọde utoenyịn, sọsọp kọsọbọ idem. Fiọk ete ke emekeme nditọn̄ọ n̄kụt mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke emenyene utoenyịn ke ufan̄ urua kiet, iba, ita, m̀mê inan̄ tọn̄ọ ọbọn̄ emi esinọde owo utoenyịn okodom fi.