“Jehová chemombarete”

Omombeʼu Joan Coville

Anase julio 1925-pe, Huddersfield (Inglatérrape). Ha cheañomi che tuvakuérandi, ndarekói che ermáno ni che ermána. Cherasyhárente aikovaʼekue ha che túva heʼimivaʼerã chéve: “Ndéve yvytu jepe ndepejúramo nembohasýma”. Ha ndaijapúiko haʼe.

UPÉRÕ umi rrelihión omoakãva ojerure Ñandejárape ani hag̃ua oiko ñorairõ, péro oñepyrũ rire pe Segunda Guerra Mundial katu ojerure ogana hag̃ua pe gérra. Che nantendéi mbaʼérepa ojapo hikuái upéva. Upe jave oho ógape peteĩ testigo de Jehová, hérava Annie Ratcliffe, upérõ haʼeñoite testígo oĩva ore roikohápe.

Roikuaa Jehovápe

Annie oheja oréve pe lívro Salvación ha omombeʼu che sýpe hógape oñeñeʼẽtaha la Bíbliare ha oinvita chupe oho hag̃ua. * Che sy heʼi chéve aha hag̃ua hendive, ha aimoʼãramo jepe ndaigustomoʼãiha tuicha ajavy. Chemanduʼa porã gueteri oñeñeʼẽ hague mbaʼéichapa Jesucristo omano rupi ñanderehehápe ikatu jajesalva. Avei oñeñeʼẽ heta mbaʼe aikuaasévare. Upéi pe ótra semánape roho jey ha ojehechauka umi mbaʼe Jesús heʼivaʼekue oikotaha og̃uahẽvo ára paha. Upépe rohechakuaa sapyʼa mbaʼérepa ko múndo oĩ vaiete, ha romombaʼeterei hesakã haguére oréve Ñandejára Ñeʼẽ. Oreinvita avei hikuái roho hag̃ua Salón del Réinope.

Salónpe aikuaa heta prekursóra imitãvape, peteĩ héra Joyce Barber. Upéi haʼe omenda Peter Ellis rehe ha koʼág̃a peve oservi hikuái Betel, Lóndrespe. Che aimoʼã enterovéva oĩva kongregasiónpe prekursorháraʼe. Upévare aháramo jepe koléhiope, apredika 60 óra káda més.

Upéi cinco mése rire, 11 de febrero 1940-pe, che sýndi rojevautisa peteĩ asambléa de sirkuítope, ojejapovaʼekue Brádfordpe. Jepe che ru orrespeta rogueroviáva, ndoikói chugui testigo de Jehová. Ajevautisa riremi roñepyrũ ropredika kállere, upearã roñemoĩ umi eskínape. Péicha jave rogueraha peteĩ letréro ha peteĩ vosa renyhẽte rrevísta. Peteĩ sábado aha apredika umi negosioita oĩháme ha ohasaha rupi heta hénte. Ijetuʼu ningo chéve apredika  hag̃ua akyhyjeterei rupi che rapichakuéragui. Ha haʼete voi ningo enterove che kompañerokuéra ohasáva upérupi upe jave.

Pe kongregasión ahahápe oñembojaʼo 1940-pe, ha peteĩvape cheañomi apyta imitãva. Upévare aha ajekeha peteĩ ansiánope. Péro haʼe heʼi chéve: “Reipotáramo oĩ koʼápe nde avegua, repredikavaʼerã chupekuéra ha regueru”. Ha ajapo upéva. Upe riremínte atopa Elsie Noble rehe, peteĩ mitãkuña ostudiaséva la Biblia, oiko chugui testigo de Jehová ha che amigaite avei.

Vendisión ahupytýva ajapo haguére prekursorádo

Amohuʼã rire che estúdio, añepyrũ ambaʼapo peteĩ contador ndive. Péro ahechávo mbaʼeichaitépa ovyʼa umi oñemeʼẽmbaitéva Jehová servísiope, chemokyreʼỹ ajapo hag̃ua che prekursorádo. Ha mayo 1945-pe oiko chehegui precursora especial. Ndacheresaraimoʼãi voi ningo pe ára añepyrũ hague che prekursorádo tuichaiterei oky hague, péro upéva ndachejokói asẽ hag̃ua apredika. Ha asẽ rupi apredika káda día ha aiko meme visikléta ári cheresãive. Che ningo arakaʼeve ndahasái 42 kílo, péro ndahejái che prekursorádo. Ahecha porã mbaʼéichapa ‘Jehová chemombarete’ ára ha ára (Sal. 28:7).

Aha apredika umi táva ndaiporiha rupi testígo, oñepyrũ hag̃ua kongregasión upérupi. Ñepyrurã aservi tres áño Inglatérrape ha upéi tres áño Irlándape. Aikórõ guare Lisburn (Irlándape) amboʼe la Biblia peteĩ pastór protestántepe. Haʼe omboʼe jey oaprendéva umi itupaópe ohóvape. Upéi ojejagua hese, ha umi omoakãva upe rrelihión oporandu chupe mbaʼépa la oikóva. Haʼe heʼi omombeʼuvaʼerãha hapichakuérape ombotavy hague oikóvo chupekuéra. Jepe ifamília oñemoĩ hatã hese, ko karai oñemeʼẽ Jehovápe ha oservi porã chupe omano meve.

Áño 1950-pe, aiko aja Larne, Irlándape, che irũ oho Nueva Yórkpe, peteĩ asamblearã. Pe aty guasu héra “Aumento de la Teocracia”. Che ningo ahase asy avei, péro apyta cheaño seis semána. Ijetuʼúkuri chéve péro heta mbaʼe oiko chemokyreʼỹva predikasiónpe. Pór ehémplo, atopa peteĩ karai tujamíre orekóva peteĩ lívro ojapóma 20 áño rupi. Haʼe olee hetaiterei vésema ha oikuaapa léntoma heʼíva. Upéi ko karai, itaʼýra ha itajýra oservi Jehovápe.

Aha Escuela de Galaádpe

Áño 1951-pe, che ha diez prekursór Inglaterraygua roho Escuela de Galaádpe, kláse 17-pe, South Lansing (Nueva Yórkpe). Hetaiterei mbaʼe porã roaprende upépe! Upérõ ermanakuéra ndorekói párte Eskuéla del Ministério Teokrátikope, péro upépe oñemeʼẽ oréve. Mbaʼeichaitépa ajepyʼapy!  Ajapo aja che primer diskúrso, cheporyryipaite. Ore mboʼehára ermáno Maxwell Friend chembojarúvo heʼi: “Umi diskursánte ikatupyrýva ochuchúnte voi oñepyrũnguévo, péro nde katu rechuchu remohuʼã meve nde párte”. Mbeguekatúpe enterove orekatupyryve roñeʼẽ hag̃ua peteĩ atýpe. Roñanduʼỹre opáma katu ko kúrso ha roñemondo ambue tetãre. Chéve otoka Tailandia.

“Pukavy retã”

Jehová omeʼẽ chéve che irũrã iguenaitereíva, hérava Astrid Anderson. Rog̃uahẽ hag̃ua Tailándiape roviaha siete semána peteĩ várko guasúpe. Rog̃uahẽvo pe táva tuichavéva héravape Bangkok, orejurujái rohechávo mbaʼeichaitépa oñembaʼapo umi merkádope ha mbaʼéichapa umi hénte oho pe y rehe kanóape kalleramoguáicha. Amo 1952-pe, oĩvaʼekue 150 testígo rupínte upe tetãme.

Rohecha ramóme Ñemañaha osẽva tailandéspe haʼete voi arakaʼeve noroaprendemoʼãiva upe idióma. Hasyeterei oréve roñeʼẽ hag̃ua hendápe porã. Pór ehémplo khaù hína “arro” remoñeʼẽ pyrusúramo. Péro remoñeʼẽ poʼíramo heʼise “marandu”. Upévare ñepyrũrã heta vése roʼe hentekuérape: “Agueru ndéve arro porã”, roʼe rangue: “Agueru ndéve marandu porã”. Mbeguekatúpe ha heta ropuka rire roñeʼẽkuaáma pe idióma.

Umi Tailandiaygua horyeterei hapichakuérandi ha upévare ojeʼe ko tetãre “pukavy retã”. Ñepyrũrã roservi dos áño táva Khorátpe (koʼág̃a heráva Najon Ratchasima) ha upéi roho Chiang Máipe. Tailándiape hetave oĩ umi budista ha ndoikuaái la Biblia. Pór ehémplo, Khorátpe astudia pe enkargádo korreopeguándi. Peteĩ jey añeʼẽ chupe Abrahán rehe. Haʼe ovyʼa oikuaa rupi upe téra. Péro upéi apilla haʼe opensahahína ótro Abrahán rehe, Abraham Lincoln Estados Unidos presidentekue.

Igustoiterei oréve romboʼe umi hénte oikuaasévape. Haʼekuéra avei oremboʼe heta mbaʼe, pór ehémplo ikatuha rovyʼa ndororekóiramo jepe heta mbaʼe. Upéva tuicha orepytyvõ, roikohápe ningo ndaipóri elektrisida ha y. Upéicha roaprende ikatuha javyʼa jareko ha jarekoʼỹramo jepe. Ha apóstol Pablo heʼi haguéicha rohechakuaa mávapa añetehápe ñanemombarete (Fili. 4:​13, 14).

Akambia la che irũ ha ava ótro hendápe

Ymave áño 1945-pe ahavaʼekue Lóndrespe ajepasea. Upépe rojotopa ambue prekursorkuérandi ha avei ermáno oservíva Betélpe, ha roho pe Museo Británicope. Oho orendive Allan Coville, haʼe upe riremínte oho Galaádpe, kláse 11-pe. Upégui oñemondo chupe Fránciape ha upéi Bélgicape. * Aime aja Tailándiape, Allan heʼi chéve omendaseha cherehe.

Romenda peteĩ 9 de julio, 1955-pe, Bruselas (Bélgicape). Che ningo haʼéva yma guivéma ahaseha Paríspe ajepasea amenda rire. Upévare Allan ohecha roho hag̃ua upépe peteĩ asamblearã pe semána romenda rire. Péro rog̃uahẽvo ojejerure chupe otradusi hag̃ua platafórma guive upe asambléa. Upévare haʼe pyharevete opuʼãma oho ha che apytamie, ha rojúma pyharepyte. Aha ningo Paríspe, péro naiméi che ménandi, amaña hese mombyry guive oĩ aja platafórmape. Péro avyʼa haʼe oipytyvõ haguére ermanokuérape. Ha aikuaa porã rovyʼataha romotenondéramo Jehovápe.

Amenda rire aha aiko Bélgicape. Che ndaikuaái mbaʼeve guasu ko tetãgui, la  aikuaáva upépe oiko hague heta gérra. Péro pyaʼe ahechakuaa umi hénte upepegua oikoseha pyʼaguapýpe. Avei aaprendevaʼerã francés oñeñeʼẽva súr gotyo.

Áño 1955-pe oĩvaʼekue 4.500 testígo Bélgicape. Allan ndive rombaʼapo Betélpe ha rovisita kongregasionkuéra haimete 49 áño pukukue. Roñepyrũ ramóme dos áño rasa roiko visikléta ári umi arriváda rupi osunu térã okýramo jepe. Peteĩ jey roipapami mboy ermáno rógapepa ropyta umi áño ohasavaʼekuépe ha rotopa 2.000 rupi. Upéicha aikuaa heta ermáno ha ermána hasykatu ha ikangýramo jepe, ojapóva opa ikatumíva Jehovápe g̃uarã. Upéva chemokyreʼỹ asegi hag̃ua ambaʼapo. Rovisitapa rire peteĩ kongregasión ore katu la orekyreʼỹva (Rom. 1:​11, 12). Che ménandi roñomoirũ porãiterei vaʼekue. Chete ahecha añeteha Eclesiastés 4:​9, 10 heʼíva: “Mokõi iporãve peteĩgui, [...]. Pe peteĩ hoʼáramo, pe mokõiha omopuʼã jevýta chupe”.

Vendisión ahupytýva ‘Jehová chemombarete haguére’

Heta mbaʼe porã ningo rohasa roipytyvõvo ore rapichakuérape oñemoag̃ui hag̃ua Jehováre. Chemanduʼa rovisita hague 1983-pe kongregasión francesa oĩva Ambérespe. Ropyta peteĩ famíliandi ha hendivekuéra oĩ avei Benjamín Bandiwila, peteĩ ermáno imitãva Zaireygua (koʼág̃a ko tetã héra República Democrática del Congo). Haʼe ova Bélgicape ostudia hag̃ua universidápe. Ha heʼi oréve: “Aikosete ningo avei peẽ peikoháicha. Peẽ peñemeʼẽmbaite Jehová servísiope”. Allan katu heʼi chupe: “Ndojekuaái nderehe upéva. Mbaʼére guaʼu upéicharõ restudiasevénte reikóvo”. Upéva oguapyeterei Benjamin rehe. Oho rire hetãme, ojapo prekursorádo ha koʼág̃a ombaʼapo Comité de Sucursálpe.

Áño 1999-pe ajopera úlceragui, ha upe guive areko 30 kílontema. La Biblia heʼiháicha chehegui oiko peteĩ váso ojeka reíva. Péro aagradese Jehovápe omeʼẽ haguére chéve pe puʼaka tuichaitéva. Upévare ajopera rire ikatu gueteri amoirũ Állanpe rovisita hag̃ua umi kongregasión (2 Cor. 4:7). Che ména omano oke aja marzo 2004-pe. Ahechagaʼueterei ningo chupe, péro chembopyʼaguapy apensávo Jehová ndahesaraimoʼãiha chugui.

Che ningo arekóma 83 áño ha ojapóma 63 áño rupi aiporupaiteha che tiémpo Jehová servísiope. Ha apredika gueteri, areko peteĩ estúdio ha káda día añehaʼã amombeʼu che rapichakuérape umi mbaʼe porãita Jehová ojapótava. Ndaikuaái mbaʼépa oikovaʼerãmoʼã chehegui nañepyrũirire prekursorádo 1945-pe. Upérõ ikatuvaʼekue apensa iporãventeha ambotapykue ko servísio cherasykatu rupi. Péro avyʼaiterei ndajapói haguére upéva ha chemitãreve añepyrũ prekursorádo. Chete ahecha ñamotenondéramo Jehovápe, haʼe katuete ñanemombareteha.

[Nóta]

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 18]

Koʼápe asẽ che irũ Astrid Anderson ndive (deréchape)

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 18]

Che ménandi rovisita jave kongregasionkuéra, 1956-pe

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 20]

Allan ndive áño 2000-pe