Skip to content

Ko e Hā ʻOku Fakaʻehiʻehi Anga-Fakaʻapaʻapa Ai ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová mei he Kau ʻi he Ngaahi Ouau Fakafonuá?

Ko e Hā ʻOku Fakaʻehiʻehi Anga-Fakaʻapaʻapa Ai ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová mei he Kau ʻi he Ngaahi Ouau Fakafonuá?

 Ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻoku nau fakaʻapaʻapaʻi ʻa e ngaahi puleʻangá pea mo honau ngaahi fakaʻilonga fakafonuá. ʻOku mau tali ʻa e foʻi moʻoni ko ia ko e niʻihi kehé te nau fili nai ke salute ki he fuká pe hiva ʻa e fasi fakafonuá.

 Kae kehe, ʻoku fili ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ke ʻoua ʻe kau ʻi he ngaahi ouau peheé koeʻuhí ʻoku mau tui ʻoku fepaki ia mo e ngaahi akonaki ʻa e Tohi Tapú. ʻOku mau houngaʻia ʻi hono maʻu ʻa e fakaʻapaʻapa tatau ki heʻemau ngaahi tuí ʻo hangē ko ia ʻoku mau fakahāhā ki he niʻihi ʻoku kehe ʻenau filí.

ʻI he kupu ko ení

 Ko e hā ʻa e ngaahi akonaki ʻa e Tohi Tapú ʻoku kaunga ki aí?

 Ko e akonaki Fakatohitapu tefito eni ʻe ua ʻokú ne tākiekina ʻemau filí:

  •   Ko e ʻOtuá pē toko taha ʻoku tuha mo ʻemau lotú. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Ko Sihova ko ho ʻOtuá kuo pau ke ke lotu ki aí, pea ko ia toko taha pē kuo pau ke ke fai ki ai ʻa e ngāue toputapú.” (Luke 4:8) Ko e ngaahi fasi fakafonuá ʻoku faʻa ʻasi ai ʻa e ngaahi lea fakapapau ʻo e mateaki ki ha fonua ʻo laka ange ia ʻi ha toe meʻa. Ko ia ʻoku vakai ai ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻoku hala ke kau ʻi he ngaahi ouau peheé.

     ʻOku toe vakai foki ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ko e salute ki he fuká ko ha founga lotu ia, pe tauhi ʻaitoli, ʻa ia ʻoku tapui ʻe he Tohi Tapú. (1 Kolinitō 10:14) ʻOku pehē ʻe he kau faihisitōlia ʻe niʻihi ko e ngaahi fuka fakafonuá, ko hono moʻoní ko e ngaahi fakaʻilonga fakalotu. “Ko e fakaʻilonga mamahiʻi-fonua tuʻu-ki-muʻa ʻo e tuí mo e meʻa tefito ke fai ki ai ʻa e lotú ko e fuká,” ko e tohi ia ʻa e faihisitōlia ko Carlton J. H. Hayes. a ʻI he fekauʻaki mo e muʻaki kau Kalisitiané, naʻe fakamatala ʻa e faʻutohi ko Daniel P. Mannix: “Ko e fakafisi ʻa e kau Kalisitiané ke . . . feilaulau ki he ʻāngelo tauhi ʻo e ʻemipola [Lomá]​—ʻoku meimei tatau ia mo e fakafisi he ʻahó ni ke salute ki he fuká.” b

    Neongo ʻoku ʻikai ke salute ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ki he fuká, ʻoku ʻikai ke mau maumauʻi, tutu pe fakahāhā ʻa e taʻefakaʻapaʻapa ki ai ʻi ha faʻahinga founga, pe ki ha fakaʻilonga fakafonua kehe pē.

  •   Ko e kotoa ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá ʻoku nau tatau pē ʻi he vakai ʻa e ʻOtuá. (Ngāue 10:34, 35) ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ko e ʻOtuá naʻá ne “ngaohi mei he tangata pē taha ʻa e puleʻanga kotoa pē ʻo e tangatá.” (Ngāue 17:26) ʻI he ʻuhinga ko ení, ʻoku tui ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻe hala ke fakalāngilangiʻi ha kulupu fakamatakali pe fonua ʻo māʻolunga ange ia ʻi ha matakali pe fonua kehe. ʻOku mau fakaʻapaʻapaʻi ʻa e kakai kotoa, tatau ai pē pe ko e hā honau fonua tupuʻangá pe feituʻu ʻoku nau nofo aí.​—1 Pita 2:17.

 Fēfē kapau ʻoku fiemaʻu ʻe he laó ke mau kau ki ai?

 ʻOku ʻikai ke fakafepaki ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ki he puleʻangá. ʻOku mau tui ko e ngaahi puleʻangá ko e konga ia ʻo ha “fokotuʻutuʻu ʻa e ʻOtuá” ʻa ia ʻokú ne fakaʻatā ke nau ʻi ai. (Loma 13:1-7) ʻOku mau tui foki ko e kau Kalisitiané ʻoku totonu ke nau talangofua ki he kau maʻu mafaí.​—Luke 20:25.

 Kae fēfē kapau ʻoku fepaki ʻa e ngaahi lao fakaemāmaní mo e ngaahi lao ʻa e ʻOtuá? ʻI he ngaahi tuʻunga ʻe niʻihi, ʻoku malava ke fakahū ha kole fakalao ki he puleʻangá ki ha fakatonutonu ʻi he ngaahi laó. c ʻI he taimi ʻoku ʻikai malava ai ke fai ha liliú, ʻoku fili anga-fakaʻapaʻapa ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ke “talangofua ki he ʻOtuá ko e pulé ia kae ʻikai ki he tangatá.”​—Ngāue 5:29.

 ʻOku feinga ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ke kau ki ha tafaʻaki fakasōsiale pe fakapolitikale?

 ʻIkai. ʻOku ʻikai ke kau ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ki ha tafaʻaki ʻi ha ʻīsiú fakasōsiale pe fakapolitikale. ʻI he taimi ʻoku mau fakafisi ai ke salute ki he fuká pe hiva ʻa e fasi fakafonuá, ʻoku ʻikai ʻuhinga iá ʻoku mau feinga ke fai ha liliu fakapolitikale. ʻI hono kehé, ʻoku mau muimui ki heʻemau ngaahi tui makatuʻunga ʻi he Tohi Tapú fekauʻaki mo e ngaahi ouau ko iá.

a Essays on Nationalism, peesi 107-108.

b The Way of the Gladiator, peesi 212.