Otàn Gbẹzan tọn

‘Hiẹ Ma Yọ́n Nuhe Gbẹzan Towe Na Yin to Sọgodo Gba’

DILE E YIN DIDỌ GBỌN HERBERT JENNINGS DALI

“Yẹn lẹkọja wekantẹn alahọ Ogbẹ́ Watch Tower tọn to Ghana sọn tòdaho bato-glintẹn Tema tọn mẹ bo nọte nado ze jọja sunnu de he to alọgọ dín nado wá tòhomẹ. Yẹn yí dotẹnmẹ hundote lọ zan nado dekunnu na ẹn. Yẹn lẹndọ kunnudide dagbe de wẹ yẹn to dide na ẹn! Ṣigba, whenuena mí jẹ fie jọja sunnu ehe jei, e lọ́n jẹte sọn agbànbẹhun lọ mẹ bosọ họnyi po awuyiya po.”

NUJIJỌ heyin nùdego jẹnukọn lọ yin ohia de na mi dọ nubajonọmẹ de to jijọ do ogo e. Whẹpo do dọ nuhe jọ, mì gbọ ma dọna mì lehe yẹn, yèdọ Canadanu de, wagbọn do wá tin to Ghana.

E yin to gblagbla décembre 1949 tọn mẹ to gbétatò agewaji Toronto tọn mẹ, to Canada. Mí ṣẹṣẹ fó dòkunkun nudi mẹtlu dopo tọn to aigba he gọ́ na osin-go de ji nado dọ̀n osin biọ owhé yọyọ de gbè. Na avivọ po nuṣikọ po wutu, mí bẹ mídelẹ pli lẹdo nake-miyọ́n de, bo to tenọpọn agbànbẹhun he na bẹ mí. To ajijimẹ, Arnold Lorton, dopo to azọ́nwatọ lọ lẹ mẹ, jẹ hodọ ji dogbọn “awhàn po linlin awhàn tọn lẹ po” dali, “vivọnu aihọn tọn,” bosọ to hogbe devo he yẹn ma jẹakọhẹ paali lẹ yizan. Mẹlẹpo nabọẹ whii, bo jẹflumẹ, bọ mẹdelẹ tlẹ jẹagọdo e to afọdopolọji. Yẹn flindọ yẹn dọ to ayiha mẹ dọ, ‘Dawe ehe ka gboadọ taun mọ! Mẹdepope ma jlo na dotoai tofi, ṣogan e gbẹ́ zindonukọn.’ Ṣigba nuhe e to didọ fọnjlodotena mi. E yin owhe vude poun to Wẹkẹ-whàn II godo, podọ yẹn ma ko sè onú mọnkọtọn pọ́n gbede to sinsẹ̀n Christadelphes (Mẹmẹsunnu Klisti tọn) he ko yin apadewhe whẹndo ṣie tọn na owhe susu mẹ. Yẹn dotoai po sọwhiwhe po, bọ zẹẹmẹ etọn dọ̀n mi dogo.

E ma dẹn whẹpo yẹn do dọnsẹpọ Arnold na nudọnamẹ dogọ. Yẹn flin, lehe ewọ po asi etọn Jean po dọnmẹdogo bo jọmẹ hlan mi sọ, yẹn  mẹhe yin owhe-19-mẹvi he ma tindo numimọ sọmọ. Yẹn nọ yì owhé yetọn gbè gbọzangbọzan nado dọho hẹ yé to ma dọna yé jẹnukọn podọ matin oylọ-basinamẹ. Yé jla lẹnpọn ṣie do bo gọalọna mi nado diọ pọndohlan agọ̀ nujinọtedo po walọyizan tọn lẹ po he to tuklado ayiha jọja tọn ṣie. Osun ao to numimọ he jẹnukọn to miyọ́n aliho tó tọn lọ kọ̀n godo, yẹn yin bibaptizi to 22 octobre 1950, taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ bo wá kọnawudopọ hẹ Agun Willowdale tọn to North York, heyin apadewhe Toronto tọn todin.

Nukọnzinzindo hẹ Sinsẹ̀n-Basitọ Hatọ Lẹ

Gbẹzan whégbè tọn lẹzun nuhe vẹawu taun to whenuena otọ́ ṣie mọdọ yẹn ko magbe nado doafọna yise yọyọ ṣie. Húnkuntọ ahànnumunọ de ko hẹn nujijọ ajiji mọto tọn de plá papa to agọe podọ na enẹwutu e nọ saba vẹawu nado yinuwa hẹ ẹ. Gbẹzan vẹawu na Mama, nọvisunnu pẹvi awe, po nọviyọnnu ṣie pẹvi awe lẹ po. Kọgbidinamẹ na nugbo Biblu tọn wutu yiaga deji. Enẹwutu e sọawuhia taidi nuyọnẹnnu na mi nado tọ́nsọn whégbè na jijọho nido sọgan tin hẹ mẹjitọ ṣie lẹ podọ nado hẹn dee lodo to “aliho nugbo tọn lọ” ji.—2 Pita 2:2.

Jei vivọnu alunlun 1951 tọn, yẹn yì kọnawudopọ hẹ agun pẹvi de to Coleman, Alberta. Jọja sunnu awe, Ross Hunt po Keith Robbins po, tin to finẹ, bo hẹn alọnu ján to yẹwhehodidọ gbangba whenu-gigọ́ tọn, he nọ yin yiylọdọ gbehosọnalitọ whepoponu tọn mẹ. Yé gọalọ nado deanana mi hlan lizọnyizọn mẹdezejo tọn dopolọ mẹ. To 1^er mars 1952, yẹn lọsu kọnawudopọ hẹ lizọnyizọnwatọ gbehosọnalitọ whepoponu tọn lẹ.

Yẹn nọ flin tulinamẹ he yẹn mọyi lẹ po awuvivi po. Yẹn tindo onú susu nado plọn, podọ file wẹ yẹn dona do nugopipe ṣie hia te. To godo mẹ, to nudi owhe dopo yiyizan to sinsẹ̀nzọn gbehosọnalitọ tọn mẹ hẹ Agun Lethbridge tọn, to Alberta godo, yẹn mọ oylọ-basinamẹ madonukun de yí nado sẹ̀n taidi nugopọntọ tomẹyitọ de. Yẹn dona dla agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ heyin gbigbado to huto whèzẹtẹn Canada tọn ji lẹ pọ́n bẹsọn Moncton, to New Brunswick, kakajẹ Gaspé, to Québec.

Taidi owhe 24 mẹvi poun he sọ yin mẹyọyọ taun to nugbo lọ mẹ, yẹn tindo numọtolanmẹ nugomape tọn taun, titengbe yijlẹdo Kunnudetọ he whèwhín he yẹn dona dlapọn lẹ go. Yẹn dovivẹnu ahundoponọ tọn to osun vude he bọdego lẹ mẹ. Enẹgodo nupaṣamẹ devo sọ wá.

Wehọmẹ Giliadi Tọn po Côte-de-l’Or Yìyì Po

To septembre 1955, yẹn yin oylọ-basina nado kọnawudopọ hẹ nudi wehọmẹvi kanweko devo lẹ na klasi 26tọ́ Wehọmẹ Biblu Pinplọn Watchtower Giliadi tọn to South Lansing, New York. Azọ́nplọnmẹ po nupinplọn gbloada osun atọ́n tọn po wẹ yin nuhudo nuhe tọn yẹn tindo pẹpẹ. Zohunhun ṣie yin hinhẹn lodo gbọn tintin hẹ pipli mẹwhàntọ mọnkọtọn de dali. To ojlẹ ehe mẹ, diọdo devo sọ biọ gbẹzan ṣie mẹ he ko hẹn gbẹzan ṣie yin awuvivi tọn kakajẹ egbehe.

Mẹmẹyọnnu jọja de, Aileen Stubbs, tin to wehọmẹvi he to awuwlena azọ́n mẹdehlan tọn lẹ mẹ. Nuhe yẹn mọ to Aileen mẹ wẹ yin jẹhẹnu he lodo de, walọyizan núylọdọnú tọn, gọna jlẹkaji-ninọ, po jijọ awuyadomẹ tọn po. Yẹn lẹndọ yẹn dobuna ẹn to whenuena yẹn hẹn linlẹn ṣie zun yinyọnẹn na ẹn tlọlọ. Etomọṣo, e ma gbẹ́ gba! To gbekọndopọ mẹ, Aileen na yì azọ́ndenamẹ mẹdehlan tọn etọn mẹ to Costa Rica bọ yẹn na yì ṣie mẹ to Côte-de-l’Or (todin Ghana), to Whèyihọ Aflika tọn.

To afọnnu dopo to mai 1956, yẹn mọ dee to wekantẹn Mẹmẹsunnu Nathan Knorr tọn he tin to petlezìn aotọ ji to Brooklyn, New York. Ewọ wẹ yin azinponọ Ogbẹ́ Watch Tower tọn to whenẹnu. Yẹn to yinyin azọ́ndena taidi devizọnwatọ alahọ tọn nado penukundo azọ́n yẹwhehodidọ tọn go to Côte-de-l’Or, Togo, Ivory Coast (todin Côte d’Ivoire), Haute-Volta (todin Burkina Faso), po Gambie po.

Yẹn gbẹ́ flin ohó Mẹmẹsunnu Knorr tọn lẹ taidi dọ osọ poun wẹ yé yin didọ nkọ. “E mayin dandan dọ hiẹ ni yí azọngban lọ to afọdopolọji gba,” wẹ e dọ. “Kú-ahún; plọnnu sọn mẹmẹsunnu numimọnọ he tin to finẹ lẹ dè. Enẹgodo whenuena hiẹ mọdọ emi ko wleawufó, hiẹ dona jẹ devizọnwa ji taidi devizọnwatọ alahọ tọn. . . . Wekanhlanmẹ mẹdide tọn towe die. Azán ṣinawe to finẹ jijẹ towe godo, hiẹ dona jẹ otẹn lọ mẹ.”

Yẹn lẹn to ayiha mẹ dọ, ‘azán ṣinawe poun.’  ‘Etẹwẹ dogbọn ayinamẹ etọn dali nado “kú-ahún”?’ Yẹn tọ́nsọn hokansemẹ lọ tẹnmẹ po mẹpaṣa po.

Azán vude he bọdego lẹ juwayi plaun. To madẹnmẹ yẹn tin to ote to bato-glintẹn bato he nọ bẹ agbàn de tọn, bo gbọn Tọ̀sisa Whèzẹtẹn tọn lọ ji bo zẹ̀ wekantẹn Ogbẹ́ tọn he to Brooklyn lọ go, bo bẹ gbejizọnlin azán 21 to otọ̀ ji tọn jẹeji jei Côte-de-l’Or.

Aileen po yẹn po nọ kanwe hlan mídelẹ pludopludo. Mí pé whladopo dogọ to 1958 bo wlealọ to 23 août owhe enẹ tọn. Yẹn ma nọ gọ̀n ma dopẹna Jehovah gbede na alọgọtọ dagbe mọnkọtọn.

Na owhe 19, yẹn yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi lọ tọn nado wà sinsẹ̀nzọn to pọmẹ hẹ mẹdehlan hatọ lẹ gọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu ṣie Aflikanu lẹ po to wekantẹn alahọ Ogbẹ́ tọn mẹ. Hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn lọ jideji sọn sọha vude yì nudi 25 to ojlẹ enẹ mẹ. Azán enẹlẹ yin ojlẹ avùnnukundiọsọmẹ tọn, he gọ́ na nuwiwa, po sinsẹ́n po hugan na mí. Nalete, yẹn dona dọ hójọhó. Na yẹn tọn, yẹn mọ ninọmẹ aimẹ yozò tọn, he gọna afínfín taidi avùnnukundiọsọmẹnu titengbe de. E taidi dọ yẹn nọ to dẹ́n-jẹ̀ to whepoponu, bọ agbasa ṣie nọ to pọ̀pọ̀ to whepoponu, podọ to whedelẹnu, adi nọ do mi. Etomọṣo, ayajẹ daho wẹ e yin nado wà sinsẹ̀nzọn, dile sọha mítọn to Ghana jideji sọn nudi wẹnlatọ Ahọluduta tọn 6 000 poun to 1956 jẹ 21 000 to 1975. Podọ ayajẹ whlaawe wẹ e yin nado mọdọ nuhe hugan Kunnudetọ 60 000 wẹ hẹn alọnu ján to finẹ todin.

‘Sọgodo’ He Mí Ma Donukun De

To nudi 1970, yẹn jẹ numimọ azọ̀n he vẹawu taun nado yọnẹn tọn tindo ji. Yẹn basi dodinnanu dotowhé tọn lẹpo, bo nọ yin didọna poun dọ yẹn “tindo agbasalilo dagbe.” To whelọnu lo naegbọn yẹn nọ tindo numọtolanmẹ agbasamalo, nuṣikọnamẹ, po apọṣimẹ tọn po sọmọ to whepoponu? Onú awe wleawuna gblọndo lọ, podọ yé yin nupaṣamẹ de. Na nugbo tọn, dile Jakobu wlan do: “Mìwlẹ ma yọ́n nuhe na jọ to osọ.”—Jakobu 4:14.

Ohia tintan lọ wẹ yin numimọ he yẹn tindo hẹ jọja sunnu de he yẹn dekunnu na to whenuena yẹn ze e jei tòhomẹ. Yẹn ma yawu yọnẹn dọ yẹn to ohó-wlédọ zẹjlẹgo, bo to hodọ po awuyiya po to zingidi ji to whepoponu. Whenuena mí jẹ fie jọja sunnu lọ jei, e paṣa mi whenuena e lọ́n sọn agbànbẹhun lọ mẹ bo họnyi po awuyiya po. To jọwamọ-liho suhugan Ghananu lẹ tọn mayin tuklanọ, yé jọmẹ taun, bo ma nọ yawu gblehomẹ. Nuyiwa etọn ma sọgbe hẹ ninọmẹ lọ gba. Yẹn sinai do finẹ bo to nulẹnpọn. Yẹn doayi e go dọ yẹn tindo nuhahun de. Yẹn ma yọ́n nuhe yin nuhahun lọ taun gba. Ṣigba dandan wẹ dọ yẹn tindo nuhahun de.

Awetọ, to hodọdopọ dodinna-mẹdetiti tọn tangan de godo, Aileen na ayinamẹ dọ: “Eyọn, eyin nuhahun ehe ma yin agbasalan tọn, to whelọnu e dona yin apọ̀nmẹ tọn.” Enẹwutu yẹn yí sọwhiwhe do kàn ohia he go yẹn doayi lẹpo dai bo yì amasinzọ́nwatọ apọ̀nmẹ tọn de dè. To whenuena yẹn hia nuhe yẹn kandai lẹ, gblọndo etọn wẹ yindọ: “Awutu sinsinyẹn de wẹ ehe. Apọ̀nmẹ-zọ̀n psychose maniaco-dépressive jẹ̀ wẹ hiẹ te.”

Yẹn jẹflumẹ! Ninọmẹ lọ to yinylan deji dile yẹn to vivẹnudo nado zindonukọn na owhe vude he bọdego lẹ. Yẹn zindonukọn nado to  pọngbọ dín. Ṣigba mẹdepope ma yọ́n pọngbọ lọ na taun tọn. Vivẹnudido flumẹjijẹ tọn nankọ die e sọawuhia nado yin!

Ojlo mítọn wẹ e ko yin to whepoponu nado tẹdo lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn go taidi yanwle gbẹ̀mẹ tọn mítọn, podọ nususu taun wẹ dona yin wiwà. Yẹn hodẹ̀ ahundopo po nujikudo tọn po whlasusu dọmọ: “Jehovah, eyin hiẹ jlo, yẹn ‘na nọgbẹ̀ bo nasọ wà ehe.’ ” (Jakobu 4:15) Ṣigba e ma yinmọ gba. Enẹwutu, mí pannukọn dide nujọnu tọn, mí basi tito nado tọ́nsọn Ghana bo jo họntọn mítọn vivẹ susu lẹ do bo lẹkọyi Canada to juin 1975.

Jehovah Gọalọ Gbọn Omẹ Etọn lẹ Gblamẹ

To madẹnmẹ yẹn mọdọ yẹn gbẹsọ yọn-na-yizan, podọ nuhahun ṣie mayin vonọtaun gba. Ohó 1 Pita 5:9 tọn lẹ tindo zẹẹmẹ na mi dọmọ: “Yọnẹn dọ nukunbibia dopolọ ko ṣẹ sọn [gbẹdido] mẹmẹsunnu mìtọn he ko tin to aihọn mẹ lẹ ji.” To ehe yinyọnẹn godo, yẹn jẹ nukunnumọjẹemẹ ji lehe Jehovah, na nugbo tọn, ko nọgodona mí omẹ awe lẹ mahopọnna diọdo madonukun ehe do. Lehe ‘gbẹdido mẹmẹsunnu lẹ tọn’ gọalọna mí taun to aliho susu lẹ mẹ do sọ!

Dile etlẹ yindọ mí ma tindo onú susu to agbasa-liho, Jehovah ma gbẹ́ mí dai gba. E whàn họntọn mítọn lẹ to Ghana nado gọalọna mí to agbasa-liho podọ to aliho devo lẹ mẹ. Po numọtolanmẹ bẹwlu sisosiso tọn po, mí jo mẹhe mí ko yiwanna sọmọ lẹ do bo jei nado pehẹ ‘sọgodo’ he mí ma donukun ehe.

Nọviyọnnu daho Aileen tọn, Lenora, po asu etọn, Alvin Friesen po yí mí do whégbè, mẹhe penukundo nuhudo mítọn lẹ go po alọtútlú po na osun susu. Amasinzọ́nwatọ apọ̀nmẹ tọn he diyin de dọ dọdai jide tọn dọmọ: “Hiẹ na jẹgángán to osun ṣidopo gblamẹ.” Vlavo enẹ yin didọ nado hẹn adọ̀ ṣie jai poun wẹ, ṣigba dọdai lọ ma yin hinhẹndi gba etlẹ yin to owhe ṣidopo godo. Kakajẹ egbehe, yẹn to ahidihẹ apọ̀nmẹ-zọ̀n he yè nọ gbọn homẹdagbe dali ylọ todin dọ psychose maniaco-dépressive. Na jide tọn yinkọ he bọawu de wẹ, ṣigba dile mẹhe to azọ̀n ehe jẹ̀ lẹ yọnẹn ganji do, yinkọ he bọawu de ma nọ hẹn ohia sẹhundaga awutu lọ tọn lẹ bọawu to aliho depope mẹ gba.

To ojlẹ enẹ mẹ, Mẹmẹsunnu Knorr ko to azọ̀n he hẹn okú wá na ẹn to godo mẹ to juin 1977 lọ jẹ̀. Etomọṣo, e dín whenu po huhlọn po nado kàn wekanhlanmẹ gaa, tulinamẹ tọn lẹ hlan mi he bẹ ohó homẹmiọnnamẹ tọn po ayinamẹ lẹ po hẹn. Yẹn gbẹ́ wlebòna wekanhlanmẹ enẹlẹ. Ohó etọn lẹ yí onú susu wà nado whiwhẹ numọtolanmẹ awugbopo tọn he ma sọgbehẹ lẹnpọn dagbe he nọ fọndote lẹ.

To vivọnu 1975 tọn, mí dona jo lẹblanulọkẹyi họakuẹ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mítọn lẹ do bo pannukọn nukunpipedo agbasalilo ṣie go. Hinhọ́n okle tọn tata nọ dotukla nukun ṣie lẹ. Ogbè he tátá sisè to ajijimẹ nọ dọnú taidi osò-gbè lẹ. Afọgbè gbẹtọ susu tọn nọ gbà-ahundó na mi. Ahidídí taun wẹ e yin nado yì opli Klistiani tọn lẹ poun. Etomọṣo, yẹn tindo nujikudo mlẹnmlẹn gando nuhọakuẹ gbẹdido gbigbọmẹ tọn go. Nado pehẹ ẹ, yẹn nọ saba biọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ to whenuena gbẹtọgun lọ ko sinai godo, bosọ nọ tọ́n whẹpo yé do nọ jẹ tintọ́n ji to vivọnu tito-to-whinnu lọ tọn.

Mahẹ tintindo to lizọnyizọn gbangba tọn mẹ nọ ze avùnnukundiọsọmẹnu daho devo dote. To whedelẹnu, etlẹ yin to ohọ̀ lọ kọ̀n jijẹ pó godo, yẹn ma nọ tindo adọgbigbo sọmọ nado húhú ohọ̀n tata gba. Etomọṣo, yẹn ma na lẹkọ gba, na yẹn yọnẹn dọ lizọnyizọn mítọn zẹẹmẹdo whlẹngán na mídelẹ po mẹhe kẹalọyi i lẹ po. (1 Timoti 4:16) Ojlẹ vude godo, yẹn nọ penugo nado duto numọtolanmẹ ṣie ji, bo nọ yì ohọ̀n devo ji, bosọ nọ tẹ́n ẹn pọ́n whladopo dogọ. Gbọn mahẹ tintindo zọnmii to lizọnyizọn lọ mẹ dali, yẹn gbọṣi agbasalilo gbigbọmẹ tọn dagbe mẹ, podọ enẹ hẹn nugopipe ṣie jideji nado to akọ́ndona.

Na ninọmẹ sinsinyẹn apọ̀nmẹ-zọ̀n psychose maniaco-dépressive lọ tọn wutu, yẹn ko wá yọnẹn dọ azọ̀n ehe na dibla yin azọ̀n jẹ̀magbọ̀ de to gbẹzan ṣie mẹ to titonu ylankan ehe mẹ. Hosọ debọdo-dego dagbe delẹ tọ́n to 1981 to Réveillez-vous! mẹ. a Gbọn yé dali, yẹn jẹ nukunnumọjẹ ninọmẹ awutu ehe tọn mẹ ji ganji bosọ  plọn aliho kọdetọn dagbenọ hugan lẹ nado pehẹ ẹ.

Pinplọn Nado Pehẹ

Ehe lẹpo ko hẹn avọ́sinsan po diọdo po wá gbẹzan asi ṣie tọn mẹ. Eyin hiẹ nọ penukundo mẹhe tin to ninọmẹ mọnkọtọn mẹ de go, vlavo hiẹ na mọnukunnujẹ ayidonugo etọn lẹ mẹ:

“E taidi dọ apọ̀nmẹ-zọ̀n psychose maniaco-dépressive nọ diọ gbẹtọ-yinyin to ajijimẹ. To ganhiho vude gblamẹ, awutunọ lọ sọgan diọ sọn yinyin awuyadomẹtọ, zohunhunnọ he tindo tito po linlẹn dagbe lẹ po mẹ jẹ mẹhe nuṣikọna, linlẹn agọ̀nọ, etlẹ yin mẹhe gblehomẹ mẹ. Eyin e mayin yinyọnẹn taidi azọ̀n de, e sọgan fọ́n numọtolanmẹ homẹgble po flumẹjijẹ tọn po dote to mẹdevo lẹ mẹ. Na nugbo tọn, tito lẹ dona yin hinhẹngble po awuyiya po, bọ avùnhiho mẹdetiti tọn hẹ numọtolanmẹ flumẹjijẹ po gbigbọjọ po tọn nọ bẹjẹeji.”

Na yẹn, whenuena e pọnte na mi ganji, yẹn nọ lẹzun magbọjẹnọ. Yẹn nọ saba yọnẹn dọ to ninọmẹ “awuvivi” tọn de godo ninọmẹ “flumẹjijẹ” mlẹnmlẹn tọn de wẹ nọ bọdego. To whẹho ṣie mẹ, yẹn yiwanna ninọmẹ “flumẹjijẹ” tọn hú “awuvivi” tọn na flumẹjijẹ nọ saba glọ́n mi do otẹn dopolọ mẹ na azán susu, bọ yẹn ma nọ yawu basi nuhe ma sọgbe de gba. Aileen nọ gọalọ susu gbọn avase nina mi dali eyin awuvivi ṣie to pázẹ̀ podọ gbọn homẹmimiọn po godoninọna mi po dali to whenuena ninọmẹ flumẹjijẹ tọn to tuklado mi.

To whenuena apọ̀nmẹ-zọ̀n lọ sinyẹn domẹji taun, owù daho de nọ tin na lilẹzun ṣejannabinọ bo gbẹkọ mẹhe pò lẹpo go. Omẹ lọ sọgan yàn mẹlẹpo dolá to whenuena e tin to ninọmẹ flumẹjijẹ tọn mẹ kavi e sọgan gboawupo nado doayi numọtolanmẹ po nuyiwa mẹdevo lẹ tọn po go to whenuena apọ̀nmẹ-zọ̀n lọ wá e ji. To dai, e nọ vẹawu na mi nado kẹalọyi kunnudenu lẹ dọ yẹn tindo nuhahun apọ̀nmẹ po numọtolanmẹ tọn po. Yẹn ko dona diahi hẹ nulẹnpọn lọ dọ onú de to gbonu, taidi awugbopo azọ́n de tọn kavi mẹdevo de, wẹ yin asisa nuhahun lọ tọn. Gbọzangbọzan, yẹn dona nọ flinnu dee dọ, ‘Nudepope ma ka ko diọ to lẹdo ṣie mẹ nẹ. Nuhahun homẹ tọn wẹ, e mayin gbonu tọn gba.’ Vudevude, nulẹnpọn ṣie ko yin vivọjlado.

Na owhe susu, mí omẹ awe lẹ ko plọn nado nọ dọ hójọhó po nugbo po na mídelẹ po mẹdevo lẹ po dogbọn ninọmẹ ṣie dali. Mí tẹnpọn nado nọ tindo walọ pọndohlan dagbe tọn bo ma dike awutu lọ ni deanana gbẹzan mítọn.

‘Sọgodo’ Dagbe De

Gbọn odẹ̀ vẹkuvẹku po vivẹnu susu po dali, mí ko duvivi dona po alọgọ Jehovah tọn po. Mí omẹ awe lẹ ko tin to yọnhowhe mítọn lẹ mẹ. Yẹn tin to nukunpedomẹgo amasinzọ́nwiwa tọn gbesisọ tọn de glọ bo nọ zan amasin jlẹkaji tọn ṣigba to gbesisọmẹ, podọ yẹn ko gbọṣi agbasalilo he pọnte jẹ obá de mẹ. Mí yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn depope he mí sọgan tindo tọn. Yẹn zindonukọn nado to devizọnwa taidi mẹho agun tọn de. Mí nọ tẹnpọn to whepoponu nado nọgodona mẹdevo lẹ to yise mẹ.

Na nugbo tọn, dile Jakobu 4:14 dọ do: “Mìwlẹ ma yọ́n nuhe na jọ to osọ.” Ehe na zindonukọn nado yinmọ dile titonu ehe na gbọṣi aimẹ dẹnsọ. Ṣigba, ohó Jakobu 1:12 tọn lẹ sọ yin nugbo dọmọ: “[Ayajẹnọ] wẹ dawe lọ he doakọnna whlepọn: na whenuena yè tẹ́n ẹn pọ́n, e na yí ojẹgbakun ogbẹ̀ tọn, he Oklunọ ko dopagbe hlan yé he yiwanna ẹn lẹ.” Na mímẹpo ni nọte gligli to egbehe bo mọ dona he Jehovah tindo na mí to sọgodo lẹ yí.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Yẹdide to weda 26]

Kinklan dee dovo to abò yẹdide tọn ṣie mẹ

Po asi ṣie, Aileen po

[Yẹdide to weda 28]

To Plidopọ “La bonne nouvelle éternelle” heyin bibasi to Tema, Ghana, to 1963 tẹnmẹ