Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Monayi! Ndi nenu matuku onso

“Monayi! Ndi nenu matuku onso

“Monayi! Ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua ndongoluelu wa malu eu.”​—MAT. 28:20.

1. a) Leja mu mêyi makese lusumuinu lua mponda ne lupele. b) Ndiumvuija kayi divua Yezu mufile bua lusumuinu alu?

LUMUE lua ku nsumuinu ya Yezu ludi luakula bua muena budimi udi mukune mamiinu mimpe a mponda, ne bua muluishi udi mukune lupela munkatshi mua mamiinu mimpe. Lupela ludi lukola pamue ne mponda, kadi muena budimi udi wambila bapika bende bua ‘balekele bionso bibidi bikolele kaba kamue too ne ku dinowa.’ Mu tshikondo tshia dinowa, badi bosha lupela ne basangisha mponda kaba kamue. Yezu nkayende ke uvua mumvuije lusumuinu. (Bala Matayi 13:24-30, 37-43.) Lusumuinu elu ludi luleja tshinyi? (Tangila tablo wa ne: “Mponda ne lupela.”)

2. a) Malu adi enzeka mu budimi adi aleja tshinyi? b) Netukonkonone tshitupa kayi tshia lusumuinu?

2 Malu adi enzeka mu budimi ebu adi aleja mushindu ne tshikondo tshivua Yezu mua kupatula munkatshi mua bantu, bantu badi benza kasumbu ka mponda, tuambe ne: bena Kristo bela manyi bakokesha nende mu Bukalenge buende. Mudimu wa dikuna wakatuadija mu Pentekoste wa mu 33. Mudimu wa disangisha neujike pikala bela manyi badi ne muoyo ku ndekelu kua ndongoluelu wa malu eu ne bua kupeta tshitampi tshia ndekelu ne pashishe nebangatshibue mu diulu. (Mat. 24:31; Buak. 7:1-4) Anu bu mudi muntu udi muimane pa mukuna umona bimpe bionso bidi mu tshibanda, lusumuinu elu ludi palu lutuambuluisha bua kumona malu avua mua kuenzeka munkatshi mua bidimu bitue ku 2 000. Bilondeshile bitudi bamanye, mmalu kayi adi apetangana ne Bukalenge atudi tujingulula? Lusumuinu elu ludi luakula bua tshikondo tshia dikuna, tshia dikola ne tshia dinowa. Tshiena-bualu etshi netshimanyine nangananga pa tshikondo tshia dinowa. *

MU BUKUBI BUA KUDI YEZU

3. a) Nnsombelu kayi uvuaku ku ntuadijilu kua bidimu bia lukama? b) Bilondeshile Matayi 13:28, ndukonko kayi luvua lujuke? Bavua baluele kudi banganyi? (Tangila note wa ku ndekelu.)

3 Ku ntuadijilu kua bidimu bia lukama, “lupela luakamueneka” pavua bena Kristo ba ku dîna bapatuke patoke mu budimi budi buloba. (Mat. 13:26) Mu bidimu bia nkama isatu, bena Kristo bavua bu lupela bakavula kupitabu bena Kristo bela manyi. Vuluka ne: bapika ba mu lusumuinu bavua balombe mfumuabu bua bajule lupela. * (Mat. 13:28) Mfumu uvua mubandamune bishi?

4. a) Diandamuna dia Yezu udi Mfumu didi dileja tshinyi? b) Ndiba kayi divua bena Kristo bavua bu mponda bamueneke patoke?

4 Pavua Yezu wakula bua mponda ne lupela, wakamba ne: “Lekelayi bionso bibidi bikolele kaba kamue too ne ku dinowa.” Dîyi edi didi dileja ne: kumbukila ku bidimu lukama bia kumpala too ne lelu, kutu anu bamue bena Kristo bela manyi badi bu mponda pa buloba. Mêyi avua Yezu mulue kuambila bayidi bende pashishe adi ajadika bualu ebu. Wakamba ne: “Ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua ndongoluelu wa malu eu.” (Mat. 28:20) Nunku, Yezu uvua ne bua kukuba bena Kristo bela manyi matuku onso too ne ku nshikidilu. Kadi bu mudi bena Kristo badi bu lupela bavule, katuena bamanye bimpe aba bavua mu kasumbu ka mponda munkatshi mua tshikondo tshile atshi to. Kadi bidimu makumi a bungi kumpala kua tshikondo tshia dinowa kutuadija, kasumbu ka mponda kakalua kumueneka patoke bimpe. Mushindu kayi?

MESSAGER UDI ‘ULONGOLOLA NJILA’

5. Mmunyi muvua mulayi wa buprofete wa Malaki mukumbane mu bidimu lukama bia kumpala?

5 Bidimu nkama ya bungi kumpala kua Yezu kuakula bua lusumuinu lua mponda ne lupela, Yehowa ukavua musake muprofete wende Malaki bua kuamba malu adi maleja mu lusumuinu lua Yezu. (Bala Malaki 3:1-4.) Yone Mubatiji ke uvua ‘messager uvua mulongolole njila.’ (Mat. 11:10, 11) Pavuaye mulue mu tshidimu tshia 29, tshikondo tshia dilumbuluisha tshisamba tshia Isalele tshikavua tshisemene pabuipi. Yezu uvua messager muibidi. Uvua mulengeje ntempelo wa mu Yelushalema misangu ibidi: wa kumpala ku ntuadijilu kua mudimu wende ne muibidi pabuipi ne ku ndekelu. (Mat. 21:12, 13; Yone 2:14-17) Nunku, mudimu wa Yezu wa kulengeja uvua muenzeke tshikondo bule kampanda.

6. a) Mmunyi mudi mulayi wa buprofete wa Malaki mukumbane mu mushindu mualabale? b) Ntshikondo kayi tshivua Yezu mulue kutangila ntempelo wa mu nyuma? (Tangila note wa ku ndekelu.)

6 Mmunyi mudi mulayi wa buprofete wa Malaki mukumbane mu mushindu mualabale? Munkatshi mua makumi a bidimu kumpala kua 1914, Charles Russell ne bena diende bakenza mudimu wa buena wa Yone Mubatiji. Mudimu wa mushinga mukole eu uvua wa kujadikulula bulelela bua mu Bible. Balongi ba Bible bakalongesha bulelela pa tshidi mulambu wa Kristo udi upikula, kuleja patoke mafi a dilongesha dia iferno wa kapia, ne kumanyisha dijika dia bikondo bia bantu ba bisamba bia bende. Kadi, kuvua bisumbu bia malu a Nzambi bia bungi bivua biamba muvuabi bilonda Kristo. Nunku bivua bikengela kuandamuna lukonko lua mushinga mukole elu: Ntshisumbu kayi mu bionso ebi tshivua mponda? Bua kuandamuna lukonko elu, Yezu wakatuadija kutangila ntempelo wa mu nyuma mu 1914. Mudimu wa ditangila ne dilengeja wakenzeka mu tshikondo bule kampanda, mmumue ne: kumbukila mu 1914 too ne ku ntuadijilu kua 1919. *

BIDIMU BIA DITANGILA NE DILENGEJA

7. Pavua Yezu mutuadije mudimu wende wa ditangila mu 1914, wakasangana tshinyi?

7 Pavua Yezu mutuadije mudimu wende wa ditangila, wakasangana tshinyi? Wakasangana kasumbu kakese ka Balongi ba Bible ba tshisumi bavua bafile bukole buabu ne bintu biabu munkatshi mua bidimu bipite pa 30 bua kuenza kampanye kanene mu mudimu wa diyisha. * Yezu ne banjelu bavua basanke bua muvuabu basangane bantu bakese aba bikale bu mponda ivua mishindame bikole kayiyi minyanga kudi lupela lua Satana. Nansha nanku, bivua bikengela ‘kulengeja bana ba Lewi’ anyi bela manyi. (Mal. 3:2, 3; 1 Pet. 4:17) Bua tshinyi?

8. Mmalu kayi akenzeka panyima pa 1914?

8 Ku ndekelu kua 1914, bamue Balongi ba Bible bakatekeshibua mu mikolo bualu kabavua baye mu diulu to. Mu tshidimu tshia 1915 ne tshia 1916, bakaluisha bulongolodi ne mudimu wa buambi kukepelawu. Bualu bubi menemene budi ne: pakafua muanetu Russell mu ngondo wa 10 mu 1916, buluishi buakajuka anu munda mua bulongolodi. Pa bantu muanda mutekete bavua balombola bulongolodi bua Watch Tower Bible and Tract Society, banayi bakatombokela dipangadika dia kuteka muanetu Rutherford ku mutu bu mulombodi. Bakateta bua kutapulula bana betu, kadi mu ngondo wa 8 mu 1917, bakumbuka ku Betele, etshi tshivua bushuwa mudimu wa dilengeja uvua muenzeke. Bamue balongi ba Bible bavua pabu batshina bantu. Kadi mu tshibungi bakitaba mudimu wa dilengeja wa Yezu ne kuenzabu mashintuluka avua akengela. Nunku Yezu wakabangata bu bena Kristo bavua bu mponda, kadi wakabenga bena Kristo ba ku dîna ne aba bonso bavua mu bitendelelu bia bukua buena Kristo. (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19) Ntshinyi tshiakenzeka pashishe? Bua kutshimanya, tupinganayi ku lusumuinu lua mponda ne lupela.

NTSHINYI TSHIDI TSHIENZEKA PADI TSHIKONDO TSHIA DINOWA TSHITUADIJA?

9, 10. a) Ntshinyi tshituakonkonona mpindieu bua bidi bitangila tshikondo tshia dinowa? b) Mbualu kayi bua kumpala buakenzeka mu tshikondo tshia dinowa?

9 Yezu wakamba ne: “Dinowa didi nshikidilu wa ndongoluelu wa malu.” (Mat. 13:39) Tshikondo tshia dinowa tshiakatuadija mu 1914. Netukonkonone malu atanu avua Yezu muleje avua ne bua kuenzeka tshikondo atshi.

10 Bua kumpala: disangisha lupela. Yezu udi wamba ne: “Palua tshikondo tshia dinowa, nengambile banowi ne: Anji julayi lupela, nulusuike mu bisumbu.” Panyima pa 1914, banjelu bakatuadija ‘kujula’ anyi kusangisha bena Kristo bavua bu lupela ne kubatapulula ne bela manyi badi “bana ba Bukalenge.”​—Mat. 13:30, 38, 41.

11. Too ne lelu, mmudimu kayi udi mutapulule bena Kristo balelela ne ba ku dîna?

11 Pavua mudimu wa kusangisha wenda wenzeka, kuakamueneka dishilangana dinene pankatshi pa bisumbu bibidi ebi. (Buak. 18:1, 4) Mu 1919, biakamueneka patoke ne: Babilone munene uvua mukuluke. Tshivua tshitapulule bena Kristo balelela ne ba ku dîna ntshinyi? Mudimu wa diyisha. Aba bavua balombola Balongi ba Bible bakatuadija kuleja mushinga wa kudifila mu mudimu wa kuyisha Bukalenge. Tshilejilu, broshire wa Mbanganyi badibu bapeshe mudimu, (Ang.) uvuabu bapatule mu 1919 wakakankamija bena Kristo bela manyi bonso bua kuyisha ku nzubu ne ku nzubu. Broshire eu wakamba ne: “Mudimu udi umueneka mukole, kadi ngua Mukalenge, ne ku bukole buende netuwukumbaje. Nudi ne diakalenga dia kuwenza.” Bantu bakenza tshinyi? Tshibumba tshia Nsentedi tshia mu 1922 tshiakaleja ne: kumbukila anu ku tshikondo atshi, Balongi ba Bible bakaditua mu mudimu wa kuyisha. Diakamue, mudimu wa kuyisha ku nzubu ne ku nzubu wakalua tshimanyinu tshia bena Kristo ba lulamatu abu, ne ke mutshidibi too ne lelu.

12. Nkatshia ku dîba kayi kudibu batuadije kusangisha mponda?

12 Bualu buibidi: disangisha mponda. Yezu udi wambila banjelu bende ne: “Nuye nusangishe mponda mu diyeba dianyi.” (Mat. 13:30) Katshia mu 1919, badi basangisha bela manyi mu tshisumbu tshia bena Kristo tshidibu bajadikulule. Bua bena Kristo bela manyi bikala ne muoyo ku nshikidilu wa ndongoluelu wa malu eu, disangisha dia ndekelu nedienzeke padibu bapeta difutu diabu mu diulu.​—Dan. 7:18, 22, 27.

13. Buakabuluibua 18:7 udi wamba tshinyi bua lungenyi ludi nalu ndumba anyi Babilona munene kusangisha ne bukua buena Kristo?

13 Bualu buisatu: miadi ne disumakaja mênu. Ntshinyi tshidi tshienzeka padi banjelu basuika lupela? Yezu wakaleja tshivua mua kufikila bena mu kasumbu ka lupela wamba ne: “Muomu amu ke muadidilabu miadi, basumakaja menu.” (Mat. 13:42) Bualu ebu budi buenzeka mpindieu anyi? Tòo. Lelu, bukua buena Kristo budi tshitupa tshia ndumba butshidi budiambila ne: “Ndi musombe bu mukalenge mukaji, tshiena mukaji mukamba, tshiakumona madilu nansha kakese.” (Buak. 18:7) Bushuwa, bukua buena Kristo budi budimona bu budi bukokesha ne budi mene budiamba mudibu ‘busombe bu mukalenge mukaji’ ku mutu kua balombodi ba malu a tshididi. Bua mpindieu, bantu badi bu lupela badi basanka, kabena badila to. Kadi malu akadi pa kushintuluka.

Bena Kristo ba dishima ne bamfumu ba tshididi nebabutudibue mu katupa kîpi emu (Tangila tshikoso tshia 13)

14. a) Ndîba kayi dikala bena Kristo ba ku dîna mua ‘kusumakaja menu abu’? Bua tshinyi? b) Mmunyi mudi mushindu udibu bakaje ngumvuilu wetu wa Matayi 13:42 upetangana ne lungenyi ludi mu Musambu wa 112:10? (Tangila note wa ku ndekelu.)

14 Mu tshikondo tshia dikenga dinene, pikalabu bamane kubutula bitendelelu bia dishima, benamu nebakebe muaba udibu mua kupetela bukubi kadi kabakupeta muaba nansha umue wa kusokomena to. (Luka 23:30; Buak. 6:15-17) Pashishe, pamanyabu ne: kakuena muaba nansha umue wa kusokomena bua kuepuka kabutu, nebadile ne ‘nebasumakaje menu abu’ ne tshiji. Anu mudi Yezu muleje mu mulayi wende wa buprofete bua dikenga dinene, mu tshikondo tshia mîdima atshi “nebadikume pa tshiadi badila miadi.” *​—Mat. 24:30; Buak. 1:7.

15. Ntshinyi tshienzekela lupela? Bualu ebu nebuenzeke dîba kayi?

15 Bualu buinayi: diela mu tshikutu tshia kapia. Ntshinyi tshienzekela bisumbu bia lupela? Banjelu “nebabiele mu tshikutu tshia kapia.” (Mat. 13:42) Ebi bidi bimvuija kabutu ka kashidi. Nunku, bantu bavua mu bitendelelu bia dishima aba nebabutudibue mu tshitupa tshia ndekelu tshia dikenga dinene, mmumue ne: ku Armagedone.​—Mal. 4:1.

16, 17. a) Mbualu kayi bua ndekelu buvua Yezu mutele mu lusumuinu luende? b) Bua tshinyi tudi tuamba ne: dikumbana dia bualu ebu ditshidi kumpala?

16 Bualu buitanu: dikenka bikole. Yezu udi ujikija mulayi wende wa buprofete ne mêyi aa: “Dîba adi bantu bakane nebakenke bu dîba mu bukalenge bua Tatu wabu.” (Mat. 13:43) Bualu ebu nebuenzeke dîba kayi ne muaba kayi? Dikumbana dia bualu ebu ditshidi kumpala. Yezu kavua wakula bua bualu budi buenzeka pa buloba mpindieu to, kadi bua bualu bualua kuenzeka mu diulu mu matuku atshidi alua. * Tukonkonone malu abidi adi atusaka bua kuamba nunku.

17 Bualu bua kumpala ndukonko ludi lutangila “dîba.” Yezu wakamba ne: “Dîba adi bantu bakane nebakenke bu dîba.” Tshiambilu tshia ne: “dîba adi” tshidi bushuwa tshiakula bua bualu budi Yezu ufuma ku ditela budi butangila ‘diela lupela mu tshikutu tshia kapia.’ Bualu ebu budi bumueneka mu tshitupa tshia ndekelu tshia dikenga dinene. Nunku, ‘dikenka’ bikole dia bela manyi didi ne bua kuenzeka padi mu tshikondo tshitshidi tshilua. Bualu buibidi ndukonko ludi lutangila “muaba.” Yezu wakamba ne: bantu bakane ‘nebakenke mu bukalenge.’ Mmumue ne ntshinyi? Mmumue ne: bela manyi bonso badi ne lulamatu batshidi ne muoyo pa buloba panyima pa tshitupa tshia kumpala tshia dikenga dinene tshimane kupita nebikale bamane kutuibua tshitampi tshiabu tshia ndekelu. Pashishe, anu mudibi bileja mu mulayi wa buprofete wa Yezu bua bidi bitangila dikenga dinene, nebabasangishe mu diulu. (Mat. 24:31) Muomu amu, nebakenke “mu bukalenge bua Tatu wabu,” ne katupa kakese panyima pa mvita ya Armagedone, nebasombe bu mukaji wa disanka wa Yezu mu “dibaka dia muana wa mukoko.”​—Buak. 19:6-9.

MASANKA ATUDI TUPETA

18, 19. Mmu mishindu kayi mudi ngumvuilu muimpe wa lusumuinu lua Yezu lua mponda ne lupela utuambuluisha?

18 Mmasanka kayi atudi tupeta bua lumvu lualabale lua lusumuinu elu? Tumonayi mishindu isatu. Wa kumpala: ludi lukolesha ngumvuilu wetu wa malu. Lusumuinu elu ludi luleja bualu bua mushinga bua tshidi Yehowa mulekeele malu mabi. Uvua ‘muleje muoyo mule kudi bivuadi bia tshiji’ bua kulongolola “bivuadi bia luse” bidi kasumbu ka mponda. * (Lomo 9:22-24) Mushindu muibidi: ludi lukolesha dieyemena dietu. Bu mudi nshikidilu usemena pabuipi, baluishi betu nebavudije mvita idibu batuela, ‘kadi kabena batupita bukole.’ (Bala Yelemiya 1:19.) Anu mudi Yehowa mukube kasumbu ka mponda munkatshi mua bidimu, nunku Tatuetu wa mu diulu neikale netu “matuku onso” atshidi alua ku diambuluisha dia Yezu ne banjelu.​—Mat. 28:20.

19 Mushindu muisatu: lusumuinu ludi lutuambuluisha bua kumanya kasumbu ka mponda. Bua tshinyi bualu ebu budi ne mushinga? Kumanya bena Kristo badi bu mponda kudi ne mushinga bua kupeta diandamuna dia lukonko luvua Yezu muele mu mulayi wende wa buprofete mualabale udi utangila matuku a ku nshikidilu. Wakebeja ne: “Mmupika kayi wa lulamatu udi mudimuke?” (Mat. 24:45) Biena-bualu bibidi bidi bilonda nebiandamune lukonko elu.

 

^ tshik. 2 Tshikoso 2: Bua kuvuluka bimpe diumvuija dia bimue bitupa bia lusumuinu elu, tudi tukulomba bua ubale tshiena-bualu tshia ne: “Bantu bakane nebakenke bu dîba” tshidi mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15/3/2010.

^ tshik. 3 Tshikoso 3: Bu mukavua bapostolo ba Yezu bafue, ne bashadile bela manyi baleja mu lusumuinu kudi mponda kadi ki nkudi bapika to, nunku bapika bavua baleja banjelu. Pashishe, aba badibu balue kuleja mu lusumuinu benza mudimu wa kujula lupela mbajelu.​—Mat. 13:39.

^ tshik. 6 Tshikoso 6: Mbakaje ngumvuilu wetu. Kumpala, tuvua tuela meji ne: mudimu wa Yezu wa kutangila uvua muenzeke mu 1918.

^ tshik. 7 Tshikoso tshia 7: Kumbukila mu 1910 too ne mu 1914, Balongi ba Bible bakabanya mikanda mitue ku 4 000 000 ne trakte ne broshire mipite pa 200 000 000.

^ tshik. 14 Tshikoso tshia 14: Mbakaje mushindu utuvua tumvua Matayi 13:42. Kumpala mikanda yetu ivua ileja ne: bena Kristo ba ku dîna bakavua ‘badila miadi basumakaja menu’ munkatshi mua bidimu makumi a bungi, banyingalala bualu “bana ba Bukalenge” badi babela patoke mudibu “bana ba mubi.” (Mat. 13:38) Kadi tudi ne bua kumanya ne: kusumakaja menu kudi kupetangana ne kabutu.​—Mus. 112:10.

^ tshik. 16 Tshikoso tshia 16: Danyele 12:3 udi wamba ne: “Badi ne meji [anyi bena Kristo bela manyi] nebakenke bu bintu bia mu diulu.” Patshidibu pa buloba, badi bakenka padibu benza mudimu wa buambi. Kadi Matayi 13:43 udi wakula bua tshikondo tshiakenkabu mu Bukalenge bua mu diulu. Kumpala tuvua tuela meji ne: mvese ibidi eyi ivua yakula bua mudimu umue: wa kuyisha.

^ tshik. 18 Tshikoso tshia 18: Tangila mukanda wa Semena pabuipi ne Yehowa, dibeji dia 288-289.