Ruhanga Aine Amabara Aingaha?
Ekyokugarukamu kuruga omu Baibuli
Ruhanga aine ibara limu lyonka. Omu Ruheburaniya rihandiikwa riti יהוה kandi omu Rutooro likira kwaturwa nka “Yahwe”. * Kurabira omu nabbi we Isaya, Ruhanga akagamba ati: “Ninyowe YAHWE; niryo ibara lyange.” (Isaya 42:8) Ibara linu nirisangwa omu Baibuli emirundi erukuhika omu 7,000 kandi omu bihandiiko bya Baibuli ebya kara niribazibwaho kukira ebitiinisa bya Ruhanga ebindi rundi amabara agandi ag’abantu. *
Yahwe aine amabara agandi?
N’obukiraaba ngu Baibuli obw’eba n’ebazaaho Ruhanga ekozesa ibara lye limu, ekozesa n’ebitiinisa bye ebindi bingi hamu n’ebikubyo. Ebimu ha bitiinisa binu hamu n’ebikubyo ebyolekerwe hansi nibyoleka kiki Yahwe ekyali rundi muntu wa mulingo ki.
Ekitiinisa |
Nambere Kirukusangwa |
Amakuru |
---|---|---|
Allah |
(Tiharoho) |
“Allah” tiriri ibara lya Ruhanga baitu kigambo ky’Oruharabbu ekirukumanyisa “Ruhanga.” Empindura za Baibuli ez’Oruharabbu hamu n’endimi ezindi zikozesa ekigambo “Allah” kumanyisa “Ruhanga.” |
Ow’obusobozi Bwona |
Aine amaani ataine bugarukiro. Ekigambo kyOruheburaniya ʼEl Shad·daiʹ, ekirukumanyisa “Ruhanga Wobusobozi bwona,” nikisangwa omu Baibuli emirundi musanju. |
|
Alufa na Omega |
“Okubanza kandi okumalirra,” rundi “okubanza kandi empero,” ekirukumanyisa ngu busaho Ruhanga ondi Ow’obusobozi bwona ayabandize Yahwe kandi tihalibaho ondi hanyuma ye. (Isaya 43:10) Alufa nyuguta ey’Oruyonaani erukutandika kandi omega niyo ey’okumalirra. |
|
Omukuru Ayahikize Ebiro Bingi |
Taine ntandikwa; aikaireho habw’ebiro n’ebiro omuntu ondi wena atakabaireho kandi n’ebintu byona bitakabaireho.—Zabuli 90:2. |
|
Omuhangi |
Nuwe yasobozeseze ebintu byona kubaho. |
|
Isiitwe |
Nuwe agaba obwomeezi. |
|
Ruhanga |
Nuwe asemeriire kuramibwa; ow’amaani. Ekigambo ky’Oruheburaniya ʼElo·himʹ kikozesebwa ha bintu bingi, ekirukwoleka obukuru bwa Yahwe, ekitiinisa kye hamu n’oburungi bwe. |
|
Ruhanga wa baruhanga |
Nuwe Ruhanga arukukirayo, kakuba omulengesaniza na baruhanga abandi abataine mugaso abaramibwa.—Isaya 2:8. |
|
Omwegesa Arukukirayo Obukuru |
Atwegesa kandi atuheereza oburagirizi obutugasira.—Isaya 48:17, 18. |
|
Ayakozere Byona |
Nuwe yakozere ebintu byona.—Okusuku’rwa 4:11. |
|
Ruhanga Anyakusemeriirwe |
1 Timoseo 1:11, NWT. |
Asemeriirwe.—Zabuli 104:31. |
Anyakuhurra Okusaba |
Ahuliiriza esaara zoona ezaabo abamusaba baine okwikiriza. |
|
Ndi nkokundi |
Afooka kyona ekyarukugonza kusobora kuhikiriza ekigendererwa kye. Ebigambo binu nibisobora kuhindurwa ngu “Ninyija kufooka kyona kindukugonza kufooka” rundi “Ninyija Kufooka Kyona Ekindacwamu Kufooka.” (The Emphasised Bible, by J. B. Rotherham; New World Translation) Ebigambo binu nibikonyera kusoborra amakuru g’ibara lya Ruhanga, Yahwe, eriri omu rukarra orukuhonderaho.—Okuruga 3:15. |
|
W’ihali |
Taikiriza omuntu kumuramya ha murundi nugwo gumu n’aramya n’abaruhanga abandi. Ebigambo binu haroho obubihindurwa nka “taikiriza abamuhakaniza” rundi “agonza nuwe aramibwe wenka.”—; New World Translation. |
|
Omukama owaira naira |
Obulemi bwe tibwine ntandikwa rundi obugarukiro. |
|
Mukama |
Ebintu byona bye kandi nuwe mukama wabyo; omu Ruheburaniya ʼA·dhohnʹ na ʼAdho·nimʹ. |
|
Mukama w’amahe |
Aduumira ihe erikooto ery’abamalaika. Ekitiinisa “Mukama wamahe” nikisobora n’okuhindurwa nka “Yahwe w’amahe” na “Mukama w’amahe [ag’omu iguru].”—Abarumi 9:29, New World Translation; NET Bible, footnote. |
|
Anyakuli Haiguru Muno |
Ali omu kiikaro ekirukukirrayo kimu kuba ekya haiguru. |
|
Ogu Arukwera Muno |
Nuwe arukukirayo kwera (nayera muno kandi taine kamogo koona). |
|
Omubumbi |
Aine obusobozi ha buli muntu hamu n’amahanga goona, nk’oku omubumbi aine obusobozi ha ibumba.—Abarumi 9:20, 21. |
|
Omucunguzi |
Acungura rundi ajuna abantu kuruga omu kibi n’okufa kurabira omu kihongwa kya Yesu Kristo.—Yohana 3:16. |
|
Mwandara |
Ali bwirukiro kandi ndugirro ey’okujunwa. |
|
Omujuni |
Ajuna kuruga omu kabi rundi omu kuhwerekerra. |
|
Omuliisa |
Arolerra abaheereza be. |
|
Mukama Ruhanga |
Nuwe arukukirrayo kimu obusobozi; Omu Ruheburaniya ʼAdho·naiʹ. |
|
Anyakuli Haiguru Muno |
Nuwe arukukirayo obusobozi. |
Amabara g’ebiikaro omu Byahandiikirwe eby’Oruheburaniya
Amabara ag’ebikaro ebimu omu Baibuli garumu ibara lya Ruhanga, baitu ganu tigali mabara agandi aga Ruhanga.
Ibara ly’ekiikaro |
Nambere Kirukusangwa |
Amakuru |
---|---|---|
Yahwe-yire |
“Yahwe nuwe araagaba.” |
|
Yahwe-nisi |
“Yahwe [Bberu] yange.” Yahwe ali Ruhanga nambere abantu be bairukira kutunga obulinzi n’obukonyezi.—Okuruga 17:13-16. |
|
Yahwe-saromu |
“Yahwe businge.” |
|
Yahwe-sama |
‘Yahwe nuho ali.’ |
Ensonga habwaki tusemeriire kumanya n’okukozesa ibara lya Ruhanga
Ruhanga aine kuba nayehurra ngu ibara lye Yahwe, likuru muno, habwokuba akaliteeka omu Baibuli emirundi nyingi muno.—Maraki 1:11.
Yesu Omwana wa Ruhanga, akaikara n’ayoleka omugaso gw’ibara lya Ruhanga. Ekyokurorraho, akasaba Yahwe nagamba ati: “Ibara lyawe dyezebwe.”—Matayo 6:9; Yohana 17:6.
Abo abamanya Ruhanga kandi bakakozesa ibara lye bateera orutambu orw’okubanza rw’okutandika kufooka banywani ba Ruhanga. (Zabuli 9:10; Maraki 3:16) Enkoragana enu ebasobozesa kugasirwa omu murago gwa Ruhanga ogurukugamba ngu: “Baitu antaireho okugonzakwe, nikyo ndimujunira: ndimunyumiza haiguru, baitu amanyire ibara lyange.”—Zabuli 91:14.
Baibuli egamba eti: “Nobubaraba baloho baingi abarukwetwa baruhanga, haiguru, rundi hansi; nkokubali baruhanga baingi nabakama baingi.” (1 Abakolinso 8:5, 6) Baitu eyoleka kurungi Ruhanga ow’amananu n’ekozesa ibara lye, Yahwe.—Zabuli 83:18.
^ kac. 1 Abayudaaya abaseruliiriza bagonza kukozesa “Yahweh” obubaba nibaatura ibara lya Ruhanga.
^ kac. 1 Omu bugufu ibara lya Ruhanga lihandikwa nka, “Ya,” nirisangwa omu Baibuli emirundi nka 50, otwaliiremu n’omulingo likozesebwa omu kigambo “Haleruya,” ekirukumanyisa “Mukugize Ya.”—Okusuku’rwa 19:1.