Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

E Ketin Poakohng Aramas

E Ketin Poakohng Aramas

“I pil perenkihda aramas akan koaros.”​—LEP. PAD. 8:31.

1, 2. Ia duwen Sises eh ketin kadehdehda me e uhdahn ketin poakohng aramas akan?

 SAPWELLIMEN Koht Mesenih wia mehn kahlemeng me keieu mwahu duwen sapwellimen Siohwa erpit lapalap oh e pil wia “sounsawas emen” ong Semeo. Medewehla ia uwen Sises eh peren oh nsenamwahu ni Semeo “ketikihong lahng powe” oh “ketin koasoanehdi poahsoan en sampah.” Ahpw nanpwungen mehkoaros me Semeo ketin kapikada, Sises “pil perenkihda aramas akan koaros.” (Lep. Pad. 8:22-31) Ei, e ketin poakohng aramas sangete nin tapio.

2 Mwuri, Sises ketin kadehdehda sapwellime loalopwoat oh limpoak ong Semeo oh pil limpoak laud ong aramas akan ni eh kupwurki ketidihdo sampah sang nanleng nin duwen aramas emen. Ni limpoak, Sises ketin wia met pwehn kak ketin tounmeteikihla moure “pwe me ngeder en maiauda.” (Pil. 2:5-8; Mad. 20:28) Ni Sises eh ketiket sampah, Koht ketikihong ih kehl en wiahda manaman kan. Manaman pwukat kasalehda uwen Sises eh kin ketin poakohng aramas oh pil kasalehda duwen soahng kaselel kan me e pahn ketin wia ong aramas akan ni ahnsou keren.

3. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

3 Ni eh ketiket sampah, Sises ketin kalohki “Rongamwahu en Wehin Koht.” (Luk 4:43) E mwahngih me Wehi wet pahn kasarawihla mwaren Semeo oh pil pahn kamwahwihala ahn aramas kahpwal kan kohkohlahte. Ni eh ketin kalokalohk, e ketin wiahda manaman tohto. Manaman pwukat kasalehda eh ketin nsenohki laud aramas akan koaros. Dahme kahrehda met kesempwal ong kitail? Pwehki dahme e ketin wiahda kin kihong kitail koapworopwor ong ahnsou kohkohdo. Eri kitail pahn tehkpene manaman pahieu me Sises ketin wiahda.

MANAMAN MI REH PWEHN KAKEHLAHDA ME SOUMWAHU KAN

4. Dahme wiawi ni Sises eh ketin tuhwongada ohl tokutoko?

4 Erein eh ketin kalokalohk, Sises ketila wasa ieu me adaneki Kalili. Nan ehu kahnimw ko, e ketin tuhwongada ohl emen me kohwahki soumwahu laud ehu, tokutok. (Mark 1:39, 40) Ohlo inenen soumwahu me kahrehda Luk, me wia emen toahkte, ntingihdi me ohlo “diren tokutok.” (Luk 5:12) Paipel mahsanih me ni ohl soumwahu menet eh kilangada Sises, e ahpw “poaridiong nanpwel mwowe oh patohwanohng, ‘Maing, ma komw ketin kupwurki, komw kak ketin kamwakeleiehda!’” Ohlo ese me Sises sapwellimanki manaman en kamwahwihala ih, ahpw e men ese ma Sises kupwurki wia met. Dahme kahrehda? Pwehki ohlo ahnlahr mehn Parisi ko ar kin kilangdiohng aramas me kohwahki soumwahu en tokutok. Ahpw ia sapwellimen Sises madamadau? Ia mwomwen eh pahn ketin kamwahwihala ohl menet me ele paliwere inenen ohkihla eh soumwahwo? Dahme ke pahn wia?

5. Dahme kahrehda Sises kupwurki kamwahwihala ohl tokutoko?

5 E sansal me ohlo sohte liklikwerkihseli “Samin, samin!” nin duwen me Kosonned en Moseso kehkehlingki. (Lip. 13:43-46) Ahpw Sises sohte ketin engiengda pah. E ketin nsenohki ohlo oh kupwurki sewese. Kitail sohte ese ia uhdahn sapwellimen Sises madamadau, ahpw kitail kak ese ia sapwellime pepehm. E inenen poakehla ohl menet oh ketin wiahda manaman ehu. E ketin kapahla limeo oh doahke ohlo, mwekid ehu me sohte emen pahn wia. Limpoak oh kehl kin sansalda ni ngileo ni eh mahsanih: “Me mwahu! Mwakelekelda.” Eri “tokutoko ahpw kohsang rehn ohlo.” (Luk 5:13) E sansal me Siohwa ketikihong Sises kehl en wiahda manaman laud wet oh pil en kasalehda uwen eh ketin poakohng aramas.​—Luk 5:17.

6. Dahme kapwuriamwei duwen manaman kan me Sises ketin wiahda, oh dahme manaman pwukat kasalehda?

6 Sang sapwellimen Koht manaman, Sises kak ketin wiahda manaman kapwuriamwei tohto. Kaidehn ihte me tokutok kan me e ketin kamwahwihala. Sises pil ketin kamwahwihala aramas akan me ahneki soangen soumwahu tohto teikan. Paipel mahsanihong kitail me aramas akan pwuriamweila ni “ar kin kilangada duwen me lohteng kan ar kin lokaiahda, me poakolong kan ar mwahula, me nehtuk kan ar kin aluhki neh pokon, oh me maskun kan ar kin kilangada wasa.” (Mad. 15:31) Ni Sises eh kin ketin kamwahwihala emen, e sohte ketin anahne koakon sang paliweren aramas roson men pwehn wia met. Soh, Sises sapwellimanki manaman en kamwahwihala koakon kan me soumwahu ni paliwaro. Oh e kin ahnsowohte ketin kamwahwihala aramas akan, ekei pak pil irail kan me dohsang ih. (Sohn 4:46-54) Dahme manaman kapwuriamwei pwukat kasalehda? Manaman pwukat kasalehda me atail Nanmwarki, Sises Krais, sapwellimanki manaman oh e pil kupwurki en ketikihsang soangen soumwahu koaros kohkohlahte. Ni atail sukuhlki duwen sapwellimen Sises wiewia ong aramas akan, met kin kamehlelehiong kitail me nan sampah kapwo e pahn “ketin kupwurkalahngan ong me luwet oh semwehmwe kan.” (Mel. 72:13) Sises pahn ketin kamwahwihala koaros me kin lokolok pwehki e uhdahn kupwurki wia met.

“UHDA, ALE KIHOMWEN, OH KOHKOHWEI”

7, 8. Menlau kawehwehda dahme wiawi mwohn Sises ketin tuhwongada ohl soumwahwo Pedehsda?

7 Sounpwong kei mwurin eh ketin kamwahwihala ohl tokutoko, Sises ketila Sudia sang Kalili oh ketin pousehlahte kalohki rongamwahu en Wehin Koht. Ele aramas tohtohie rong sapwellimen Sises padahk kan oh mwekidkihda sapwellime limpoak ong irail. Sises uhdahn kupwurki kansenamwahwihala me semwehmwe oh lokolok kan oh ketikihong irail koapworopwor.​—Ais. 61:1, 2; Luk 4:18-21.

8 Ni sounpwong en Nisan, Sises ketila Serusalem pwehn kasarawih Pahsohpao. Kahnimwo kedirepwkihla aramas akan ar kohdohng kamadipw tohrohr wet. Ni paliepeng en tehnpas sarawio, mie lepin leh ehu me adaneki Pedehsda, oh ih wasao me Sises ketin tuhwongada ohl emen me sohte kak alu.

9, 10. (a) Dahme kahrehda aramas akan kin kohla ni leho me adaneki Pedehsda? (b) Dahme Sises ketin wia ni lehn pihlo, oh dahme met padahkihong kitail? (Menlau kilang tepin kilel.)

9 Aramas soumwahu tohtohie pahn kin kohla Pedehsda. Dahme kahrehda? Pwehki re medewe me aramas soumwahu men kak mwahula ma e doudihla nan leho ahnsou me pihlo mwekimwekid. Medewehla mwomwen pepehm en aramas ako ahnsowo. Diren aramas ahneki pwunod, sohla arail koapworopwor oh kin raparapahki sawas oh men mwahula. Sises ketin unsek oh sohte anahne mehkot en kamwahwihala ih. Eri dahme kahrehda e ketketki wasao? Eh ketin poakohng aramas me kahrehiong ih en ketila wasao. Oh ih wasao me e ketin tuhwongada ohl emen me kohwahki soumwahu wereisang en Sises eh ketiket sampah.​—Wadek Sohn 5:5-9.

10 Sises ketin keinemwe rehn ohlo ma e men pwurehng alu. Medewehla nsensuwed me ohlo ahneki ni eh patohwanohng Sises me e men mwahula ahpw sohte kak, pwehki sohte me pahn sewese ih en doudihla nan leho. Sises eri mahsanihong ohlo en wia mehkot me ohlo sohte kak wia. Sises mahsanihong ohlo en pwekada kiheo oh alu. Eri ohlo pwekada kiheo oh tepida alu! Manaman wet wia mehn kadehde mwahu duwen dahme Sises pahn ketin wia nan sampah kapwo. E pil kasalehda duwen sapwellimen Sises limpoak laud ong aramas akan. Sises ketin rapahki irail kan me anahne sawas. Sapwellimen Sises mehn kahlemeng pahn kangoange kitail en pousehlahte rapahki aramas akan nan atail wasahn kalohk me kin nsensuwedki soahng suwed kan me wiwiawi nan sampah wet.

“IHS ME DOAHKE EI LIKOWET?”

11. Ia duwen Mark 5:25-34 eh kasalehda me Sises ketin poakohng me soumwahu kan?

11 Wadek Mark 5:25-34. Mie lih emen me kin lokolongki soumwahu kanamenek ehu erein sounpar 12. Eh soumwahwo kin kerempwahla soahng koaros nan eh mour, iangahki eh kaudok. E tuhwongehr toahkte tohto oh doadoahngkihla nah mwohni ko koaros songosong en diarada mehkot me pahn kamwahwihala, ahpw soumwahwo susuwedlahte. Rahn ehu, liho lemehda en wia mehkot me weksang dahme e kin wia pwehn mwahula, ih eri kohieila nan pokono oh doahke sapwellimen Sises likowo. (Lip. 15:19, 25) Ni Sises eh ketin pehmada me manaman kis kohsang reh, e ahpw kalelapek ihs me doahke ih. Liho “masepwehkada, rerrer, keiong mpe, poaridiong mwohn aluweluwe kan, patohwanohng Sises mehkoaros.” Sises mwahngih me Semeo, Siohwa, me ketin kamwahwihalahr liho, oh ni kadek mahsanihong: “Nei serepein, omw pwoson me kakehlaiukada. Eri, kohkohwei ni popohl, pwe ke kehlaildahsangehr omw soumwahwen.”

12. (a) Sang dahme kitail sukuhlkier, ia duwen omw pahn kawehwehda duwen Sises? (b) Mehn kahlemeng dahieu me Sises ketikihda ong kitail?

12 Mohngiongitail kin uhdahn mwekidki ni atail kilang limpoak laud me Sises ketin kasalehiong aramas akan, ahpw mehlel irail kan me soumwahu. Met inenen weksang Sehdan, me kin songosong en kamehlelehiong kitail me sohte katepatail oh sohte me kin poakohng kitail. Ahpw, sapwellimen Sises manaman kan kadehdehda me e uhdahn ketin nsenohkin kitail oh pil atail kahpwal kan. Kitail kak kalahnganki me kitail ahneki Nanmwarki oh Samworo Lapalap limpoak men! (Ipru 4:15) Ele e apwal ong kitail en wehwehki pepehm en emen me kohwahkier soumwahu erein ahnsou werei, ahpw mehlel ma kitail sohte soumwahu. Ahpw medewehla Sises. E ketin poakohng aramas soumwahu kan mendahki sohte pak ehu e ketin soumwahuda. Kitail en kin wia uwen atail kak en alasang sapwellime limpoak.​—1 Pit. 3:8.

“SISES AHPW KETIN TENTENIHR”

13. Dahme kaiasadahn Lasarus kasalehda duwen Sises?

13 Sises ketin mwekidkihda laud ahn meteikan medek. Karasepe, ni kompoakepaho Lasarus mehla, Sises “kupwurohla oh pahtoula” ni eh mahsanihada medek me peneinei oh kompoakepahn Lasarus kan ahneki. (Wadek Sohn 11:33-36.) Mendahki e mwahngih me e pahn ketin kaiasada Lasarus, Sises ketin tentenihr. E sohte ketin namenengki kasalehda sapwellime pepehm. Sises uhdahn ketin poakohng Lasarus oh en Lasarus peneineio kahrehda e ketin doadoahngki sapwellimen Koht manaman en kaiasada Lasarus!​—Sohn 11:43, 44.

14, 15. (a) Dahme kasalehda me Siohwa kin ketin kupwurki ketikihsang lokolok en aramas? (b) Dahme kitail sukuhlkihsang lepin lokaia pwukat “sousou en kataman kan”?

14 Paipel mahsanih me Sises uhdahn duwehte Semeo, Siohwa. (Ipru 1:3) Eri manaman kan me Sises ketin wiahda kadehdehda me Siohwa pil kupwurki ketikihsang soumwahu, medek oh mehla. Ahnsou keren, Siohwa oh Sises pahn pil ketin kaiasada aramas tohtohie. Sises mahsanih me “ahnsou ehu pahn kohdo me irail koaros me mihmi nan sousou kan [“sousou en kataman kan,” NW]” pahn iasada.​—Sohn 5:28, 29.

15 Sises ketin doadoahngki lepin lokaia pwukat “sousou en kataman kan,” pwehn kasalehda me met pidada Koht eh kin ketin tamataman aramas. Koht Wasa Lapalahpie, Sounkapikpen lahng oh sampah pwon, kak ketin tamanda ire pisetik koaros duwen me melahr kan me kitail poakohng, iangahki soangen aramas dah irail. (Ais. 40:26) Siohwa sohte ihte kak ketin taman irail ahpw e pil ketin kupwurki taman irail. Kaiasada kan me Paipel kasalehda wia karasaras kaselel kei duwen dahme pahn wiawi nan sampah kapwo.

DAHME KITAIL SUKUHLKIHSANG SAPWELLIMEN SISES MANAMAN KAN

16. Ahnsou mwahu dah me sapwellimen Koht ladu lelepek tohto pahn ahneki?

16 Ma kitail kolokolte atail lelepek, ele kitail pahn ahneki ahnsou mwahu en kilang ehu rehn manaman keieu kaselel kan, me iei en pitsang kahn kamakam kowahlap! Mwurinte Armakedon, kitail pahn pil kilang manaman tohto teikan. Ni ahnsowo, aramas koaros pahn ahneki roson unsek. (Ais. 33:24; 35:5, 6; Kaud. 21:4) Medewehla atail kilikilang aramas akan ar kihsang neirail kilahs kan, sokon kan, wheelchair kan, oh mehn rongorong kan. Siohwa ketin mwahngih me koaros me pitsang Armakedon pahn anahne kehlail oh roson, pwehki re pahn wia doadoahk tohto. Irail me pahn kaparadaisihala sampah pwon.​—Mel. 115:16.

17, 18. (a) Dahme kahrehda Sises ketin wiahda manaman kan? (b) Dahme kahrehda ke anahne wia mehkoaros me anahn pwe ken mi nan sapwellimen Koht sampah kapwo?

17 E kin kangoange ‘pokon kalaimwuno’ rahnwet ni arail kin wadek duwen Sises eh ketin kamwahwihala me soumwahu kan. (Kaud. 7:9NW) Manaman pwukat kin kakehlakahda atail koapworopwor kaselel en mwahula douluhl sang soumwahu kan ni ahnsou kohkohdo. Manaman pwukat pil kasalehda ia uwen sapwellimen Koht Iehroso eh poakohng aramas. (Sohn 10:11; 15:12, 13) Limpoak laud me Sises ketin kasalehda wia mehn kadehde ehu duwen sapwellimen Siohwa limpoak laud ong emenemen sapwellime ladu kan.​—Sohn 5:19.

18 Sampah rahnwet kin diren medek, lokolok, oh mehla. (Rom 8:22) Ihme kahrehda kitail anahne sapwellimen Koht sampah kapwo. Ih wasao me aramas koaros pahn ahneki dahme Koht ketin inoukihda, me iei roson unsek. Malakai 4:2 kihong kitail koapworopwor me kitail pahn “pereperen” pwehki kitail mwahula sangehr oh saledek sangehr soh unsek. Atail kalahngan ong Siohwa oh atail pwoson sapwellime inou kan anahne kamwakid kitail en wia mehkoaros me anahn pwe kitail en mi nan sampah kapwo. Ia uwen kaperen atail en ese me manaman kan me Sises ketin wiahda wia mehn karasaras kei duwen nsenamwahu soutuk me aramas akan pahn kereniong ahneki erein sapwellime kaunda!