Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

YACHAI 39

¿Yahuarmantaca Diosca imatataj yuyan?

¿Yahuarmantaca Diosca imatataj yuyan?

Yahuarca importantemi can. Yahuar illajca gentecunaca mana causai tucunchu. Yaya Dios ñucanchijta rurashcamantami yahuarhuan ima rurai tucushcata ningapaj derechota charin. ¿Paica yahuarmantaca imatataj yuyan? ¿Yahuartaca micunachu can? ¿O cuerpopi churarinachu can? ¿Alli decidingapajca imatataj rurana canchij?

1. ¿Diosca yahuarmantaca imatataj yuyan?

Ñaupa tiempopica Jehová Diosca paita sirvijcunataca: “Tucui aichayujcunaca yahuarmantami” causan nircami (Levítico 17:14). Jehová Diospajca yahuarca causaitami ricuchin. Causaica Jehová Dios cushca valishca regalomi can. Yahuarpish achca valishcami can.

2. ¿Jehová Diosca yahuarmantaca imatataj nirca?

Manaraj punta congregación tiyajpica paita sirvijcunamanca Jehová Diosca yahuartaca ama micunguichijchu nishpami mandarca (Génesis 9:4 y Levítico 17:10-ta liyipai). Congregación ña tiyajpica Jehová Diosca cutinmi chaillatataj mandarca. Congregacionta pushaj apostolcuna, ancianocunaca Jesusta catijcunamanca: “Yahuarmantapish jarcaringuichij” nishpami mandarca (Hechos 15:28, 29-ta liyipai, NWT).

¿Yahuarmanta jarcarinaca imatataj nisha nin? Caita intindingapajca shuj ejemplopi yuyashun. Doctorcuna tragotaca mana ubyanachu cangui nijpica canca tragotaca mana ubyanguimanchu ¿nachu? Pero ¿tragota charij micunataca micunguimanchu? ¿O tragotaca venacunapi churaringuimanchu? Mana ¿nachu? Chashnallatajmi yahuarmanta jarcaringapajca yahuartaca mana micuna, mana ubyana, mana churarina canchij. Sipishcalla animalcunapaj aichatapish mana micunachu canchij. Chashnami Jehová Dios mandashcata cazushun.

Huaquin doctorcunaca operangapaj o tratamientocunata rurangapajca yahuartami utilizancuna. Maipica yahuarta o yahuarpi tiyashca glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas y plasma nishcacunatami churancuna. Chaicunata chasquishpaca Dios mandashcataca mana cazucunchijmanchu. Pero huaquin tratamientocunata rurangapajmi yahuarpi tiyashca glóbulos rojosmanta, glóbulos blancosmanta, plaquetasmanta, plasmamanta uchilla partecunata llujchincuna. Huaquinpicarin ungushcacunapaj yahuarllatatajmi utilizancuna. ¿Chai tratamientocunataca chasquinachu canchij? Yahuarmanta uchilla partecunahuan imata rurana cashcataca Bibliapica mana ninchu. Chaimantami ima ruranata decidinaca sinchi can. Chaipica alli ricushpami ima ruranataca cada uno decidina can (Gálatas 6:5). a

ASHTAHUAN YACHAI

Shuj tratamientota agllagricushpaca imata rurana cashcata ricushun.

3. Alli decidishpami Diosta cushichishun

Jehová Dios yahuarmanta ima yuyashcata yachashpaca, ¿ima shinataj alli decisionta japinguiman? VIDEOTA ricui. Qꞌuipaca cai catij yuyaicunata cazuna imamanta importante cashcata ricui:

  • Alli yachaita cuchun Diosta mañai (Santiago 1:5).

  • Bibliapaj consejocunata mashcai. Qꞌuipaca chai consejocunata ima shina pajtachinata ricui (Proverbios 13:16).

  • Can causan ladopi ima tratamientocuna tiyashcata mashcai.

  • Maijan tratamientocunata mana chasquina cashcata ricui.

  • Concienciapi tranquilo sintiringapaj alli decidi (Hechos 24:16). b

  • Cambaj cusa, cambaj huarmi, shuj anciano o canta Bibliamanta yachachijca can ima decidina cashcataca mana ninachu can (Romanos 14:12).

  • Can ima decidishcata escribi.

4. Testigo de Jehovacunaca alli tratamientocunatami mashcanchij

Dios mandashcacunatami cazusha ninchij. Chaimantami yahuartaca mana chasquinchij. Pero alli tratamientocunatami mashcanchij. VIDEOTA ricui.

Tito 3:2-ta liyipai. Qꞌuipaca cai catij tapuitami yachashun:

  • Doctorcunahuan parlashpaca, ¿imamantataj mana pꞌiñarishpa, respetohuan parlana canchij?

Mana chasquinchijchu

Cada unomi agllana can

A. Plasma sanguineo

Plasmamanta uchilla partecuna

B. Glóbulos blancos

Glóbulos blancosmanta uchilla partecuna

C. Plaquetas

Plaquetasmanta uchilla partecuna

D. Glóbulos rojos

Glóbulos rojosmanta uchilla partecuna

 5. Fracciones sanguíneas

Yahuarca glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas y plasmatami charin. Cai partecunaca ashtahuan uchilla partecunatami charin. Chai uchilla partecunataca fracciones sanguíneas nishpami rijsinchij. c Cai fracciones sanguineashuanmi huaquin jambicunata ruran. Huaquin jambicunaca yahuar ama llujshishpa catichunmi jarcan.

Huaquincunaca yahuarmanta uchilla partecunahuan rurashca jambicunata o tratamientocunataca chasquincunallami. Cutin huaquincunaca chaicunataca mana chasquisha nincunachu. Chaimantami concienciapi alli sintiringapajca cada uno chasquinata o mana chasquinata agllana can.

Shuj decisionta agllagricushpaca caita tapuri:

  • Fracciones sanguineas nishcacunata imamanta chasquishcata o mana chasquishcataca, ¿ima shinataj doctorcunamanca intindichisha?

HUAQUINCUNACA: “Yahuarca gentecunapaj causaitami salvan. ¿Churarinaca imamantataj mana alli can?” nishpami tapuncuna.

  • ¿Quiquinca imatataj yuyangui?

YUYARISHUNCHIJ

Jehová Diosca yahuartaca alli utilizachunmi munan.

Yuyaringapaj tapuicuna

  • ¿Yahuarca Jehová Diospajca imamantataj valishca can?

  • Diosca yahuarmantaca jarcaringuichij nircami. ¿Pai nishcata cazungapajca yahuarta mana churarina cashcataca ima shinataj yachanchij?

  • ¿Yahuarhuan imata ruranata alli decidingapajca imataj ayudanga?

Caita rurai

CAICUNATAPISH RICUI

Shuj tratamientopaj cambaj propio yahuarta utilizachun saquinata o mana saquinata manaraj decidishpaca, ¿imapitaj yuyana cangui?

“Caitami tapushcacuna” (Huillaj, 15 de octubre de 2000)

Yahuarmanta uchilla partecunata chasquinata manaraj decidishpaca, ¿imatataj rurana cangui?

“Caitami tapushcacuna” (Huillaj, 15 de junio de 2004)

Shuj doctorca yahuarmanta Biblia ima nishcatami alli intindirca. ¿Chaita intindingapajca imataj ayudarca?

“Yahuarmanta Bibliapi ima nishcatami intindircani” (Rijchari, 8 de diciembre de 2003)

Comités de Enlace con los Hospitalespi ayudaj ancianocuna ima shina ayudashcata ricui.

Jehová Diosca ungushcacunatami cuidan (10:23)

a “Alli decisioncunata agllashunchij” nishca yachai 35-ta ricui.

b “Fracciones sanguíneas” nishca  punto 5-tapish, “Ñucanchij yahuarhuan rurashca tratamientocuna” nota 3-tapish ricui.

c Huaquin doctorcunaca glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas y plasmaca yahuarmantaca uchilla partecunallami can nincunami. Chaimantami doctorcunamanca: yahuartapish, glóbulos rojostapish, glóbulos blancostapish, plaquetastapish, plasmatapish imamanta mana chasquishcata alli intindichina cangui.