Skip to content

Ko e Hā Naʻe Hoko Ai ʻa e Tāmate Fakatokolahí? Ko e Hā Naʻe ʻIkai Taʻofi Ai ʻe he ʻOtuá?

Ko e Hā Naʻe Hoko Ai ʻa e Tāmate Fakatokolahí? Ko e Hā Naʻe ʻIkai Taʻofi Ai ʻe he ʻOtuá?

 Ko e tokolahi ʻoku nau ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻi ko ení kuo nau faingataʻaʻia ʻi ha mole lahi fakafoʻituitui pea ʻoku ʻikai ngata pē ʻi heʻenau kumi ki ha ngaahi tali ka ki ha fakafiemālie foki. ʻOku vakai ʻa e niʻihi ki he Tāmate Fakatokolahí ko e tumutumu ia ʻo e faikovi ʻa e tangatá, pea ʻoku faingataʻa ai ke nau tui ki he ʻOtuá.

Ngaahi maʻuhala anga-maheni fekauʻaki mo e ʻOtuá mo e Tāmate Fakatokolahí

 Talatupuʻa: ʻOku hala ke ʻeke ʻa e ʻuhinga ʻoku fakaʻatā ai ʻe he ʻOtuá ʻa e Tāmate Fakatokolahí.

 Moʻoni: Ko e faʻahinga ʻoku nau maʻu ha tui mālohí ʻoku nau ʻeke ʻa e ʻuhinga ʻoku fakaʻatā ai ʻe he ʻOtuá ʻa e faikoví. Ko e fakatātaá, naʻe fehuʻi ʻe he palōfita ko Hapakuké ki he ʻOtuá: “Koeha oku ke fakaha ai kiate au ae agahala, bea bule keu mamata ki he mamahi? he oku i hoku ao ae maumau moe fakamalohi: bea oku ai aia oku fakatubu ae fekeikei, moe fakakikihi?” (Hapakuke 1:3, Paaki Motuʻa) ʻI he ʻikai valokiʻi ʻe he ʻOtuá ʻa Hapakuké, naʻá ne ʻai ke hiki ʻa ʻene ngaahi fehuʻí ʻi he Tohi Tapú ke tau lau kotoa ia.

 Talatupuʻa: ʻOku ʻikai tokanga mai ʻa e ʻOtuá ki he faingataʻaʻia ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá.

 Moʻoni: ʻOku fehiʻa ʻa e ʻOtuá ʻi he fulikivanú pea mo e faingataʻa ʻoku tupu mei he fulikivanú. (Palōveepi 6:16-19) ʻI he ʻaho ʻo Noá, naʻe hoko ʻa e ʻOtuá ʻo “mamahi hono lotó” koeʻuhi ko e lahi fau ʻa e fakamālohí ʻi he māmaní. (Sēnesi 6:5, 6) ʻOku ʻikai ha veiveiua, naʻe loto-mamahi lahi foki ʻa e ʻOtuá koeʻuhi ko e Tāmate Fakatokolahí.​—Malakai 3:6.

 Talatupuʻa: Ko e Tāmate Fakatokolahí ko hono tauteaʻi ia ʻe he ʻOtuá ʻa e kau Siú.

 Moʻoni: Naʻe fakaʻatā ʻe he ʻOtuá ʻa Selusalema ke fakaʻauha ʻe he kau Lomá ʻi he ʻuluaki senitulí. (Mātiu 23:37–24:2) Kae kehe, talu mei ai, ʻoku ʻikai ke vaheʻi ʻe he ʻOtuá ia ha matakali ʻe taha ke tauteaʻi pe ʻoange kiate kinautolu ha hōifua makehe. ʻI he vakai ʻa e ʻOtuá, “ʻoku ʻikai ha fai kehekehe ki he Siu mo e Kalisi.”​—Loma 10:12, Paaki Foʻou.

 Talatupuʻa: Kapau ʻoku ʻi ai ha ʻOtua ʻofa mo mālohi ʻaupito, ʻe malava ke ne taʻofi ʻa e Tāmate Fakatokolahí.

 Moʻoni: Neongo ʻoku ʻikai ko e ʻOtuá ʻokú ne fakatupunga ʻa e faingataʻá, ka ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻokú ne fakaʻatā fakataimi pē ia.​—Sēmisi 1:13; 5:11.

Ko e hā naʻe fakaʻatā ai ʻe he ʻOtuá ʻa e Tāmate Fakatokolahí?

 Naʻe fakaʻatā ʻe he ʻOtuá ʻa e Tāmate Fakatokolahí ʻi he ʻuhinga tatau pē mo ia ʻokú ne fakaʻatā ai ʻa e faingataʻá ke hokosia ʻe he faʻahinga kotoa ʻo e tangatá: ke fakaleleiʻi ʻa e ʻīsiu fakaeʻulungaanga naʻe malanga hake ʻi he kuohilí. ʻOku fakamatalaʻi māʻalaʻala ʻi he Tohi Tapú ko e Tēvoló ʻokú ne lolotonga puleʻi ʻa e māmaní, kae ʻikai ko e ʻOtuá. (Luke 4:1, 2, 6; Sione 12:31) ʻE lava ke tokoni ha moʻoniʻi meʻa ʻe ua mei he Tohi Tapú ke fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga naʻe fakaʻatā ai ʻe he ʻOtuá ʻa e Tāmate Fakatokolahí.

  1.   Naʻe fakatupu ʻe he ʻOtuá ʻa e tangatá mo e tauʻatāina ke fili. Naʻe tala ʻe he ʻOtuá ki he ʻuluaki tangatá, kia ʻĀtama mo ʻIvi, ʻa e meʻa ʻokú ne ʻamanekina meiate kinauá, ka naʻe ʻikai ke ne fakamālohiʻi kinaua ke talangofua ki ai. Naʻá na fili pē maʻa kinaua ʻa e meʻa ʻoku leleí mo ia ʻoku koví, pea ko ʻena fili koví​—pea mo e ngaahi fili meimei tatau naʻe fai ʻe he kakaí ʻi he faai mai ʻa e hisitōliá​—ʻoku ʻomai ai ʻa e ngaahi nunuʻa kovi ʻaupito ki he faʻahinga ʻo e tangatá. (Sēnesi 2:17; 3:6; Loma 5:12) ʻOku pehē ʻe he tohi Statement of Principles of Conservative Judaism: “Ko e ngaahi faingataʻa lahi ʻi he māmaní ko e tupu ia mei hono ngāuehalaʻaki ʻa e tauʻatāina naʻe ʻomai kiate kitautolú.” ʻI he ʻikai ke fakangata ʻetau tauʻatāina ke filí, ʻoku ʻomai ʻe he ʻOtuá ha taimi ki he faʻahinga ʻo e tangatá ke nau feinga ke fakaleleiʻi ʻa e ngaahi meʻá ʻo ʻikai kau ai ʻa e ʻOtuá.

  2.   ʻOku malava pea ʻe lava ʻe he ʻOtuá ke fakaleleiʻi ʻa e maumau tupu mei he Tāmate Fakatokolahí. ʻOku talaʻofa ʻe he ʻOtuá te ne fakafoki mai ʻa e laui miliona kuo maté ke nau moʻui, kau ai ʻa e kau maʻukovia ʻi he Tāmate Fakatokolahí. Te ne toʻo ʻosi atu foki ʻa e ongoʻi mamahi mei he faʻahinga naʻe hao moʻui ʻi he Tāmate Fakatokolahí koeʻuhi ko e ngaahi manatu tamakí. (ʻAisea 65:17; Ngāue 24:15) Ko e ʻofa ʻa e ʻOtuá ki he faʻahinga ʻo e tangatá ko ha fakapapauʻiʻanga ia te ne fakahoko ʻene ngaahi talaʻofá.​—Sione 3:16.

 Ko e tokolahi ʻo e faʻahinga naʻe maʻukovia ʻi he Tāmate Fakatokolahí pea hao moʻui atú, naʻe lava ke tauhi maʻu ʻenau tuí pea maʻu ha moʻui mohu ʻuhinga ʻi hono mahinoʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku fakaʻatā ai ʻe he ʻOtuá ʻa e faikoví mo ʻene taumuʻa ke toʻo atu hono ngaahi nunuʻá.