Áant a paalal utiaʼal ka utsak tu yich u xookoʼob
Áant a paalal utiaʼal ka utsak tu yich u xookoʼob
MINAʼAN uláakʼ baʼax jach ku yáantaj jeʼex le u kaʼansaʼal le paalal xookoʼ. Letiʼobeʼ jach jeʼel u yutstal tu yich u xookoʼobeʼ. Yaʼab máaxoʼob tsʼoʼok u nuuktaloʼobeʼ ku kʼaʼajskoʼob le jatsʼuts súutukiloʼob tu máansaj u taataʼob utiaʼal u xoʼokol wa baʼax u yuʼuboʼoboʼ. U xook máakeʼ maʼ chéen jaʼtsiʼ, baʼaxeʼ ku taasik yaʼab utsiloʼob. Baʼaleʼ maas ku taasik utsil tiʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, tumen ku muʼukʼaʼankúuntik u fejoʼob. Utúul taatatsil meyajtik Dioseʼ ku yaʼalik: «Le baʼaxoʼob maas kʼaʼanantakoʼ k-kanik ken xooknakoʼon».
U suuktal u xook máak yéetel u paalaleʼ ku yáantaj utiaʼal u biskubaʼob yéetel Jéeoba (Sal. 1:1-3, 6). Kex maʼ kʼaʼabéet u yojel máak xook utiaʼal ka u salvartubaeʼ, ku taasik yaʼab utsiloʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik tu libroiʼ Apocalipsis 1:3: «Kiʼ u yóol le máax ku xokik le tsʼíibaʼ. Kiʼ yóol xan le máaxoʼob ku yuʼubikoʼob le tʼaan» ku taal tiʼ Diosaʼ. Tsʼoʼoleʼ Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ Timoteo u kʼaʼabéetil u tsʼáaik u yóol máak tiʼ le baʼax ku xokikoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Tsʼáa tuláakal a wóol tiʼ le baʼaloʼobaʼ». ¿Baʼax tiaʼal? «Utiaʼal ka páatak u yilaʼal tumen tuláakaleʼ bix a bin táanil.» (1 Tim. 4:15.)
Baʼaleʼ yaʼab máak kex u yojel xookeʼ maʼatech u jóoʼsik utsil tiʼ. Tumen maas utstutʼaan u máanskoʼob tiempo tiʼ uláakʼ baʼaloʼob maʼ jach kʼaʼabéetiʼ. Wa yaan a paalaleʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a wáantkoʼob u kanoʼob baʼaloʼob jeʼel u taasik utsil tiʼobeʼ?
U kʼaʼabéetil le yaabilajoʼ yéetel u yeʼesaʼal bix unaj u beetaʼal
Wa ka weʼesik yaabilaj ken xooknakech yéetel a mejen paalaleʼ, maas yaan u jatsʼutstal u yilkoʼob. Owen yéetel Claudia, u yatneʼ, ku kʼaʼajskoʼob bix u yuʼubikuba u paalaloʼob: «Jach ku tsʼíiboltkoʼob ka kʼuchuk u yorai le xookoʼ. Letiʼobeʼ jach jatsʼuts u yilkoʼob tumen teʼ súutukiloʼob beyoʼ ku yuʼubikoʼob kanáantaʼanoʼob. Kʼuch u yiloʼob le xook bey upʼéel bix k-eʼesik yaabilaj tiʼoboʼ». Le súutukiloʼob beyaʼ jeʼel u yáantik le paalaloʼob tak ken joʼopʼok u yantal talmiltiʼob tu táankelmiloʼoboʼ. Bejlaʼeʼ u paalal Owen yéetel Claudiaeʼ precursoroʼob, tak bejlaʼeʼ ku jóoʼskoʼob utsil úuchik u yáantaʼaloʼob utiaʼal ka utsak tu yich u xookoʼob.
Uláakʼ baʼax jach ku yáantajeʼ letiʼe u yeʼesik máak bix u beetaʼaloʼ. Wa ka jóoʼsik u súutukil utiaʼal a xookeʼ, maʼ xaaneʼ a paalaleʼ yaan u taaktal u beetkoʼob xan beyoʼ. Baʼaleʼ ¿kux túun wa maʼ utstawich a xookiʼ? Wa beyoʼ maʼalob ka wil a kʼexik bix a tuukul bey xan baʼaxoʼob unaj a tsʼáaik táanil ichil a kuxtal (Rom. 2:21). Wa ka jóoʼsik u súutukil utiaʼal a xook sáamsamaleʼ yaan a weʼesiktiʼob bix unaj u beetkoʼob xan. Yaan u yilkoʼob bix a tsʼáaik a wóol a xok le Bibliaoʼ, a líiʼskaba utiaʼal le muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel a xook ich familiai, lelaʼ yaan u yáantik a paalal u yiloʼob u jach kʼaʼananil u xook máak.
Jeʼex túun k-ilkoʼ, jach unaj u yeʼesaʼal yaabilaj tiʼ le paalaloʼoboʼ bey xan u yeʼesaʼaltiʼob bix unaj u xookoʼob. Baʼaleʼ ¿baʼax uláakʼ jeʼel u páajtal a beetik utiaʼal a wáantkoʼob ka utsak tu yich u xookoʼobeʼ?
Baʼax unaj u beetik máak utiaʼal u yutstal tu yich u xook
Wa a kʼáat ka utsak tu yich a paalal u xookoʼobeʼ, desde tu chichniloʼob unaj a tsʼáaikeʼex le jóoʼsaʼaniloʼob tiʼoboʼ. Utúul anciano áantaʼab tu chichnil beyoʼ ku yaʼalik: «Tsʼaʼex le jóoʼsaʼanil tiʼoboʼ. Letiʼobeʼ ku yutstal tu yichoʼob yéetel ku yilkoʼob bey upʼéel baʼax jach kʼaʼabéet ichil u kuxtaloʼobeʼ». Tak maʼ u kan xook le mejen paalaloʼoboʼ ku yutstal tu yichoʼob le jóoʼsaʼaniloʼob jeʼex le libro Aprendamos del Gran Maestro bey xan U libroi tsikbaliloʼob tiʼ le Bibliaoʼ. Wa ka xokik u yuʼub a paalaleʼ yaan a wáantkoʼob tʼaan tubeel, tsʼoʼoleʼ yaan u kankoʼob le tʼaanoʼob ku taal tiʼ le kiliʼich muukʼoʼ yéetel yaan u naʼatkoʼob le kaʼansajoʼob ku taal tiʼ Diosoʼ (1 Cor. 2:13).
Xooknen sáamsamal u yuʼuboʼob. Lelaʼ jeʼel u yáantkoʼob u yaʼaloʼob tubeel le tʼaanoʼoboʼ yéetel ka utsak tu yich u xookoʼob. Wa ka xook yéetel kiʼimak óolaleʼ letiʼobeʼ yaan xan u yuʼubikubaʼob beyoʼ. Maʼ xaaneʼ yaan u yaʼalikoʼobtech ka xok tu kaʼatéen le tsikbalil u yuʼuboʼoboʼ. Ken u kʼáatoʼobeʼ xok tu kaʼatéen u yuʼuboʼob. Ken máanak kʼiineʼ jeʼel u taaktal u kankoʼob uláakʼ túumben baʼaloʼobeʼ. Baʼaleʼ maʼ obligartik a paalal ken a wil tsʼoʼok u náakal u yóoloʼob. Beet jeʼex Jesuseʼ, letiʼeʼ tu kaʼansaj u maasil «tak tuʼux ku páajtal u naʼatikoʼob» (Mar. 4:33). Beyoʼ yaan a wáantkoʼob u tsʼíiboltoʼob ka kʼuchuk u súutukil le xookoʼ, yéetel yaan a wáantkoʼob utiaʼal ka maas utsak tu yichoʼob.
Ilawil u táakpajloʼobiʼ yéetel tsikbalteʼex le baʼax ka xokik u yuʼuboʼoboʼ. Chéen ichil upʼíit kʼiineʼ yaan a wilik kex mejentak a paalaleʼ ku kʼaj óoltikoʼob, ku yaʼalikoʼob yéetel ku naʼatkoʼob baʼax u kʼáat u yaʼal yaʼab tʼaanoʼob. A tsikbaltikeʼex le baʼax ka xokik u yuʼuboʼoboʼ jeʼel u beetik u maas séeb kaambaloʼobeʼ. Upʼéel libro ku tʼaan tiʼ u kʼaʼabéetil u yáantaʼal le mejen paalal xookoʼ, ku yaʼalikeʼ u tsikbal máak yéetel u paalaleʼ ku yáantaj utiaʼal ka «u kan u yaʼaloʼob le tʼaanoʼob ken u kʼaj óoltoʼob yéetel u naʼatoʼob ken joʼopʼok u xookoʼoboʼ [...;] utúul chan paal táan u kanik xook yéetel tsʼíibeʼ, jach kʼaʼabéet u tsikbal máak tu yéetel, wa ku tʼaan máak tiʼ baʼaloʼob utstuyicheʼ [...], maas maʼalob».
Aʼaltiʼob ka xooknakoʼob yéetel ka u kʼáatoʼob baʼax maʼ tu naʼatoʼobiʼ. Beet kʼáatchiʼtiʼob yoʼolal le baʼax tu xokoʼoboʼ, yéetel tsʼáa wa jaypʼéel u núukil utiaʼal u yéeykoʼob upʼéeliʼ. Beyoʼ yaan u yilkoʼobeʼ jach yaʼab baʼaloʼob jeʼel u kankoʼob teʼ libroʼoboʼ. Le kaʼansaj beyaʼ maas maʼalob ka beetaʼak ken xoʼokok upʼéel jóoʼsaʼanil chʼaʼan tiʼ le Biblia, le libro maas maʼalob baʼax ku kaʼanskoʼ (Heb. 4:12).
Baʼaleʼ kʼaʼajaktecheʼ maʼ chéen chʼaʼabil u kanik máak xook tubeeliʼ, le oʼolal kʼaʼabéet u jóoʼsik u tiempoi u xook yaʼab utéenel. * Le oʼolal ken a wil bix u tsʼáaik u yóol a paalal xookeʼ, aʼaltiʼob jach maʼalob baʼax ku beetkoʼob. Beyoʼ yaan a wáantkoʼob utiaʼal ka maas utsak tu yich u xookoʼob yéetel utiaʼal u seguer u tsʼáaik u yóoloʼobiʼ.
Upʼéel baʼal jach ku taasik kiʼimak óolal yéetel jach ku yáantaj
Ken joʼopʼok u naʼatik le baʼax ku xokik le paalaloʼoboʼ ku maas utstal tu yichoʼob. Le xakʼalxookoʼ ku yáantaj utiaʼal u kanik máak túumben baʼaloʼob, u kanik u yil bix nupaʼanil le baʼax ku xokikoʼ, u kanik u yil baʼax maas kʼaʼanan ku kaʼansik, u kʼaʼajsik le baʼax ku kankoʼ yéetel u tsʼáaik ichil u kuxtal. Le chan paal ku kanik u beet beyaʼ ku kʼuchul u yil le utsiloʼob ku taasik le xakʼalxookoʼ, le oʼolal ku maas utstal tu yich u beetik (Ecl. 10:10).
Kaʼanstiʼob bix unaj u xakʼalxookoʼob. Lelaʼ jeʼel u páajtal a beetik ken yanakteʼex le Adoración ich Familiailoʼ, ken a xokeʼex u tekstoi le kʼiinoʼ wa ken xooknakeʼex tuláakʼ súutukiloʼob. Yáaxeʼ, unaj a wilik u pʼáatloʼob kutal kex chéen u chan súutuk ka xooknakeʼex, leloʼ yaan u yáantkoʼob utiaʼal maʼ u náayal u yóoloʼob tiʼ yaanal baʼal, lelaʼ upʼéel baʼax jach kʼaʼabéet utiaʼal u kaambaloʼob. Utiaʼal u suuktal u ketkoʼob le baʼax ku kankoʼoboʼ, aʼaltiʼob ka u tsoloʼob baʼax yaan u yil le baʼax ku kankoʼob yéetel le baʼax u yojloʼoboʼ. Aʼaltiʼob ka u tsoloʼob ichil upʼíit tʼaan le baʼax ku xokkoʼoboʼ, beyoʼ yaan u maas naʼatkoʼob yéetel maʼ kun séeb tuʼubultiʼob. Uláakʼ baʼax jach ku yáantajeʼ letiʼe ka u kʼaʼajsoʼob chéen le baʼaxoʼob jach kʼaʼananoʼ. Yéetel upʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼob utiaʼal maʼ u náayal u yóoloʼobeʼ letiʼe ka u tsʼíibtoʼob le baʼax ku tsolaʼal tu yorai le xook ich familiailoʼ bey xan teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Tuláakal lelaʼ jach jeʼel u yáantkech a kaʼans tubeel a paalaleʼ.
Yéey upʼéel kúuchil maʼalob. Utiaʼal maʼ u náayal u yóoloʼobeʼ xooknen tiʼ upʼéel tuʼux maʼ yaʼab u juum baʼaliʼ, yaan maʼalob sáasiliʼ yéetel maʼ jach ooxoliʼ. Eʼes jach kʼaʼanan a wilik le xookoʼ. Utúul maamatsileʼ ku yaʼalik: «Jach kʼaʼabéet u yilik máak u xook ich familiai teʼ kʼiin u jóoʼsmoʼ. Beyoʼ le paalaloʼoboʼ yaan u kankoʼobeʼ cada upʼéel baʼaleʼ yaan u súutukil u beetaʼal». Yaʼab taatatsiloʼobeʼ maʼatech u chaʼikoʼob u beetaʼal uláakʼ baʼaloʼob tumen u paalaloʼob tu yorai le xookoʼ, upʼéel libroeʼ ku yaʼalikeʼ lelaʼ ku yáantaj utiaʼal u kankoʼob u maas tsʼáaj u yóoloʼob xakʼalxook.
Eʼes bix jeʼel u yáantaʼaloʼob tumen le baʼax ku xokikoʼoboʼ. U beetaʼal beyaʼ jeʼel u yáantkoʼob u naʼatoʼob baʼaxten kʼaʼabéet u xakʼalxookoʼobeʼ. Utúul táankelem sukuʼuneʼ ku yaʼalik: «Wa maʼ tin naʼatik bix ken u yáantilen le baʼax kin xokkoʼ, ku pʼáatal maʼ taak in xokikiʼ. Baʼaleʼ wa kin naʼatik bix jeʼel u yáantkeneʼ maas ku taaktal in xokik». Bey túunoʼ, wa le paalaloʼob ku naʼatikoʼob jeʼel u yáantaʼaloʼob tumen le baʼax ku xakʼalxoktikoʼoboʼ, ku jatsʼutstal u yilkoʼob yéetel ku tsʼáaik u yóoloʼobiʼ. Ku yúuchultiʼob jeʼex le ka káaj u kankoʼob xookeʼ: jach ku taaktal u xookoʼob láalaj hora.
Le maas nojoch utsil ku taaskoʼ
Ichil le utsiloʼob ku taasik u yáantaʼal le paalaloʼob ka utsak tu yichoʼob le xookoʼ, táakaʼan le u kanik u tsʼáa u yóoloʼob tu xokoʼob, tu meyajoʼob, ku kanik u bisubaʼob yéetel u maasil, ku kanik u kanáantubaʼob, ku maas biskubaʼob yéetel u taataʼob, tsʼoʼoleʼ jach ku taasik kiʼimak óolaltiʼob u xakʼalxookoʼob.
Tsʼoʼoleʼ wa ku yutstal tu yich a paalal u xakʼalxookoʼobeʼ yaan u maas tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios yéetel ku jeʼekʼabtik u tuukuloʼob bey xan u puksiʼikʼaloʼob utiaʼal u naʼatkoʼob «bukaʼaj kóochil, bukaʼaj chowakil, bukaʼaj taamil yéetel bukaʼaj kaʼanlil» le baʼaxoʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ (Efe. 3:18). Jach yaʼab baʼax yaan a kaʼanstiʼob. Jóoʼs tiempo utiaʼal a wáantikoʼob tu chichniloʼob, beyoʼ maʼ xaaneʼ ken nuukchajkoʼobeʼ jeʼel u chʼaʼatuklik u meyajtkoʼob Jéeobaeʼ. Wa ka wáantkoʼob utiaʼal ka utsak tu yich u xakʼalxookoʼobeʼ ka tsʼáaiktiʼob le baʼax jeʼel u yáantkoʼob utiaʼal maʼ u xuʼulul u meyajtkoʼob Dios yéetel ka u maas natsʼubaʼob tiʼ letiʼeʼ. Jéeobaeʼ yaan u yuʼubik a payalchiʼ yéetel yaan u yáantkech utiaʼal u seguer a wáantik a paalal utiaʼal ka utsak tu yich u xookoʼob (Pro. 22:6).
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 14 Le xookoʼ ku maas talamtal wa le chan paal yaan upʼéel talmil tiʼ utiaʼal u kaambal. Le ¡Despertad! tiʼ enero tiʼ 2009, táan juʼun 10 yéetel 11, ku tsolik bix jeʼel u yáantaʼal le mejen paalal beyaʼ.
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 26]
Áant a paalal xook
• tsʼáa jóoʼsaʼaniloʼob tiʼob
• xooknen u yuʼuboʼob
• ilawil u táakpajloʼobiʼ
• tsikbalteʼex le baʼax ka xokik u yuʼuboʼoboʼ
• aʼaltiʼob ka xooknakoʼob a wuʼuye
• aʼaltiʼob ka u kʼáatoʼob baʼax maʼ tu naʼatoʼobiʼ
Áantoʼob xakʼalxook
• eʼestiʼob bix unaj u beetkoʼob
• kaʼanstiʼob:
○ maʼ u náayal u yóoloʼob
○ u ketoʼob yéetel le baʼax u yojloʼoboʼ
○ u tsoloʼob ichil upʼíit tʼaan
○ u kʼaʼajskoʼob
○ u tsʼíibtoʼob baʼax ku kankoʼob
• yéey upʼéel kúuchil maʼalob
• eʼes bix jeʼel u meyajtiʼobeʼ