1, 2. Mɛni blɔ nɔ he nɛ a lɛ wɔ ngɛ kɛ bɔnɛ a lɛ wɔ ha a náa wa nɔ he wami ngɛ?

HE NƐ a lɛ wɔ ngɛ kɛ bɔnɛ a lɛ wɔ ha a náa wɔ tsuo wa nɔ he wami wawɛɛ. E slo bɔnɛ wa ti nɔ tsuaa nɔ dlaa e he ha, nɛ jã kɛ̃ nɛ e slo niye ní nɛ wa suɔ, kɛ bɔnɛ wa peeɔ wa ní ha. Mɛni heje? Ejakaa nihi nɛ a ngɛ he nɛ wa ngɛ ɔ kɛ si himi mi nɛ a lɛ wɔ ngɛ ɔ náa wa nɔ he wami.

² Se ní komɛ ngɛ nɛ a he hia wawɛɛ pe bɔnɛ wa dlaa wa he ha kɛ niye ní nɛ wa yeɔ ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ wa ngɛ wae ɔ, a tsɔɔ wɔ kaa ní komɛ ngɛ nɛ a hi, nɛ ní komɛ hu ngɛ nɛ a hí nɛ e sa nɛ waa yu wa he ngɛ a he. Se e slo bɔnɛ nɔ tsuaa nɔ susuɔ ha ngɛ níhi nɛ hi kɛ níhi nɛ hí ɔ a he. Wa he nile hu náa níhi nɛ wa suɔ kaa wa maa pee ɔ nɔ he wami. Baiblo ɔ de ke: ‘Ke ma jeli ɔmɛ nɛ yi mlaa a nɔ ngɛ a fɔmi su ɔ nya a tsuɔ mlaa a nya ní ɔ, a peeɔ mlaa ha mɛ nitsɛmɛ a he.’ (Rom. 2:14) Se anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa ke Mawu wui mlaa pɔtɛɛ ngɛ nɔ́ ko he ɔ, wa ma nyɛ maa pee nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ nihi nɛ waa kɛ mɛ ngɛ he nɛ wa ngɛ ɔ peeɔ ɔ lo?

3. Mɛni yi mi tomi enyɔ a heje nɛ e sɛ kaa Kristofoli peeɔ a ní kaa bɔnɛ nihi nɛ a ngɛ je ɔ mi ɔ peeɔ a ní ɔ?

³ Ke e hí kulaa a, wa ngɛ yi mi tomi titli enyɔ a heje nɛ e sɛ nɛ Kristofoli peeɔ jã. Kekleekle ɔ, Baiblo ɔ de ke: “Blɔ nɛ moo o susu kaa e da a, nyagbe ɔ, e kɛ mo yaa gbenɔ mi.” (Abɛ 16:25) Akɛnɛ wa yi mluku heje ɔ, wa be nyɛmi nɛ waa kɛ ma nyɛ ma kudɔ wa si himi saminya. (Abɛ 28:26; Yer. 10:23) Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, Baiblo ɔ tsɔɔ kaa Satan nɛ ji “je nɛ ɔ mi mawu ɔ” lɛ e ngɛ níhi kudɔe ngɛ je ɔ mi. (2 Kor. 4:4; 1 Yoh. 5:19) Enɛ ɔ he ɔ, ke wa suɔ nɛ Yehowa nɛ e jɔɔ wɔ nɛ e kplɛɛ wa nɔ ɔ, e he hia nɛ waa bu ga womi nɛ ngɛ Romabi 12:2 ɔ tue.—Kane.

4. Mɛni he wa ma susu ngɛ munyu nɛ ɔ mi?

⁴ Wa ma susu níhi etɛ nɛ a he hia nɛ a tu he munyu ngɛ Romabi 12:2 ɔ a he. (1) Mɛni heje nɛ e he hia nɛ wa “tsake” ɔ? (2) Mɛni tsakemihi nɛ e he hia  kaa waa pee? nɛ (3) Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ tsake? Nyɛ ha nɛ wa susu sane bimi nɛ ɔmɛ a he nɛ waa hyɛ.

5. Munyu nɛ Paulo tu ngɛ Romabi 12:2 ɔ kɔɔ mɛnɔmɛ a he titli?

⁵ Pi nihi nɛ a he we Kristo yi ɔ aloo nihi nɛ a ngɛ Roma a nɛ Paulo ngma sɛ womi ɔ ya ha, mohu ɔ, e ngma ya ha e nyɛmimɛ Kristofoli nɛ a pɔ mɛ nu ɔ. (Rom. 1:7) E wo mɛ he wami kaa a ‘ko ba a je mi kaa je mi bi ɔmɛ hu.’ Ngɛ Kristofoli nɛ a hi Roma ngɛ jeha 56 M.B. ɔ a blɔ fa mi ɔ, ‘je ɔ’ nɛ Paulo tu he munyu ɔ kɔɔ bɔnɛ nihi nɛ a ngɛ Roma peeɔ a ní ha a he. Munyu nɛ Paulo tu kaa “nyɛ ko ba nyɛ je mi kaa je mi bi ɔmɛ hu” ɔ, tsɔɔ kaa bɔnɛ nihi peeɔ a ní ha a ngɛ Kristofoli ɔmɛ ekomɛ a nɔ he wami náe. Mɛni blɔ nɔ nihi a ní peepee ná wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a hi si ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ a nɔ he wami ngɛ?

6, 7. Ngɛ Paulo be ɔ mi ɔ, mɛni heje nɛ e he wa ha Kristofoli nɛ a hi Roma a kaa a maa ye Mawu anɔkuale ɔ?

⁶ Mwɔnɛ ɔ, ke nihi ya slaa si ngɛ Roma ma a mi ɔ, a naa wɔ tsu kokuehi, kɛ yɔkɔhi, kɛ kaimi níhi nɛ a ma jeha akpehi a bɔ nɛ be ɔ. Ní nɛ ɔmɛ ha nɛ wa na bɔnɛ blema Romabi ɔmɛ peeɔ a ní ha, kɛ mawuhi nɛ a jaa. Yinɔ sane womihi tsɔɔ kaa blema Romabi ɔmɛ fiɛɔ fiɛmi gidigidi nɛ a yeɔ nɔ awi ngɛ mi, a haa nɛ ta zugba lɛhi kaa fo, a fiɛɔ nɛ a laa lahi nɛ be komɛ ɔ, je mi bami yaya ní peepeehi ngɛ mi. Nihi yeɔ jua nɛ a náa sika fuu ngɛ blema Roma ma a mi akɛnɛ e ji ma nɛ ngɛ sika a heje.—Rom. 6:21; 1 Pet. 4:3, 4.

⁷ E ngɛ mi kaa Romabi ɔmɛ ja mawuhi fuu, nɛ a ngɛ wɔ tsuhi fuu mohu lɛɛ, se a kpɛti nihi fuu ha we nɛ huɛ bɔmi gbagbanii nɛ hi a kɛ a mawu ɔmɛ a kpɛti. Kusumihi nɛ kɔɔ bi fɔmi, gba si himi, kɛ ya peemi he ɔ ji níhi titli nɛ a peeɔ ngɛ jami mi ngɛ Roma ma a mi. Kusumi nɛ ɔmɛ piɛɛ níhi nɛ a peeɔ daa ligbi ɔ a he. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e he ma nyɛ maa wa kɛ ha Kristofoli nɛ a hi si ngɛ blema Roma a kaa a maa ye Mawu anɔkuale. A tsɔse a ti nihi fuu kɛ wo wɔ nɛ ɔmɛ a jami mi. Enɛ ɔ he ɔ, e ma bi nɛ a pee tsakemi ngɛ a si himi mi konɛ a nyɛ nɛ a plɛ Kristofoli. Ke a baptisi mɛ po ɔ, e hia nɛ loloolo ɔ, a ya nɔ nɛ a pee tsakemihi.

8. Mɛni heje nɛ e he ma nyɛ maa wa ha Kristofoli nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ kaa a maa ye anɔkuale ɔ?

⁸ Kaa bɔnɛ e he wa ha Kristofoli nɛ a hi si ngɛ blema Roma a kaa a maa ye Mawu anɔkuale ɔ, jã kɛ̃ nɛ e ma nyɛ ma ji ngɛ Kristofoli nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ hu a blɔ fa mi. Mɛni heje? Ejakaa je ɔ mumi ɔ ngɛ he tsuaa he. (Kane Efesobi 2:2, 3; 1 Yohane 2:16.) Je ɔ akɔnɔ ɔ náa níhi nɛ wa suɔ kaa wa maa pee, wa susumihi, kɛ wa je mi bami nɔ he wami, nɛ enɛ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ waa kɛ wa he maa wo je ɔ ní peepeehi a mi. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ waa bu ga womi nɛ a kɛ ha wɔ kaa wa ‘ko ba  wa je mi kaa je mi bi ɔmɛ hu,’ nɛ wa “tsake” ɔ tue. Mɛni e sa nɛ waa pee?

9. Mɛni tsakemihi nihi fuu peeɔ loko a he suu kɛ haa baptisimi?

⁹ Ke nɔ ko kase Baiblo ɔ mi anɔkuale ɔ nɛ e kɛ tsu ní ɔ, e yaa e hɛ mi ngɛ Mawu jami mi. Enɛ ɔ haa nɛ e peeɔ tsakemihi ngɛ e si himi mi. E yuɔ e he ngɛ lakpa jami mi ní peepeehi nɛ be ko nɛ be ɔ, e kɛ e he woɔ mi, kɛ su yayahi nɛ e ngɛ ɔ a he, nɛ e kaseɔ Kristofoli a suhi. (Efe. 4:22-24) Daa jeha a, wa bua jɔɔ kaa nimli lafahi abɔ yaa a hɛ mi ngɛ Mawu jami mi, nɛ a baptisiɔ mɛ kɛ peeɔ a he nɔ nɛ a jɔɔ ha Yehowa Mawu ɔ he okadi. Enɛ ɔ haa nɛ Yehowa bua jɔɔ wawɛɛ. (Abɛ 27:11) Se anɛ enɛ ɔ pɛ ji tsakemihi nɛ e sa kaa a pee lo?

10. Mɛni heje nɛ tsakemi nɛ wa maa pee ɔ biɔ babauu pe wa hɛ mi nɛ wa maa ya ngɛ Mawu jami mi kɛkɛ ɔ?

¹⁰ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, tsakemihi nɛ nihi maa pee ɔ biɔ babauu pe a hɛ mi kɛkɛ nɛ a maa ya ngɛ Mawu jami mi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nihi ma nyɛ ma de ke a “tsake” nɔ́ ko nɛ a ngɛ juae ɔ hɛ mi, se kɛ̃ ɔ, jamɛ a nɔ́ ɔ nɔuu nɛ a ngɛ juae. Eko ɔ, nɔ́ ehe ko pɛ nɛ a kɛ piɛɛ he, aloo a tsake nɔ́ nɛ a kɛ nɔ́ ɔ wo mi ɔ. Baiblo mi munyunguhi a sisi tsɔɔmi womi ko tsɔɔ kaa munyu nɛ ji “tsake” nɛ a kɛ tsu ní ngɛ Romabi 12:2 ɔ, tsɔɔ kaa e sa nɛ wa ha mumi klɔuklɔu ɔ he wami ɔ nɛ e tsake wa juɛmi kɛ bɔnɛ wa susuɔ níhi a he ha a. Enɛ ɔ he ɔ, e biɔ nɛ Kristofono nɛ e tsake ngɛ bɔnɛ e baa e je mi ha kɛ bɔnɛ e tuɔ munyu ha a mi. Se tsakemi nɛ ɔ kɛkɛ ɔ pi, ejakaa ni komɛ nɛ a kase we Baiblo ɔ po bɔɔ mɔde kaa a maa yu a he ngɛ je mi bami yaya kɛ munyu yayahi a tumi he. Lɛɛ mɛni e sa kaa waa pee mɔ konɛ wa nyɛ nɛ wa tsake bɔnɛ wa susuɔ níhi a he kɛ bɔnɛ wa peeɔ wa ni ha a?

11. Paulo tsɔɔ kaa e he hia nɛ wa tsake mɛni?

¹¹ Paulo ngma ke: ‘Nyɛ tsake nyɛ juɛmi.’ “Juɛmi” ɔ kɔɔ nyɛmi nɛ wa ngɛ nɛ waa kɛ susuɔ níhi a he ɔ he. Se ngɛ Baiblo ɔ mi lɛɛ, e kɔɔ bɔnɛ wa susuɔ níhi a he ha kɛ su nɛ wa jeɔ kpo ɔ he. Ngɛ kekleekle womi nɛ Paulo ngma kɛ ya ha Romabi ɔmɛ ɔ mi ɔ, e tu ni komɛ nɛ a kɛ “juɛmi nɛ sɛ́” peeɔ a ní ɔ a he munyu. Jamɛatsɛmɛ ɔmɛ ‘peeɔ níhi nɛ sɛ, yiwutso níhi, kɛ ní yayami slɔɔtohi, nɛ a jeɔ hunga, a pueɔ muɔ si, a pɛɔ, a sisiɔ nɔ, nɛ a toɔ a sibi a he ga yaya.’ (Rom. 1:28-31) Wa ma nyɛ maa na nɔ́ heje nɛ Paulo wo nihi nɛ a tsɔse mɛ ngɛ si himi kaa kikɛ ɔ mi nɛ a ba plɛ Mawu sɔmɔli ɔ he wami kaa a ‘tsake a juɛmi ɔ.’

12. Mwɔnɛ ɔ, kɛ nihi fuu susuɔ ha kɛɛ, nɛ mɛni blɔ nɔ a susumi nɛ ɔ ma nyɛ ma puɛ Kristofoli hu a juɛmi ngɛ?

¹² Dɔmi sane ji kaa nihi nɛ a bɔle wɔ ngɛ je ɔ mi ɔ peeɔ a ní kaa bɔnɛ Paulo tsɔɔ ɔ pɛpɛɛpɛ. A susu kaa se nami be he kaa a kɛ sisi tomi mlaahi ma tsu ní, nɛ e sɛ nɛ nɔ ko hu nɛ nyɛ a nɔ nɛ a pee jã. Tsɔɔli kɛ fɔli fuu ngmɛɛ jokuɛwi  blɔ konɛ a pee nɔ́ nɛ mɛ nitsɛmɛ a suɔ. A tsɔɔ jokuɛwi ɔmɛ po kaa nɔ tsuaa nɔ ngɛ he blɔ nɛ e mwɔɔ e yi mi kpɔ ngɛ nɔ́ nɛ da kɛ nɔ́ nɛ dɛ he. Nihi fuu nɛ a tsɔɔ kaa a he Mawu ye ɔ po susu kaa e he hia we nɛ a pee Mawu suɔmi nya ní. (La 14:1) E sɛ nɛ Kristofoli kaseɔ su nɛ ɔ. Eko ɔ, ke wa hyɛ we nɛ hi ɔ, waa kɛ teokrase blɔ nya tomihi be ní tsue hu. Eko ɔ, wa be suɔe kaa waa kɛ asafo ɔ blɔ tsɔɔmi nɛ tsu ní, nɛ wa maa tu níhi nɛ wa sume ɔ a he munyu. Aloo eko ɔ, wa nui Ngmami ɔ mi ga nɛ a wo wɔ kɛ kɔ hɛja jemi, Internet ɔ kɛ ní tsumi, kɛ sukuu yami kɛ ya tsitsaa he ɔ sisi saminya.

13. Mɛni heje nɛ e sa nɛ waa kɛ anɔkuale yemi nɛ susu bɔnɛ wa ngɛ ha tutuutu ɔ he ɔ?

¹³ Ke wa sume nɛ waa ba wa je mi kaa bɔnɛ nihi nɛ a ngɛ je ɔ mi ɔ baa a je mi ha a hu ɔ, e he hia nɛ waa kɛ anɔkuale yemi nɛ susu suhi nɛ wa ngɛ, kɛ otihi nɛ waa kɛ maa wa hɛ mi ɔ he. Eko ɔ, nihi be suhi nɛ wa ngɛ kɛ otihi nɛ waa kɛ maa wa hɛ mi ɔ nae. Nihi ma nyɛ ma de wɔ ke wa ngɛ mɔde bɔe. Se wɔ pɛ nɛ wa le keji wa ha nɛ níhi nɛ wa kase ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ tsake wa juɛmi aloo wa ngɛ kaa bɔnɛ wa ngɛ ɔ.—Kane Yakobo 1:23-25.

14. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa le tsakemihi nɛ e sa kaa waa pee?

¹⁴ Loko wa ma tsake ɔ, e he hia nɛ wa tsake bɔnɛ wa ngɛ ha ngɛ wa tsui mi ɔ, nɛ ji bɔnɛ wa ngɛ ha tutuutu ɔ. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa pee jã? Ke wa kase Baiblo ɔ, wa naa bɔnɛ Yehowa suɔ kaa waa ba wa je mi ha. Bɔnɛ wa peeɔ wa ní ngɛ nɔ́ nɛ wa kaseɔ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ he ha a, yeɔ bua wɔ nɛ wa leɔ nɔ́ tutuutu nɛ ngɛ wa tsui mi. Enɛ ɔ haa nɛ wa leɔ tsakemihi nɛ e he hia kaa waa pee konɛ waa pee ‘Mawu suɔmi nya ní’ nɛ hi kɛ pi si.—Rom. 12:2; Heb. 4:12.

15. Mɛni tsakemihi wa peeɔ ke Yehowa dla wɔ?

¹⁵ Kane Yesaya 64:8. Wa ma nyɛ maa kase ní kɛ je nɔ́ hetomi nɔ́ nɛ gbalɔ Yesaya kɛ tsu ní ɔ mi. Mɛni blɔ nɔ Yehowa nɛ ji Buɛ Puɛlɔ ɔ guu kɛ puɛɔ wɔ nɛ wa ji zu ɔ? Ke e pee wɔ kaa bɔnɛ buɛ puɛlɔ ngɔɔ zu kɛ puɛɔ buɛ ɔ, e tsakee we bɔnɛ wa nɔmlɔtso ngɛ ha a, mohu ɔ, e tsakeɔ bɔnɛ wa ngɛ ha tutuutu ngɛ wa tsui mi ɔ. Ke wa bu e tsɔsemi tue ɔ, lɔɔ ma ha nɛ wa ma tsake bɔnɛ wa ngɛ ha tutuutu ngɛ wa tsui mi ɔ. E ma tsake bɔnɛ wa nuɔ níhi a he ha kɛ bɔnɛ wa susuɔ níhi a he ha a. Enɛ ɔ ji nɔ́ tutuutu nɛ wa hia konɛ wa nyɛ nɛ waa hwu kɛ si je ɔ mumi ɔ nɛ. Mɛni blɔ nɔ Yehowa guɔ kɛ dlaa wɔ?

16, 17. (a) Mo tsɔɔ bɔnɛ buɛ puɛlɔ ngɔɔ zu kɛ puɛɔ buɛ ha. (b) Mɛni blɔ nɔ Mawu Munyu ɔ yeɔ bua wɔ nɛ wa tsakeɔ konɛ waa sa Yehowa hɛ mi?

¹⁶ Ke buɛ puɛlɔ ko suɔ nɛ e puɛ buɛ ko nɛ he jua wa a, e ngɔɔ zu nɛ hi saminya kɛ puɛɔ jamɛ a buɛ ɔ. Se ní enyɔ komɛ ngɛ nɛ a he hia nɛ e sa kaa e pee. Kekleekle ɔ, e sa nɛ e naa zu ɔ, nɛ e je tso kɛ tɛhi nɛ ngɛ mi ɔ. Lɔɔ se ɔ, e sa nɛ e kɛ nyu nɛ futu zu ɔ, konɛ e kɛ puɛ nɔ́ nɛ e ngɛ hlae maa puɛ ɔ.

¹⁷ Mo kadi kaa a kɛ nyu pueɔ zu ɔ nɔ loko a naa zu ɔ nɛ a jeɔ tsohi kɛ tɛhi ngɛ mi, nɛ jã kɛ̃ nɛ a kɛ nyu futuɔ zu ɔ loko a kɛ puɛɔ nɔ́ nɛ a suɔ kaa a puɛ ɔ. Anɛ wa na kaa Mawu Munyu ɔ hu ma nyɛ ma tsake wɔ kaa bɔnɛ bɔɛ puɛlɔ kɛ nyu tsu ɔ ní ɔ lo? E ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ko susu níhi a he kaa bɔnɛ wa susuɔ he be ko nɛ be, benɛ wa li Mawu ɔ, konɛ wa tsake kɛ pee nihi nɛ sa Mawu hɛ mi. (Efe. 5:26) Mo susu he wami nɛ a woɔ wɔ si abɔ kaa waa kane Baiblo ɔ daa ligbi nɛ waa ya Kristofoli akpehi daa a he nɛ o hyɛ. A susuɔ Mawu Munyu ɔ he ngɛ kpe nɛ ɔmɛ a sisi. Mɛni heje nɛ a woɔ wɔ he wami kaa waa pee ní nɛ ɔmɛ ɔ?  Ejakaa ke wa pee jã a, lɔɔ tsɔɔ kaa wa ngmɛ blɔ nɛ Yehowa ngɛ wɔ dlae.—La 1:2; Níts. 17:11; Heb. 10:24, 25.

18. (a) Ke wa suɔ nɛ Mawu Munyu ɔ nɛ tsake wɔ ɔ, mɛni heje nɛ e he hia nɛ wa pue wa yi mi tɛ ngɛ níhi nɛ wa kaseɔ ngɛ mi ɔ a he ɔ? (b) Mɛni sane bimihi ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ wa pee jã?

¹⁸ Ke wa suɔ nɛ Mawu Munyu ɔ nɛ e tsake wɔ ɔ, e he hia nɛ waa pee babauu pe Baiblo ɔ nɛ wa maa kane nɛ wa maa kase ɔ kɛkɛ. Nihi fuu kaneɔ Baiblo ɔ nɛ a le e mi munyu saminya. Eko ɔ, o kɛ nihi kaa jã kpe ngɛ fiɛɛmi tso mi hyɛ. Ni komɛ po nyɛɔ deɔ Baiblo ngmamihi a mi munyuhi kɛ jeɔ a yi mi nɛ a hyɛ we Baiblo ɔ mi. * Se kɛ̃ ɔ, Baiblo ɔ tsakee we a susumihi kɛ a je mi bami. Mɛni heje? Ejakaa ja nihi ngmɛ blɔ nɛ Mawu Munyu nɛ a ‘tsɔɔ mɛ’ ɔ sɛ a tsui mi loko e ma nyɛ ma tsake mɛ. (Gal. 6:6) Enɛ ɔ he ɔ e he hia nɛ wa ná deka kɛ susu níhi nɛ wa kaseɔ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ a he wawɛɛ. E maa hi kaa wa bi wa ke: ‘Anɛ i nu sisi kaa ní nɛ ɔmɛ pi jami mi tsɔɔmi ko kɛkɛ lo? Anɛ odase yemi ko ngɛ nɛ tsɔɔ kaa anɔkuale ɔ tutuutu ji nɛ ɔ lo? Jehanɛ se hu ɔ, anɛ i na blɔhi a nɔ nɛ ma gu konɛ i kɛ nɔ́ nɛ i ngɛ kasee ɔ nɛ tsu ní ngɛ imi nitsɛ ye si himi mi, se pi kaa ma kɛ tsɔɔ ni kpahi ní kɛkɛ lo? Anɛ i nuɔ he kaa Yehowa kɛ mi ngɛ munyu tue lo?’ Ke wa susu sane bimi nɛ ɔmɛ a he nɛ wa pue wa yi mi tɛ ngɛ a he ɔ, lɔɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa su Yehowa he haa. Suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha lɛ ɔ mi maa wa. Ke níhi nɛ wa kaseɔ ɔ sɛɔ wa tsui mi ɔ, lɔɔ ma ha nɛ wa maa pee tsakemihi ngɛ wa si himi mi.—Abɛ 4:23; Luka 6:45.

19, 20. Mɛni Baiblo ga womihi lɛ ke waa kɛ tsu ní ɔ, wa ma ná he se?

¹⁹ Ke wa kane ɔ Baiblo ɔ daa, nɛ wa susuɔ he ɔ, lɔɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa ya nɔ maa pee nɔ́ nɛ Paulo de kɛ nyɛɛ se nɛ ɔ: “Nyɛ sake nɔmlɔ su momo ɔ, kɛ e nítsumi ɔmɛ ngɔ pue he. Nyɛɛ wo nɔmlɔ su he. Nɔmlɔ su he nɛ ɔ ji nɔ́ nɛ Mawu, e bɔlɔ ɔ ngɛ mɔde bɔe daa nɛ kaa e maa hi kaa bɔnɛ lɛ Mawu ɔ ngɛ ɔ, kɛkɛ nyɛ maa le lɛ fitsofitso.” (Kol. 3:9, 10) Ee, ke wa nu Baiblo ɔ mi tsɔɔmi ɔmɛ a sisi, nɛ waa kɛ níhi nɛ wa kaseɔ ɔ tsuɔ ní ɔ, lɔɔ maa wo wɔ he wami nɛ wa ma ná Kristofoli a su ehe ɔ. Su nɛ ɔ maa bu wa he ngɛ Satan klama amɛ a he.

²⁰ Bɔfo Petro kai wɔ ke: “Nyɛɛ bu Mawu tue. Akɔnɔhi nɛ hao nyɛ benɛ nyɛ li anɔkuale ɔ lolo ɔ, nyɛ ko ya nyɛɛ se hu. Se mohu ɔ, nyɛ ha nɛ nyɛ je mi bami he nɛ tsɔ kaa bɔnɛ nɔ nɛ tsɛ nyɛ ɔ ngɛ klɔuklɔu ɔ.” (1 Pet. 1:14, 15) Ke wa bɔ mɔde wawɛɛ nɛ wa ngmɛɛ susumihi kɛ suhi nɛ wa ngɛ be ko nɛ be ɔ, a he nɛ wa tsake ɔ, wa ma ná jɔɔmi kaa bɔnɛ wa maa na ngɛ munyu nɛ wa maa kase kɛ nyɛɛ se ɔ mi ɔ.