Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

LAHATSORATRA FIANARAN̈A 14

Misy Andiany Valala Marobe Manafiky!

Misy Andiany Valala Marobe Manafiky!

‘Misy firenena mahery navy, nanafiky taninaka.’—JOELA 1:6.

HIRA 95 Mihamazava ny Lalantsika

HO HITA ATO *

1. Karakory fomba fianarany Rahalahy Russell ndreky ry namany aby io Baiboly? Nan̈ino raha zen̈y nahomby?

EFA mandilatra 100 taon̈o loso zay, Rahalahy Russell ndreky namany vitsivitsy nanomboko niaraka nivory. Tiandro ho hay ino marin̈y raha ampianariny Baiboly mikasiky Jehovah Zan̈ahary, ndreky Jesosy Kristy, man̈ano akory olo koa fa maty, baka io momba vidipan̈avotan̈a. Tsotra fomba fianarandro. Misy olo araiky man̈ontany, baka io lambiny amy zay mandiniky ino raha koran̈iny Baiboly momba zen̈y. Soratindro amy zay valiny koa fa hitandro. Nahomby raha zen̈y, fotony maro fahamarin̈ana fototro amy Baiboly nanjary haindro, nohony fitahiany Jehovah. Tiantsika mare ny marin̈y aby zen̈y ziska iziô.

2. Nan̈ino mety ho diso fahaizantsika raha tiany faminanian̈a araiky amy Baiboly ao koran̈iny?

2 Tsy sarotro tamindro pianatra Baiboly aby zen̈y nahay fampianaran̈a fototro. Izikoa fa nandeha fotoan̈a, hitandro fa sarotro mahay ino marin̈y raha tiany faminanian̈a amy Baiboly ao koran̈iny. Nan̈ino ma? Fotony lera faminanian̈a araiky efa ho tanteraka na afaranizy efa tanteraka, iô vo hay tsarabe raha momba izy. Fa tsy zen̈y fo. Izikoa atsika tihahay faminanian̈a araiky, tsy tapany amy faminanian̈a io fo mila dinihin̈y fa raha jiaby mifototro izio koa. Ho diso fomba fahaizantsika izio, koa tapany aminany fo ifantohantsika. Karaha zen̈y zioty raha navoa atsika tamy fandinihan̈a faminanian̈a araiky amy bokiny Joela ao. Alô baka himpodianantsika dinihin̈y ndraiky izio, ke zahavantsika nan̈ino mila ahitsintsika fahaizantsika izio.

3-4. Sambarantsika manondro azovy ma faminanian̈a amy Joela 2:7-9 ao letrizay?

3 Vakia Joela 2:7-9. Joela naminan̈y momba andiany valala handravan̈a taniny Israely. Koran̈iny ao fa nify ndreky lakatombazan̈andro valala aby io mira niny lion, avio hihoanindro aby lan̈iany raha maniry amy taniny Israely! (Joela 1:4, 6) Nihevitry atsika tan̈atiny taon̈o taon̈o fa valala an̈ohatra io manondro vahoakany Jehovah tsy voly mitory, karaha ataony andiany valala sakanan̈a tsy avoasakan̈a in̈y. Nihevitry koa atsika taloha fa hafatra ambarantsika io hisy vokany amy “tany”, izikoa atao volan̈a hafa, hisy vokany aminolo ambany fahifan̈andro pitondra fivavahan̈a aby io. *

4 Izikoa Joela 2:7-9 fo vakintsika, karaha tihivolan̈a zen̈y in̈y marin̈y izio. Kanefa izikoa dinihintsika tsarabe raha jiaby momba faminanian̈a io, ho hitantsika fa tsisy ifandraisany aminy asa fitorian̈a ataontsika foeky izio. Nan̈ino ma? Alô baka atsika handiniky antony efatra.

ANTONY EFATRA ILAVAN̈A FAN̈ITSIAN̈A IO

5-6. Ino fan̈ontanian̈a mipetraka izikoa fa dinihin̈y raha koran̈iny a) Joela 2:20? b) Joela 2:25?

5 Voanalohany, zahava baka raha nampan̈antin̈ainy Jehovah momba andiany valala io: ‘Hiroasiko lavitry anaro araiky baka avaratra in̈y.’ (Joela 2:20) Andiany valala io izy volan̈iny aminy “araiky baka avaratra” io. Izikoa izio manondro Vavolombelon̈o Jehovah mitory ndreky mampianatra, eraka bekony Jesosy in̈y, nan̈ino fo basy iro handeha hiroasiny Jehovah? (Ezek. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Hita baka amy zen̈y fa tsy panomponany tsy mivadiky hiroasiny Jehovah lavitry io, fa olo na raha mety handratra olonany.

6 Faharoe, diniha raha nampan̈antin̈ainy Jehovah amy Joela 2:25 ty: ‘Hifaiko aminao raha jiaby nirobatindro andiany valala aby in̈y.’ Matoa Jehovah nivolan̈a ‘hifainy’ lan̈iany raha nirobatindro valala aby io, dikanizen̈y hafatra torindro io handratra na hampijaly olo. Kanefa ny raha misy ane, hafatra ambarany Vavolombelon̈o Jehovah man̈avotro fahin̈ana, fotony mahavy olo hibebaka ke hihavan̈a tsara amy Zan̈ahary. (Ezek. 33:8, 19) Hatsaran̈a tsisy ambaka izy raha zen̈y!

7. Nan̈ino volan̈a “afaranizen̈y” amy Joela 2:28, 29 ao man̈ampy atsika hahay dikany faminanian̈a io?

7 Vakia Joela 2:28, 29. Antony fahatelo: Filaharany raha nandalo. Aleva onon̈o fa Jehovah iô nivolan̈a fa “afaranizen̈y”, izy handatsaka fan̈ahinany amindro. Ombian̈a? Lera efa vitandro asa nan̈irahany iro. Izikoa valala aby io manondro olony Jehovah mitory momba Fanjakan̈anany, manjary afarany asa fitorian̈a efa vita ndraiky Jehovah vo handatsaka fan̈ahinany amindro? Kanefa ny marin̈y aminany, baka amy fan̈ampiany fan̈ahy masin̈iny Zan̈ahary io edy nahavitandro nitory fo firaka iziô, tan̈atiny taon̈o taon̈o, ndray nisy fan̈injehan̈a ndreky sakantsakan̈a.

Tsy navozo foeky Rahalahy Rutherford ndreky voahosotro hafa nan̈ambara didipitsaran̈any Jehovah handeha amy donia ratsy ty (Zahava fehintsoratra 8)

8. Manondro azovy valala aby koran̈iny Apokalypsy 9:1-11 ao? (Zahava sary amy fon̈ony gazety ty.)

8 Vakia Apokalypsy 9:1-11. Ino ma antony fahefatra? Atsika taloha nieritreritry fa manondro asa fitorian̈a ataontsika andiany valala amy Joela io, fotony izio misy raha itovizan̈a amy faminanian̈a koran̈iny bokiny Apokalypsy. Araiky aminy Apokalypsy ao mikoran̈a mikasiky andiany valala marobe manan̈a soranolombelon̈o sady ‘avoa satroko ampanjaka vita amy volamena’ amy lohandro. (Apok. 9:7) Iro io ‘hampijaly lan̈iany olo tsy nasiany Zan̈ahary marky amy lahara.’ Tsy azovy olo aby zen̈y fa fahavalony Zan̈ahary. ‘An̈atiny dimy fanjava’ an̈anaovandro zen̈y, fotony kadiriny dimy fanjava iô halavasany andra ivilaomany valala araiky. (Apok. 9:4, 5) Manondro iro voahosotro aby io andiany valala koran̈iny Apokalypsy io. Mifen̈y iro man̈ambara didipitsaran̈a naboakany Zan̈ahary amy donia ratsy ty. Sahiran̈a mare miran̈a ‘avoa pitikiny hala’ in̈y olo aby manohan̈a donia ty maharen̈y zen̈y.

9. Ino raha matomboko tsy mampiran̈a andiany valala koran̈iny Joela ndreky Jaona in̈y?

9 Marin̈y ndraiky fa misy raha mampitovy faminanian̈any Apokalypsy io ndreky araiky amy Joela in̈y, fa misy raha matomboko koa tsy mampiran̈a iro. Valala aby tamy faminanian̈any Joela in̈y, nandravan̈a raha maniry jiaby. (Joela 1:4, 6, 7) Lay tamy fahitan̈any Jaona ndraiky ‘tsy nimboan̈a handravan̈a raha maniry amy tany’ foeky. (Apok. 9:4) Valala aby koran̈iny Joela in̈y baka avaratra. (Joela 2:20) Fa iro koran̈iny apostoly Jaona ndraiky baka tan̈aty lavaka tsy hita farany. (Apok. 9:2, 3) Valala aby koran̈iny Joela in̈y koa niroasin̈y lavitry, fa iro aminy Apokalypsy ao ndraiky nibanjain̈a hankefa asandro. Izikoa Baiboly zahan̈a, tsy halany Jehovah raha nataondro io.—Zahava “ Faminanian̈a Momba Valala: Misy Itovizany fa Tsy Ten̈a Miran̈a.”

10. a) Manondro raha araiky fo ma valala koran̈iny bokiny Joela ndreky Apokalypsy? b) Man̈ameza ohatra amy Baiboly ahitan̈a fa misy fotoan̈a ohatra araiky mety ikoran̈ana raha samby isany.

10 Ino ahaizan̈a fa tsy mifandray faminanian̈a aroe io? Misy raha matomboko tsy mampiran̈a iro io. Dikanizen̈y ma tsy mitovy valala koran̈iny Joela ndreky bokiny Apokalypsy? Ia. Misy lerany Baiboly mampiasa ohatra araiky fo ikoran̈ana raha samby isany. Ôtry ataony aminy Apokalypsy 5:5 ao iziô, ‘lion baka amy fokony Joda’ ikahian̈a Jesosy; fa amy 1 Petera 5:8 ndraiky, Devoly nampiran̈iny amy ‘lion mitreron̈o.’ Samby “lion” fo ohatra nampiasainy, fa samby isany olo koran̈iny. Karaha zen̈y koa “valala” aby koran̈iny Joela in̈y, ary hitantsika tio antony efatra mahavy atsika mila mitady fan̈azavan̈a vaovao. Alô zahavantsika raha tianizio koran̈iny.

RAHA TIANIZIO KORAN̈INY

11. Manondro azovy valala koran̈iny faminanian̈a io? Ino aby volan̈a amy Joela 1:6 ndreky 2:1, 8, 11 mankamarin̈y zen̈y?

11 Izikoa dinihin̈y tsarabe raha koran̈iny andininy hafa amy faminanian̈any Joela io, hita fa mikoran̈a momba maramila handeha hanafiky izio. (Joela 1:6; 2:1, 8, 11) Jehovah nivolan̈a fa izy hampiasa “tafiky mahery” (na maramila babylonianin̈y) han̈asazy iro Israelita aby io, fotony iro tsy nan̈araka volan̈anany. (Joela 2:25) “Araiky baka avaratra” ikahian̈a maramila aby io, fotony baka avaratra iro Babylonianin̈y aby io hanafiky Israely. (Joela 2:20) Nampitovisin̈y aminy andiany valala iro maramila efa von̈ono hiady aby io. Joela nivolan̈a fa maramila tsiaraikiaraiky ‘samby mandeha amy lalan̈anany. Korohabe iro miditry antanàna, sady milomoay amy riba. Man̈aniky tran̈o iro sady miditry amy lafenaitra, mira pangalatra.’ (Joela 2:8, 9) Miniminia hely baka raha zen̈y! Feno maramila tany jiaby. Tsisy tany hisitrihan̈a. Tsisy fomba hilifasan̈a iro maramila babylonianin̈y aby io foeky!

12. Karakory nampatanteraka faminanian̈any Joela momba valala aby in̈y?

12 Mira valala iro Babylonianin̈y (na Kaldeanin̈y) aby io taminiro nanafiky tanànany Jerosalema tamy 607 T.K. Koran̈iny Baiboly: ‘Nivoneny panjakany Kaldeanin̈y tamy sabatra manafolahindro jiaby. Tsy nitepô foeky izy namono manafolahy, virjiny, matoelahy, avio olo misy antsa. Namezany Zan̈ahary izy aby raha jiaby. Niroany panjaka io koa tran̈ony Zan̈ahary marin̈y, baka io niravan̈iny ribany Jerosalema. Niroany koa tilikambo fatatra jiaby, ke nipotehiny raha valera jiaby.’ (2 Tan. 36:17, 19) Tafarany nandravan̈any Babylonianin̈y aby io tany io, karaha ty foeky honolo: ‘Tany lemby ty, tsisy olo sady tsisy biby foeky izity, sady efa natondro tamy tan̈any Kaldeanin̈y.’—Jer. 32:43.

13. Hazavà ino dikany raha koran̈iny Jeremia 16:16, 18.

13 Kadiriny 200 taon̈o tafarany Joela naminan̈y, Jehovah nampiasa Jeremia han̈ambara tsialohaloha raha hafa mikasiky izio. Lera iro Babylonianin̈y aby io hanafiky, ho izy, hitsakarehandro angovo jiaby lan̈iany Israelita nan̈ano raha tsy manjary, ke hisamborindro iro jiaby. “ ‘Handifasako pamintan̈a marobe iro’, ho Jehovah, ‘hamintan̈a iro. Afaranizen̈y, han̈iraka pangôron̈o maro koa zaho hangôron̈o iro eraka bongo jiaby ndreky tazoa jiaby, avio antsefasefakany lampimbato jiaby. ... Hivaliako amindro hadisovan̈andro jiaby ndreky fahotan̈andro.’ ” Dikanizen̈y, tsisy lera tsy nahitan̈a iro Israelita tsy nibebaka aby io foeky, ndray nisitriky tandranomasin̈y iro ndray nilefa tan̈atiala. Tsisy fomba tsy avoazandro sazy baka amy Jehovah io!—Jer. 16:16, 18.

VAOVAO TSARA!

14. Ombian̈a ma Joela 2:28, 29 io tanteraka?

14 Nikoran̈a vaovao tsara koa i Joela: Himpody hamokatra ndraiky taniny Israely. (Joela 2:23-26) Nivolan̈a koa izy fa aminy hoavy ho marobe olo hahay ny marin̈y momba Zan̈ahary. Karaha ty ho Jehovah: ‘Handatsahako fan̈ahinaka aby karazan̈a nofotro jiaby, ke zanakanaro lelahy ndreky zanakanaro man̈angy haminan̈y. Handatsahako fan̈ahinaka aby firaka aminy andevonaka lelahy ndreky man̈angy.’ (Joela 2:28, 29) Izio ma niaraka iro Israelita aby io nody baka ta Babylony tan̈y efa nandatsahany Jehovah fan̈ahinany edy? Aha! Efa 600 taon̈o tafaranizen̈y Jehovah nan̈atanteraka volan̈a io, tamy Pantekoty taon̈o 33. Akory ahaizantsika zen̈y?

15. Koa Asan’ny Apostoly 2:16, 17 zahan̈a, ino raha nivoany Petera tamy Joela 2:28? Ino raha haintsika baka amy zen̈y?

15 Nahazo fan̈ahy masin̈y apostoly Petera, ke nampifandraisiny tamy raha niavaka mare nandalo tamy Pantekoty taon̈o 33 raha koran̈iny Joela 2:28, 29 in̈y. Kadiriny nevera maraindrain̈y tiô tamy zen̈y, nandatsaka fan̈ahy masin̈inany Zan̈ahary ke lan̈iany olo nahazo izio, nanomboko nivolan̈a tamy volan̈a isankarazany momba “asa maventy nataony Zan̈ahary.” (Asa. 2:11) Niasa tamy Petera fan̈ahy masin̈y ke izy nangala volan̈a baka tamy faminanian̈any Joela in̈y, fa nivoany hely fanombohany andininy faha-28 amizio. (Vakia Asan’ny Apostoly 2:16, 17.) Izy tsy nivolan̈a “afaranizen̈y” karaha tamy Joela in̈y, fa nataony “ke aminandra farany.” Taloha heliny fotoan̈a nandravan̈ana tanànany Jerosalema ndreky tempoly tao raha tiany koran̈iny “aminandra farany” io. Tamy zen̈y Zan̈ahary nandatsaka fan̈ahinany tamy “karazan̈a nofotro jiaby.” Hitantsika baka amy zen̈y fa mbala nisy fotoan̈a lavabe nandalo, zay vo tanteraka tapany amy faminanian̈any Joela io.

16. Nan̈ano akory asa fitorian̈a tamy taonjato voanalohany izikoa fa nahazo fan̈ahy masin̈y iro Kristianin̈y aby tamy zen̈y? Karakory koa avahizo?

16 Nandroso mare asa fitorian̈a nataondro Kristianin̈y tamy taonjato voanalohany, tafaraniro nandatsahany Zan̈ahary fan̈ahy masin̈inany. Tamy fotoan̈a nanoratany apostoly Paoly taratasinany handeha tamindro Kolosianin̈y aby io, kadiriny tamy taon̈o 61, efa presky nitoriandro vaovao tsara aby ‘zavaboary jiaby tambaniny lan̈itry.’ (Kol. 1:23) Paoly tio tihivolan̈a fa efa nitorian̈a aby, lan̈iany tany hainolo tamy fotoan̈anizen̈y. Mahazo angovony fan̈ahy masin̈iny Jehovah koa atsika iziô, ke mandroso mare tsisy ambaka izy asa fitorian̈a ataontsika io, ‘firaka amy tany farany lavitry an̈y’!—Asa. 13:47; zahava “ Handatsahako Fan̈ahinaka aby Panomponaka.”

INO RAHA NIOVA?

17. Ino raha niova tamy fahaizantsika dikany faminanian̈any Joela momba andiany valala in̈y?

17 Ino raha niova? Fahaizantsika ten̈a dikany faminanian̈a amy Joela 2:7-9 ao. Iziô haintsika tsarabe fa iro valala aby io tsy manondro asa fitorian̈a ataontsika, fa manondro iro Babylonianin̈y nanafiky Jerosalema tamy 607 T.K.

18. Ino raha tsy niova momba olony Jehovah?

18 Ino ndraiky raha tsy niova? Fahazotoany vahoakany Jehovah mitory vaovao tsara amy tany jiaby misy olo. Mifen̈y fo iro mampiasa fomba isankarazany han̈anovan̈a zen̈y. (Mat. 24:14) Tsisy fanjakan̈a hahavita hisakan̈a atsika tsy hitory. Mahaimaro sady mahaimisy korazy fo atsika mitory vaovao tsara io, fotony haintsika fa Jehovah man̈ampy atsika. Manetry ten̈a atsika ke mitavandra Jehovah han̈ampy atsika hahay tsarabe dikany faminanian̈a aby amy Baiboly ao. Matoky atsika fa amy fotoan̈a hitany mety tsarabe, izy tsy maintsy ‘hitaridalan̈a atsika amy fahamarin̈ana.’—Jaona 16:13.

HIRA 97 Ny Teninao no Ivelomanay

^ feh. 5 Tan̈atiny taon̈o taon̈o, atsika nino fa mikoran̈a momba asa fitorian̈a ataontsika amy zioty toko 1 ndreky 2 amy bokiny Joela ao. Ino marin̈y ma raha tiany tapany amy faminanian̈any Joela io koran̈iny? Alô zahavantsika antony efatra tokony han̈itsiantsika fahaizantsika izio taloha.

^ feh. 3 Zahava lahatsoratra “Hita eo Amin’ny Zavaboary ny Fahendren’i Jehovah”, amy Tilikambo Fiambesan̈a (malagasy) 15 Avrily 2009, feh. 14-16.