Skip to content

Skip to table of contents

Maremagnum/Corbis Documentary via Getty Images

HANGANAKI LEʻO!

ʻE Kamata ʻa ʻĀmaketone ʻi ʻIsileli?​—Ko e Hā ʻa e Lau ʻa e Tohi Tapú?

ʻE Kamata ʻa ʻĀmaketone ʻi ʻIsileli?​—Ko e Hā ʻa e Lau ʻa e Tohi Tapú?

 ʻOku fakamatalaʻi ʻi he Tohi Tapú ʻa ʻĀmaketone, ʻo ʻikai ko ha fepaki fakafeituʻu, ka ko ha tau fakamāmanilahi ʻa ia ʻoku faitau ai ʻa e ngaahi puleʻanga fakaetangata kotoa pē pea mo e ʻOtuá.

  •   “Ko e ngaahi lea . . . kuo fakamānavaʻi ʻe he fanga tēmenioó . . . ʻoku ʻalu atu . . . ki he ngaahi tuʻi ʻo e māmani kotoa kuo nofoʻí, ke fakatahatahaʻi kinautolu ki he tau ʻo e ʻaho lahi ʻo e ʻOtua Māfimafi-Aoniú. . . . Naʻe fakatahatahaʻi kinautolu ʻe he ngaahi lea kuo fakamānavaʻi ʻe he fanga tēmenioó ki he feituʻu ʻoku ui ʻi he lea faka-Hepeluú ko ʻĀmaketone.”​—Fakahā 16:14, 16.

 Ko e foʻi lea “ʻĀmaketone” ʻoku haʻu ia mei he foʻi lea faka-Hepelū ko e Har Meghid·dohnʹ, ʻa ia ʻoku ʻuhingá ko e “Moʻunga ʻo Mekito.” Ko Mekitó ko ha kolo ia ʻi he vahefonua ʻo ʻIsileli ʻo e kuonga muʻá. ʻI he ʻuhinga ko iá, ʻoku tui ʻa e kakai ʻe niʻihi ʻe fai ʻa e tau ʻo ʻĀmaketoné ʻi ʻIsileli. Kae kehe, ko e feituʻu ko Mekitó pe ko ha toe feituʻu kehe pē ʻi he Hahake Lotolotó ʻoku ʻikai ke lahi feʻunga ia ke fakatahataha kotoa ki ai ʻa e “ngaahi tuʻi ʻo e māmani kotoa kuo nofoʻí” mo ʻenau ngaahi kongakaú.

 Ko e tohi ʻa Fakahaá naʻe hiki ia “ʻi ha ngaahi fakaʻilonga” pe ʻi he lea fakaefakatātā. (Fakahā 1:1) Ko ʻĀmaketoné, ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ki ha feituʻu moʻoni, ka ʻoku ʻuhinga ia ki he tuʻunga fakamāmanilahi ʻa ia ʻe fakatahataha ai ʻa e ngaahi puleʻangá ʻi heʻenau tuʻu fakaʻosi ʻo fakafepaki ki he pule ʻa e ʻOtuá.​—Fakahā 19:11-16, 19-21.