Skip to content

Skip to table of contents

Ke Medengei el Kmo Ngerang?

Ke Medengei el Kmo Ngerang?

Ngmekera rengnga me a sodel a rellel el debetik er a telemall el beluu er a Babilon er a irechar e ochotii el kmo a Biblia melemalt?

A REMENGIIS a chutem a mla metik a betok el meklou el rengnga luluusbech el omekedechor er a mats er a Babilon er a irechar. A doltirakl a tekingel a ta er a mengiis a chutem el Robert Koldewey, e aika el rengnga a lullul er a ngau er a “ikrel a beluu, el mle ungil a bekerkard el chutem er ngii me a kerrekar . . . a mle betok el kirel a idungel.”

A remengiis a chutem a mla metik a sioko el ochotii el kmo a remerreder el chad er a Babilon a dirrek el luluusbech aika el blil omelul el kirel a kmal mekngit el tekoi. Paul-Alain Beaulieu, el brobesong er a reksi me a tekingir a rechad er a beluu er a Asiria er a irechar el ngar er a University of Toronto, a kmo: “Llechukl er a Babilon er a irechar . . . ouchais el kmo a king a millul er tirke el dimlak lolengesenges er ngii me a lechub e te dimlak longull a mechedaol el klalo.” A llechukl er a taem er a King Nebukadnesar a kmo: “Mokngemedeterir, lemedul er a ngau . . . lobidokl er a stob er omeruul el kall . . . bo longchat, lemokngemed er a mesisiich el ngau.”

Tia rulleterir a remenguiu a Biblia el mo melatk er a cheldecheduch el ngar er a 3 el bliongel er a Daniel. Ngar tiang e kede menguiu el kmo, a King Nebukadnesar a rirellii a klou el kolt el bleob e lilia er a oberberk el chutem er a Dura el ngii a mlara ikrel a mats er a Babilon. A retedei el buik er a Hebru el Sadrak, Mesak, me a Abednego er a lak lekengei el mo terrob el mengull er tia el bleob, e ngkmal ngilasech a rengul a Nebukadnesar me ngdilu er a rechad el “mo mengeald er a stob el mo euid el chachisois a kleldelel er sel blechoel el kleldelel” me tirkang “[lobidokl] er a chelsel a kmard a ngau er ngii el stob.” A mesisiich el anghel a ulsebelterir er a kodall.​—Dan. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

Delul rengnga el llechukl er ngii a ngklel a Nebukadnesar

A rengnga el lebiltik er a Babilon ochotii el kmo aike el lolekoi a Biblia klemerang. Ngbetok er aika el rengnga a llechukl er ngii a tekoi el mengebkall er a king. A ta er ngii a kmo: “Nebukadnesar el King er a Babilon . . . A klou el blai el kulekedecherur, ngak el kuoll el King . . . A ruldidellel a rsechek bo longedereder er ngii el mo cherechar.” Tia el llechukl a kmeed losisiu er a tekoi el debetik er a Daniel 4:30 el Nebukadnesar a melekoi el kmo: “Ng meral kebkall a Babilon! Ak tileketekii el kirel mo blil omengedereder el olecholt er a klisichel omerrederek, ma klebkellek ma chetengek.”