Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Twayoreka ngu Twine Okwikiriza Ruhanga Naatusiima

Twayoreka ngu Twine Okwikiriza Ruhanga Naatusiima

“Mutooreze abo abahungura ebyaraganisiibwe ahabw’okwikiriza n’okugumisiriza.”​—HEB. 6:12.

EKYESHONGORO: 29, 54

1, 2. Ni buremeezi ki obu Yefusa n’omuhara baatungire?

OMWISHIKI muto akairuka kutangirira ishe. Akaba ashemereirwe kureeba ishe yaagaruka ahuriire kuruga omu rutaro. Akaba naayeshongora ashemereirwe kandi arikuzina ahabw’obusinguzi bwa ishe. Eki ishe yaakozire n’eki yaagambire bishemereire kuba byamutangaarize. Ishe omu mwanya gw’okushemererwa nawe, akataagura ebijwaro bye ebi yaabaire ajwaire arikuruga omu rugamba reero yaagira ati: “Ai bambe, mwana wangye! Ka wangwisiza akagwe.” Bwanyima akagamba ebigambo ebyabaire nibiija kuhindurira kimwe ebiro by’omumaisho eby’omuhara. Ekyo kikaba nikimanyisa ngu omwishiki ogwo tarishwerwa nari kuzaara. Kwonka ahonaaho omwishiki akagarukamu ishe, arikumuhiga kuhikiiriza eki yaaraganiise Yehova. Ebigambo by’omwishiki bikooreka ngu akaba aine okwikiriza. Akaba aine obwesigye ngu kyona eki Yehova arikushaba ni kirungi ahariwe. (Bar. 11:34-37) Ishe ku yaareebire okwikiriza kw’omuhara, akeesiima munonga ahabw’okuba akamanya ngu ekyo nikiza kushemeza Yehova.

2 N’obu kiraabe kyabaire kitoorobeire Yefusa n’omuhara, kwonka bakaba nibeesiga omuringo ogu Yehova arikukoramu ebintu. Bakaba nibamanyira kimwe ngu okusimwa Ruhanga ni kikuru munonga okukira okuhayo ekitambo kyona.

3. Ahabw’enki ebyahikire ahari Yefusa n’omuhara birikubaasa kutuhwera obunaku obu?

3 Nitumanya ngu tikyorobi kuguma turi abeesigwa ahari Yehova. Amazima gari ngu twine “kurwanira munonga okwikiriza.” (Yud. 3) Kutuhwera kukora ekyo, ka tureebe embeera egumire ei Yefusa n’omuhara baarabiremu. Bakabaasa bata kuguma bari abeesigwa ahari Yehova?

BAKAGUMA BAINE OKWIKIRIZA N’OBU BAABAIRE BARI OMU NSI MBI

4, 5. (a) Ni kiragiro ki eki Yehova yaahaire Abaisraeli obu baabaire nibaza omu Nsi Eyaaraganisiibwe? (b) Kurugiirira ahari Zaaburi 106, niki ekyahikire aha Baisraeli ahabw’obugomi bwabo?

4 Yefusa n’omuhara bakaguma nibaijuka ebibi ebyarugire omu bugomi bw’Abaisraeli. Emyaka nka 300 enyima, baishenkurubo bakaba baragiirwe kucwekyereza abakaafiire boona abaabaire nibatuura omu Nsi Eyaaraganisiibwe. (Bir. 7:1-4) Ahabw’okugira ngu Abaisraeli bakaremwa kworobera ekiragiro ekyo, baingi bakaba nk’Abakanaani, baaramya baaruhanga b’ebishuba, baayejumba n’omu by’obushambani.​—Shoma Zaaburi 106:34-39.

5 Yehova akabanga ahabw’okumugomera ekyarugiremu akaba atakibaha burinzi. (Bar. 2:1-3, 11-15; Zab. 106:40-43) Abo abaabaire nibatiina Yehova ka kyabaire kibagumiire kuguma bamuhamiireho omu myaka egyo egumire! Kwonka, Baibuli neeyoreka ngu abo abaabaire bamaririire kusiimwa Ruhanga, nka Yefusa n’omuhara, Elukaana, Haana, na Samueli, bakaguma baine okwikiriza.​—1 Sam. 1:20-28; 2:26.

6. Ni miteekateekyere ki eri omu nsi obunaku obu, kandi twine kukora ki?

6 Nitutuura omu nsi ahu abantu barikuteekateeka kandi bakatwaza nk’Abakanaani aba ira, ahakuba nibahimbisiriza okuteerana, obushaarizi n’okugira eby’obutungi. Yehova atuhaire obuhabuzi nk’oku yaabaire ahaire Abaisraeli, kuturinda kutagira miteekateekyere nk’egyo. Mbwenu shi nitwija kugira eki twayegyera aha nshobe z’Abaisraeli? (1 Kor. 10:6-11) Twine kuteeraho kweihamu emiteekateekyere yoona eri nk’ey’Abakanaani. (Rom. 12:2) Mbwenu shi turi abeesigwa omu kuteeraho kukora ekyo?

BAKAGUMA BAINE OKWIKIRIZA N’OBU BARAABE BAABAREEBIZE

7. (a) Abanyabuzaare ba Yefusa bakamutwariza bata? (b) Yefusa we akatwaza ata?

7 Omu bunaku bwa Yefusa, Abafilistia na Abaamoni bakaba nibaita kubi Abaisraeli ahabw’obugomi bwabo. (Bar. 10:7, 8) Kwonka, oburemeezi bwa Yefusa bukaba butarikuruga omu bazigu b’eihanga ryabo bonka, beitu bukaba niburuga n’omuri beene ishe n’abeebembezi b’Abaisraeli. Batabani ba muka ishe ahabw’okumwanga n’okugira eihari, bakamubinga ngu atatunga obuhunguzi nk’omwana w’omujigaijo. (Bar. 11:1-3) Yefusa akanga kwikiriza emitwarize yaabo mibi kumureetera kutwaza nkabo. Abakuru b’eihanga ku baamweshengyereize kwija kubahwera, omu mwanya gw’okubeehuzya, akaija ahonaaho yaabahwera. (Bar. 11:4-11) Niki ekirikubaasa kuba kyahigire Yefusa kutwaza omu muringo ogwo?

8, 9. (a) Ni misingye ki ey’omu Biragiro bya Musa erikubaasa kuba yaahwereire Yefusa? (b) Niki eki Yefusa yaabaire naatwara nka kikuru?

8 Yefusa akaba ari omurwani emanzi, kandi akaba naamanya gye byona ebirikukwata aha ku Ruhanga yaabaire naakoragana n’abaheereza be. Yefusa okumanya gye ebyafaayo by’Abaisraeli kikamuha ekishushani kirungi ky’okumanya ekihikire n’ekigwire omu maisho ga Yehova. (Bar. 11:12-27) Emisingye ya Ruhanga eyaabaire eri omu Biragiro bya Musa ekahwera Yefusa kugira emiteekateekyere mirungi. Akaba naamanya ngu Yehova tarikukunda abantu abarikubiika enziika, kureka ngu naayenda ngu abaheereza be bakundane. Ebiragiro bikaba nibyoreka ngu omuntu tashemereire kwehuzya ebyetengo by’abandi, nangwa n’eby’omuntu ‘orikumwanga.’​—Shoma Okuruga 23:5; Abaleevi 19:17, 18.

9 Eby’okureeberaho by’abantu abeesigwa nka Yosefu, owaagiriire beene ishe embabazi n’obu baraabe baabaire ‘nibaamwanga,’ nibibaasa kuba byahwereire Yefusa nawe kutwaza atyo. (Kut. 37:4; 45:4, 5) Okuteekateeka aha by’okureeberaho ebyo nikibaasa kuba kyahwereire Yefusa kutwaza omu muringo ogu Yehova arikusiima. Emitwarize ya beene ishe hatariho kubanganisa ekamukora kubi munonga, kwonka ekyo tikiraamuremeise kuheereza Yehova hamwe n’abaheereza be. (Bar. 11:9) Yefusa akaba naatwara okurinda eiziina rya Ruhanga, Yehova nka kikuru okukira okutaikirizana kwona oku yaabaire aine n’abandi. Akaba amaririire kuba omwesigwa ahari Yehova, ekyamurugiiremu ebirungi hamwe n’abandi.​—Heb. 11:32, 33.

10. Nitubaasa kwikiriza tuta emisingye ya Ruhanga kutuhwera kuba Abakristaayo barungi obunaku obu?

10 Mbwenu shi nitwegyera aha ky’okureeberaho kya Yefusa? Obundi nihabaasa kuba hariho ow’eishe-emwe otureebize nari otutwariize kubi. Ku kiraabe nikwo kiri, titushemereire kwikiriza ekintu kyona kuturemesa kuza omu nteerane z’ekibiina, kuheereza Yehova, nari kuba n’ekibiina omu bwijwire. Turikutooreza Yefusa, naitwe nitubaasa kwikiriza emitindo ya Ruhanga kutuhwera kusingura embeera zoona ezigumire, reero tukaguma nitukora ebirungi.​—Rom. 12:20, 21; Kol. 3:13.

OKWEFEEREREZA NIKWOREKA NGU TWINE OKWIKIRIZA

11, 12. Yefusa akaraganisa ki, kandi kikaba nikitwariramu ki?

11 Yefusa akaba naamanya ngu Ruhanga aine kumuhwera kubaasa kwiha Abaisraeli omu mikono y’Abaamoni. Akaraganisa Yehova ngu ku araamubaasise kusingura, akaruga gye omu rutaro, naija kumuha “ekitambo ky’okwotsya,” ekiraabanze kushohora kuruga omu nju, yaaba naagaruka omuka. (Bar. 11:30, 31) Akaba naamanyisa kitambo ki?

12 Okuhayo abantu kuba ekitambo n’ekintu eki Yehova arikwangira kimwe. N’ahabw’ekyo, Yefusa akaba atarikumanyisa ngu naija kuhayo omuntu nk’ekitambo ky’okwotsya. (Bir. 18:9, 10) Omu biragiro bya Musa, ekitambo ky’okwotsya kikaba kiheebwayo ahari Yehova kyona, n’ahabw’ekyo Yefusa naabaasa kuba yaabaire naamanyisa ngu omuntu ogwo naija kumuhayo kuheereza Ruhanga wenka. Ekiraganiso eki kikaba nikimanyisa okuheereza aha ihema ebiro byona. Yehova akaikiriza okushaba kwa Yefusa, kandi yaamubaasisa kusingura abazigu be. (Bar. 11:32, 33) Kwonka shi n’oha owaabaire naija kuheebwayo ‘nk’ekitambo ky’okwotsya’ ahari Ruhanga?

13, 14. Ebigambo bya Yefusa ebiri omu Abaramuzi 11:35 nibyoreka bita okwikiriza kwe?

13 Ijuka eky’okureeberaho ekiri aha kutandika kw’ekicweka eki. Yefusa ku yaagarukire kuruga omu rutaro, omuhara niwe yaashohoire kumubugana, omwana wenka ou yaabaire aine! Oku kukaba kuri okugyezibwa kw’amaani. Mbwenu shi akaba naija kuhamira aha ki yaagambire, aheyo omuhara kugira ngu aheereze aha ihema ebiro byona?

14 N’aha murundi ogu, emisingye ya Yehova eshemereire kuba yaahwereire Yefusa kucwamu gye. Obundi naabaasa kuba yaijukire ebigambo ebiri omu Okuruga 23:19, ebyabaire nibiragiira abaheereza ba Ruhanga kuha Yehova ekirikukirayo oburungi. Kandi ebiragiro bikaba nibyoreka ngu omuntu yaaraganisa, ahikiirize eki araganiise. Ekiragiro nikigira kiti: “Omuntu ku arihiga omu maisho ga Mukama . . . , atariita egyo ndahiro ye, kureka ahikiirize ekyamurugire omu kanwa kyona.” (Kub. 30:2) Yefusa akahikiiriza ekiraganiso kye nka Haana orikubaasa kuba yaabaire ariho omu bwire bwa Yefusa, n’obu araabe yaabaire naamanya ngu eki nikikwata aha biro bye n’eby’omuhara eby’omumaisho. Akaba ataine ndiijo mwana, amatsiko ge goona gakaba gari omu muhara, ngu naija kumuzaarira omwijukuru arinde eiziina rye atungye n’obuhunguzi omuri Israeli. (Bar. 11:34) N’obu kiraabe kiri kityo, omu Abaramuzi 11:35 Yefusa akagira ati: “Nkaashamya akanwa kangye ahari Mukama, tinkibaasa kukireka.” Okuguma aine okwikiriza n’obu araabe yaayefeerereize bingi, kikareetera Ruhanga kumusiima yaamuha n’emigisha. Naiwe okaba noija kucwamu otyo?

15. Baingi ahariitwe turaganiise kukora ki, kandi nitubaasa kworeka tuta ngu turi abeesigwa?

15 Obu twayehayo ahari Yehova, tukaraganisa kumuheereza tutarikwesaasira. Tukaba nitumanya ngu okubaasa kuhikiiriza ekiraganiso ekyo nikyetengyesa okwefeerereza. Kwonka, nikibaasa kutugumira kukora ebintu twekundiire na munonga twashabwa kukora ebi tutarikukunda. Ku turikwefeerereza tukaheereza Ruhanga, n’obu kirikuba kitatworobeire, nitworeka ngu turi abeesigwa. Emigisha erikurugamu neeba neekirira kimwe ebi turikuba twefeerereize, n’obu twakuba nituraba omu busaasi. (Mal. 3:10) Kandi shi muhara wa Yefusa?

Nitubaasa kugira tuta okwikiriza nk’okwa Yefusa n’omuhara? (Reeba akacweka 16, 17)

16. Muhara wa Yefusa akatwara ata okuraganisa kwa ishe? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

16 Nikibaasa kuba kyabaire kitoorobeire muhara wa Yefusa kwikiriza ebyabaire nibiza kuruga omu kuraganisa kwa ishe. Eki kikaba nikitaana n’endahiro ya Haana, obu yaahayo omwana we Samueli kuheereza aha ihema nk’Omunaziiri. (1 Sam. 1:11) Omunaziiri akaba naikirizibwa kushwera akagira eka. Kwonka muhara wa Yefusa akaheebwayo ‘nk’ekitambo ky’okwotsya’, ekirikumanyisa ngu akaba naija kwesaasira ebikwatiraine n’okushwerwa n’okugira eka. (Bar. 11:37-40) Obu yaabaire ari muhara w’omwebembezi omusinguzi omuri Israeli, akaba naabaasa kwija kushwerwa omushaija murungi omu ihanga ryabo. Kwonka hati akaba naija kwecureeza kuheereza aha ihema. Omwishiki muto ogwo akatwaza ata? Akooreka ngu naayebembeza okuheereza Yehova arikugira ati: “Taata, ku oraabe waayashamize akanwa kaawe ahari Mukama, ongire nk’ekyarugire omu kanwa kaawe oku kiri.” (Bar. 11:36) Akeefeerereza ebyetengo bye eby’omu buhangwa, nk’okugira omushaija akazaara n’abaana kubaasa kushagika okuramya okw’amazima. Nitubaasa kugira tuta omutima gw’okwefeerereza nkawe?

17. (a) Nitubaasa kugira tuta okwikiriza nk’okwa Yefusa n’omuhara? (b) Ebigambo ebiri omu Abaheburaayo 6:10-12 nibikuhiga bita kwefeerereza?

17 Abakristaayo aboojo n’abaishiki baingi beekundiire nibaba barekire obushwere nari okuzaara abaana kubaasa kuheereza Yehova omu buheereza obw’obutwire. Nangwa n’abakuru nibeefeerereza obwire obu baakubaire nibamara n’abaana baabo, nari baijukuru baabo beejumba omu kwombeka ebyombeko by’enteerane, nari baza omu Ishomero ry’Ababuurizi b’Obukama, nari baza kubuurira omu myanya ei ababuurizi barikwetengwa munonga. Abamwe nibakoresa obwire obu baakubaire nibakoreramu ebyabo beejumba omu kampeyini omu bwire bw’Ekiijutsyo. Okuheereza n’omutima gwona nk’okwo nikushemeza Yehova, otarikubaasa kwebwa emirimo na rukundo ei twamworekire. (Shoma Abaheburaayo 6:10-12.) Mbwenu shi noobaasa kwongyera kwefeerereza kuheereza gye Yehova?

EKY’OKWEGA

18, 19. Twayega ki aha byahikire ahari Yefusa n’omuhara, kandi nitubaasa kubatooreza tuta?

18 N’obu Yefusa araabe yaatungire oburemeezi, akacwamu arikwihirira aha miteekateekyere ya Yehova. Akanga kutooreza emiteekateekyere y’ensi eyaabaire emwetooroire. N’obu abandi baraabe baamureebize tikiramuremeise kumariirira kuguma aine okwikiriza. Okwefeerereza kwe n’okw’omuhara kukarugamu emigisha mingi, ahabw’okugira ngu Yehova akabakoresa kushagika okuramya okurikwera. Obu abandi baayehuzya emitindo ya Ruhanga, Yefusa n’omuhara bakagihamiraho.

19 Baibuli neetuhiga eti: “Mutooreze abo abahungura ebyaraganisiibwe ahabw’okwikiriza n’okugumisiriza.” (Heb. 6:12) Ka tuteereho kuba nka Yefusa n’omuhara turikworeka ngu twine okwikiriza, turikumanya ngu Yehova naatusiima.