Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

Alicunapi pensarishpa Jehovapa ejemplota catishunchi

Alicunapi pensarishpa Jehovapa ejemplota catishunchi

“Taita Dios juyashca huahuacuna cashpami, paishnallapacha causana canguichi.” (EFES. 5:1)

1. ¿Imashinata Jehová Diosca gentecunata rurarca?

JEHOVÁ DIOSCA shujcuna imashina sintirijujta pensari ushachunmi gentecunataca rurarca. Chaimandami shujcuna ima pasashcata ñucanchillata na pasashpapash paicuna imashina sintirijujta pensarishpa intindi ushanchi (Efesios 5:1, 2, liingui). Shinaca ¿imashinata Jehová Diospa ejemplota catishpa shujcunapi pensari ushanchi? Shujcunapi pensari ushashpapash ¿imapita cuidadota charina canchi?

2. Ñucanchicuna llaquipi cajta ricushpaca ¿imashinata Jehová Diosca sintirin?

2 Jehová Diosca nishcami, ungidocunaca jahua cielopimi para siempre causanga nishpa. Cutin ‘shuj llamagu’ nishcacunaca cai Alpapimi para siempre causanga nishpa (Juan 10:16; 17:3; 1 Cor. 15:53). Para siempre causashpaca ima llaquicunatapash na charishunllu. Shinapash cunan punllacunapica ashtaca llaquicunatami charinchi. Ñucanchicuna llaquipi cajpica Jehová Diospashmi llaquirin. ¿Imashinata chaita yachanchi? Huaquin ejemplocunata ricupashun. Israelitacuna Egiptopi preso cashpa llaqui apanajujpica, Jehová Diospashmi ‘ninanda llaquirijurca’ (Is. 63:9). Jipa huatacunamanbash israelitacuna Jehovata adorana huasita cutin shayachinajujpimi contracunaca llaquichi callarirca. Paicuna ama yapata llaquirinajuchunmi Jehová Diosca cashna nirca: ‘Maijanbash cangunata llaquichishpaca ñuca ñavita tujsinshnami llaquichijun’ nishpa (Zac. 2:8). Jehová Diosca ñucanchicunatapash shuj mama cuenda juyashpami cuidariajun (Is. 49:15). Imashinami ricupanchi, Jehová Diosca ñucanchicuna imashina sintirijtaca alimi intindin. Chaimandami ñucanchicunapash shujcuna imashina sintirijta intindina capanchi (Sal. 103:13, 14).

JESUSCA JEHOVAPA EJEMPLOTA CATISHPAMI JUYARCA

3. ¿Imamandata Jesusca gentecunata juyashpa, llaquishpa tratan carca?

3 Jesús cai Alpapi cashpaca judiocuna charishca llaquicunata na charishpapash paicuna imashina sintirijtaca alimi intindin carca. Shuj ejemplota ricupashun. Chai punllacunapi judiocunata yachachijcunaca pandacunatami gentecunamanga yachachin carca. Paicuna imata mandashcata cazuchunmi obligan carca (Mat. 23:4; Mar. 7:1-5; Juan 7:13). Gentecuna chai yachachijcunata manllajpipash Jesusca judiocunata yachachijcunataca na manllanllu carca, paicunapa panda yachachishcacunatapash na crinllu carca. Shinapash Jesusca judío gentecuna imashina sintirijtaca alimi intindirca. Chaimandami shuj punllaca ‘michij illaj jichushca llamacunashna causanajujta ricushpa paicunataca ninanda llaquirca’ (Mat. 9:36). Imashinami ricupanchi, Jesusca Jehová Diospa ejemplota catishpami gentecuna imashina sintirijta intindishpa paicunataca juyashpa, llaquishpa tratarca (Sal. 103:8).

4. Sufrijuj gentecunata ricushpaca ¿imatata Jesusca rurarca?

4 Jesusca paipa Taita yachachishca shinami, gentecunataca juyaimanda ayudan carca. Shuj viajeca paipa apostolcunahuan unaita villachishpa purishca jipami shuj chulunlla pushtupi paicunahuan samangapaj rijurca. Shinapash huaquin gentecunaca, Jesús maiman rijujta yachashpami ñaupashpa rishpa Jesustaca shuyanajurca. Paicunata ricushpaca ¿imatata Jesusca rurarca? Jesusca paicunata ninanda llaquishpami ‘tucuillacunaman yachachi callarirca’ (Mar. 6:30, 31, 34).

JEHOVAPA EJEMPLOTA CATISHPA SHUJCUNATA JUYASHUNCHI

5, 6. Jehovapa ejemplota catishpa juyangapaca ¿imatata rurana capanchi? Shuj ejemplota nipai (callari dibujota ricupangui).

5 Ñucanchicunapash Jehovapa ejemplota catishpa juyangapaca tucuillacunatami ali tratana canchi. Shuj ejemplota ricupashun. Luis shuti joven huambraguca shuj mayorlla huauquigu na puri ushajujta, ñana ali lii ushajujtami pensarijun. Chaipimi Luisca Jesuspa cai shimicunata yarin: ‘Imashinami shuj gentecuna cangunaman imatapash aliguta rurachun munanguichi, chashnallatami cangunapash paicunaman alita rurana canguichi’ nishpa (Luc. 6:31). Chai shimicunata yarishpami Luisca pensarin, ñucaca shujcuna ñucahuan futbolta pugllachunmi munaiman nishpa. Shinapash chai mayorlla huauquiguca ñana ali puri ushanllu, ñana ali ricui ushanllu, futbolta pugllaitapash ñana ushanllu. Shinaca ¿imatata Luisca pensarina carca? Luisca pensarinami carca: “Ñuca chai mayorlla huauquigu cashpaca ¿shujcuna imata rurachunshi munaiman?” nishpa.

6 Luisca na mayorllagu cashpapash, mayorlla huauquiguta ricushpa, uyashpami mayorllagucuna ashtahuan rucuyashpa liita na ushanajujta, purita na ushanajujtaca asha asha intindin. Shina intindishpami jipamanga mayorlla huauquigu imata minishtijujta cuenta japishpa ayudangapaj munanga. Shinaca ñucanchicunapash Jehovapa ejemplota catishpa juyangapaca shujcuna imashina sintirijujtami ali intindina canchi (1 Cor. 12:26).

Shujcunata juyaihuan tratashpa Jehovapa ejemplota catijushcata ricuchipashunchi (Párrafo 7ta ricupangui)

7. Sufrijujcunata ayudangapaca ¿imatata rurana capanchi?

7 Huaquinbica shujcuna charishca llaquicunata na charimandami paicuna imashina sintirijujta intindinaca shinlli can. Huaquingunaca depresión nishca ungüita charimanda o imapash ungüimanda, mayorlla tucuimanda, imapash accidenteta charimanda, pipash maltratashcamandami llaquillacuna can. Cutin shujcunaca taita cashpa o mama cashpapash paicunallami huahuacunataca viñachinajun. Cutin shujcunacarin, Jehovata na sirvij familiacunahuanmi causanajun. Shina llaquicunahuan causanajujcunamanga ¿imashinata Jehovapa ejemplota catijushcata ricuchi ushanchiman? Pundapica paicuna imata nijtaca ali uyashpami paicuna imashina sintirijujtaca ashagutallapash intindishpa paicunataca ayudai ushanchi. Shinallata, paicuna ali sintirichunga ali shimicunata nishpami ayudai ushanchi. Huaquingunatacarin, imapash ruranagucunapi ayudashpami Jehovapa ejemplota catinajushcata ricuchi ushanchi (Romanos 12:15; 1 Pedro 3:8, liingui).

JEHOVAPA EJEMPLOTA CATISHPA ALI TRATASHUNCHI

8. ¿Imamandata Jesusca gentecunataca llaquishpa tratarca?

8 Jesusca yachachircami, Taita Diosca nali gentecunatapash, agradicinata na yachajcunatapashmi llaquin nishpa (Luc. 6:35). Ashtahuangarin Jesusca paipa Taita yachachishcataca alimi catin carca. Shinapash ¿imamandata Jesusca paipa Taitapa ejemplota cati usharca? Jesusca gentecunata ama llaquichingapaca pai imata nigrijushpapash imata ruragrijushpapash aligutami pensarin carca. Shuj punlla ima pasashcata ricupashun. Shuj punllaca juchata rurashpa causaj huarmimi ninanda huacashpa Jesuspaman quimirirca. Shina rurajpimi Jesusca chai huarmigu tucui shunguhuan arripintirishcata sintishpa paitaca imapash shinlli shimicunata nishpa llaquichingapaca na munarca. Ashtahuangarin chai huarmigu imashina sintirijujta intindishpami paitaca alicachishpa juchacunamanda perdonarca. Chaita ricushpa shuj fariseo runa culirashpa rimajpipash Jesusca paitapash llaquishpami tratarca (Luc. 7:36-48).

9. Ñucanchicunaca ¿imashinata Jehovapa ejemplota catishpa shujcunataca llaquishpa tratai ushapanchi? Shuj ejemplota nipai.

9 Ñucanchicunaca ¿imashinata Jehovapa ejemplota catishpa shujcunata llaquishpa tratai ushanchi? Apóstol Pabloca cashnami nirca: ‘Jesusta sirvishpa causajca, pihuanbash na fiñanajushpami aliguta causana’ can nishpa (2 Tim. 2:24). Shinaca, shujcunata ama llaquichingapaca aliguta pensarishpami imatapash nina canchi. Pensaripai. Quiquinba jefe na ashta ali trabajajujpica ¿imatashi pensanguiman? ¿Imatashi ruranguiman? Shinallata, shuj huauqui unaipi tandanajuiman shamujpica ¿imatashi paitaca ninguiman? Villachijujpi shuj runa ocupadomi cani nijpica ¿paita intindinguimanllu? Quiquinba huarmi o cusa nishcanman ¿imamandata sabadota imata ruragrijushcataca na villarcangui? nishpa. Shina nijpica ¿tranquilo contestai ushanguimanllu? Shujcuna imashina sintirijujta intindishpaca Jehovapa ejemplota catishpami paicunataca llaquishpa tratai ushashun (Proverbios 15:28, liingui).

JEHOVAPA EJEMPLOTA CATISHPA ALI YUYAIHUAN PURIJUSHCATA RICUCHISHUNCHI

10, 11. ¿Imashinata Jehová Diospa ejemplota catishpa ali yuyaihuan purijushcata ricuchi ushapanchi? Shuj ejemplota nipai.

10 Jehová Diosca tucuitami ali yachan. Munashpaca shamuj punllacunapi ima tucunataca alimi yachai ushan. Cutin ñucanchicunaca Jehová Dios shina shamuj punllapi ima tucunataca na yachai ushanchichu. Shinapash ali yuyaihuan purijushcataca ricuchi ushanchimi. ¿Imashinata ricuchi ushanchi? Ali yuyaihuan purijushcata ricuchingapaca pensarinami canchi, cai decisionda rurashpaca imashi tucusha o shujcunaca imashi tucunga nishpa. Israelitacunashnaca na canachu canchi. Paicunaca Jehová Diosta na cazuimanda ima pasanataca nunca na pensarircachu. Jehová Diospa ñaupajpi ali ricurishpa catinata, paita agradicinataca yaritallapash na yarircachu. Chaita cuenta japishpami Moisesca cashna nirca: ‘Paicunaca ali yuyaicunata cujpi na chasquingapaj munaj gentecunami. Paicunapica ali yuyaipash na tianllu. Alipacha yachajushcacuna cashpachari ali canman. Shina cashpaca, tucuripi paicuna ima tucunatapash yachanmanmi’ nishpa (Deut. 31:29, 30; 32:28, 29).

11 Jehová Diospa ejemplota catishpa ali yuyaihuan puringapaca ima decisionda ruragrishpapash ima pasanataca yaipimi charina canchi. Shuj ejemplota ricupashun. Cazarangapaj nishpa shuj huambraca shuj cuitsahuan purijushcanman. Shina purijujpica huarmihuan cana o jarihuan cana munaimi huaquinbica mishangapaj munanlla. Chaimandami ima pasanata pensarishpa ishcandilla chulunlla pushtucunaman rinamandaca cuidarina can. Cuidarishpami Jehovapa ñaupajpi ali ricurishpa catingapaj munajushcata ricuchin. Proverbios 22:3pica cashna nishpami consejan: “Ali yuyaita charij runaca, ima llaqui japinata ricushpaca pacajunmi. Ashtahuangarin na yachajushca runacunaca, yangata rishpa llaquichi tucunllami” nishpa.

PENSARINA ALI CASHPAPASH HUAQUINBICA NALIMI CAN

12. Pensarina ali cashpapash ¿imamandata huaquinbica nali can?

12 Pensarinaca huaquinbica alimi can, cutin huaquinbica nalichu can. Chaita ali intindingapaca nina yamdapi yuyashun. Imashinami nina tiajpica yanunchilla o imapash ali cosascunata ruranchilla, shinallatami Jehovata ashtahuan ali sirvingapaj pensarinaca ali can. Shinapash imashinami nina yamda ushashcata rupashpaca huasita rupachishpa gentecunatapash huañuchita ushan, shinallatami nalicunapi pensarishpaca ñucanchillata llaquipi urmashun. Shuj ejemplota ricupashun. Shuj huarmihuan o shuj jarihuan canata cada rato pensarijushpaca chai juchapillata urmashpami Jehová Diosmanda caruyashun (Santiago 1:14, 15, liingui).

13. Evaca ¿imatashi pensarijurca?

13 Cunanga Evata yaripashun. Jehová Diosca Adán y Evataca mandarcami: ‘Alita, nalita yachaita cuj yurapi fucushcataca ama micunguichichu’ nishpa (Gén. 2:16, 17). Cutin Diabloca Evataca nircami: ‘Na huañunguichica. Chai yuramanda micushpaca cangunapa ñavi pascarijpimi, Taita Dios yachanshnallata alita, nalitapash yachanguichi’ nishpa (Gén. 3:1-6). Diablo shina nijpimi Evaca Taita Dios shinami tucugrini nishpa pensari callarirca. Shinami chai jipaca ‘chai yurapi fucushcata japishpa micurca’. Chai jipaca paipa cusa Adanmanbash cujpimi Adanbash japishpa micurca. Paicuna juchata rurajpimi tucuicuna juchayucuna nacirinchi, huañunchipash (Rom. 5:12). Imashinami ricunchi, Evaca nalipami pensari callarirca.

14. Shuj huarmihuan, shuj jarihuan canamanda parlashpaca ¿imatata Bibliapica nin?

14 Evaca nalipi pensarijuimandami juchapi urmarca. Ñucanchicunapash imapi pensarijushcata na cuidarishpaca shuj huarmihuan, shuj jarihuanmi juchapi urmaringa. Chaicunapi ama pensarijuchunmi Jesusca cashna nishpa advirtirca: “Maijambash shujpaj huarmitara ñucapaj cashcanman yashpa ricujushpaca, ñami paipaj shungupi yarishpallata, chai huarmihuan huainayashca” nishpa (Mat. 5:28). Apóstol Pablopash advirtircami, nalita ruranata imashina pactachinataca na pensarijunachu canguichi nishpa (Rom. 13:14, NM).

15. a)¿Imata rurangapata esforzarina capanchi? b) ¿Imamandata shina esforzarina capanchi?

15 Huaquingunaca pensarinajunmi, ashtaca culquita charishpaca seguro, alimi causasha nishpa (Prov. 18:11). Shinapash chashna pensarijunaca Jehová Diosta ashtahuan sirvinamandami caruyachin. Ama chashna llaqui apachunmi Jesusca nirca, charijyangapaj munajcunaca “Taita Diospaj ñaupajpica, imapash illajmi” can nishpa (Luc. 12:16-21). Jehová Diosca paipa munaita rurajpica cushijunmi (Prov. 27:11). Chaimandami ñucanchipash paipa munaita rurashpa ‘jahua pachapi charijyashpaca’ tucui shunguhuan cushijushun (Mat. 6:20). Paipa ñaupajpi ali ricurinami ñucanchipaca ashtahuan ali can.

AMA YAPATA PINARIJUPANGUICHU

16. Ama yapata pinarishpa pensarijungapaca ¿imatata rurana capanchi?

16 Pensaripai, cai pachapilla charijyangapaj ninanda esforzarishpaca ¿imashi tucunguiman? (Mat. 6:19.) Jesusca yachachircami, ‘cai causaipilla ashtahuan ninanda charingapaj munajcunaca’ Jehovata nali sirvi ushanllu nishpa (Mat. 13:18, 19, 22). Huaquingunaca ashtahuan charijyanatallami pensarin. Cutin shujcunaca imapash nalicuna pasanatallami pensarinajun. Chashna pinarishpa pensarinajushpaca ungüitarami ungushun, Jehovapi confiaitapash na ushashunllu. Bibliapica cashnami nin: ‘Runapa shungupi llaquilla canami, ñavita urai cumuchin. Ashtahuangarin alita rimashca shimicunami cushichin’ nishpa (Prov. 12:25). Shinaca imamandapash yapata pinarijushpaca ¿imatata rurana canchi? Pipash ñucanchicuna imashina sintirijujta intindishpa ali shimicunata nishpa animachunmi paipa ayudata mascana canchi. Chaimandami taitamamacunahuan, huarmihuan, cusahuan o Jehovata sirvinajun ñucanchi amigocunahuan parlana minishtirin.

17. Ñucanchicuna ama yapata pinarinajuchunga ¿imashinata Jehová Diosca ayudan?

17 Jehová Diosca ñucanchicuna imashina sintirijujtaca alimi intindin. Chaimandami apóstol Pabloca nirca: ‘Ima illajpipash na chaitalla yariashpa llaquilla causanachu canguichi. Ashtahuangarin Taita Diosmanmi, imatapash villashpa ninanda mañana canguichi. Tucui imamandapash pagui nishpa mañaichilla. Casilla ali causaitaca Taita Diosmi caramunga. Chashna aliguta causanataca pipash na yachajui ushanalla cajpimi, cangunapa shungutapash, yuyaicunatapash Cristo Jesushuan shujlla tucushcamanda huacaichinga’ nishpa (Filip. 4:6, 7). Yaripai, ñucanchicunaca congregacionbi huauquipanicunata, ancianocunata, aliguta cazushpa aliguta yarishpa sirvij esclavota, angelcunata, Jesusta, Jehová Diostapashmi charinchi. Paicunaca ñucanchicuna ama yapata pinarinajuchun ayudangapami munan.

18. ¿Imacunapi pensarinata ashtahuan ali can?

18 Cai temapica, Jehovapa ejemplota catingapaj, shujcuna imashina sintirijta intindingapa pensarina cashcatami yachajushcanchi (1 Tim. 1:11, NM; 1 Juan 4:8). Shinallata shujcunata juyaihuan tratashpa, ñucanchi decisiongunahuan ima pasanata pensarishpa, na yapata pinarishpa ashtahuan cushilla causanatami yachajushcanchi. Shinaca imata pensarishpapash, shamuj punllacunapi ali causai tianata, Jehovapa ejemplota imashina catinata pensaripashunchi (Rom. 12:12).