¿Nelnelia mitspaleuis tlaj timotemachis teipa kuali tiitstos?

DANIEL kipixtoya 10 xiuitl uan kipiayaya se xiuitl ika nopa kokolistli cáncer. Maske tepajtianij uan ichampoyouaj moiljuiyayaj amo mochikauaskia, ya amo kiampa moiljuiyaya. Ya moiljuiyaya moskaltiskia, tlauel momachtiskia uan kiampa kipantiskia kenijkatsa kinchikauaskia katli kipiaj cáncer. Motemachiyaya yaskia kiitati se tepajtijketl katli kuali momachtijtoya tlen nopa cáncer tlen ya kipixtoya. Nopa tepajtijketl amo uelki yaui kema kiijtojtoya yas. Daniel tlauel mokuesok uan moyolkokok. Uan kema panok se keski tonali, mijki.

Tlen kipanok Daniel kiijtok se tepajtijketl katli momachtiyaya tlake kinpano katli moiljuiaj mochikauasej uan katli moiljuiaj amo mochikauasej. Uelis nojkia tijkaktok panotok sanse kej kipanok Daniel. Ma timoiljuikaj se toaui katli ya ueyi, nechka mikis uan kichia ika pakilistli ma kipaxalo se tlen ichampoyouaj katli tlauel kiiknelia o kichia se iljuitl. Uan kema kiampa pano, nopa toaui miki. ¿Tlake kipaleuijtoya nojua ma yolto? ¿Nelnelia tlauel techpaleuis tlaj tijchiasej se tlamantli?

Miakej tepajtianij katli tlauel ixtlamatij kiijtouaj kema se akajya san mosentlalia ipan tlen kuali uan kichia kiselis se tlamantli, kipaleuia ipan inemilis uan nojkia amo tlauel mokokoua. Maske kiampa, amo nochi sanse moiljuiaj. Miakej amo kineltokaj nopa tlamantli pampa kiijtouaj ixtlamatinij amo kiampa tlamachtiaj. Inijuantij moiljuiaj kema se akajya kipia se tlakuajkualojkayotl eli pampa amo kuali tekiti itlakayo.

Ipa kiampa moiljuijtokej katli amo kineltokaj tlaj kena kipaleuia se akajya kema kichia kiselis se tlamantli. Kipano dos mil xiuitl kitlatsintokijkej Aristóteles, se filósofo katli euayaya Grecia, uan kiiljuijkej ma kiixtoma tlake kiijtosneki kema se akajya kichia kiselis se tlamantli, ya kiijtok: “Eli se tlamantli tlen se akajya kineki uan amo kema mochiuas”. Uan amo uejkajtok nopa tlakatl katli itoka Benjamin Franklin kiijtok: “Katli kichixtok se tlenijki, teipa mayankamikis”.

Uajka, ¿tlake kiijtosneki kema se akajya kichia se tlamantli? ¿Kineki kiijtos san tijchixtos se tlamantli tlen amo kema mochiuas o timoyolchikauas ika tlamantli tlen amo kema panos? ¿O kena uelis tijchiasej se tlamantli tlen nelnelia mochiuas uan tlen techpaleuis ma tiyolpakikaj uan amo tlauel ma timokokokaj?