1, 2. Jésus akpengba adisciple ti lo tongana nyen na lango so a zingo lo na kuâ?

ADISCIPLE ti Jésus use ayeke gue na mbeni kete kodoro so ayo kilomètre 11 tongaso na Jérusalem. A yeke lani na lango so a zingo Jésus na kuâ. Na ngoi so ala yeke tambela, ala yeke na vundu ndali ti kuâ ti Jésus nga ade ala hinga ape so a zingo Jésus na kuâ awe. Gi hio tongaso, Jésus aga na tere ti ala na lo na ala ayeke tambela. Lo kpengba adisciple so. Lo sara ni tongana nyen? “A londo na Moïse nga na ambeti ti aProphète kue, lo fa na ala, na yâ ti Mbeti ti Nzapa kue, nda ti aye so andu lo.” (Luc 24:13-15, 27). Tënë ni andu bê ti ala ndali ti so lo “zi nda ti Mbeti ti Nzapa kue” na ala.—Luc 24:32.

² Na bï ni so, adisciple use so akiri na Jérusalem. Na ngoi so ala tingbi na abazengele ala fa peko ti ye so asi na ala so na abazengele ni. Na ngoi so ala ngbâ ti fa peko ti ye ni, Jésus aga na tere ti ala na ala kue abâ lo. Me mbeto asara abazengele ti lo mingi na ala gi bê ti ala ti hinga wala a yeke tâ biani Jésus la. Jésus akpengba ala tongana nyen? Bible atene: “Lo zi lege ti hingango ndo ti ala kue ti gbu nda ti Mbeti ti Nzapa.”—Luc 24:45.

3. Akpale wa la e lingbi ti tingbi na ni? Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti duti na nzoni bango ndo na ndo ti kua ti e ti fango tënë?

³ Legeoko tongana ti adisciple so, na ambeni ngoi vundu alingbi ti sara e mingi. E lingbi peut-être ti sara na Jéhovah mingi  me bê ti e anze ndali ti so e bâ ye ti peko ni ape (1 aCor. 15:58). Wala peut-être e bâ ti e so azo so e yeke manda Bible na ala ayeke gue na li ni mingi ape. Ambeni zo so e yeke mû maboko na ala alingbi même ti ke Jéhovah. Nyen la e lingbi ti sara ti duti na nzoni bango ndo na ndo ti kua ti e ti fango tënë? Mbeni ye so alingbi ti mû maboko na e ayeke ti gbu nda ti atoli ti Jésus so ayeke na yâ ti Bible nzoni. E yeke sara tënë na ndo ti ambeni toli ni ota nga e yeke bâ ye so atoli ni aye ti tene.

4. Toli ti Jésus na ndo ti zo ti lungo lê ti kobe so alango aye ti tene nyen?

⁴ Diko Marc 4:26-29. Toli ti Jésus na ndo ti zo ti lungo lê ti kobe so alango aye ti tene nyen? Koli ti yâ ti toli ni aye ti sara tënë ti awafango tënë ti Royaume. Lê ti kobe ni ayeke tënë ti Royaume so a yeke fa ni na azo ti nzoni bê. Tongana ti so azo ayeke sara ka, zo ti lungo lê ti kobe ni ‘alango na bï na lo zingo na ndapre’. Ti tene lê ti kobe ni amaï a hunda ngoi, ti londo na ngoi so a lu na lê ti kobe ni ti si na ngoi ti kongo ni. Na yâ ti ngoi ni so la “lê [ti kobe] ni ako na amaï”. Lê ti kobe ni asigigi yeke yeke na bê ti lo “wani”. Legeoko nga, zo ayeke gue na li ni na lege ti yingo, wala lo yeke ga nduru na Jéhovah yeke yeke. Na ngoi so mbeni zo ayeke gue na li ni juska bê ti lo apusu lo ti sara na Nzapa, lo yeke “sigigi” na lege so lo yeke mû fini ti lo na Jéhovah na lo wara batême.

5. Ngbanga ti nyen Jésus asara kua na toli ti zo ti lungo lê ti kobe so alango?

⁵ Ngbanga ti nyen Jésus asara kua na toli so? Jésus aye ti tene e hinga so a yeke Jéhovah la ayeke sara si tâ tënë amaï na yâ ti bê ti azo so “ayeke nduru ti yeda na tënë ni”. (Kus. 13:48; 1 aCor. 3:7). E yeke lu ye nga e yeke tuku ngu dä, me e yeke na ngangu pëpe ti forcé ni ti tene a sigigi hio hio. Legeoko tongana ti koli ti yâ ti toli so, na tongo nda ni e hinga pëpe tongana nyen la mbeni zo ayeke gue na li ni. Na ngoi so e yeke sara aye ti e, mingi ni e yeke bâ ni pëpe. Me, a si na mbeni ngoi, ngongoa ti Royaume ni alingbi ti sigigi. Na pekoni, fini disciple ni asara kusala ti kongo lê ti kobe legeoko na e, nga e bâ nzoni na lege ti mungo maboko ti lo.—Jean 4:36-38.

6. Nyen la a lingbi e hinga na ndo ti guengo na li ni ti mbeni zo so e yeke manda Bible na lo?

⁶ Toli so afa nyen na e? Kozoni kue, a lingbi e hinga so e yeke na ngangu pëpe ti forcé mbeni zo so e yeke manda Bible na lo ti gue na li ni hio hio na lege ti yingo. Atâa tongana e sara ye kue so e lingbi ti sara ti mû maboko na zo so e yeke manda Bible na lo, a lingbi e forcé lo lâ oko pëpe ti mû batême. Me tongana e sara tere ti e kete, e yeke hinga so a yeke na zo ni wani ti mû desizion ti mû tere ti lo na Nzapa. A lingbi ndoye so zo ni ayeke na ni na Nzapa la apusu lo ti mû tere ti lo na lo. Tongana a yeke tongaso ape, Jéhovah ayeke yeda na ni pëpe.—Ps. 51:14; 54:8; 110:3.

7, 8. (a) Ambeni ye wa toli ti Jésus na ndo ti zo ti lungo kobe so alango afa na e? Fa mbeni tapande ni. (b) Toli so afa na e nyen na ndo ti Jéhovah nga na Jésus?

⁷ Use ni, tongana e hinga ye so toli so aye ti fa na e, a yeke sara si bê ti e anze pëpe tongana na tongo nda ni e bâ pëpe ye ti peko ti kua ti e ti fango tënë. A lingbi e kanga bê ti e e ku (Jacq. 5:7, 8). Tongana e sara ngangu kue ti mû maboko na zo so e yeke manda Bible na lo, me lo gue na li ni na yâ ti tâ tënë ape, a ye ti tene pëpe so e yeke nzoni wafango ye pëpe. Jéhovah ayeke zia si ngongoa ti tâ tënë amaï gi na yâ ti bê ti azo so asara tere ti ala kete na so ayeke nduru ti changé (Mat. 13:23). Tongaso, a lingbi e pensé pëpe so a yeke wungo ti azo so e manda Bible na ala na so amû batême la ayeke fa so e fa tënë nzoni wala pëpe. Ti Jéhovah,  tongana azo so e yeke fa ye na ala asara ye pëpe alingbi na ye so e fa na ala, a ye pëpe ti tene so e fa tënë nzoni ape. Lo bâ na nene ni mingi angangu so e yeke sara atâa aye ti peko ni ayeke mingi wala pëpe.—Diko Luc 10:17-20; 1 aCorinthien 3:8.

⁸ Ota ni, e lingbi lakue pëpe ti hinga achangement so mbeni zo ayeke sara na yâ ti bê ti lo kâ. Na tapande, mbeni koli na wali ti lo so mbeni missionnaire ayeke manda lani Bible na ala atene na lo so ala ye ti ga awafango tënë so ade ti wara batême pëpe. Lo dabe ti ala so ti tene a mû lege na ala ti fa tënë, a lingbi ala zia lege ti nyongo manga. Bê ti lo adö na ngoi so ala tene na lo so ala zia nyongo manga asara anze mingi awe. Ala zia ni ngbanga ti nyen? Ala bâ so même tongana ala nyon manga na hondengo ni, Jéhovah ayeke bâ ala nga lo ke sarango ye na handa. Tongaso, ala bâ so a yeke na ala ti soro ye oko ti sara: Ti nyon manga na lê ti missionnaire ni wala ti zia lege ti nyongo manga ni. Ala maï ndoye so ala yeke na ni na mbage ti Jéhovah na amû maboko na ala ti mû nzoni desizion. Ala gue na li ni na lege ti yingo, atâa so missionnaire ni ahinga ye oko pëpe na ndo ti changement so ala sara.

9. Toli ti Jésus na ndo ti gbanda ti gbungo susu aye ti tene nyen?

⁹ Diko Matthieu 13:47-50. Toli ti Jésus na ndo ti gbanda ti gbungo susu aye ti tene nyen? Jésus atene so fango tënë ti Royaume so e yeke fa ayeke tongana bingo mbeni kota gbanda na lê ti ngu-ingo. Tongana ti so mbeni gbanda ayeke gbu gbâ ti mara ti “asusu nde nde kue”, kusala ti fango tënë ti Royaume ayeke gboto mara ti azo nde nde kutu mingi (És. 60:5). Gbâ ti azo so ayeke ga na akota bungbi nga na Matanga ti Dango Bê na kuâ ti Jésus ngu oko oko afa so tënë so ayeke tâ tënë. Na popo ti azo ni, ambeni ayeke tongana “anzoni” susu na ala ga na yâ ti congrégation ti aChrétien. Me ti ambeni, ala yeke tongana “asioni” susu na Jéhovah aye ala ape.

10. Ngbanga ti nyen Jésus asara kua na toli ti gbanda ti gbungo susu?

¹⁰ Ngbanga ti nyen Jésus asara kua na toli so? Kangbingo popo ti asusu so a sara tënë ni na yâ ti toli so aye pëpe ti sara tënë ti ndangba fango ngbanga so a yeke fâ ande ni na ngoi ti kota ye ti vundu. Me, a ye ti sara tënë ti ye so ayeke si ande na alango ti nda ni ti aye ti ngoi so. Jésus afa so a yeke pëpe azo kue so ayeda na tënë ti Royaume la ayeke ga ande awakua ti Jéhovah. Azo mingi aga na abungbi legeoko na e. E yeke manda Bible na ambeni me ala ye pëpe ti mû fini ti ala na Jéhovah (1 aGbia 18:21). Ambeni azia lege ti gango na bungbi. Ambeni maseka ayeke dä so ababâ na amama ti ala so abata ala ayeke aChrétien, me ade ala maï pëpe ndoye ti ala na mbage ti Jéhovah. Jésus afa so a lingbi zo oko oko amû desizion ti lo wani. Tongana e mû nzoni desizion, Jéhovah ayeke bâ e tongana ye ti “nzoni mingi” ti “amara kue”.—Ag. 2:7.

11, 12. (a) Tongana nyen la e lingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti toli ti gbanda ti gbungo susu? (b) Toli so afa nyen na e na ndo ti Jéhovah nga na Jésus?

¹¹ Tongana nyen la e lingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti toli ti gbanda ti gbungo susu? Tongana e hinga ye so toli so aye ti fa na e, a yeke sara si vundu ahon ndo ti e ape wala bê ti e ayeke son ahon ndo ni ape tongana mbeni zo so e manda Bible na lo wala mbeni molenge ti e aye pëpe ti voro Jéhovah. Atâa ngangu kue so e sara, zo ni alingbi ti ke ti voro Jéhovah. Tongana mbeni zo ayeda ti manda Bible wala tongana mbeni zo akono na gbe ti babâ na mama ti lo so ayeke aChrétien, a ye ti tene pëpe so nyen na nyen zo ni ayeke lë ande gi kpengba songo na Jéhovah. Tongana lo ye pëpe ti yeda  na droit ti Jéhovah ti komande dunia kue, lo lingbi pëpe ti duti wakua ti Jéhovah.

¹² So aye ti tene so a yeke zia ande lege lâ oko pëpe na azo so azia bungbi ti kiri na popo ti aita? Wala tongana ade mbeni zo amû tere ti lo na Jéhovah ape aye ti tene so lo yeke ti lo gi ‘sioni’ zo awe? Ên-ën. Lege angbâ ti zi na mara ti azo tongaso ti lë kpengba songo na Jéhovah kozo ti tene kota ye ti vundu ato nda ni. A yeke tongana ti so Jéhovah airi ala, lo tene: “I kiri na Mbi, na fade Mbi kiri na i.” (Mal. 3:7). A yeke ye so asigigi polele na yâ ti mbeni toli so Jésus amû na ndo ti molenge so abuba aye ti lo kue.—Diko Luc 15:11-32.

13. Toli ti Jésus na ndo ti molenge so abuba aye ti lo kue aye ti tene nyen?

¹³ Toli ti Jésus na ndo ti molenge so abuba aye ti lo kue aye ti tene nyen? Babâ so asara ye na nzoni bê, so Jésus asara tënë ti lo na yâ ti toli so, aye ti sara tënë ti Jéhovah, Babâ ti e ti yayu so asara ye na ndoye. Molenge so ahunda aye ti héritier ti lo, si lo gue lo buba ni kue so, aye ti sara tënë ti azo so azia bungbi. So ala zia bungbi, a yeke tongana ti so ala voyagé na “mbeni yongoro kodoro”, dunia ti Satan, so ayeke yongoro na Jéhovah (aÉph. 4:18; aCol. 1:21). Me a si na mbeni ngoi, li ti ambeni aga dä na ala soro ti kiri na yâ ti bungbi ti Jéhovah. Ye so ahunda ti tene ala sara ngangu. Me teti so ala sara tere ti ala kete nga ala changé bê ti ala, Jéhovah apardone ala nga lo yamba ala na ngia.—És. 44:22; 1 Pi. 2:25.

14. Ngbanga ti nyen Jésus asara kua na toli ti molenge so abuba aye ti lo kue?

¹⁴ Ngbanga ti nyen Jésus asara kua na toli so? Jésus aye ti fa so Jéhovah aye biani ti tene azo so azia bungbi akiri na mbage ti lo. Babâ so Jésus asara tënë ti lo na yâ ti toli so ayeke lakue na beku so molenge ti lo ayeke kiri ande. Na ngoi so babâ ni abâ molenge ti lo na kiringo ni, atâa so “lo ngbâ ayo,” hio babâ ni amû loro ti yamba lo. A yeke mbeni ye so alingbi ti pusu azo so azia bungbi ti kiri na mbage ti Jéhovah sân ti ku. Songo ti ala na Jéhovah alingbi ti woko mingi, kamene alingbi ti sara ala nga a lingbi ti duti ngangu na ala ti kiri na bungbi. Me tongana ala bâ aye ti nzoni so ayeke ga ande na peko ti ngangu so ala yeke sara, ala yeke sara kue ti kiri na bungbi. Tongana ala kiri na bungbi, Jéhovah, Jésus nga na a-ange ayeke duti na ngia.—Luc 15:7.

15, 16. (a) Toli ti Jésus na ndo ti molenge so abuba aye ti lo kue afa aye wa na e? Fa ambeni tapande ni. (b) Toli so afa nyen na e na ndo ti Jéhovah nga na Jésus?

¹⁵ Tongana nyen la e lingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti toli ti molenge so abuba aye  ti lo kue? A lingbi e sara ye tongana Jéhovah. E ye lâ oko pëpe ti ga “mbilimbili ahon ndo ni” ti ke ti yamba mbeni ita so achangé bê ti lo si akiri na bungbi. Tongana e sara tongaso e yeke “buba” songo ti e na Jéhovah (Zo-ti. 7:16). Toli so afa nga na e so a lingbi e bâ azo so azia congrégation tongana ambeni “ngasangbaga so agirisa” so alingbi mbeni lâ ti kiri (Ps. 119:176). Tongana e tingbi na mbeni zo so ahon yongoro na congrégation me so a bi lo na gigi pëpe, e yeke mû maboko na lo na ndoye ti kiri na bungbi? E yeke duti nduru ti sara tënë ni na a-ancien tongaso si ala lingbi ti mû maboko na lo? E yeke sara ni tongana e ye biani ti sara ye alingbi na ye so toli ti Jésus na ndo ti molenge so abuba aye ti lo kue afa na e.

¹⁶ Bâ ye so ambeni zo ti ngoi ti e so ayeke tongana molenge so abuba aye ti lo kue atene ti kiri singila ndali ti nzoni bê so Jéhovah asara na ala nga lo ye ala, nga ndali ti mungo maboko ti congrégation. Mbeni ita-koli, so a bi lo na gigi a sara ngu 25, atene: “Mbi ngbâ ti wara ngia mingi ngbene ye na ngoi so a kiri na mbi na bungbi ndali ti so Jéhovah asara si mbi kiri mbi ‘wara ngangu’. (Kus. 3:19). Aita kue asara nzoni bê na mbi nga ala ye mbi. Fadeso mbi yeke na yâ ti pendere sewa na lege ti yingo.” Mbeni ita-wali, so azia ti gue na bungbi nga so azia ti fa tënë asara ngu oku si lo kiri na Jéhovah, atene: “Mbi lingbi pëpe ti fa na ala tongana nyen a nzere na mbi ti bâ so aita afa polele na mbage ti mbi ndoye so Jésus asara tënë ni. Ti duti na yâ ti bungbi ti Jéhovah ayeke mbeni kota mosoro!”

17, 18. (a) Akpengba ye wa la atoli ota so e londo ti bâ afa na e? (b) Nyen la a lingbi e leke na bê ti e ti sara?

¹⁷ Akpengba ye wa la atoli ota so afa na e? Kozoni, a lingbi e hinga so e lingbi pëpe ti forcé mbeni zo so e yeke manda Bible na lo ti gue na li ni hio hio na lege ti yingo. Jéhovah la ayeke sara ni. Use ni, a lingbi e hinga so a yeke pëpe azo kue so ayeke ga na bungbi legeoko na e wala azo kue so e yeke manda Bible na ala la ayeke yeda ande ti ga awakua ti Jéhovah. Ti hunzi na ni, atâa so ambeni zo alingbi ti zia Jéhovah, zia e ngbâ lakue ti duti na beku so mbeni lâ ala yeke kiri ande na lo. Nga, tongana ala kiri zia e yamba ala tongana ti so bê ti Jéhovah aye.

¹⁸ Zia e oko oko kue e ngbâ ti gi ti hinga ye, ti gbu nda ti ye nga ti sara ye na ndara. Tongana e yeke diko atoli ti Jésus, a yeke nzoni e hunda tere ti e na ahundango ndo so: Toli ni aye ti tene nyen? Ngbanga ti nyen la a zia ni na yâ ti Bible? Tongana nyen la e lingbi ti sara ye alingbi na aye so toli ni afa na e? Toli ni afa na e nyen na ndo ti Jéhovah na Jésus? Tongana e sara tongaso, a fa so e gbu nda ti atënë ti Jésus.