Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

Ho du Mo ni na Kere Kaza

Ho du Mo ni na Kere Kaza

“Ho mi aini gupai ni nga mi na kansa ti gimi fukuyufukuyu na ti rere, mi aberẽ gupai nga mi ima kpi. Ono tifuo mi ga ku kporo yo fuo bi mi munganga, mi aberẽ gupai nga, ‘Sidu, si nga gupai mi aidaha te, ono si naida mi gbata gene agbata ka hihe.’”—Linda, du garãri nga 71.

“Mi nawoka be gu kere kaza nga gu na igirãsi agu agbaga du pavuru ri re ku garebe yo. Ti kura aregbo, gu kere igirã re nasa re mi du na bakere gberãrago. Tipa badungu aregbo, mi naabi tire nga boro tire te na mi kini berẽpa kina imo tire.”—Elise, du garãri nga 49.

KA SI du nga i biro watadu gu boro mo akpinyemu ni na gu kaza nandu sa kpio, mo ima inopa gu gberãrago si aye na ni. Kupati kaza nitihe, mo nikaa sovura na bakere gberãrago watadu bakabangirise tipa gu kpakarapai re. Gunde na bakabangirise ima rengba kaa maapai kina kumbatayo gbiati mbugo be mbakadapai kaa bi munganga, kpakarapai ka gbia marã tipa dawa, watadu gbegberẽ sangbanapai nga ga dia dawa. Gu rungo nga ga berã naye mbiko du na kere kaza ima du ni ba gbegberẽhe.

Wari gu rengbe ani ka gbia undo ni? Dungu aboro bi gupai nga i nagbia bakere wasa ti kpara fu Mbori na ti geda agu afugo nga ga wasa du rogo Ziazia Kekeapai yo. Ani rengbe ka gbia kura undo berewe ti gu nyemuse nga ga gaani aborokporo gbiati abakure.

GUPAI RENGBE KA UNDORO MO HIPAI

Robert du garãko nga 58 aya: “Mo du na idapase kuti Mbori na ko nika undoro mo hipai na gamo kaza. Mo kparikpee fu Yekova. Mo gumba gupai fuko mo aberãha. Mo sana ko tipa ziazia toro. Mo sanako tipa ko undo ro mo du na ruru bipai na kini ngarasi gamo aborokporo na tipa mo du zezeredi na aboro na kini hipai na gamo kaza.

“Si nga pa undo ho gamo aborokporo aundo ro ni na gayo abipai. Mi nagbia yambahe na foni na aˈuru dũ be boro watadu be aboro ue nga aguyo nasana re nga, ‘Mo wai areme?’ Mi nagbia ngarasaro be abakure nga aguyo naraka rogo aba ni bakiakia. I nasa re mi nidu wenengai, na i naundo re mi naahipai kindi.”

Ka si ngia bakure nga mo nandu ka bi borokaza, mo makia gupai Linda agumbaha nga: “Borokaza naida kaa raka kina gu raka aboro arakaha na aˈuru dũ, na ni aidanga kaa fura tipa kina kaza ti aregbo dũ te. Sidu, mo nifura tipa kina agu apai oni naafura tipaha dedede.”

Mbiko gu ome nga ga Mbori na gu wasa du rogo Ziazia Kekeapai, gbiati gu undo nga ga gaani aborokporo gbiati abakure, ani ima rengba ka du na gu kido nga raka kindi na nyanyakipaha, zavura ho ani ahi kere kaza ni vurũ.