Kʼaʼabéet k-bisik upʼéel toj kuxtal
Kʼaʼabéet k-bisik upʼéel toj kuxtal
«Tin kuxtaleʼ minaʼan mix baʼal kʼaas.» (SALMO 26:1.)
1, 2. 1) ¿Baʼaxten u bisik máak upʼéel toj kuxtaleʼ jach kʼaʼanan utiaʼal u yeʼesaʼal wa Jéeoba unaj u gobernar yóokʼol tuláakal baʼal? 2 ) U paalal Dioseʼ, ¿bix jeʼel u yeʼeskoʼob táan u tsʼáaikubaʼob tu tséel u gobernacioneʼ?
LE KA tu tsʼáajuba tu contra Dios tu jardinil Edeneʼ, Satanaseʼ tu beetaj u yantal upʼéel kʼáatchiʼ unaj u núukaʼal tumen tuláakal: ¿chéen wa Jéeoba unaj u gobernar yóokʼol tuláakal baʼal? Ka máan kʼiineʼ, Satanaseʼ tu yaʼaleʼ wíinikeʼ jeʼel u meyajtik Dios chéen wa ku kʼamik utsiloʼob tiʼ letiʼeʼ (Job 1:9-11; 2:4). Bey túunoʼ, u bisik máak upʼéel toj kuxtaleʼ jach kʼaʼanan utiaʼal u yeʼesaʼal wa Jéeoba unaj u gobernar yóokʼol tuláakal baʼal.
2 Kex le angeloʼob yéetel le wíinikoʼob maʼ u beetkoʼob baʼax toj tu táan Jéeobaeʼ, leloʼ maʼ tu jáawsik u beetik u noj jalaʼachil Jéeoba tu yóokʼol tuláakal baʼal, baʼaleʼ u paalaloʼobeʼ jeʼel u páajtal u yeʼeskoʼob tu tséel máax yanoʼobeʼ. ¿Bixi? Wa ku yilik u biskoʼob upʼéel toj kuxtal. Le oʼolaleʼ, le baʼax ku beetik cada utúul tiʼ toʼoneʼ le kun meyaj utiaʼal u yilaʼal tu tséel máax yanoʼon.
3. 1) ¿Baʼax tu kʼáat óoltoʼob David yéetel Job tiʼ Jéeoba? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ku beetaʼal yoʼolal le toj kuxtaloʼ?
3 Yéetel x-maʼ saajkileʼ, Jobeʼ tu yaʼalaj: «Kin jalaʼach tʼantik mix juntéen yanak tiʼ teen kʼaakʼas tuukul, mix táabak tiʼ teen in tus mix máakiʼ. ¡U pʼisen [Dios] tiʼ jumpʼéel maʼalob x-chʼuyub pʼiis!» (Job 31:5, 6). David xaneʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba ka u yil jach tu jaajil táan u toj kuxtal: «Yuumtsil, pʼis óolteniʼ, tumen tin kuxtaleʼ minaʼan mix baʼal kʼaas. Yuumtsil, tu jaajil in kʼubmaj in wóol tiʼ teech» (Salmo 26:1). Toʼon xaneʼ jach unaj k-ilik bisik upʼéel toj kuxtal. Baʼaleʼ, lelaʼ ¿baʼax u kʼáat u yaʼale? ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-bisik upʼéel toj kuxtal mantatsʼeʼ?
«Tin kuxtaleʼ minaʼan mix baʼal kʼaas»
4. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u bisik máak upʼéel toj kuxtal?
4 U bisik máak upʼéel toj kuxtaleʼ maʼ chéen u kʼáat yaʼal u beetik baʼax tojiʼ, u kʼáat xan yaʼal maʼ u beetik baʼax kʼaas yéetel u jach kʼubik u yóol u meyajt Dios yéetel tuláakal u puksiʼikʼal. Satanaseʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ, Jobeʼ maʼ tu jaajil u yóol ku meyajtik Diosiʼ, le oʼolal tu yaʼalaj: «Beet wa baʼax tiʼ u kuxtal ka wilaʼa wa maʼ tu kʼaakʼas tʼantikech tu táan a wich» (Job 2:5). K-ilik túuneʼ maʼ chéen unaj k-beetik baʼax tojiʼ, kʼaʼabéet k-beetik yoʼolal k-yaabilaj tiʼ Dios.
5. ¿Baʼax eʼesik u bisik máak upʼéel toj kuxtaleʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa mix utéen ku siʼipilchajliʼ?
5 Baʼaleʼ, u bisik máak upʼéel toj kuxtaleʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa mix utéen ku siʼipilchajliʼ. Davideʼ kʼeban wíinik kaʼachi yéetel lúub tiʼ nukuch kʼebanoʼob, kex beyoʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ tu meyajtaj Dios yéetel «tuláakal u tojil [u] puksiʼikʼal» (1 Reyes 9:4). ¿Baʼaxten? Tumen jach tu jaajil u yóol u yaabiltmaj Jéeoba, ka siʼipilchaj xaneʼ tu éejemtaj u kʼeban, tu kʼamaj le tsoʼol u nuʼuk tsʼaʼabtiʼoʼ yéetel tu yutskíintaj u kuxtal. Bey túunoʼ, le toj kuxtal tu bisaj Davidoʼ tu yeʼesaj jach u yaabilmaj yéetel u kʼubmaj u yóol tiʼ Dios (Deuteronomio 6:5, 6).
6, 7. ¿Bix jeʼel k-eʼesik táan k-bisik upʼéel toj kuxtaleʼ?
6 K-bisik upʼéel toj kuxtaleʼ maʼ chéen yaan yil yéetel k-meyajtik Diosiʼ, yaan yil yéetel tuláakal baʼax k-beetik. Davideʼ maʼ yanchaj «mix baʼal kʼaas» ichil u kuxtaliʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ tiʼ tuláakal baʼax tu beeteʼ tu kanáantaj u beetik baʼax toj. Ka tʼaanaj le salmista tiʼ le máaxoʼob «ku yutsil kuxtaloʼoboʼ», tu yaʼalaj: «Kiʼ yóoloʼob le máaxoʼob ku táan óoltikoʼob u yaʼalmaj tʼaan Yuumtsil, ku kaxtikoʼob xan yéetel tuláakal puksiʼikʼal; le máaxoʼob maʼatech u beetikoʼob mix baʼal kʼaas, le máaxoʼob ku binoʼob tu bejil Yuumtsil[oʼ]» (Salmo 119:1-3). K-ilik túuneʼ, utiaʼal ka toj kuxlakoʼoneʼ kʼaʼabéet k-xakʼalxoktik le Bibliaoʼ utiaʼal k-ilik baʼax utstutʼaan Jéeoba utiaʼal ka xíimbalnakoʼon tu bejiloʼoboʼ.
7 Kʼaʼabéet xan u chúukpajal k-óol beet baʼax utstutʼaan Dios, kex yaan kʼiin maʼ chéen chʼaʼabiliʼ. Wa táan k-ilik toj kuxtaleʼ yaan u chúukpajal k-óol muʼyajt le talamiloʼoboʼ yéetel yaan k-kanáantik maʼ k-beetik le baʼax maʼ maʼaloboʼ. Ken k-beet beyaʼ k-kiʼimakkúuntik u yóol Jéeoba, tumen k-tsʼáaik tuʼux u núukik tiʼ le máax aʼalik baʼal tiʼoʼ (Proverbios 27:11). Bey túunoʼ kʼaʼabéet k-chʼaʼatukultik k-beetik jeʼex tu beetil Jobeʼ; letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Yaan in bisik upʼéel toj kuxtal tuláakal u kʼiiniloʼob in kuxtal» (Job 27:5, NM). Le Salmo 26 ku tsolik baʼax áantajil yantoʼon utiaʼal k-bisik upʼéel toj kuxtal.
«¡Sakkúuns in tuukuloʼob yéetel u sen taamiloʼob in puksiʼikʼal!»
8. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le úuchik u kʼáatik David tiʼ Jéeoba ka xakʼaltaʼak u tuukuloʼob yéetel u puksiʼikʼaloʼ?
8 Davideʼ tu kʼáataj óoltaj: «Xakʼalt in kuxtal, ¡tsʼáaen tiʼ túuntajil! ¡Sakkúuns in tuukuloʼob yéetel u sen taamiloʼob in puksiʼikʼal!» (Salmo 26:2.) Le tʼaan ich ebreo ku suʼutul «tuukuloʼob[oʼ]» táan u tʼaan tiʼ baʼaxoʼob k-jach tuklik yéetel tiʼ baʼaxoʼob k-jach uʼuyik ichil tiʼ toʼon. Le tʼaan «puksiʼikʼal[oʼ]» táan u tʼaan tiʼ máaxoʼon ichiloʼon, tiʼ k-tuukuloʼob, tiʼ baʼaxoʼob k-uʼuyik yéetel tiʼ baʼax túulchʼintkoʼon k-beet upʼéel baʼal. David túuneʼ le ka tu kʼáat óoltaj tiʼ Jéeoba ka xakʼaltaʼak u tuukuloʼob yéetel u puksiʼikʼaleʼ, táan u kʼáat óoltik ka xakʼaltaʼak jach baʼaxoʼob ku tuklik yéetel baʼaxoʼob ku yuʼubik ichil tiʼ letiʼ.
9. ¿Bix u sakkúunsaʼal k-puksiʼikʼal tumen Jéeoba?
9 Davideʼ tu kʼáat óoltaj ka sakkúunsaʼak wa ka luʼsaʼak jeʼel baʼalak kʼaasil yaan tu tuukul wa tu puksiʼikʼaleʼ. ¿Bix túun u beetik Dios lelaʼ? Davideʼ tu kʼayaj: «Jach ichil xan u taamil in puksiʼikʼaleʼ [Jéeobaeʼ] ku yaʼalik tiʼ teen yéetel áakʼaboʼob baʼax unaj in beetik» (Salmo 16:7). ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaanoʼobaʼ? U kʼáat u yaʼaleʼ u tsol nuʼukoʼob Dioseʼ kʼuch tu jach taamil u puksiʼikʼal David yéetel tu yáantaj u luʼs tu tuukul yéetel tu puksiʼikʼal jeʼel baʼaxak maʼ maʼalobeʼ. Toʼoneʼ jeʼel xan u sakkúunsaʼal k-puksiʼikʼal tumen Dios wa k-tuukul tiʼ le baʼax k-kanik teʼ Bibliaoʼ, tiʼ le tsolnuʼuk ku tsʼáaiktoʼon le sukuʼunoʼoboʼ, tiʼ le áantaj ku tsʼáaiktoʼon le palitsil chúukpajaʼan u yóoloʼ yéetel wa k-chaʼik ka kʼuchuk t-puksiʼikʼal. Wa mantatsʼ k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u sakkúuns k-puksiʼikʼaleʼ le kun áantkoʼon utiaʼal maʼ u yantal mix baʼal kʼaas ichil k-kuxtal.
«Kʼajaʼan tiʼ teen a yaakunaj»
10. ¿Baʼax áant David utiaʼal ka xíimbalnak tu beeloʼob Dios?
10 David xaneʼ tu yaʼalaj: «Kʼajaʼan tiʼ teen a yaakunaj, yéetel in kʼubmaj in wóol tiʼ teech» (Salmo 26:3). Davideʼ u yojel kaʼach baʼaxoʼob tu beetaj Dios tu yoʼolal u kaajal; u kʼaʼajsik mantatsʼ le baʼaloʼobaʼ, tu beetaj u kʼayik: «Yaan in kiʼikiʼ tʼantik Yuumtsil yéetel tuláakal in wóol; maʼ bíin in tuʼubes mix jumpʼéel u yutsiloʼobiʼ». Ka joʼopʼ u kʼaʼajsik upʼéel bix úuchik u yeʼesik u yutsil Jéeobaeʼ, tu yaʼalaj: «Le Yuumtsiloʼ ku pʼis óoltik yéetel u jaajil pʼis óolal le máaxoʼob ku mukʼyajtikoʼob loobiloʼ. Tu tsʼáaj u kʼaj óolt Moisés yéetel u kaajil Israel u beeloʼob yéetel u nukuch meyajoʼob» (Salmo 103:2, 6, 7). Le ka tʼaanaj David tiʼ «le máaxoʼob ku mukʼyajtikoʼob loobiloʼ», maʼ xaaneʼ táan tʼaan tiʼ le israelitaʼob palitsiltaʼaboʼob tu luʼumil Egipto tu kʼiiniloʼob Moisesoʼ. Wa beyoʼ, le ka tu kʼaʼajsaj baʼaxoʼob tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ Moisés utiaʼal u tsʼáaik u yojéelt bix ken u jóoʼsil u kaajal tu luʼumil Egiptoeʼ, le maas tsʼáaj u muukʼil tiʼ David utiaʼal maʼ u xulik u xíimbal tu beeloʼob Dios.
11. ¿Baʼax kun áantkoʼon utiaʼal k-bisik upʼéel toj kuxtal mantatsʼ?
11 Wa k-xokik mantatsʼ le Biblia yéetel k-tuukul tiʼ le baʼax k-kankoʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-bisik upʼéel toj kuxtal mantatsʼ. K-kʼaʼajsik le baʼax tu beetaj José le ka aʼalaʼab tiʼ tumen u yatan Potifar ka chilak yéeteleʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼ kʼeban wa ka joʼopʼok u kóoykuba toʼon utúul k-éet meyaj, utúul k-éet xook wa uláakʼ wa máax (Génesis 39:7-12). ¿Baʼax unaj k-beetik wa ka aʼalaʼak u tsʼaʼabaltoʼon upʼéel meyaj maʼalob u náajlil, baʼaleʼ jeʼel u beetik k-náachtal tiʼ Dioseʼ? Maʼalob ka k-kʼaʼajs le baʼax tu beetaj Moisesoʼ, letiʼeʼ maʼ tu yóotaj u kʼam u ayikʼaliloʼob Egiptoiʼ (Tiʼ Hebreob 11:24-26). K-kʼaʼajsik xan bix chúukpajik u yóol Jobeʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal u chúukpajal k-óol tu táan le kʼojaʼaniloʼoboʼ wa tu táan le nojoch yajiloʼob k-máansikoʼ (Santiago 5:11). ¿Kux túun wa k-chʼaʼapachtaʼal ikil k-meyajtik Dios? K-kʼaʼajsik bix áantaʼabik Daniel tumen Dios le ka puʼul tu sajkab le leonoʼoboʼ, jeʼel xan u tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal u chúukpajal k-óoleʼ (Daniel 6:16-22).
«Mix juntéen tin nupimba» yéetel le ku tuusoʼoboʼ
12, 13. ¿Máaxoʼob yéetel maʼ unaj k-bisikbai?
12 Davideʼ tu yaʼalaj uláakʼ baʼax áant utiaʼal ka u bis upʼéel toj kuxtal: «Mix juntéen tin nupimba yéetel le [ku tuusoʼoboʼ], mixtin muchʼajimba yéetel le j-kaʼapʼéel ichoʼoboʼ. In pʼektmaj u múuchʼkabiloʼob le kʼaakʼas máakoʼoboʼ; ¡mix juntéen kajlajen tu yéeteloʼob!» (Salmo 26:4, 5). Davideʼ maʼatech u nupkuba kaʼach yéetel le j-kʼasaʼanoʼoboʼ. Tu náachkuntuba tiʼ le máaxoʼob jeʼel u kʼaskúuntkoʼob u tuukuleʼ.
13 ¿Kux túun toʼon? ¿K-nupikba wa yéetel le máaxoʼob ku tuusoʼob, jeʼex le máaxoʼob ku chíikpajloʼob tiʼ televisión, video, cine, Internet wa tiʼ uláakʼ tuʼuxoʼoboʼ? ¿K-náachkuntikba wa tiʼ le máaxoʼob ku taʼakikoʼob jach máaxoʼoboʼ? Tu kúuchil k-meyaj wa tu najil k-xookeʼ maʼ xaaneʼ yaan máaxoʼob ku yeʼeskubaʼob bey jach amigoʼobeʼ, baʼaleʼ chéen taak u beetkoʼobtoʼon kʼaas. ¿K-náachkuntikba wa tiʼ máaxoʼob maʼatech u beetkoʼob baʼax utstutʼaan Dios? Le apostataʼob xanoʼ jeʼel u yeʼeskoʼob bey taak u yáantkoʼonoʼobeʼ, baʼaleʼ jach u jaajileʼ chéen taak u náachkuntkoʼon tiʼ Jéeoba. ¿Kux túun le sukuʼunoʼob taʼakumbai u beetkoʼob baʼaloʼob maʼ maʼalobtakoʼ? Táan xan u taʼakkoʼob jach máaxoʼob. Tu táankelmileʼ Jayson, utúul j-áantaj meeyjil bejlaʼeʼ, ku biskuba kaʼach yéetel máaxoʼob beyoʼobaʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Upʼéel kʼiineʼ, utúul tiʼ in amigoʼobeʼ tu yaʼalajten: “Koʼox beetik jeʼel baʼaxak bejlaʼeʼ, tumen ken kʼuchuk le túumben yóokʼol kaaboʼ, tsʼokaʼaniliʼ k-kíimleʼ, maʼ ken k-ojéelt baʼaxoʼob jatsʼutstak t-peʼertaj”. Le baʼax tu yaʼaloʼ tu beetaj u pʼiʼilil in wich. Maʼ in kʼáat kíimliʼ, in kʼáat in wil le túumben kuxtaloʼ». Jaysoneʼ tu chʼaʼatukultaj u xulik u biskuba tu yéeteloʼob. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ a chaʼikeʼex a tuʼusleʼex. Jeʼel bix ku yaʼalik le kettʼaanoʼ: Le kʼaakʼas éet xíimbaloʼoboʼ ku kʼaskúuntikoʼob le maʼalob kuxtaloʼ» (1 tiʼ Corintoiloʼob 15:33). Le oʼolaleʼ, jach kʼaʼabéet k-náachkuntikba tiʼ le máaxoʼob jeʼel u kʼaskúuntikoʼob k-tuukuloʼ.
Yaan in kʼaʼaytik «a jakʼ óol meyajoʼob»
14, 15. ¿Bix k-natsʼikba tu yiknal u altar Jéeoba?
14 David xaneʼ tu yaʼalaj: «Pʼoʼochajaʼan in kʼaboʼob, maʼ kʼebanchajaʼanoʼobiʼ; beyoʼ, Yuumtsil, jeʼel u páajtal in natsʼikimba tiʼ u múultunil a kʼultajeʼ». ¿Baʼax tiaʼal? «Utiaʼal in kʼayik u kʼaayiloʼob kiʼikiʼ tʼaan yéetel u tiaʼal in kʼayik [wa in kʼaʼaytik] a jakʼ óol meyajoʼob ta beetaj tiʼ u kaajil Israel» (Salmo 26:6, 7). David kaʼacheʼ u kʼáat u bis upʼéel toj kuxtal mantatsʼ utiaʼal ka páatak u kʼaʼaytik u jakʼ óol meyajoʼob Jéeoba.
15 Tuláakal le baʼaxoʼob ku beetaʼal kaʼach teʼ tabernáculo yéetel teʼ templo utiaʼal u adorartaʼal Jéeobaoʼ «chéen u chikaʼanil yéetel u yoochel le baʼax yaan teʼ j-kaʼanoʼ» (Tiʼ Hebreob 8:5; 9:23). Le múultunil kʼuʼultaj wa altaroʼ táan u yeʼesik kaʼach, Jéeobaeʼ u kʼáatiliʼ u kʼam u wíinklil Jesús tu kʼubaj utiaʼal u salvartik tuláakal wíinikoʼoboʼ (Tiʼ Hebreob 10:5-10). Le oʼolaleʼ, ken k-oksaj óolt u wíinklil Jesús tu kʼubaj t-oʼolaloʼ, bey táan k-pʼoʼikba tiʼ k-kʼebanoʼob yéetel bey ka k-natsʼba tu yiknal u altar Jéeobaeʼ (San Juan 3:16-18).
16. ¿Baʼax utsiloʼob ku taasiktoʼon k-kʼaʼaytik u nukuch meyajoʼob Dios?
16 Ken tuukulnakoʼob tiʼ tuláakal baʼax ku béeykuntik le u kʼiʼikʼel Jesús tu kʼubajoʼ, ¿maʼ wa tu jach taaktal k-tsʼáaik nib óolal tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesús? Utiaʼal k-tsʼáaik nib óolal tiʼobeʼ, koʼoneʼex k-kʼaʼaytik tiʼ tuláakal máak u nukuch meyajoʼob Dios, ichil le nukuch meyajoʼobaʼ táakaʼan le ka tu tsʼáaj wíinik tu jardinil Edén yéetel táakaʼan xan tuláakal le baʼaxoʼob ku beetik utiaʼal u sutik le luʼum upʼéel paraísooʼ (Génesis 2:7; Beetaʼanoʼob 3:21). K-kʼaʼaytik le Reino yéetel k-kaʼansik uláakʼ máakoʼoboʼ jach nojoch bix u yáantkoʼon (San Mateo 24:14; 28:19, 20). K-tsʼáaik óol k-beet le meyajaʼ ku yáantkoʼon k-maas muʼukʼankúunt k-oksaj óolal tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeoba u beetikoʼ yéetel ku maas muʼukʼankúuntik k-yaabilaj tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ k-éet wíinikil.
In yaakuntmaj le «tuʼux kajaʼanechoʼ»
17, 18. ¿Bix unaj k-ilik le muchʼtáambaloʼoboʼ?
17 Le tabernáculo yéetel le altar tuʼux ku kʼuʼubul baʼalcheʼoboʼ, u kúuchil tuʼux ku adorartaʼal Jéeoba tu kaajil Israel kaʼachi. Davideʼ, utiaʼal u yeʼesik u yaabilaj tiʼ le kúuchilaʼ, tu yaʼalaj ich payalchiʼ: «Yuumtsil, teneʼ in yaakuntmaj, le kʼulnaj tuʼux kajaʼanechoʼ, le kúuchil tuʼux ka chíikbesik a nojbeʼeniloʼ» (Salmo 26:8).
18 ¿Ku taaktal wa k-bin teʼ kúuchiloʼob tuʼux k-kanik tiʼ Jéeobaoʼ? Cada kúuchil tuʼux ku muchʼkuba u j-jaajkunajoʼob Jéeoba utiaʼal u kaambaloʼob tiʼ letiʼeʼ, u kúuchil tuʼux ku tsʼaʼabal jaajil adoración tiʼ Jéeoba. Cada jaʼab xaneʼ k-muchʼikba upʼéel kʼiin, kaʼapʼéel kʼiin wa óoxpʼéel kʼiin yéetel yaʼabach sukuʼunoʼob. Teʼ muchʼtáambaloʼobaʼ ku kʼaʼajsaʼaltoʼon u «tsolbeʼen tʼaanoʼob» Jéeoba. Wa k-yaabiltmaj yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal le kaʼansajoʼobaʼ, yaan u taaktal muchʼikba yéetel k-sukuʼunoʼob yéetel yaan k-chʼenxikintik le baʼax ku kaʼansaʼal teʼ tu kúuchil le muchʼtáambaloʼ (Salmo 119:167). ¿Maʼ wa tu kiʼimaktal k-óol ikil k-muchʼikba yéetel k-sukuʼunoʼob? Letiʼobeʼ u kʼáat u yáantkoʼonoʼob utiaʼal k-bisik upʼéel toj kuxtal (Tiʼ Hebreob 10:24, 25.)
«Maʼ a lukʼesik in kuxtal»
19. ¿Yéetel máaxoʼob maʼ u kʼáat yantal David kaʼachiʼ?
19 Davideʼ jach u yojel baʼax jeʼel u yúuchul wa ku pʼatik u xíimbal tu beeloʼob Dioseʼ, le oʼolaleʼ tu kʼáat óoltaj: «Maʼ a lukʼesik in kuxtal paʼteʼ yéetel le j-kʼebanoʼoboʼ; maʼ a beetik u yúuchul teen le baʼax ku yúuchul tiʼ le j-kíimsaj máakoʼoboʼ; u kʼaboʼobeʼ chuup yaniloʼob yéetel kʼasaʼanil, bey xan yéetel j-man óolal» (Salmo 26:9, 10). David kaʼacheʼ maʼ u kʼáat yantal ichil le máaxoʼob ku beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak wa subtsiltak mix ichil le máaxoʼob ku manik u yéet wíinikiloʼoboʼ.
20, 21. ¿Baʼax jeʼel u beetik k-xíimbaltik u bejil le j-kʼasaʼanoʼoboʼ?
20 Teʼ yóokʼol kaabaʼ táan u maas jach yaʼabtal u beetaʼal baʼaloʼob subtsiltak. Le televisión, le revistas yéetel le peliculaʼoboʼ ku beetkoʼob u maas yaʼabtal le baʼaloʼob subtsiltak yéetel kʼaastakoʼobaʼ (Tiʼ Galaciailoʼob 5:19). Yaan cristianoʼobeʼ ku káajal u chaʼankoʼob chaknuulil wa pornografía, lelaʼ le beetik u lúubloʼob tiʼ baʼaloʼob subtsiltak. Le táankelem paalaloʼ maas séeb u lúuʼloʼob tiʼ lelaʼ. Yaan tuʼux xaneʼ maʼ jelaʼan u yilaʼal u jóokʼol utúul xiib yéetel utúul koʼolel utiaʼal u kʼaj óoltubaʼobiʼ, yéetel ku yilaʼal u yoksaʼal tu pool le táankelem paalal kʼaʼabéet u beetkoʼob xan beyoʼ. Yaʼabeʼ ku káajal u biskubaʼob kex minaʼan u jaʼabil tiʼob utiaʼal ka tsʼoʼokok u beeloʼob, le beetikeʼ séeb u lúuʼloʼob tiʼ kʼeban tumen jach nojoch u tsʼíibolal u bakʼeloʼob.
21 Le nukuch máakoʼob xanoʼ séeb jeʼel u lúubloʼob tiʼ kʼeban, jeʼex le táankelem paalaloʼ. Yaʼab máakoʼobeʼ maʼ tu beetkoʼob baʼax toj tumen ku yookoloʼob ken maanakoʼob wa ken koonolnakoʼob; yaan xaneʼ chéen tu yoʼolaloʼob ku tuukuloʼob ken u beetoʼob wa baʼax. Wa k-beetik jeʼex letiʼoboʼ yaan k-náachtal tiʼ Jéeoba. Le oʼolaleʼ, kʼaʼabéet k-pʼektik baʼax kʼaas yéetel yaabiltik baʼax uts utiaʼal k-bisik upʼéel toj kuxtal mantatsʼ (Amós 5:15).
«Tokeniʼ, chʼaʼa teen óotsilil»
22-24. 1) U tsʼoʼokbal le Salmo 26, ¿baʼax ku líiʼsik k-óol beete? 2) ¿Tiʼ baʼax kun tʼaan le uláakʼ xookoʼ?
22 Davideʼ tu tsʼoʼoksaj u payalchiʼ beyaʼ: «Baʼaleʼ tin kuxtaleʼ, minaʼan kʼaas; tokeniʼ, chʼaʼa teen óotsilil. Maʼalob waʼalakbalilen; ¡yaan in wutsil tʼantik Yuumtsil tu táan u kaajal!» (Salmo 26:11, 12.) Davideʼ tu yeʼesaj u kʼáat u bis upʼéel toj kuxtal mantatsʼ, le oʼolal tu kʼáataj ka áantaʼak tumen Jéeoba. Lelaʼ jach ku líiʼsik k-óol, tumen kex chéen kʼeban wíinikoʼoneʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon wa k-kʼáat bis upʼéel toj kuxtal mantatsʼ.
23 Tiʼ tuláakal baʼax k-beetikeʼ kʼaʼabéet k-eʼeskeʼex k-tsʼáaikba tu tséel u gobernación Dios. Kʼaʼabéet k-kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u luʼs jeʼel baʼalak kʼaasil yaan t-tuukul wa t-puksiʼikʼaleʼ. Kʼaʼabéet k-xokik le Biblia sáamsamaloʼ utiaʼal ka k-kʼaʼajs mantatsʼ baʼax kiaʼalik. Kʼaʼabéet k-kiʼikiʼtʼantik Jéeoba teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ yéetel unaj k-náachkuntikba tiʼ le máaxoʼob jeʼel u kʼaskúuntkoʼob k-tuukuloʼ. Kʼaʼabéet k-ilik kʼaʼaytik le Reino yéetel áantik le máakoʼoboʼ; kʼaʼabéet xan maʼ k-chaʼik tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaab ka u náachkuntoʼon tiʼ Diosoʼ. Wa k-ilik bisik upʼéel toj kuxtal mantatsʼeʼ, yaan k-kʼamkeʼex u yutsil Jéeoba.
24 U bisaʼal upʼéel toj kuxtaleʼ yaan yil yéetel tuláakal baʼax k-beetik, le oʼolal kʼaʼabéet k-kanáantikba tiʼ upʼéel baʼal jeʼel u beetiktoʼon kʼaaseʼ: u sen ukʼik máak. Lelaʼ le ken k-xok tuláakʼ semanaoʼ.
¿Baʼax kʼajaʼantoʼon?
• ¿Baʼaxten le bix kuxlikoʼonoʼ le kun meyaj utiaʼal u yilaʼal tu tséel máax yanoʼon?
• ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u bisik máak upʼéel toj kuxtal?
• ¿Baʼax kun áantkoʼob utiaʼal k-bisik upʼéel toj kuxtal?
• Utiaʼal maʼ u yantal mix upʼéel kʼaas ichil k-kuxtaleʼ, ¿tiʼ máaxoʼob yéetel tiʼ baʼaxoʼob unaj k-náachkuntikba?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]