Skip to content

Skip to table of contents

Edena Dala ai Alkahol Inua Karana Oi Biagua Diba?

Edena Dala ai Alkahol Inua Karana Oi Biagua Diba?

 Taunimanima haida ese alkahol idia inua bema idia lalohekwarahi, sibona idia noho ena hemami idia abia bona idia hesiku. Hari oi inua alkahol be guna ena ia hereaia, a? Bema oibe, dahaka oi karaia diba oi inuinu momo lasi eiava inuinu karana oi manadalaia lasi totona? Emu inuinu karana oi biagua totona heduru daladia haida mani oi laloa.

 Alkahol ena hetoana maorona be dahaka?

 Baibel ena hereva: “Wain momo idia inua taudia . . . huanai umui noho lasi.”​—Aonega Herevadia 23:20.

 Inai oi laloa: Baibel ese alkahol inua karana ia gwauraia dika lasi. (Hadibaia Tauna 9:7) To, Baibel ese alkahol ena hetoana maorona, inuinu momo, bona inuinu kekero edia idau ia herevalaia. (Luka 21:34; Efeso 5:18; Tito 2:3) Ena be oi inuinu kekero lasi, to inuinu momo karana ese emu disisen namona karaia karana, emu helt, eiava hetura karana ma haida ida ia hadikaia diba.​—Aonega Herevadia 23:29, 30.

 Diba daba taudia momo ese inuinu sisina bona inuinu momo edia idau idia gwauraia. Unai diba totona, dina ta ai eiava wiki ta lalonai dina hida alkahol oi inua idia herevalaia. a To, alkahol inuinu karana dekenai haida be idia kekero haraga bona haida be lasi, bona nega haida alkahol inua lasi be dala namona. World Health Organization ia gwau:

 “Ena be botolo ta o rua oi inua, to dika ia havaraia diba—bema

  •   Motuka oi taria o masini ta oi gaukaralaia.

  •   Oi rogorogo o beibi oi ubua.

  •   Muramura haida oi abia.

  •   Mai emu gorere.

  •   Emu inuinu karana oi biagua diba lasi.

 Inuinu kekero karana ena toana haida

 Baibel ena hereva: “Iseda kara do ita tahua namonamo.”​—Lalohisihisi Ane 3:40.

 Inai oi laloa: Inuinu karana ena dika amo oi sibona oi gimaia diba, bema hanaihanai emu inuinu karana oi sekea bona gau haida oi haidaua. Inuinu kekero karana ena toana haida be inai.

  •   Oi moale totona alkahol oi inua. Oi laga-ani, haida ida noho hebou o moale totona alkahol oi ura inua. Emu hekwakwanai oi haheauka totona oi inuinu.

  •   Hari oi inua alkahol be guna ena ia hereaia. Nega momo oi inuinu. Oi inua alkahol be ia goada, bona botolo momo oi inua guna bamona lasi.

  •   Emu inuinu karana ese ruma o gaukara gabunai hekwakwanai ia havaraia. Hegeregere, ena be emu moni be bada lasi to moni bada oi negea alkahol oi hoia totona.

  •   Oi inuinu murinai disisen kereredia oi karaia, hegeregere motuka oi taria, oi nahu o masini ta oi gaukaralaia.

  •   Emu inuinu karana dainai haida ese oi idia hereva henia. Unai bamona idia karaia neganai, oi badu. Emu inuinu karana be ma haida amo oi hunia, eiava oi koidia.

  •   Oi hadokoa be ia auka. Oi ura emu inuinu karana oi hamaragia eiava oi hadokoa, to ia hegeregere lasi.

 Inuinu karana biagua daladia faiv

 1. Palani karaia.

 Baibel ena hereva: “Gaukara goadagoada tauna ena palani idia guguru.”​—Aonega Herevadia 21:5.

 Inai oi tohoa: Oi makaia edena dina ai do oi inua. Oi abia hidi botolo hida do oi inua. Bona wiki ta ta lalonai, dina rua oi inua lasi.

 U.K.-based alcohol education charity ia gwau “Nega ta ta ai alkahol oi abia lasi be namo, unai ese oi ia durua alkahol oi inua momo lasi.”

 2. Emu palani oi badinaia.

 Baibel ena hereva: “Namona be unai gaukara umui karaia haorea.”​—2 Korinto 8:11.

 Inai oi tohoa: Emu gabu ena alkahol hetoana maorona oi diba be namo. Namona be alkahol lasi inuinu gaudia namodia oi abia.

 U.S. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism ia gwau, “inuinu dainai idia vara hekwakwanai koua totona, ena be gau maragidia sibona oi haidaua, to unai ese namo bada ia havaraia diba.”

 3. Emu disisen oi badinaia.

 Baibel ena hereva: “Namona be emui ‘Oibe’ be oibe bona emui ‘Lasi,’ be lasi.”​—Iamesi 5:12.

 Inai oi tohoa: Oi hegaegae inai hereva “Lasi” be mai manau ida oi gwauraia, bema ta ese alkahol ia henia.

 U.S. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism ia gwau, “Karaharaga inai hereva “Lasi” oi gwauraia neganai, alkahol inua karana do oi dadaraia danu.”

 4. Emu disisen ena namo oi laloa.

 Baibel ena hereva: “Kara ta ena dokona ese ena matamana ia hereaia.”​—Hadibaia Tauna 7:8.

 Inai oi tohoa: Alkahol inua karana oi ura biagua ena badina oi diba totona lista ta oi karaia. Hegeregere, mahuta, helt, moni bona hetura karana dekenai gau haida oi hanamoa diba. Bema ma haida dekenai emu disisen oi herevalaia, namo gaudia sibona oi herevalaia to hekwarahi gaudia lasi.

 5. Heduru totona Dirava dekenai oi tabekau.

 Baibel ena hereva: “Badina lau dekenai siahu ia henia tauna amo goada lau abia gau ibounai lau karaia totona.”​—Filipi 4:13.

 Inai oi tohoa: Bema emu inuinu karana dekenai oi laloa momo, heduru totona Dirava dekenai oi guriguri. Goada bona sibona biagua karana totona oi noinoi. b Nega oi atoa ena Hereva, Baibel ai ia noho aonega herevadia oi tahua totona. Iena heduru amo, emu alkahol inua karana oi biagua diba.

a Hegeregere, U.S. Department of Health and Human Services ia gwau, bema “hahine be dina tamona ai, bia botolo 4 eiava wiki ta lalonai botolo 8 mai kahana ia inua,bona bema tatau be dina tamona ai botolo 5 o wiki ta lalonai botolo 15 mai kahana ia inua” unai ese dika ia havaraia diba. Tano ta ta ai, bia botolo edia sais be idauidau dainai, medikol taudia oi nanadaia alkahol ena hetoana maorona oi diba totona.

b Bema emu inuinu karana oi biagua diba lasi, medikol heduru oi tahua be namo.