Baʼax unaj u beetik máak utiaʼal u yokjaʼ
Baʼax unaj u beetik máak utiaʼal u yokjaʼ
«¿Jeʼel wa u páajtal in wokjaʼeʼ?» (BEETAʼANOʼOB [HECHOS] 8:36.)
1, 2. ¿Baʼax tu beetaj Felipe utiaʼal u tsikbal yéetel le jalaʼach etiopíailoʼ, yéetel bix k-ojéeltik le máakaʼ yaan u oksaj óolal tiʼ Dios?
UPʼÉEL wa kaʼapʼéel jaʼaboʼob kíimik Jesuseʼ, utúul jalaʼach máakeʼ lukʼ Jerusaleneʼ ka tu chʼaʼaj le bej ku bin tu kaajil Gazaoʼ. Jach náach kaʼach tuʼux ku bin, kʼaʼabéet kaʼach u yáalkabtik 1,500 kilómetros tiʼ upʼéel carro ku jíitaʼal tumen tsíimnoʼob. Le máakaʼ jach u tsʼaamaj u yóol tiʼ Dios kaʼachi, tumen kex náacheʼ lukʼ Gazaeʼ ka bin tak tu kaajil Jerusalén utiaʼal u adorartik Jéeoba, yéetel le táan u suut tu yotochoʼ joʼopʼ u xokik u Tʼaan Dios. Jéeobaeʼ tu yilaj jach uts u puksiʼikʼal le máakaʼ, le oʼolal tu túuxtaj utúul u ángel utiaʼal u yaʼal tiʼ le disipulo Felipe ka u kʼaʼayt le maʼalob péektsil tiʼ le máakaʼ (Beetaʼanoʼob 8:26-28).
2 Felipeiʼ maʼ talamchaj u káajsik u tsikbal yéetel le jalaʼach etiopíailaʼ, tumen le máakaʼ táan kaʼach u xook kʼaʼam, jeʼex suuk u beetaʼal kaʼach teʼ kʼiinoʼoboʼ. Felipe túuneʼ ka tu yuʼubaj táan u xokaʼal tumen le etiopíai u tsʼíibil Isaíasoʼ tu kʼáataj tiʼ: «¿Ka chʼaʼanuʼuktik wa le baʼax ka xokikoʼ?». Le baʼax tu kʼáataj tiʼaʼ tu tsʼáaj tuʼux u tsikbaloʼob yoʼolal baʼax u kʼáat u yaʼal Isaías 53:7, 8; ka tsʼoʼok túuneʼ, Felipeiʼ «tu káajsaj u tsikbaltik [...] u maʼalob péektsilil Jesús» tiʼ le etiopíailaʼ (Beetaʼanoʼob 8:29-35).
3, 4. 1) Felipeiʼ, ¿baʼaxten tu tsʼáaj u yokjaʼ le etiopíailoʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?
3 Le etiopíailaʼ séeb úuchik u naʼatik bix u táakpajal Jesús tiʼ le baʼaxoʼob u tukulmaj u beetik Diosoʼ yéetel tu naʼataj xan kʼaʼabéet u yokjaʼ utiaʼal ka u beetuba u disipulo Cristo. Le oʼolal ka kʼuch tuʼux yaan jaʼeʼ tu yaʼalaj: «¿Jeʼel wa u páajtal in wokjaʼeʼ?». Baʼaleʼ le máakaʼ maʼ chéen ka tu yaʼalaj taak u yokjaʼiʼ, letiʼeʼ tsʼoʼokaʼaniliʼ u káajal u adorartik Dios yéetel le judíoʼoboʼ; wa maʼ u séeb okjaʼ kaʼacheʼ, maʼ xaaneʼ yaan u máan yaʼab tiempo utiaʼal ka páatak u yokjaʼ, tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ tu naʼataj baʼax u kʼáat Dios ka u beete yéetel jach tu jaajil u yóol taak kaʼach u beetik. Le oʼolal Felipeiʼ tu tsʼáaj u yokjaʼ; le etiopíailoʼ ka tsʼoʼok u yokjaʼeʼ «j-bin yéetel kiʼimak óolal». Ka kʼuch tu luʼumeʼ, le máakaʼ jach tu tsʼáaj wal u yóol u kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ (Beetaʼanoʼob 8:36-39).
4 U yokjaʼ máak utiaʼal u yeʼesik tsʼoʼok u kʼubik u kuxtal tiʼ Dioseʼ maʼ upʼéel baʼal unaj u jáan beetaʼal chéen beyoʼ. Baʼaleʼ, le baʼax úuch yéetel le jalaʼach etiopíailoʼ ku yeʼesikeʼ yaan máaxoʼob ku yokjaʼob kex maʼ úuch káajak u kankoʼob baʼax ku yaʼalik u Tʼaan Diosiʼ. * Le oʼolal maʼalob ka k-beet le kʼáat chiʼobaʼ: ¿Baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak táanil tiʼ u yokjaʼ? ¿Jaypʼéel jaʼaboʼob unaj u yantal tiʼ máak utiaʼal u páajtal u yokjaʼ? ¿Baʼax kʼaʼabéet u beetik máak táanil tiʼ u yokjaʼ? ¿Baʼaxten ku yaʼalik Jéeoba tiʼ máaxoʼob meyajtik ka okjaʼanakoʼob?
Upʼéel compromiso ku beetaʼal yéetel Dios
5, 6. 1) Jéeobaeʼ le ka tsʼoʼok u jóoʼsik le israelitaʼob tiʼ Egiptooʼ, ¿letiʼobeʼ baʼax tu yaʼalaj u beetkoʼob? 2) Ken okjaʼanakoʼoneʼ, ¿baʼax utsiloʼob k-kʼamik?
5 Jéeobaeʼ ka tsʼoʼok u jóoʼsik le israelitaʼob tiʼ u kaajil Egiptooʼ tu yaʼalajtiʼob yaan u suutoʼob u «j-yéeybil kaajal»; tu yaʼalaj xan tiʼobeʼ yaan u yaabiltkoʼob, yaan u kanáantkoʼob yéetel yaan u beetik u suutoʼob «jumpʼéel jumpáaykuntbil kaaj», baʼaleʼ chéen wa ku yuʼubkoʼob u tʼaan. Le israelitaʼob túunoʼ tu yaʼaloʼob yaan u beetkoʼob «tuláakal le baʼax tsʼoʼok u yaʼalik Yuumtsiloʼ», ka tu beetoʼob upʼéel pacto tu yéetel (Éxodo 19:4-9). Teʼ yáax siglooʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ le máaxoʼob tsaypachtikoʼ ka u beetoʼob disipuloʼob tiʼ tuláakal u máakiloʼob yóokʼol kaab; le máaxoʼob túun tu kʼamoʼob le maʼalob péektsiloʼ okjaʼanajoʼob. Utiaʼal u kʼaʼamloʼob tumen Dioseʼ yanchaj u oksaj óoltikoʼob Jesucristo yéetel yanchaj u yokjaʼob (Mateo 28:19, 20; Beetaʼanoʼob 2:38, 41).
6 Le Biblia túunoʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ ku yeʼesik u yutsil tiʼ máaxoʼob ku beetkoʼob upʼéel compromiso tu yéetel utiaʼal u meyajtkoʼob, baʼaleʼ ka u tsʼoʼokbesoʼob le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ. Toʼoneʼ k-ojel jach kʼaʼanan k-kʼubik kuxtal tiʼ Jéeoba, yéetel k-ojel xan kʼaʼabéet k-okjaʼ utiaʼal k-kʼamik u yutsil. K-chʼaʼatukulmaj kaxtik u nuʼuktaj yéetel k-beetik baʼax ku yaʼalik (Salmo 48:14). Jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Jéeobaeʼ ku machik k-kʼab utiaʼal u yeʼesiktoʼon le bej unaj k-biskoʼ (Salmo 73:23; Isaías 30:21; 41:10, 13).
7.¿Baʼaxten letiʼ máak unaj u tuklik wa yaan u kʼubik u kuxtal tiʼ Dios yéetel wa yaan u yokjaʼ?
7 Máakeʼ unaj u yokjaʼ tumen u yaabilmaj Jéeoba yéetel tumen u kʼáat u meyajte. Mix máak unaj u yokjaʼ chéen tumen ku yaʼalaʼal tiʼ tsʼoʼok u yúuchtal joʼopʼok u kanik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ mix chéen tumen taak u beetik jeʼex u amigoʼobeʼ. Baʼaleʼ le taatatsiloʼob yéetel le sukuʼunoʼob yiijchajaʼan u tuukuloʼoboʼ jeʼel u páajtal u líiʼskoʼob u yóol u maasil máax utiaʼal ka u chʼaʼatukultoʼob u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Dios yéetel ka okjaʼanakoʼobeʼ. Tu kʼiinil le Pentecostesoʼ, le apóstol Pedrooʼ tu líiʼsaj u yóol le máaxoʼob chʼenxikintik utiaʼal ka okjaʼanakoʼoboʼ (Beetaʼanoʼob 2:38). Baʼaleʼ, u jaajileʼ, tu juunal máak unaj u chʼaʼatuklik wa yaan u kʼubik u kuxtal tiʼ Dios; mix máak jeʼel u páajtal u beetik tu yoʼolal máakeʼ. Toʼon unaj k-tuklik wa yaan k-meyajtik Jéeoba, mix máak uláakʼ (Salmo 40:8).
Baʼax unaj u beetik máak táanil tiʼ u yokjaʼ
8, 9. 1) ¿Baʼaxten ku yaʼalik le Biblia maʼ unaj u yokjaʼ chaambaloʼobiʼ? 2) ¿Baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ utúul paal táanil tiʼ yokjaʼ?
8 Le mejen paalaloʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u yokjaʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob tsʼoʼok u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Dioseʼ? Kex le Biblia maʼ tu yaʼalik jaypʼéel jaʼab unaj u yantal tiʼ máak utiaʼal u yokjaʼeʼ, k-ojleʼ le chaambaloʼoboʼ maʼ tu páajtal u yantal u oksaj óolaloʼob mix u chʼaʼatuklikoʼob u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Dios (Beetaʼanoʼob 8:12). Le ka tʼaanaj tiʼ le cristianoʼob teʼ yáax siglooʼ, utúul máak ku tsʼíibtik baʼaxoʼob uchaʼantak, ku kʼaabaʼtik Augustus Neandereʼ tu tsʼíibtaj teʼ libro General History of the Christian Religion and Church (U historiai le religión cristiana yéetel le Iglesia cristianaoʼ): «Úuchileʼ chéen nojoch máakoʼob ku yokjaʼob, tumen le máakoʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ ku tuklikoʼobeʼ utiaʼal u páajtal u yokjaʼ máakeʼ kʼaʼabéet yaan u oksaj óolal».
9 Yaan paalaleʼ kex maʼ jach nuukchajkoʼobeʼ jach séeb u kʼuchul u naʼatoʼob le baʼaxoʼob maas kʼaʼanantak ku kaʼansik le Bibliaoʼ yéetel ku chʼaʼatuklik u tsʼáaikoʼob ichil u kuxtaloʼob, baʼaleʼ yaneeʼ maʼatech. Baʼaxeʼ táanil tiʼ u yokjaʼ utúul paal wa utúul nojoch máakeʼ unaj u yilik Jéeoba bey u amigoeʼ yéetel u naʼatik tubeel baʼaxoʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ yéetel u naʼatik xan baʼax u kʼáat u yaʼal u kʼubik u kuxtal máak tiʼ Diosoʼ.
10. ¿Baʼax unaj u beetik máak táanil tiʼ u kʼubik u kuxtal tiʼ Dios yéetel tiʼ u yokjaʼ?
10 Jesuseʼ tu yaʼaleʼ, tuláakal le baʼax u yaʼalmoʼ unaj u kaʼansaʼal tiʼ le máaxoʼob maʼ úuch káajak u kaambaloʼob tiʼ Diosoʼ (Mateo 28:20). Lelaʼ ku yeʼeskeʼ le máaxoʼob maʼ úuch káajak u kaambaloʼoboʼ yáaxeʼ kʼaʼabéet u yojéeltkoʼob jach baʼax ku yaʼalik Dios, utiaʼal beyoʼ ka yanak u oksaj óolaloʼob tiʼ Jéeoba bey xan tiʼ baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (Romailoʼob 10:17; 1 Timoteo 2:4; Hebreob 11:6). Tsʼoʼoleʼ, ken kʼuchuk tu puksiʼikʼaloʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ unaj u pʼatik u beetkoʼob le baʼaloʼob maʼ maʼalobtakoʼ (Beetaʼanoʼob 3:19). Tu tsʼookeʼ kʼaʼabéet u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba yéetel u yokjaʼob jeʼex tu túuxtilak Jesusoʼ.
11. ¿Baʼaxten kʼaʼabéet u káajal u kʼaʼaytaj máak táanil tiʼ u yokjaʼ?
11 Uláakʼ baʼax unaj u beetik máak táanil tiʼ u yokjaʼeʼ letiʼe u kʼaʼaytik u maʼalob péektsil le Reinooʼ, le maas nojoch meyaj u tsʼaamaj Jéeoba tiʼ u kaajal teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ (Mateo 24:14). Le oʼolaleʼ, le j-kʼaʼaytajoʼob maʼ okjaʼanajaʼanoʼoboʼ jeʼel xan u páajtal u tsikbaltkoʼob tiʼ u maasil le baʼax tsʼoʼok u kankoʼoboʼ; lelaʼ unaj u yáantkoʼob utiaʼal maʼ u xuʼulul u tsʼáaik u yóoloʼob teʼ kʼaʼaytaj ken tsʼoʼokok u yokjaʼoboʼ (Romailoʼob 10:9, 10, 14, 15).
¿Yaan wa baʼax beetik maʼ a wokjaʼ?
12. ¿Baʼaxten yaan máaxoʼobeʼ maʼ taak u yokjaʼobiʼ?
12 Maʼ xaaneʼ yaan máaxoʼobeʼ maʼ taak u yokjaʼobiʼ, tumen maʼ u kʼáatoʼob kuxtal jeʼex ku páaʼtaʼal tiʼ utúul máak tsʼoʼok u yokjaʼeʼ. U yojloʼobeʼ utiaʼal ka kuxlakoʼob jeʼex u kʼáat Dioseʼ unaj u beetkoʼob nojoch kʼeexoʼob ichil u kuxtaloʼob. Maʼ xaan xaneʼ saajkoʼob, tumen ku tuklikoʼobeʼ ken tsʼoʼokok u yokjaʼobeʼ maʼ kun páajtal u tsʼoʼokbesoʼob tuláakal le baʼax ku kʼáatik Jéeobaoʼ. Maʼ xaneʼ ku tuklikoʼob: «¿Kux túun wa kin beetik wa baʼax maʼ maʼalob ka jóoʼsaʼaken ichil u kaajal Dios?».
13. ¿Baʼaxten jujuntúul máakoʼobeʼ maʼ tu yóotoʼob u tsaypachtoʼob Jesusiʼ?
13 Tu kʼiiniloʼob Jesuseʼ, yaan máaxoʼobeʼ maʼ tu yóotaj u beetubaʼob u disipuloʼobiʼ, tumen tu tsʼáajoʼob táanil u yutsiloʼob wa u láakʼtsiloʼob. Utéenjeakileʼ utúul u nojchil ichil le judíoʼoboʼ tu yaʼalaj tiʼ Jesús jeʼel u tsaypachtik jeʼel tuʼuxak ka xiʼikeʼ, baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼeʼ, yaʼab utéeneleʼ, maʼatech u yantal mix tuʼux u máansik áakʼab. Uláakʼ utéen xaneʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ utúul máak ka tsaypachtaʼak, baʼaleʼ le máakoʼ tu yaʼaleʼ táanil kʼaʼabéet u bin u «muk» u taata; maʼ xaaneʼ le máakaʼ tu tsʼáaj naʼatbil u kʼáat pʼáatal tu yotoch tak ken kíimik u taata. Maʼ tu yóotaj u séeb tsaypacht Jesús yéetel ka suunak u yil u taata tak ken kʼuchuk u kʼiinil u kíimiliʼ. Uláakʼ utúul máak xaneʼ tu yaʼalaj tiʼ Jesús jeʼel u tsaypachkeʼ, baʼaleʼ táanileʼ unaj u yaʼalik tiʼ u láakʼtsiloʼob táan u bin. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ le baʼax tu beetaj le máakoʼobaʼ bey ka paakatnakoʼob paachileʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ, le máaxoʼob kaʼapʼéelchajaʼan u tuukuloʼoboʼ mantatsʼ ku kaxkoʼob baʼax u yaʼaloʼob utiaʼal maʼ u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Dios (Lucas 9:57-62).
14. 1) ¿Baʼax tu beetaj Pedro, Andrés, Santiago yéetel Juan ka aʼalaʼabtiʼob tumen Jesús ka xiʼikoʼob tu yéetel? 2) ¿Baʼaxten unaj k-kʼamik le kuuch ku tsʼáaik Jesusoʼ?
14 Baʼaleʼ Pedro, Andrés, Santiago yéetel Juaneʼ maʼ bey tu beetiloʼob jeʼex le máakoʼob tsʼoʼok aʼalikaʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le ka aʼalaʼabtiʼob tumen Jesús ka xiʼikoʼob tu yéetel utiaʼal u kaʼansoʼob le máakoʼoboʼ, «tu séeblakil tu pʼatajoʼob u kʼáanil u chuk kayoʼobeʼ ka j-binoʼob tu yéetel» (Mateo 4:19-22). Tumen maʼ xáanchaj ka tu beetoʼob le baʼax aʼalaʼabtiʼoboʼ tu yiloʼob jach jaaj le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ: «Biseʼex in kuuch ta wóokʼoleʼex, yéetel kaambalneneʼex tiʼ teen, tumen teneʼ chúukaʼan in wóol yéetel kabal u yóol in puksiʼikʼal; beyoʼ bíin a kaxteʼex jeʼelel [...]. Tumen in kuucheʼ maʼ aaliʼ yéetel sáal u bisaʼal» (Mateo 11:29, 30). U jaajileʼ ken okjaʼanak máakeʼ ku kʼamik bey upʼéel kuucheʼ, baʼaleʼ Jesuseʼ ku yaʼaliktoʼoneʼ upʼéel kuuch maʼ aal u bisaʼaliʼ yéetel ku taasik kiʼimak óolal.
15. Le baʼax úuch tiʼ Moisés yéetel tiʼ Jeremíasoʼ, ¿bix u yeʼesiktoʼon yaan k-áantaʼal tumen Jéeoba?
15 Maʼ kʼaas u yuʼubik máak bey maʼ kun béeytal u tsʼoʼokbesik le baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ ken tsʼoʼokok u yokjaʼoʼ. Moisés yéetel Jeremíaseʼ, le ka aʼalaʼabtiʼob baʼax meyajil ken u beetoʼobeʼ, tu yuʼuboʼob bey maʼ kun páajtal u tsʼoʼokbeskoʼobeʼ (Éxodo 3:11; Jeremías 1:6). ¿Bix líiʼsaʼabik u yóoloʼob tumen Jéeoba? Tiʼ Moiseseʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ yaan in wantal ta wéetel», yéetel tiʼ Jeremíaseʼ tu yaʼalaj: «Bíin yanaken ta wéetel utiaʼal in kanáantech» (Éxodo 3:12; Jeremías 1:8). Toʼon xaneʼ láayliʼ yaan k-áantaʼal tumen Jéeobaeʼ. Wa jach k-yaabilmaj Dios yéetel wa k-creertik yaan u yáantkoʼoneʼ maʼ ken k-tukult maʼ kun páajtal k-tsʼoʼokbesik le baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ máak ken tsʼoʼokok u yokjaʼoʼ. Le apóstol Juanoʼ tu tsʼíibtaj: «Tuʼux yaan yaakunajeʼ minaʼan saajkiliʼ. Baʼaleʼ le utsil chúukaʼan yaakunajoʼ ku jóokʼesik le saajkiloʼ» (1 Juan 4:18). Maʼ xaaneʼ utúul chan paaleʼ jeʼel u chʼaʼik saajkil u xíimbal tu juunaleʼ, baʼaleʼ wa machaʼan u kʼab tumen u taataeʼ, maʼ saajkiʼ. Toʼon xaneʼ wa k-creertik yaan k-áantaʼal tumen Jéeobaeʼ, «letiʼ túuneʼ bíin u bis[oʼon] tiʼ u tojil bej» le táan k-xíimbal tu yéeteloʼ (Proverbios 3:5, 6).
Unaj u yeʼesaʼal tsiikil
16. ¿Baʼaxten ku láaj buʼulul u wíinklil máak ken okjaʼanak?
16 U suukileʼ, táanil tiʼ le okjaʼoʼ ku máansaʼal upʼéel tsol tʼaan ku yeʼesik baʼax u kʼáat u yaʼal le okjaʼoʼ, tsʼoʼoleʼ ku kʼáataʼal tiʼ le máaxoʼob kun okjaʼoboʼ ka u núukoʼob kʼaʼam kaʼapʼéel kʼáat chiʼob utiaʼal u yeʼeskoʼob tsʼoʼok u kʼubik u kuxtaloʼob tiʼ Jéeoba (Romailoʼob 10:10; ilaʼak le cuadro yaan teʼ t.j. 28 tiʼ U Pʼíich Tulumil Kanan 1 tiʼ abril tiʼ 2006). Ken tsʼoʼokok túuneʼ le máaxoʼob kun okjaʼoboʼ ku láaj buʼulul u wíinkliloʼob ichil le jaʼoʼ, jeʼex le ka okjaʼanaj Jesusoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ ka tsʼoʼok u yokjaʼeʼ «Jesuseʼ, jóokʼ tiʼ le jaʼoʼ» (Mateo 3:16; Marcos 1:10). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ ka okjaʼanaj Jesuseʼ láaj buʼul u wíinklil ichil le jaʼ tumen Juanoʼ. * U láaj buʼulul u wíinklil máak ichil le jaʼoʼ u kʼáat u yaʼal ku kíimil máak tiʼ bix u kuxtal kaʼachi, teʼ kʼiin jeʼeloʼ ku káajal u kuxtal utiaʼal u beetik baʼax u kʼáat Dios.
17. Tu kʼiinil le okjaʼoʼ, ¿bix jeʼel u yeʼesaʼal tsiikil tumen le máaxoʼob kun okjaʼoboʼ bey xan tumen le máaxoʼob kun antaloʼoboʼ?
17 U yorai le okjaʼoʼ upʼéel súutukil ku taasik kiʼimak óolal, baʼaleʼ upʼéel súutukil tuʼux unaj xan u yeʼesaʼal tsiikil. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jesuseʼ táan kaʼach u payalchiʼ wa u orar le ka tsʼaʼab u yokjaʼ tumen Juan teʼ tu áalkab jaʼil le Jordanoʼ (Lucas 3:21, 22). Lelaʼ ku yeʼeskeʼ, le máaxoʼob kun okjaʼoboʼ unaj u yeʼeskoʼob tsiikil teʼ súutukil jeʼeloʼ. Tsʼoʼoleʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ mantatsʼ unaj k-vestirtikba jeʼex u páaʼtaʼal tiʼ utúul cristianoeʼ, lelaʼ maas ku páaʼtaʼal ka u beet máak tu kʼiinil u yokjaʼ (1 Timoteo 2:9). Tuláakal le máaxoʼob kun antaloʼob teʼ kʼiin jeʼeloʼ ku yeʼeskoʼob xan tsiikil ikil u jach chʼenxikintkoʼob le tsoltʼaan ku beetaʼaloʼ yéetel ikil maʼ u beetkoʼob baʼaloʼob maʼ unaj tu yorai le okjaʼoʼ (1 Corintoiloʼob 14:40).
Le utsiloʼob ku kʼamaʼal tumen le máaxoʼob ku yokjaʼoboʼ
18, 19. ¿Baʼax utsiloʼob ku kʼamik máak ken okjaʼanak?
18 Ken tsʼoʼokok k-kʼubik k-kuxtal tiʼ Dios yéetel ken tsʼoʼokok okjaʼeʼ, tiʼ k-táakpajal ichil u kaajal Diosiʼ. Jéeobaeʼ ku kʼuchul u beetuba k-Taata yéetel k-amigo. Le maʼ okjaʼanakoʼon kaʼachoʼ náach yaniloʼon tiʼ letiʼ, baʼaleʼ ken okjaʼanakoʼoneʼ natsʼikba tiʼ letiʼ (2 Corintoiloʼob 5:19; Colosailoʼob 1:20). Úuchik u kʼubik u kuxtal Cristo t-oʼolaleʼ ku páajtal k-natsʼikba tiʼ Jéeoba, letiʼ xaneʼ ku natsʼikuba tiʼ toʼon (Santiago 4:8). Le profeta Malaquiasoʼ ku yaʼalikeʼ Jéeobaeʼ ku chʼenxikintik le máaxoʼob ku chʼaʼachiʼitkoʼob yéetel ku tsʼáaikoʼob kʼaj óoltbil u kʼaabaʼoʼ, le oʼolal letiʼeʼ ku tsʼáaik u kʼaabaʼob tu libro. Dioseʼ ku yaʼalikeʼ yaan u «kaajaltikoʼob», yéetel ku yaʼalik xan: «Jeʼel bix le taata ku chʼaʼik óotsilil tiʼ le paal meyajtikeʼ, bey bíin in chʼaʼa óotsilil tiʼob» (Malaquías 3:16-18).
19 Ken okjaʼanak máakeʼ ku táakpajal ichil upʼéel nojoch familia yaan tuláakal yóokʼol kaab. Le apóstol Pedrooʼ le ka tu kʼáataj tiʼ Jesús baʼax utsiloʼob ku kʼamik le máax ku pʼatik tuláakal utiaʼal u beetkuba u disipuloeʼ, Jesuseʼ tu núukaj tiʼ: «Tuláakal máax tsʼoʼok u pʼatik najoʼob, wa sukuʼunoʼob, wa kiikoʼob, wa taata, wa maama, wa atan, wa paalal, wa luʼumoʼob tin woʼolaleʼ, bin u kʼam ciento utéenel u [maas] yaʼabil, yéetel bíin u kʼam xan le kuxtal minaʼan u xuuloʼ» (Mateo 19:29). Ka máan le jaʼaboʼoboʼ, Pedroeʼ tʼaanaj tiʼ tuláakal «le sukuʼunoʼob» yanoʼob «tiʼ tuláakal yóokʼol kaab[oʼ]». Letiʼeʼ líiʼsaʼab u yóol yéetel tu kʼamaj yaʼab utsiloʼob tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Toʼon xaneʼ jeʼel u páajtal k-kʼamik le utsiloʼob ku taasik k-antal ichil le jach nojoch familiaaʼ (1 Pedro 2:17; 5:9).
20. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-kʼamik ikil k-okjaʼeʼ?
20 Tsʼoʼoleʼ, Jesuseʼ tu yaʼaleʼ le máaxoʼob ku beetikubaʼob u disipuloʼobeʼ yaan u kʼamkoʼob «le kuxtal minaʼan u xuuloʼ». Jeʼex túun k-ilkoʼ kʼubik k-kuxtal tiʼ Dios yéetel k-okjaʼeʼ ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil «[k-tiaʼalintik] le kuxtal minaʼan u xuul» teʼ tu túumben yóokʼol kaab Diosoʼ (1 Timoteo 6:19). Minaʼan uláakʼ baʼal maas maʼalob jeʼel u páajtal k-beetik utiaʼal ka xiʼiktoʼon utsil junmúuchʼ yéetel k-familiaeʼ. Lelaʼ ku beetik k-aʼalik: «Toʼoneʼ mantatsʼ bíin k-uʼuyaj tʼant Yuumtsil [k-Dios]» (Miqueas 4:5).
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 4 Le 3,000 judíoʼob yéetel le maʼ judíoʼob tu yuʼuboʼob le baʼax tu yaʼalaj Pedro tu kʼiinil le Pentecostesoʼ láayliʼ xan tsʼaʼab u yokjaʼob teʼ kʼiin jeʼeloʼ. Baʼaleʼ, jeʼex le jalaʼach etiopíailoʼ, letiʼob xaneʼ u kʼaj óoloʼob kaʼach le leyoʼob yéetel le kansajoʼob ku taasik u Tʼaan Diosoʼ (Beetaʼanoʼob 2:37-41).
^ xóot’ol 16 Le Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, tiʼ W. E. Vine, ku yaʼalikeʼ le tʼaan ich griego bá·pti·sma (okjaʼ) u kʼáat u yaʼal «u láaj buʼulul máak yéetel u kaʼa jóoʼsaʼal ichil le jaʼoʼ».
¿Jeʼel wa u páajtal a tsolkeʼ?
• Tumen jach u yaabiltmoʼon Jéeobaeʼ, ¿baʼax unaj k-beetik yéetel baʼaxten?
• ¿Baʼax kʼaʼabéet u beetik máak táanil tiʼ u yokjaʼ?
• ¿Baʼaxten máakeʼ maʼ unaj u chʼaʼik saajkil u yokjaʼiʼ?
• ¿Baʼax utsiloʼob ku kʼamik le máaxoʼob ku yokjaʼoboʼ?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 3]
«¿Jeʼel wa u páajtal in wokjaʼeʼ?»
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 5]
U yorai le okjaʼoʼ upʼéel súutukil ku taasik kiʼimak óolal, baʼaleʼ upʼéel súutukil tuʼux unaj xan u yeʼesaʼal tsiikil