Agllashca temata ricungapaj

¿Bibliapa nishcacunahuan cientificocunapa nishcacunahuanga igualchu can?

¿Bibliapa nishcacunahuan cientificocunapa nishcacunahuanga igualchu can?

Bibliapica caitami yachachin

 Bibliaca cienciamanda parlaj libroca na canllu. Shina cajpipash cienciapa nishcacunahuan Bibliapa nishcacunahuan ricujpica igualmi capan. Cunanga Bibliapa huaquin yachachishcacunatami ricugripanchi. Cai yachachishcacunaca cunanbi cientificocuna tarishca yuyaicunahuan igual cashcatami ricuchin. Bibliata escribishca tiempopica cai yuyaicunataca chai tiempopi causaj gentecunaca na crinllu carca.

  •   Cai tucui universotaca Taita Diosmi rurarca (Génesis 1:1). Punda tiempopi causajcunapa parlocunata crishpami tauca gentecunaca cai universotaca na pipash rurariangachu nishpa pensan carca. Shinallata cai universoca paimandallatami tiai callaririanga nishpapashmi pensashca. Babilonio gentecunaca paicunapa dioscunami cai ishcai mar yacucunamanda cai universotaca llujchirca nishpami crin carca. Cutin shujcunaca cai universoca shuj ushashca, jatun lulunmandami llujshirca nishpapashmi crin carca.

  •   Cai universopi tiashca planetacuna, estrellacunapash aliguta ordenado catichunga, Taita Diosmi leycunata churashca (Job 38:33; Jeremías 33:25). Cutin shuj shuj llactamanda gentecunaca, shuj millai millai nali dioscunami gentecunataca ninanda llaquichingapaj imacunatapash ruranajun, chaimandami gentecunaca manllaihuan causan ninmi.

  •   Cai mundoca chushajpi huarcushcami can (Job 26:7). Punda tiempo gentecunaca, cai mundoca shuj plano discoshnami can nishpami crin carca. Shinallata shuj jatun yaya yaya gigantepa jahuapi o shuj búfalo o tortuga nishca animalpa jahuapi tiajun nishpapashmi crin carca.

  •   Tamiashcamandami yacucuna, jatun cochacunaca tian. Shinallata cai yacucunapa samaillatami cieloman rishpa cutin razushpa, rundushpa uriajumun (Job 36:27, 28; Eclesiastés 1:7; Isaías 55:10; Amós 9:6). Punda tiempopi causashca griegocunaca, huaicucuna tiachunga mar yacu ucupi tiashca yacucunami llujshin nishpa crin carca. Cai yuyaitaca casi 300 huatacuna huashacamanmi crishca.

  •   Urcucunaca chingashpami catin. Shinallata mushuj urcucunapash ricurishpami catin. Talvezchari cai urcucunaca pundacunaca mar ucupi carca (Salmo 104:6, 8). Shinapash gentecunapa yanga parlocunapica cunanbi tiashca urcucunataca shuj yanga dioscunami rurashca ninmi.

  •   Limpiolla causanaca ñucanchipa saludtallatami cuidan. Israelitacunaman cushca Leypica huañushcacunata tacarishca jipaca, ali alimi maquita maillarichun mandarca. Shinallata pipash chimbanalla ungüihuan cashpaca huaquin punllacunatami huasipi vicharishca quidana carca. Paicunapa ishpashcacunatapash ali ali tapashpami saquina carca (Levítico 11:28; 13:1-5; Deuteronomio 23:13). Cutin chai punllacunapi causashca egipciocunaca chugrishcacunapi churangapaj nishpami ishpacunata japishpa jambicunata ruran carca.

¿Cientificocunapa nishcahuan ricujpica Bibliaca pandarijunllu?

 Gentecunaca cientificocunapa nishcacunahuan Bibliata ricujpica Bibliaca pandarijunmi nishcami. Shinapash Bibliata ali ali ricushpaca chaica na cierto cashcatami cuenta japi ushapanchi. Cunanga cientificocunaca Bibliaca pandarinmi nishcacunatami ricugripanchi.

 Gentecunaca ninmi: Bibliapica cai universotaca sujta punllacunapilla rurashcatami ricuchijun nishpa.

 Bibliapica ninmi: Ashtaca ashtaca huatacuna huashamanga Taita Dios cai universota rurashcatami Bibliapica ricuchijun (Génesis 1:1). Shinapash Bibliapi, Génesis capitulo 1​pica cai universota rurashpa mashna tiempota parashcataca na nijunllu. Génesis 2:4​pica cai tucui universopi cielota, cai alpatapash rurashca tiempotaca “punlla” nishpallami churashca.

 Gentecunaca ninmi: Bibliapica indita nara rurashpallatami Taita Diosca cai alpapi tucui jihuacunatara rurarca nishpa. Shinapash indi na tiajpica jihuacunaca na viñashpa mirai ushanmanllu carca (Génesis 1:11, 16).

 Bibliapica ninmi: Bibliapica cai alpapi plantacunata, yuracunata nara rurashpallata ‘Taita Dios jahua pachata’ rurashcatami ricuchijun. Jahua pacha o cielo nishpaca estrellacunamanda, indimandapashmi parlajun (Génesis 1:1). Taita Dios tucui cosascunata rurajushca primer “punllapica” cai alpapica ñami indipa rayocunaca asha asha chayamujurca. Shinapash na punchashapachaca carcachu. Ña quimsa “punllacunapica” cai alpapi fuyucunapash pascarishca cajpimi indipa rayocuna jihuacunapi chayajpimi viñai callarirca (Génesis 1:3-5, 12, 13). Chai jipami cai alpapica indica ashtahuan ashtahuan llujshi callarirca (Génesis 1:16).

 Gentecunaca ninmi: Indica cai alpata muyujun nishpami Bibliapica ricuchin nin.

 Bibliapica ninmi: Eclesiastés 1:5​pica: “Indi Ilujshimushpaca, cutin huashajunllami. Llujshimushca pushtumanllatami, ucha tigran” nijunmi. Cai shimicunaca cai alpamanda indi imashina ricurishcatallami ricuchijun. Tucui gentecunami nin que “indi llujshimun y indillata huashajun” nishpa. Pero ali yachajpica, cai alpami indita muyujun, na indica cai alpata muyujunllu.

 Gentecunaca ninmi: Cai alpaca plano nishpami Bibliapica ricuchijun nin.

 Bibliapica ninmi: Bibliapi cai alpa ‘manñacaman’ nishpaca, ‘cai alpa’ planetaca ashtacapacha cashcatami ningapaj munan. Cai alpa plano plano cashcata, filocunata charishcataca na nijunllu (Hechos 1:8). Bibliapi ‘cai pacha chuscundi ladomanda’ nishpaca, cai alpa muyundi ladocunamandami parlajun. Cunanbipash ‘indi Ilujshimumanda, indi huashajujmandapash, vichaimanda, uraimandapash’ nishpaca cai alpa muyundi cashcatallatami ricuchingapaj munan (Isaías 11:12; Lucas 13:29).