Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Le herencia ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ

Le herencia ku tsʼáaiktoʼon Jéeobaoʼ

‹U herencia le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ.› (ISA. 54:17)

1. Yoʼolal u yaabilaj tiʼ wíinikeʼ, ¿baʼax tsʼoʼok u kanáantik Jéeoba maʼ u saʼatal?

JÉEOBA, le Dios ‹kuxaʼan yéetel ku tʼíilil mantatsʼoʼ› ku yaʼalik baʼax unaj k-beetik utiaʼal u yantaltoʼon kuxtal minaʼan u xuul. Le baʼax ku yaʼalikoʼ maʼ kun kʼexpajal tumen «u tʼaan[eʼ]» «ku tʼíilil mantatsʼ» (1 Ped. 1:23-25). Jach kiʼimak k-óol k-ojéeltikeʼ tumen u yaabiltmoʼon Dioseʼ tu yilaj u pʼáatal teʼ Biblia baʼax unaj k-beetik utiaʼal u yantaltoʼon kuxtal minaʼan u xuuloʼ.

2. ¿Baʼax tsʼoʼok u kanáantik Jéeoba maʼ u saʼatal teʼ Biblia utiaʼal u meyaj tiʼ u kaajaloʼ?

2 Dioseʼ tsʼoʼok u kanáantik maʼ u saʼatal u kʼaabaʼ yaan teʼ Bibliaoʼ utiaʼal u meyaj tiʼ u kaajal. Yáax tuʼux ku chíikpajleʼ * letiʼe tuʼux ku yaʼalik bix beetaʼabik kaʼan yéetel Luʼumoʼ (Gén. 2:4). Ka máan kʼiineʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ grabartaʼab yaʼab u téenel yóokʼol le tuunichoʼob tuʼux tsʼíibtaʼab le Diez Mandamientosoʼ. Le yáaxoʼ ku yaʼalik: «Teen Yuumtsil a [Dios]» (Éxo. 20:1-17). Jéeoba, u Nojoch Jalaʼachil tuláakal baʼaleʼ tsʼoʼok u kanáantik maʼ u saʼatal le Biblia yéetel u kʼaabaʼ, kex tsʼoʼok u yóotaʼal xuʼulsbil tumen Satanás (Sal. 73:28).

3. ¿Baʼax tsʼoʼok u kanáantik Jéeoba utiaʼal u sáasilkuntik k-beel?

3 Jéeobaeʼ tsʼoʼok xan u kanáantik u jaajil yaan teʼ Bibliaoʼ. Le oʼolal kiʼimak k-óol tiaʼanoʼon teʼ bej ku sáasilkuntik yéetel u jaajiloʼ (xokaʼak Salmo 43:3, 4). Kex le máakoʼob táan u xíimbaloʼob ich éeʼjochʼeʼenil tumen minaʼantiʼob u jaajileʼ, toʼoneʼ sáasilkuntaʼan k-beel (1 Juan 1:6, 7).

YAANTOʼON JUNPʼÉEL JACH MAʼALOB HERENCIA

4, 5. ¿Baʼax jatsʼuts páajtalil yaantoʼon desde tu jaʼabil 1931?

4 Toʼoneʼ yaantoʼon junpʼéel jach maʼalob herencia. Junpʼéel diccionarioeʼ ku yaʼalikeʼ ichil junpʼéel herenciaeʼ táakaʼan tuláakal le ‹baʼaloʼob ku bin u pʼatik máak tiʼ u chʼiʼibaloʼ› (Gran Diccionario de Uso del Español Actual). Ichil le herencia u tsʼaamajtoʼon Diosoʼ táakaʼan k-chúukaʼan k-kʼaj óoltik baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ, k-kanik u jaajil yoʼolal Dios bey xan le baʼaxoʼob ken u beetoʼ. Baʼaleʼ táakaʼan xan junpʼéel jatsʼuts páajtaliliʼ.

Teʼ asamblea anchaj tu jaʼabil 1931, t-kʼaabaʼtaj u j-jaajkunajoʼob Jéeoba

5 Tiʼ junpʼéel asamblea anchaj tu kaajil Columbus Ohio (Estados Unidos) tu jaʼabil 1931, tiʼ táakpaj le jatsʼuts páajtalil ichil le herencia tsʼaʼantoʼonoʼ. Tu programail le asambleaoʼ tsʼíibtaʼab JW. Juntúul kiikeʼ tu yaʼalaj: «Le sukuʼunoʼoboʼ joʼopʼ u chuchuk naʼatkoʼob baʼax u kʼáat u yaʼale». Tu kʼiinil domingo 26 tiʼ julioeʼ aʼalaʼab baʼax u kʼáat u yaʼale: yaan u xuʼulul k-kʼaabaʼtik j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ, yéetel yaan k-kʼaabaʼtik u j-jaajkunajoʼob Jéeoba jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ (Jehovahʼs Witnesses ich inglés). Lelaʼ jach tu taasaj kiʼimak óolal (xokaʼak Isaías 43:12). * Juntúul sukuʼuneʼ ku yaʼalik: «Mix bikʼin kun tuʼubulten le baʼax tu yaʼalaj le sukuʼunoʼob yéetel le kʼaʼam papaxkʼab uʼuyaʼaboʼ». Mix junpʼéel religión u kʼáat kaʼach ka kʼaj óoltaʼak beyoʼ, baʼaleʼ toʼoneʼ tsʼoʼok maas tiʼ ochenta jaʼaboʼob yanaktoʼon le kʼaabaʼaʼ. ¡Jach kiʼimak k-óol k-kʼaabaʼtik u j-jaajkunajoʼob Jéeoba!

6. ¿Baʼax uláakʼ yaan ichil le herencia u tsʼaamajtoʼon Diosoʼ?

6 Uláakʼ baʼax yaan ichil le herencia ku tsʼáaiktoʼon Diosoʼ letiʼe kaʼansaj jach maʼalob yéetel jaajtak yaan teʼ Bibliaoʼ, jeʼex le baʼax ku yaʼalik yoʼolal Abrahán, Isaak yéetel Jacoboʼ. Letiʼob yéetel u láakʼtsiloʼobeʼ maʼ xaaneʼ tu tsikbaltoʼob baʼax jeʼel u beetkoʼob utiaʼal u kʼaʼamloʼob tumen Jéeobaeʼ. Le oʼolal Joseeʼ utiaʼal maʼ u «kʼebanchajal tu táan [Dioseʼ]» maʼ tu yóotaj núupkʼebantaliʼ (Gén. 39:7-9). Teʼ yáax siglooʼ le cristianoʼoboʼ ku tsikbaltikoʼob wa ku yeʼeskoʼob bix unaj u beetaʼal jujunpʼéel baʼal, jeʼex le ka tu yaʼalaj apóstol Pablo bix unaj u beetaʼal U Ookʼin Janal Yuumtsiloʼ (1 Cor. 11:2, 23). Bejlaʼeʼ tuláakal baʼax unaj k-ojéeltik utiaʼal k-adorartik Dios yéetel kiliʼich muukʼ bey xan yéetel «jaaj[eʼ]», tiaʼan teʼ Bibliaoʼ (xokaʼak Juan 4:23, 24). Kex tuláakal máak jeʼel u kʼamik u yutsil le baʼax ku kaʼansik le Bibliaoʼ, maases toʼon k-jóoʼsik u yutsil.

7. ¿Baʼax u yaʼalmaj Jéeoba táakaʼan ichil le herencia u tsʼaamajtoʼonoʼ?

7 Ichil le herencia xanoʼ táakaʼan le baʼaxoʼob ku yúuchul bejlaʼa ichil u kaajal Jéeoba ku yeʼesik tiaʼan t-éeteleʼ (Sal. 118:7). Ken k-xok teʼ jóoʼsaʼaniloʼoboʼ, maʼ t-sajaktal kex ka chʼaʼpachtaʼakoʼon. Táan u maas yaʼabtal le herencia u tsʼaamajtoʼon Diosoʼ; junpʼéel baʼax jach ku líiʼsik k-óoleʼ letiʼ lelaʼ: «Maʼ yanak máax beetik u nuʼukul baʼateʼel utiaʼal a xuʼulsaʼaliʼ. Bíin a mak u chiʼ tuláakal máax ku táabal u tak a pool. Jeʼel baʼax bíin in tsʼáa [...] tiʼ tuláakal máaxoʼob meyajtikenaʼ: Bíin in beet ka paʼa muukʼnakoʼo[b]. Yuumtsileʼ letiʼ máax [aʼalik]» (Isa. 54:17). Mix junpʼéel tiʼ le baʼax ku beetik Satanás jeʼel u beetiktoʼon loob mantatsʼoʼ.

8. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ bey xan teʼ tuláakʼoʼ?

8 Satanaseʼ tsʼoʼok u yóotik u xuʼuls le Bibliaoʼ, ka saʼatak u kʼaabaʼ Jéeoba yéetel maʼ u yojéeltaʼal u jaajil. Baʼaleʼ maʼ tu tsaʼayal, tumen Jéeobaeʼ tsʼoʼok u mixbaʼalkúuntik baʼaxoʼob ku beetik. Teʼ xookaʼ bey xan teʼ tuláakʼoʼ yaan k-ilik 1) baʼax tsʼoʼok u beetik Jéeoba utiaʼal maʼ u xuʼulsaʼal le Bibliaoʼ, 2) baʼax tsʼoʼok u beetik utiaʼal k-kʼaj óoltik u kʼaabaʼ yéetel 3) baʼax tsʼoʼok u beetik utiaʼal k-kanik u jaajil.

JÉEOBAEʼ TSʼOʼOK U KANÁANTIK LE BIBLIAOʼ

9-11. ¿Baʼaxoʼob eʼesik maʼ béeychajak u xuʼulsaʼal le Bibliaoʼ?

9 Jéeobaeʼ tsʼoʼok u beetik tuláakal utiaʼal maʼ u xuʼulsaʼal le Bibliaoʼ. Le Enciclopedia Cattolicaoʼ ku yaʼalik: «Teʼ Concilio de Toulouse [ka tu muchʼuba u nuuktakil le Iglesia] anchaj tu jaʼabil 1229, prohibirtaʼab u meyaj [le Bibliaʼob yaan ichil le tʼaan ku beetik u maas yaʼabil máakoʼ,] tumen táan u yilkoʼob u xuʼulskoʼob le albigenseʼoboʼ yéetel le valdenseʼoboʼ [...]. Teʼ Concilio de Tarragona (España), anchaj tu jaʼabil 1234 tu kʼiiniloʼob Jaime I, aʼalaʼab xan ka beetaʼak óoliʼ beyoʼ. [...] Tu jaʼabil 1559, u nuuktakil le [Iglesia] yaan Romaoʼ káaj u táakpajloʼob xan tiʼ le baʼax ku yúuchloʼ; ichil le Índice de libros prohibidos beetaʼab tumen Pablo IV, tu yaʼaleʼ maʼ unaj u beetik máak junpʼéel Biblia ichil le tʼaan ku beetkoʼ mix u yantaltiʼ wa maʼ letiʼe Santo Oficio [wa Iglesia] aʼalik ka beetaʼakoʼ».

10 Kex tsʼoʼok u sen óotaʼal xuʼulsbil le Bibliaoʼ tak bejlaʼa tsʼakaʼaneʼ. Óoliʼ tu jaʼabil 1382, John Wyclef yéetel le máaxoʼob áantikoʼ tu sutoʼob le yáax Biblia ich inglesoʼ. William Tyndale, uláakʼ máax sut le Bibliaoʼ, kíimsaʼab tu jaʼabil 1536. Ku yaʼalaʼaleʼ le kʼaxaʼan tiʼ junpʼéel cheʼoʼ, tu yaʼalaj: «Yuumtsil, pʼil u yich u reyil Inglaterra». Tsʼoʼoleʼ chʼuykíintaʼabi yéetel tóokaʼabi.

11 Kex yaʼab máax tsʼoʼok u yóotik u xuʼuls le Bibliaoʼ, maʼ tsaʼayakoʼobiʼ. Jeʼex tu jaʼabil 1535, joʼopʼ u tʼoʼoxol le Biblia tu sutaj Miles Coverdaleoʼ. Tiʼ letiʼeʼ meyajnaj le suttʼaan u beetmaj Tyndale tiʼ le Nuevo Testamento yéetel u jaats tiʼ le Antiguo Testamentooʼ, Génesis tak Crónicas. Tsʼoʼoleʼ utiaʼal u sutik uláakʼ jaats tiʼ le Bibliaoʼ meyajnajtiʼ bibliaʼob sutaʼan ich latín yéetel le Biblia sutaʼan ich alemán tumen Martín Luterooʼ. Bejlaʼeʼ yaʼab máakeʼ maʼalob u yilik le Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escriturasoʼ, tumen séeb u naʼataʼal, chíikaʼan tiʼ le yáax Biblia tsʼíibtaʼaboʼ yéetel maʼalob utiaʼal kʼaʼaytaj. Ku kiʼimaktal k-óol k-ojéeltikeʼ mix Satanás mix wíinik jeʼel u páajtal u xuʼulsik le Bibliaoʼ.

JÉEOBAEʼ MAʼ U CHAʼA U SAʼATAL U KʼAABAʼIʼ

Máakoʼob jeʼex Tyndaleeʼ tu tsʼáaj u kuxtaloʼob yoʼolal le Bibliaoʼ

12. Le Traducción del Nuevo Mundooʼ, ¿bix tsʼoʼok u yáantaj utiaʼal maʼ u saʼatal u kʼaabaʼ Dios?

12 Jéeobaeʼ maʼ u chaʼa u saʼatal u kʼaabaʼiʼ, le Traducción del Nuevo Mundooʼ jach tsʼoʼok u yáantaj. Le máaxoʼob sutoʼ jach tu tsʼáaj u yóol u beetoʼob; tu introduccionil ich españoleʼ ku yaʼalik: «Teʼ Bibliaaʼ oksaʼab tu kaʼatéen u kʼaabaʼ Jéeoba teʼ tuʼuxoʼob unaj u binoʼ. Le oʼolal teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ ku chíikpajal 6,973 u téenel yéetel teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Griegooʼ ku chíikpajal 237 u téenel le kʼaabaʼ ‹Jehová›, jeʼex maas kʼaj óolaʼanil ich españoloʼ». Le Traducción del Nuevo Mundooʼ tsʼoʼok u suʼutul u jaats wa tu chúukaʼanil ich maas tiʼ 116 idiomaʼob, yéetel tsʼoʼok u jóoʼsaʼal maas tiʼ 178,545,862 u pʼéelaliʼ.

13. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalik kʼaj óoltaʼan u kʼaabaʼ Dios desde ka anchaj wíinik way yóokʼol kaabeʼ?

13 Desde ka anchaj wíinik way yóokʼol kaabeʼ káaj u chʼaʼchiʼitaʼal u kʼaabaʼ Dios. Adán yéetel Evaeʼ u yojloʼob kaʼachi, le Bibliaoʼ ku yeʼesikeʼ tu chʼaʼchiʼitoʼob u kʼaabaʼ. Le ka pʼáat xan maʼ tu yeʼesaj tsiikil Cam tiʼ Noé, u taata, ka tsʼoʼok le Búulkabaloʼ, Noeeʼ tu yaʼalaj: «Yuumtsil in [Dios] ka u kiʼtʼant Sem, Cananeʼ [u paal Cam] letiʼ u palitsil» (Gén. 4:1; 9:26). Dioseʼ tu yaʼalaj: «Teen Yahveh, lelaʼ letiʼ in kʼaabaʼ, maʼ bíin in chaʼa u tsʼaʼabal in nojbeʼenil tiʼ [...] yaanaliʼ». Tu yaʼalaj xan: «Teneʼ Yuumtsilen, minaʼan in jeel; minaʼan uláakʼ [Dios] táanil tiʼ teen mix pachal tiʼ teen» (Isa. 42:8; 45:5). Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yilik maʼ u saʼatal u kʼaabaʼ utiaʼal u kʼaj óoltaʼal tumen tuláakal máak. ¿Máasaʼ jach kiʼimak k-óol k-kʼaj óoltaʼal bey u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ? (Sal. 20:5.)

14. ¿Tuʼux uláakʼ ku chíikpajal u kʼaabaʼ Dios?

14 U kʼaabaʼ Dioseʼ maʼ chéen teʼ Biblia ku chíikpajloʼ. Jeʼex le Estela de Mesá wa Piedra Moabita kaxtaʼab tu kaajil Dhiban (Dibón), óoliʼ 5 leguas (21 kilómetros) yanil tu lakʼinil le mar Muertooʼ. Teʼ tuunichaʼ grabartaʼan u kʼaabaʼ le rey israelita Omrí yéetel le bix u yaʼalik le rey moabita Mesá líikʼik baʼateʼel tu contra Israeloʼ (1 Rey. 16:28; 2 Rey. 1:1; 3:4, 5). Baʼaleʼ maases ku yilaʼal jach maʼalob le Piedra Moabitaoʼ tumen tiaʼan le Tetragrámaton wa le kanpʼéel letraʼob ich hebreo ku chíikbeskoʼob le kʼaabaʼ Jéeobaoʼ. Le Tetragramatonoʼ ku chíikpajal yaʼab u téenel xan teʼ Cartas de Lakís, lelaʼ jujunpʼéel u xéexetʼal kʼat kaxtaʼab tu kaajil Israel.

15. ¿Baʼax le Septuagintaoʼ, yéetel baʼaxten beetaʼabi?

15 Le máaxoʼob yáax sut le Bibliaoʼ áantajnajoʼob utiaʼal maʼ u saʼatal u kʼaabaʼ Dios. Le judíoʼoboʼ bisaʼaboʼob Babilonia tu jaʼabil 607 tak tu jaʼabil 537 táanil tiʼ u taal Jesús, baʼaleʼ yaʼabeʼ maʼ suunajoʼob Judaiʼ mix Israeliʼ. Teʼ siglo 3 táanil tiʼ u taal Jesusoʼ, tu kaajil Alejandríaeʼ (Egipto) kajaʼan kaʼach yaʼab judíoʼob kʼaʼabéet u suʼutul tiʼob ich griego le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ, tumen teʼ kʼiinoʼoboʼ le griegooʼ letiʼe tʼaan maas ku beetaʼaloʼ. Ka tsʼoʼoksaʼab teʼ siglo 2 táanil tiʼ u taal Jesusoʼ, tu kʼaabaʼtaj Septuaginta. Tiʼ jujunpʼéel copiaʼobeʼ ku chíikpajal u kʼaabaʼ Jéeoba ich hebreo.

16. Tsol bix meyajnajik u kʼaabaʼ Dios ichil junpʼéel libro jóoʼsaʼab tu jaʼabil 1640.

16 U kʼaabaʼ Dioseʼ ku chíikpajal xan teʼ libro Bay Psalm Book (Libro de Salmos de la Bahía); lelaʼ letiʼe yáax beetaʼab teʼ coloniaʼob yaan América del Norte wa kaajoʼob yaan kaʼach yáanal u páajtalil Gran Bretañaoʼ. Le yáax jóoʼsaʼab tu jaʼabil 1640, meyajnaj le Salmos yaan ich hebreo utiaʼal u suʼutul ichil le inglés ku tʼaʼanal teʼ kʼiinoʼoboʼ. Ku chíikpajal u kʼaabaʼ Dios tiʼ tekstoʼob jeʼex Salmo 1:1 yéetel 2, tuʼux ku yaʼalikeʼ «kiʼimak u yóol» le máax maʼ tu beetik baʼax ku yaʼalik le kʼasaʼan máakoʼoboʼ, baʼaxeʼ ku yaabiltik u ley Jéeoba. Utiaʼal a wojéeltik u maasil tu yoʼolal u kʼaabaʼ Dioseʼ ilawil le folleto El nombre divino que durará para siempre.

JÉEOBAEʼ TSʼOʼOK U KANÁANTIK U JAAJIL

17, 18. 1) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan jaajoʼ? 2) ¿Baʼax le «u jaajil le maʼalob péektsiloʼ»?

17 Toʼoneʼ yéetel kiʼimak óolal k-meyajtik Jéeoba, «u [Diosil] jaaj» (Sal. 31:5). Junpʼéel diccionarioeʼ ku yaʼalikeʼ le tʼaan jaajoʼ u kʼáat u yaʼal «le baʼax ku yúuchul yéetel jach tu jaajil yanoʼ, ku bin tu contra le baʼax chéen ku tuklaʼaloʼ» (Diccionario de uso del español de América y España). Le tʼaan «jaaj» meyajnaj utiaʼal u tsʼíibtaʼal le Biblia ich hebreooʼ, u kʼáat u yaʼal junpʼéel baʼal jeʼel u páajtal u kʼubik u yóol máak tiʼeʼ, jach jaaj wa tsʼoʼok u chíikpajal jach beyoʼ. Ich griegoeʼ u kʼáat u yaʼal junpʼéel baʼal ku yeʼesaʼal jach uchaʼan, toj yéetel maʼalob.

18 Jéeobaeʼ tsʼoʼok u kanáantik maʼ u saʼatal u jaajil yaan teʼ Bibliaoʼ yéetel tsʼoʼok u beetik u maas yantal kʼaj óolal (2 Juan 1, 2). Táan u bin k-maas naʼatik u jaajil tumen «u beel le [utsoʼoboʼ] [...] bey u sáasilil junpʼéel túumben kʼiineʼ; ku bin u jóokʼol jujunpʼíitil tak ken jóom sáasilchajak yéetel tuláakal u muukʼ» (Pro. 4:18). K-aʼalik jeʼex tu yaʼalil Jesús tiʼ junpʼéel payalchiʼ tu beetaj tiʼ Dioseʼ: «A tʼaaneʼ letiʼ u jaajil» (Juan 17:17). Teʼ Bibliaoʼ tiaʼan «u jaajil le maʼalob péektsil» wa tuláakal le jaajil kaʼansajoʼ (Gal. 2:14). Ichil le kaʼansajoʼobaʼ táakaʼan u jaajil yoʼolal u kʼaabaʼ Jéeoba, le derecho yaantiʼ utiaʼal u gobernaroʼ, u kuxtal Cristo tu kʼuboʼ, le kaʼa kuxtaloʼ yéetel le Reinooʼ. Beoraaʼ koʼoneʼex ilik bix tsʼoʼok u kanáantik Jéeoba u jaajil utiaʼal maʼ u saʼatal kex Satanás tsʼoʼok u yilik u xuʼulsik.

JÉEOBAEʼ MAʼ TU CHAʼAJ U XUʼULSAʼAL U JAAJILIʼ

19, 20. ¿Máax kaʼach Nimrod, yéetel baʼax maʼ béeychaj tu kʼiiniloʼobiʼ?

19 Maʼ úuch tsʼoʼokok le Búulkabaloʼ suukchaj u yaʼalaʼal: ‹Jeʼex Nimrod, [Nemrod] juntúul j-tsʼoon tu tsʼáajuba tu contra Jéeoba› (Gén. 10:9). Nimrodeʼ u enemigo Jéeoba yéetel ku adorartik Satanás. Bey xan tu beetil u enemigoʼob Jesusoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Teʼexeʼ u tiaʼaleʼex Kʼaasilbaʼal, tumen letiʼ a taataʼex. Le oʼolaleʼ a kʼáat a beeteʼex le baʼax u kʼáat letiʼoʼ. Kʼaasilbaʼaleʼ [...] mix juntéen u chʼaʼ u muukʼ tiʼ le jaajoʼ» (Juan 8:44).

20 U kaajil Babel yéetel uláakʼ kaajoʼob yaan naatsʼ tiʼ le áalkab jaʼob Tigris yéetel Éufratesoʼ tiaʼanoʼob yáanal u páajtalil kaʼach Nimrodeʼ (Gén. 10:10). Maʼ xaaneʼ letiʼ nuʼukt u líiʼsaʼal u kaajil Babel yéetel u torreil óoliʼ tu jaʼabil 2269 táanil tiʼ u taal Jesús. Utiaʼal maʼ u chuʼupul le Luʼum jeʼex u tukultmil Jéeobaoʼ joʼopʼ u yaʼalikoʼob: «Natsʼabaʼex, koʼox beetik junpʼéel noj kaaj yéetel junpʼéel [torre], ka kʼuchuk tak kaʼan. Bey túunoʼ yaan u yantal baʼax oʼolal k-kʼaʼajsaʼal, utiaʼal xan maʼ u yantal baʼax oʼolal [k-]kʼiʼitpajal yóokʼol luʼum». Baʼaleʼ maʼ jóokʼ jeʼex u tukultmoʼoboʼ tumen Jéeobaeʼ «tu xaʼakʼbesaj u tʼaan» le máaxoʼob táan u beetkoʼob le torreoʼ yéetel kʼiʼitpajoʼob «tiʼ tuláakal yóokʼol kaab» (Gén. 11:1-4, 8, 9). Wa u tukultmaj kaʼach Satanás u beetik junpʼéel religión utiaʼal u adorartaʼaleʼ, jóokʼ kʼaasil tiʼ. Tumen maʼ xuʼuluk u adorartaʼal Jéeobaiʼ yéetel bejlaʼeʼ táan u maas yaʼabtal máaxoʼob adorartik.

21, 22. 1) ¿Baʼaxten le maʼ jaajil religionoʼ mix juntéen tsaʼayak tu contra u jaajil religión? 2) ¿Baʼax ken k-il tuláakʼ xookoʼ?

21 Le maʼ jaajil religionoʼ mix juntéen tsaʼayak tu contra u jaajil religión. ¿Baʼaxten? Tumen Jéeoba, le Máax kaʼanskoʼonoʼ, tsʼoʼok u beetik yaʼab baʼal utiaʼal maʼ u saʼatal le Bibliaoʼ, utiaʼal u kʼaj óoltaʼal u kʼaabaʼ yéetel utiaʼal maʼ u xuʼulul u kaʼansiktoʼon u jaajil (Isa. 30:20, 21). Wa k-meyajtik Jéeoba jeʼex u kʼáateʼ ku kiʼimaktal k-óol. Le oʼolal unaj k-kanáantik maʼ k-náachtal tiʼ, unaj k-kʼubik óol tiʼ yéetel k-kʼamik le nuʼuktaj ku tsʼáaik yéetel u kiliʼich muukʼoʼ.

22 Tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik bix káajik u kaʼansaʼal jujunpʼéel baʼaloʼob yéetel yaan k-ilik bix u yeʼesik le Biblia maʼ jaajtakoʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan k-ilkeʼ Jéeoba, u sayabil u jaajileʼ, tsʼoʼok u kaʼansiktoʼon yaʼab baʼaloʼob táakaʼan ichil le herencia u tsʼaamajtoʼonoʼ.

^ xóot’ol 2 Bejlaʼeʼ le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreo sutaʼan ich mayaoʼ ken tʼaanak tiʼ Dioseʼ maʼ tu yaʼalik le kʼaabaʼ Jéeobaoʼ. Maases ku meyajtiʼ tsikbeʼen kʼaabaʼob, yéetel trece u téenel ku chíikpajal Yahveh. Baʼaleʼ ka yáax tsʼíibtaʼab le Bibliaoʼ ku chíikpajal u milesil u téenel u kʼaabaʼ Diosiʼ.

^ xóot’ol 5 Isaías 43:12 (NM): «Teneʼ tsʼoʼok in waʼalik baʼax ku taal u kʼiin yéetel tsʼoʼok in salvartik in kaajal, teneʼ tsʼoʼok in beetik u yuʼubaʼal, teʼ kʼiinoʼob minaʼan yaanal dios ichileʼexoʼ. Le oʼolal teʼexeʼ in j-Jaajkunajeʼex—lelaʼ u tʼaan Jéeoba—yéetel teneʼ Diosen».