Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MWAHA ONITHOKORERIWA 30

NSIPO 36 Nikhapeleleke Murima Ahu

Itthu Nniixutta Ahu ni Mamwene a WIsarayeli

Itthu Nniixutta Ahu ni Mamwene a WIsarayeli

“Okathi uwo, nyuwo munimona wira anaxariya, yawo animurumela Muluku, khanìreliwa ntoko sinìreliwaya alipa-òtakhala ahinimurumela”.MAL. 3:18.

ELE NINROWA AHU WIIXUTTA

Mwaha ola, nnimwiixutta moota Yehova aathokorerya awe mamwene a wIsarayeli nave nnoothokorerya etthu Yehova onlipelela awe wa arumeyi awe olelo-va.

1-2. Exeeni Biibiliya onihimya awe voohimya sa mamwene a wIsarayeli?

 BIIBILIYA onnaaromola atthu yaavikana 40 yaari mamwene a wIsarayeli. a Moororomeleya Biibiliya onnilavula itthu sa ekeekhai yaapanke aya alopwana awo. Mwa ntakiheryo, hata mamwene yaale oororomeleya Biibiliya onnihimya wiira yaahipaka itthu sootakhala. Eyo ti etthu yiiraneyale ni mwene Davidi. Yehova ahimmye so: “Murumeyi aka Davidi, . . . aakitthara ni murima awe wootheene, opakaka paahi itthu sooloka vamaithoni vaka”. (1 Mam. 14:8, Biibiliya a Elapo Esya.) Masi Davidi aahirupa ni mwaara aneene ni aahimpaka palano wiira iiviwe iyawe okhottoni. — 2 Sam. 11:4, 14, 15.

2 Nave-tho, mamwene manceene oohiroromeleya yaahipaka itthu sooloka. Nrowe nthokorerye ntakiheryo na Robowamu. Yehova ahimmye wiira Robowamu “ahìra sotakhala”. (2 Wah. 12:14) Hata vari siiso, Robowamu aahiiwelela yooruma ya Muluku ya ohiwana ni maloko 10 nave aahiweemererya wiira awo amuthanle mwene mukina. Nave ahiiriha ipooma sinceene okhala soovareleleya okathi aalamulela awe wiira owoopole arumeyi a muluku mmatatani wa awanani aya. — 1 Mam. 12:21-24; 2 Wah. 11:5-12.

3. a) Nikoho xeeni nikhanle ahu oowiikoha? b) Exeeni ninrowa ahu othokorerya mwaha ola?

3 Vaavo nniixutta ahu ni soowiiraneya sa mamwene a wIsarayeli, hiyo pooti wiikohaka so: okhala wiira mamwene awo yaanipaka itthu sooloka ni soohiloka, nto Yehova aasuwela sai akhala wiira yaari oororomeleya? Waakhuliwa wa nikoho nla, onninikhaliherya osuwela etthu khula mmosa a hiyo okhanle awe oopaka wiira omuhakalalihe Yehova. Mwaha ola, nnoothokorerya itthu tthaaru saamukhaliherya Yehova osuwela akhala wiira mwene owo aari oororomeleya aahiiso nnaari. Wanipacerya owo aaniweha vakhala wiira mwene owo aanimurumeela yena ni murima awe wootheene. Yanenli nuumala mwene opaka etthu yoohiloka Yehova aaniweha vakhala wiira mwene owo oottharuwa. Yaneeraru Yehova aaniweha vakhala wiira mwene owo aamurumeela yena mwa enamuna yooloka.

OMURUMEELA YEHOVA NI MURIMA WOOTHEENE

4. Ovirikana xeeni waakhanle, mamwene oororomeleya ni ale oohiroromeleya?

4 Mamwene yaamuhakalaliha Yehova ti yaale yaamurumeela ni murima aya wootheene. b Mwene Yosafati yoowo aari oororomeleya ‘aahaaphavela Apwiya ni murima awe wothene’. (2 Wah. 22:9) Olavulaka sa Yosiya, Biibiliya onihimya wiira “khakhanle mwené àtthanre Apwiya ntoko Yosiya sàtthanryawe ni murim’awe wothene”. (2 Mam. 23:25) Nto Biibiliya onihimya exeeni voohimya sa Salomoni yoowo muhoolo mwaya aapanke itthu soohiloka? Owo onihimya wiira “khàrumenle-tho Apwiya Muluku awe ni murim’awe wothene”. (1 Mam. 11:4) Nave olavulaka sa Abiyami mwene mukina oohiroromeleya, Biibiliya onihimya wiira “murim’awe khiwatthanre Apwiya Muluku awe. — 1 Mam. 15:3.

5. Onitaphulela exeeni omurumeela Yehova ni murima wootheene?

5 Masi onitaphulela exeeni omurumeela Yehova ni murima ahu wootheene? Mutthu onimurumeela Yehova ni murima awe wootheene, khonipaka eyo mwaha wookhanyereriwa. Ohiya-vo, mutthu owo onimurumeela Yehova mwaha wa niphento na ekeekhai ni nttittimiho orina awe ni yena. Nave mwaha wa mikhalelo iyo khonihiya omurumeela Yehova okumi awe wootheene.

6. Ninrowa owerya sai ohihiya omurumeela Yehova ni murima ahu wootheene? (Miruku 4:23; Matheyo 5:29, 30)

6 Ninrowa waatakiha sai mamwene oororomeleya a wIsarayeli ni ohihiya omurumeela Yehova ni murima ahu wootheene? Nnoowerya vakhala wiira nnimwaasyaka apatthani oohiloka. Nave nihaana osyaka itthu sikhanle oohonona opatthani ahu ni Yehova. Mwa ntakiheryo, matthekulelo oohiloka, itthu nniiwa ahu ni itthu ninweha ahu. Nave, nihaana okhalana ephoole ni apatthani nnaathanla ahu ni osyaka wuupuwela wiira musurukhu aahiiso othaaciri ti etthu ya faita mookumini mwahu. Vakhala wiira nooweha etthu enivukula omphenta wahu Yehova, nihaana wiimananiha moowakuveya ni olokiherya muupuwelo ahu ni itthu nimpaka ahu. — Musome Miruku 4:23; Matheyo 5:29, 30.

7. Xeeni vari aya vooloka waasyaka apatthani oohiloka?

7 Niheemererye wiira murima ahu okhale wookawanyeya. Naahikhalane ephoole, pooti opacerya wiiwoka wiira apatthani oohiloka khanrowa onihonona mwaha woowi ninnikhalela nthiti miteko sa Muluku. Mwa ntakiheryo nkuupuwelani nihiku nooriirya vanceene muri ene ota wa empa anyu, mwaha wooriiriwa munnivolowa mpaani, nwara ekasako anyu masi muhiwala mukhora anyu. Niireke epheyo yooriirya khiyarowa ovolowa ni esareyeke mpa mwanyu? Moohaanyiherya epheyo yaamusareya mpa mwinyu. Exeeni nnixutta ahu ni ntakiheryo nla? Nnixutta wiira ohiya paahi wiimananiha opaka itthu sooloka sinlipiha omphenta wahu Yehova, yookhala etthu ekina ninreerela ahu opaka. Etthu ene ori owala mukhora wiira “epheyo”, ehivolowe mpa mwihu. Eyo entaphulela wiira nihaana waahiya apatthani ahu oohiloka ni muupuwelo woohiloka wa olumwenku ola wiira ohikawanye murima ahu ni ohihonone omphenta wahu Yehova. — aEef. 2:2.

OTTHARUWA MOOMALELA SOOTTHEKA SAYA

8-9. Exeeni Mwene Davidi ni Mwene Ezekiya yaapanke aya nuumala osuwela wiira Yehova khaasiveliwe ni etthu yaapanke aya? (Nwehe vakaapani.)

8 Ntoko niixuntte ahu, Mwene Davidi aahipaka itampi suulupale. Masi okathi profeta Natani aaronwe awe olavula ni Davidi voohimya sa soottheka aapanke awe, Davidi moowiiyeviha aahittharuwa. (2 Sam. 12:13). Moovarihana ni masu ari Esalimo 51 a mwene Davidi, annooniherya oratteene wiira moowiiyeviha owo aahittharuwa yoottheka aapanke awe. Davidi khahiyo aamootthererya wiira onwoke profeta Natani ni wiira osyake ohukhummwa. — Esal. 51:3, 4, 17, moolumo ari vasulu wa eveersu 1.

9 Nave-tho, Mwene Ezekiya aahimutthekela Yehova. Biibiliya onihimya so: “Masi Ezekiya khatempe waxukhuru Apwiya, mana ahìsona: tivó Apwiya yahinanariwa n’uwo n’atthu òYuda n’oYerusalemu”. (2 Wah. 32:25) Exeeni yaamwiirinhe Ezekiya wiisoona? Woonasa wene, waari mwaha wa wiixoona okhalana efaita mwaha wa mihakhu aarina awe, mwaha wa waaxintta asiria, wala mwaha wa openuxiwa mwa mwiiriirya. Pooti wiira mwaha wa wiixinnuwiha wawe iwo, ti waamwiirinhe okuxa mihakhu sawe ni owooniherya atthu a oBabilonia. Nto profeta Yesaya, aahimuleela Ezekiya wiira Yehova aahinanariwa mwaha wa etthu ele aapanke awe. (2 Mam. 20:12-18) Ntoko Davidi, nave-tho mwene Ezekiya aahiiyeviha ni aahittharuwa soottheka sawe moomalela. (2 Wah. 32:26) Nuumala-vo, mwene Ezekiya aahooniherya okhala oororomeleya maana “ahìra soloka vamaithoni v’Apwiya”. — 2 Mam. 18:3.

Mwene Davidi ni Mwene Ezekiya moowiiyeviha yaahittharuwa soottheka saya nuumala osuwela moota Yehova aariipiwe awe murima mwaha wa itthu yaapanke aya (Nwehe ittima 8-9)


10. Exeeni Mwene Amasiya aapanke awe nuumala ottaruxiwa?

10 Nave-tho Mwene Amasiya a oYuda ahiira sooreera “masi khaiyó ni murim’awe wothene”. (2 Wah. 25:2) Etthu xeeni yoohiloka aapanke awe? Nuumala Yehova omukhaliherya waaxintta atthu a wEdomi, Amasiya aahipacerya waakokhorela amuluku a elapo eyo. c Masi okathi profeta a Yehova aarwaale awe olavula ni yena, mwene ole aahikhootta onwiriyana ni aahimoomola. — 2 Wah. 25:14-16.

11. Moovarihana ni 2 aKorinto 7:9, 11, exeeni nikhanle ahu oopaka wiira nileveleliwe soottheka sahu? (Nwehe ifootu.)

11 Exeeni nnixutta ahu ni matakiheryo ala? Nihaana ottharuwa voomalela soottheka sahu ni wiimananiha wiira nihitthikele soottheka simosa-ru. Ankhi vakhala wiira Axitokweene aanivaha miruku mwaha wa etthu nnoona ahu okhala yaamukhaani? Nto hiyo pooti opaceryaka wuupuwela wiira Yehova khonniphenta-tho ni wiira Axitokweene khanniphavela. Hata mamwene a wIsarayeli ikwaha sikina yaanireerela ovahiwa miruku ni ottaruxiwa. (aHeeb. 12:6) Nto okathi ninttaruxiwa ahu nihaana (1) weemererya moowiiyeviha, (2) opaka marukunuxo anireerela ni (3) ohihiya omurumeela Yehova ni murima ahu wootheene. Vakhala wiira nnoottharuwa moomalela soottheka sahu, Yehova onoonilevelela. — Mmusome 2 aKorinto 7:9, 11.

Okathi ninttaruxiwa ahu nihaana (1) weemererya moowiiyeviha, (2) opaka marukunuxo anireerela ni (3) ohihiya omurumeela Yehova ni murima ahu wootheene (Nwehe ettima 11) f


OMURUMELA YEHOVA MWA ENAMUNA YOOLOKA

12. Exeeni yooniherya wiira mamwene yaari oororomeleya?

12 Mamwene Yehova aathokorerya awe okhala oororomeleya, ti yaale yaamukokhorela yena mwa enamuna yooloka. Nave yaanaatumererya arumeyi a Yehova opaka etthu emosaru. Ekeekhai wiira awo yaahikhalana soovonya saya ntoko niixuntte ahu. Hata vari siiso, yaahiimananiha omurumeela Yehova mwa enamuna yooloka nave yaahipaka sootheene yaawerya aya wiira yaamala-malihe amuluku eethiru. d

13. Exeeni yaamwiirinhe Yehova omuthokorerya Akhabi okhala Mwene oohiroromeleya?

13 Exeeni yaamwiiriha Yehova waathokorerya mamwene makina okhala oohiroromeleya? Mamwene makina khahiyo wiira itthu sootheene yaapanke aya saari sootakhala. Mwa ntakiheryo, Mwene Akhabi yoowo aasuweliwa okhala ootakhala, aahooniherya wiiyeviha ni wiittaruxa vakhaani, okathi aiviwe awe Nabothi. (1 Mam. 21:27-29) Nave owo aahipaka ipooma ni aahixintta ikhotto sikina ophavelaka owaakiha aisarayeli. (1 Mam. 20:21, 29; 22:39) Masi Akhabi aahipaka etthu yootepa otakhala, owo aahaakokhorela amuluku a ethiru omuttharaka mwaarawe. Nto Akhabi khaattharunwe. — 1 Mam. 21:25, 26.

14. a) Xeeni Yehova aamuthokorenrye awe Robowamu ntoko Mwene oohiroromeleya? b) Etthu xeeni mamwene ootheene oohiroromeleya yaapanke aya?

14 Nrowe nthokorerye ntakiheryo na mwene mukina oohiroromeleya, Robowamu. Ntoko niixuntte ahu wanipacerya, owo aahipaka itthu sooloka okathi wa olamulelo awe. Masi okathi itthu saamweettela awe saana, owo aahihiya otthara nlamulo na Yehova ni aahipacerya waakokhorela amuluku a ethiru. (2 Wah. 12:1) Okhuma okathi ole, owo ikwaha sikina aakokhorela amuluku ethiru nave ikwaha sikina aamukokhorela Yehova. (1 Mam. 14:21-24) Masi Robowamu ni Akhabi khahiyo paahi ti yaari mamwene yaahiyale okokhorela weekeekhai. Nto etthu yiirihe mamwene makina othokoreriwa okhala oohiroromeleya, mwaha woowi yaahikhaliherya ni yaahaakokhorela amuluku ethiru mwa inamuna soovirikana. Nto okokhorela weekeekhai wookhalana efaita yuulupale vamaithoni va Yehova. Nave moota mamwene yaamukokhorela aya, yaanimukhaliherya Yehova osuwela akhala wiira mwene owo aari oororomeleya aahiiso nnaari.

15. Xeeni okokhorela weekeekhai ori aya wa faita para Yehova?

15 Xeeni Yehova aavaha awe efaita yuulupale okokhorela weekeekhai? Nthowa noopacerya, okhala wiira mamwene ti yaarina muritti wa waakhaliherya arumeyi a Yehova wiira amukokhoreleke mwa enamuna yooloka. Ohiya-vo, waakokhorela amuluku a ethiru waaniwiiriha opaka itampi suulupale ni itthu sikina soohiloka. (Hos. 4:1, 2) Etthu ekina, okhala wiira atthu ootheene a nloko nle yaahiivahererya wa Yehova. Ti maana aya Biibiliya onlikanyiha awe waakokhorela amuluku a ethiru ni oraruwa aahiiso onamuttompe. (Yer. 3:8, 9) Nto akhala wiira mutthu onniraruwa, owo onnooniherya ohiroromeleya wa ole aamuleihenrye awe, okhale mwaarawe aahiiso iyawe. Oraruweliwe etthu yoowereya vanceene. Mwa enamuna emosa-ru, okathi mutthu iivaherenrye wa Yehova onaakokhorela awe amuluku a ethiru, owo onnimutthekela Yehova ni onninwereiha murima. eOtum. 4:23, 24.

16. Mwa moonelo wa Yehova, ovirikana xeeni okhanle mutthu onipaka itthu sooloka ni mutthu ohinipaka itthu sooloka?

16 Itthu xeeni nnixutta ahu? Nnixutta wiira nihaana wiimananiha osyaka khula enamuna ya okokhorela woohiloka. Nave-tho, nnixutta wiira nihaana ovarexexa okokhorela weekeekhai ni ohihiya omurumeela Yehova ni murima ahu wootheene. Profeta Malakhiya ootthokiherya saana ovirikana okhanle mutthu onipaka itthu sooloka ni ole ohinipaka itthu sooloka vamaithoni va Yehova. Owo olempe so: “Nyuwo munimona wira anaxariya, yawo animurumela Muluku, khanìreliwa ntoko sinìreliwaya alipa-òtakhala ahinimurumela”. (Mal. 3:18) Tivonto, niheemererye etthu nnakhala mwaha wookhala atthu oottheka, oniirihaka onikhulumula mpakha ohiya omurumeela Muluku. Nto yaarowa okhala etampi yuulupale, ohiya omurumeela Yehova.

17. Xeeni munireerela anyu okhalana ephoole okathi munimuthanla anyu mutthu munrowa anyu othelana?

17 Akhala wiira khamuthenle aahiiso khamutheliwe moota xeeni moolumo ala a Malakhiya voohimya sa omurumeela Muluku, anrowa aya wookhaliheryani omuthanla mutthu ooreerela othelana? Mutthu pooti okhalana mikhalelo sinceene ni sooloka. Masi vakhala wiira khonimurumeela Muluku a ekeekhai, niireke owo mutthu a xariya vamaithoni va Yehova? (2 aKor. 6:14) Niireke mutthu owo onimookhaliheryani olipiha wataana wanyu Yehova? Muupuwele ela, athiyana anceene aathenle awe mwene Salomoni woonasa wene yaahikhalana mikhalelo sooloka, masi okhala wiira khiyaamurumeela Yehova, awo vakhani-vakhani yaahimuhapuxa Salomoni mpakha ophiyerya waakokhorela amuluku a ethiru. — 1 Mam. 11:1, 4.

18. Exeeni anamuyari anipirisari aya owiixuttiha anaaya?

18 Anamuyari pooti orumeela matakiheryo a mbiibiliyani a mamwene a wIsarayeli, wiira yaakhaliherye anaaya okhalela nthiti okokhorela weekeekhai. Mwaakhaliheryeke aniinyu osuwela wiira Yehova aanimuthokorerya mwene okhala ooloka aahiiso oohiloka moovarihana ni moota aavarexexa awe okokhorela weekeekhai. Nwiixuttiheke aniinyu ni moolumo anyu ni ntakiheryo nanyu wiira okhalela nthiti miteko sa muluku, eyo piiyo, omusoma Biibiliya, ohicompela mithukumano ni orowela muteko woolaleerya, sihaana okhala itthu sa efaita mookumini mwahu. (Math. 6:33) Mwaahiire siiso, aniinyu pooti wuupuwelaka wiira okhala Namoona a Yehova khahiyo etthu ya faita masi anipaka eyo okhala wiira ‘etiini ya emusi’. Eyo pooti owiiriha ohihela nipuro noopacerya okokhorela weekeekhai aahiiso ohiya omurumeela Yehova.

19. Xeeni mutthu ohiyale omurumeela Yehova ohirimenle awe? (Nwehe ekaaxa eni: “ Pooti Otthikela wa Yehova!”)

19 Akhala wiira mutthu oohiya omurumeela Yehova, niireke wiira eyo entaphulela wiira khonrowa-tho okhala mpatthani a Yehova? Nnaari, maana owo pooti wiittaruxa ni otthikela omukokhorela Yehova mwa enamuna yooloka. Woonasa wene, mutthu owo pooti opirisariki ohiya okhala oowiixinnuwiha ni weemererya nikhaliheryo na Axitokweene a mmulokoni. (Yak. 5:14) Vanikhala vooreera vaavo mutthu onipaka awe sootheene oniwerya awe wiira omutthikele Yehova!

20. Vakhala wiira nnimwaatakiha mamwene oororomeleya a wIsarayeli, Yehova onrowa onoonelaka sai?

20 Etthu xeeni niixuntte ahu ni mamwene a wIsarayeli? Nnoowerya okhala ntoko mamwene Yehova aathokorerya awe okhala oororomeleya, naahihiye omurumeela Yehova ni murima ahu wootheene. Nihaana wiixutta etthu ni soovonya sahu, wiittaruxa ni opaka marukunuxo anireerela. Nave nihaana ohiliyala ovaha efaita omukokhorela wahu Muluku mmosa eekeekhai. Vakhala wiira khamunihiya omuroromela Yehova, owo onimoothokoreryakani nyuwo ntoko mutthu ooloka vamaithoni vawe.

NSIPO 45 Muupuwelo wa Murima Aka

a Mwaha ola, nuulumo noowi “mamwene a wIsarayeli” nimphavela waahimya mamwene ootheene yaalamulenle atthu a Muluku okhuma maloko manli, a olamulelo a oYuda, mpakha maloko 10 a olamulelo a wIsarayeli ni maloko ootheene 12.

b MOOLUMO OOTTHOKIHERIWA: Ikwaha sinceene, Biibiliya onnirumeela nuulumo noowi “murima” ophavelaka ohimya soophavela ni miyuupuwelo sa mutthu, mweettelo awe, etthu enimwiiriha opaka itthu ni soolakela oniphavela awe ophwanya.

c Khalai vanikhala wiira mamwene yaanipacerya waakokhorela amuluku a mahimo yaaxinttale aya.

d Mwene Asa aahipaka itampi suulupale. (2 Wah. 16:7, 10) Hata vari siiso, Biibiliya onihimya wiira Asa aahipaka itthu sooloka vamaithoni va Yehova. Nnaamwi wanipacerya aakhottale ottaruxiwa, vanikhala wiira muhoolo mwaya aahittharuwa. Nto Yehova aaniwehexexa mikhalelo sawe sooloka ohiya soovonya sawe. Nave etthu ya faita okhala wiira Asa aamukokhorela Muluku mmosa paahi a ekeekhai, Yehova, nave okathi wa olamulelo awe aahiimananiha wiira aamala-malihe amuluku a ethiru. — 1 Mam. 15:11-13; 2 Wah. 14:2-5.

e Vannooneya wiira okokhorela weekeekhai wookhalana efaita yinceene, maana sooruma soopacerya sa Moise, saanikhoottiha omukokhorela mutthu aahiiso etthu ekina ohikhanle Yehova paahi. — Yoox. 20:1-6.

f OTTHOKIHERIWA WA ETESEENYO YA: Mutokweene mmosa mmiravo onivaanela ni munna mukina omuleelaka moonelo awe voohimya sa enamuna oniwurya awe eviinyu. Moowiiyeviha munna owo onneemererya miruku, onnipaka marukunuxo ni khonihiya omurumeela Yehova moororomeleya.