Liga iloa e koe e tagata ne tau vevehe​—po ke tokologa foki a lautolu ia. Kakano ai ha kua tupu lahi e tau vevehe. Ma e fakatai, ko e kumikumi i Polani ne fakakite ko lautolu ne 30 e tau he moui ne kua mau ke tolu ke he ono e tau ne liga tau vevehe; ti nakai fakakaupā ke he tau tau moui ia.

Ti “fakakite he tau numera [i Europa] ko e hafa ia lautolu ne mau to tau vevehe,” he hokotaki he Institute for Family Policy i Sepania. He falu motu monuina, ne pihia foki e mena ne tupu.

Ko e heigoa ne putoia he mena nei ne fa tupu tumau? Taha e tagata fakatonutonu fakamauaga lotomatala i Europa Uta ne talahau: “Fakamooli he tau vevehe e mena kua fitā e tupu​—ko e mavehevehe he fakafetuiaga mo e nonofo kehekehe ko e mena fakamamahi lahi ke he logonaaga.” Ne lafi e ia: “Ko e lahi he fatuakiloto malolō lahi mahaki​—ko e ita, tokihala, hogohogo manava, tupetupe, mo e fakamā” ne fa mui mai. Falu mogo ne fa tupu hake e tau manatu ke taupega. “Ka fakakatoatoa e tau vevehe he hopoaga, kua kamata e taha tuaga foki. He pehia he tau logonaaga matimati mo e nofo tokotaha, liga manamanatu e tagata ne tau vevehe: ‘Ha kua tau vevehe au mogonei, ko hai mooli au? Ko e heigoa e kakano haaku he moui?’”

He liu manatu e logonaaga haana he falu tau kua mole, pehē a Ewa: “Ne hokulo lahi e mā haaku he mogo ne hoko e tau vevehe ke he katoatoaaga, ne fakamailoga he tau katofia mo e tau tagata gahua haaku au ko e fifine ne vevehe mo e taane. Ne puke au he ita. He toe mo e ua e tama ikiiki, kua eke au mo matua fifine mo e matua taane ki a laua.” a Ko Adam ne fekafekau ko e motua fakalilifu ke 12 e tau, ne pehē: “Galo lahi e au e lilifu fakatagata ti ko e falu mogo ne puke au he ita ti kamatamata au ke nofo kehe mai he tau tagata.”

He matematekelea he fakaatukehe ke he vahā anoiha ha lautolu, falu ne taufetului ke liu moua e lagotatai ha lautolu pete he tau tau he mole e tau vevehe. Ne fakahiku e lautolu kua nakai fiafia e falu ki a lautolu. Lafi atu foki, ne pehē taha tagata tohi tala he faahi ia, kua lata ia lautolu mogonei ke “hiki e tau aga ha lautolu mo e fakaako ke fahia ke he tau lekua ha lautolu ni.”

Manatu e Stanisław: “He magaaho ne tau vevehe a maua, ne taofi he hoana fakamua haaku au he kitia e tau tama fifine ikiiki tokoua haaku. Takitaki he mena ia au ke logona kua nakai fakaalofa foki taha ki a au ti liga tiaki foki e Iehova au. Ne galo e manako haaku ke moui. Nakai leva, ti mailoga e au e hepe he manamanatuaga haaku.” Ko e logonaaga fakauaua ke he vahā anoiha haana kua fakatupetupe foki e fifine ko Wanda ne tau vevehe: “Logona e au he fai magaaho  he mole, ko e tau tagata ti pihia mo e tau matakainaga fakahele, to nakai fakakite e fiafia ki a au mo e fanau haaku. Ka e kitia e au mogonei e lahi he agaagai he tau matakainaga a mautolu mo e lagomatai au he eketaha ka feaki e fanau haaku ke eke mo tau tagata tapuaki ha Iehova.”

Maeke ia koe ke maama mai he tau manatu pihia he mole e tau vevehe, falu ne hufia he tau logonaaga kelea. Liga fakatupu e lautolu e fakatino kelea ki a lautolu ni, he manamanatu kua nakai aoga a lautolu ti nakai lata ke mamata atu ki ai. Fakalataha mo e mena ia, liga tuhituhi e lautolu a lautolu ne agaagai ia lautolu. Ti ko e fua, ne liga kamata a lautolu ke manamanatu kua nakai fai logonaaga mafanatia mo e fakaalofa e fakapotopotoaga. Ko e tau mena tutupu pihia tuga ha Stanisław mo Wanda kua fakakite ko lautolu ne tau vevehe kua mailoga na fakaalofa mooli e tau matakainaga ha lautolu ki a lautolu. Ti foaki he tau Kerisiano fakahele e fakaalofa ofoofogia, pete kua nakai mailoga e lagomataiaga ha lautolu he magaaho fakamua.

Tokaloto pete he tau laliaga mitaki lahi mahaki ha tautolu, ko e tau matakainaga fakahele ne tau vevehe kua liga matimati he tau magaaho. Mua atu ke he tau matakainaga fifine ne tau vevehe ne mailoga kua gahoa ni ne fiafia ki a lautolu. Ko Alicja ne pehē: “Valu e tau he mole tali he tau vevehe haaku. Ka e logona agaia e au he falu mogo e fakateaga haaku. He tau magaaho pihia, ne hihiga au ke nofo kehe mo e tagi mo e logona hifo e momoko ki a au ni.”

Ko e tau logonaaga ne fakamaama he mena nei kua nakai foou ke he tagata kua fehagai mo e tau vevehe, kua fakatonu he Tohi Tapu ke nakai vevehe kehe e tagata. Ko e totoko ke he fakatonuaga nei ka takitaki ke he tiaki e “tau iloilo oti ni.” (Fakatai 18:1) Ka e lata ia ia ne logona e matimati ke maama ko e fakamooliaga he iloilo ke kalo kehe he fakatumau ke kumi e fakatonuaga po ke fakamafanaaga mai he taha tagata taane po ke fifine kehe. He mena ia to nakai tupu mai e tau logonaaga fakavihi ne nakai latatonu.

Ko e tau matakainaga fakahele ha tautolu ne tau vevehe ne liga auhia he tau logonaaga vihi, putoia e fakaatukehe ke he vahā anoiha mo e tau logonaaga matimati po ke tiaki foki. He mailoga kua fa mahani e tau logonaaga pihia mo e he magaaho taha kua uka ke fahia mai ai, kua lata ia tautolu ke fifitaki a Iehova he lalago fakamooli e tau matakainaga pihia ha tautolu. (Sala. 55:22; 1 Pete. 5:6, 7) Maeke ia tautolu ke iloa ko e ha lagomatai kua foaki e tautolu ki a lautolu kua fakaaue lahi mahaki. Mooli, to moua mai e lautolu i loto he fakapotopotoaga e lagomatai he tau kapitiga mooli!​—Fakatai 17:17; 18:24.