Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Kutshinyi, nenkukuatshishe”

“Kutshinyi, nenkukuatshishe”

“Kutshinyi, nenkukuatshishe”

YEZU wakadianjila kudiumuija balongi bende ne: ‘Diabolo udi wamba kuela bakuabu ba munkatshi muenu mu lukanu bua nuenu nutetshibue.’ Kadi kumpala kua kubadiumuija nanku, Yezu wakamba ne: ‘Kutshinyi malu audi wamba kukenga nawu.’ Bu mutshidi Satana utungunuka ne kutuluisha ne diedibua mu maloko bua kuimanyika mudimu wa diyisha, bidi bimueneka ne: mbulamatadi mikuabu neyikengeshe pamuapa bena Kristo balelela. (Buak. 2:10; 12:17) Nanku, ntshinyi tshiatuambuluisha bua kudilongolola bua mayele a Satana aa ne ‘kubenga kutshina’ anu bu muvua Yezu muambe?

Bulelela ba bungi ba kutudi bakadiku mu mushindu kampanda anyi kansanga bumvue pabu buôwa. Tshidibi, Dîyi dia Nzambi didi ditujadikila ne: Yehowa neatuambuluishe bua buôwa kabututshibuidi panshi to. Mmushindu kayi? Mushindu umue udi Yehowa utuambuluisha bua kudilongolola mua kupita ne buluishi ngua kutuleja mayele adi Satana ne bantu bende benza nawu mudimu. (2 Kol. 2:11) Bua kumvua bualu ebu bimpe tuangate tshilejilu tshia bualu buvua buenzeke tshikondo tshivuabu bafunda Bible. Netumone kabidi bimue bilejilu bia bena Kristo ba lulamatu ba mu tshikondo tshietu etshi ‘bakimana bakandamane kumpala kua mateyi a Diabolo.’​—Ef. 6:11-13.

Mukalenge muimpe wakakandamena mfumu mubi

Mu bidimu bia 900 kumpala kua Yezu, Senaheliba mukalenge mubi wa bena Ashû wakatshimuna bisamba bia bungi. Lutambishi kumusaka bua kutangija mêsu ende kudi bantu ba Yehowa ne tshimenga tshiabu tshikulu tshia Yelushalema muvua mukalenge Hezikiya uvua utshina Nzambi ukokesha. (2 Bak. 18:1-3, 13) Kakuyi mpata, Satana wakababidila nsombelu au, kusakaye Senaheliba bua akumbaje disua diende dia ntendelelu mulelela kujiminaye pa buloba.​—Gen. 3:15.

Senaheliba wakatuma bantu ku Yelushalema bua kulomba benamu bua kudilambula kudiye. Mu bantu bavuaye mutume amu muvua Labashake uvua mutuadi wa dîyi diende. * (2 Bak. 18:17) Labashake uvua ukeba anu bua kuzakeja bena Yuda ne kubafikisha ku didilambula kabayi baluangane mvita. Mmayele kayi avua Labashake muangate bua kutshinyisha bena Yuda?

Bakashala ne lulamatu nansha muvuabu nkayabu

Labashake wakambila baleji mpala ba Hezikiya ne: ‘Mukalenge munene wa Ashû udi ukuebeja ne: Udi ne tshieyemenu kayi tshiudi weyemena? Wewe udi weyemena ku mulangala mutshibuke, bukalenge bua Ejipitu mene: bieyemenapu muntu tshianza tshiende, neubuele mu tshianza tshiende, neutshisompoke; Palô, mukalenge wa Ejipitu, udi nunku kudi bonso badi bamueyemena.’ (2 Bak. 18:19, 21) Malu avua Labashake wamba avua a dishima bualu Hezikiya kavua mudie tshipungidi ne bena Ejipitu to. Tshidibi, tshivua Labashake musue kuambila bena Yuda ntshia ne: ‘Kakuena muntu walua kunuambuluisha. Nudi anu munudi amu nkayenu.’

Bia muomumue, mu bidimu ndambu bidi bishale ebi baluishi ba ntendelelu mulelela bavua bateke bena Kristo balelela pa nkayabu bua kubatshinyisha. Muanetu wa bakaji mukuabu uvuabu bakuate bua ditabuja diende ne bamumbushe pamue ne bena Kristo nende munkatshi mua bidimu bia bungi, wakalua kulonda tshivua tshimuambuluishe bua kubenga kukuatshika buôwa. Udi wamba ne: “Disambila diakangambuluisha bua kusemena pabuipi ne Yehowa . . . Mvua mvuluka mêyi adi mu Yeshaya 66:2 adi ashindika ne: Nzambi udi utangila muntu ‘udi ne mutshima mupuekele ne wa majiya.’ Malu aa avua ankolesha ne avua busambi bukole kundi.” Bia muomumue, muanetu mukuabu uvua pende muenze bidimu bia bungi mu buloko bua nkayende wakamba ne: “Ngakafika ku dijingulula ne: kazubu kakese kamvua aku kadi mua kulua bu muaba munene anu bu diulu ne buloba padi muntu udimu mu malanda mimpe ne Nzambi.” Bushuwa, bana betu babidi aba bavua bapete bukole bua kutantamena buloko bua pa nkayabu bualu bavua mu malanda makole ne Yehowa. (Mus. 9:9, 10) Bavua babakengesha bakabapandulula ne mêku abu, ne balunda babu, ne bena Kristo nabu; kadi bana betu bavua mu buloko aba bavua bajadike ne: baluishi babu kabavua mua kubatapulula ne Yehowa bua kubashiya pa nkayabu nansha.​—Lomo 8:35-39.

Nanku si mbia mushinga bua tuetu kubabidila mpunga yonso udi umueneka bua kukolesha malanda etu ne Yehowa! (Yak. 4:8) Mbimpe tuikale tudiebeja misangu yonso ne: ‘Ntu mmonaku Yehowa bu muntu mulelela anyi? Ntuku ntumikila mêyi ende pantu mpangadija malu a kuenza a dituku dionso, nansha owu manene anyi makese anyi?’ (Luka 16:10) Tuetu badienzeje bikole bua kulama malanda etu mimpe ne Nzambi, kakuena bualu butudi ne bua kutshinyina to. Pavua muprofete Yelemiya muakule mu dîna dia bena Yuda bavua mu dikenga, wakamba ne: ‘Yehowa, ngakabikila dîna diebe pangakadi mu ndondo wa tshina. Wewe wakusemena pabuipi nanyi mu dituku dingakakubikila; wakamba ne: Kutshinyi nansha.’​—Muad. 3:55-57.

Mbapangile mua kubafikisha ku dielakana

Labashake wakakeba bua kushimakaja bena Yuda bua kubafikisha ku dikala ne dielakana munda muabu. Wakamba ne: ‘[Yehowa au] ki nyeye wakumushilabu bitendelelu biende ku mikuna ne bioshelu biende kudi Hezikiya? Yehowa wakungambila ne: Uye biebe, upawule buloba ebu.’ (2 Bak. 18:22, 25) Nunku Labashake uvua usua kuamba ne: Yehowa kavua mua kuluila bantu bende bualu bavua bamunyingalaje. Pabi kabivua nanku to. Yehowa uvua muanyishe Hezikiya ne bena Yuda bavua bapingane mu ntendelelu wende mulelela.​—2 Bak. 18:3-7.

Lelu eu, baluishi betu bena budimu badi pamuapa mua kutumanyisha bitupa bia malu malelela bua kutufikisha ku ditaba bidibu bajinga, tshibi basambakaja bulelela ne mashimi ne mayele onso bua tufike ku dikala ne dielakana munda muetu. Tshilejilu, kudi bana betu bakuabu bavua mu maloko bavuabu bambile pamuapa ne: muanetu uvua utangila mudimu wa mu ditunga diabu uvua mulenduke mu ditabuja, nunku bobu pabu bavua mua kuenza bia muomumue kakuyi bualu ne kulekela ditabuja diabu. Nansha nanku, mbapangile mua kufikisha bena Kristo badi ne dijingulula dia malu ku dikala ne dielakana nansha muvuabu batete bua kubashimakaja.

Tuangate tshilejilu tshia tshivua tshifikile muanetu wa bakaji mukuabu mu Mvita Mibidi ya buloba bujima. Pavuaye mu buloko, bakamuleja mêyi mafunda avua aleja muvua muanetu uvua utangila midimu mulekele Yehowa. Bakamukonka bua tshivua Ntemu au muenze ni tshivua tshimpe. Muanetu wa bakaji wakandamuna ne: “Udi pende muntu mupange bupuangane.” Yeye kuamba kabidi ne: patshivuaye utumikila mikenji ya mu Bible ke pavua Nzambi wenza nende mudimu. “Kadi bu mudi malu adiye muambe kaayi umvuangana ne Bible, katshiena kabidi muanetu to.” Muanetu wa bakaji muena lulamatu au wakatumikila didimuija dia mu Bible dia ne: “Kanueyemenyi baminyampala, anyi muana wa muntu, unudi kanuyi mua kusangana dikuatshisha kudiye.”​—Mus. 146:3.

Kuikala ne dimanya dijalama dia Dîyi dia Nzambi ne kutumikila kua mibelu yadi nekutuambuluishe bua kudilama ku mêyi a mashimi adi mua kutekesha dipangadika dietu dia kunanukila. (Ef. 4:13, 14; Eb. 6:19) Nanku, bua tuetu kudilongolola bua kuela meji bimpe dialua malu kutulubakaja, tudi ne bua kuteka didilongela ne dibala dia Bible dituku dionso muaba wa kumpala. (Eb. 4:12) Bushuwa, mpindieu ke tshikondo tshia kualabaja dimanya dietu ne kukolesha ditabuja dietu. Muanetu mukuabu wa balume uvua mu buloko bua pa nkayende bidimu bia bungi wakamba ne: “Ndi musue kukankamija muntu yonso bua kuangata biakudia bionso bia mu nyuma bidibu batupesha ne mushinga udi mubikumbanyine, bualu katuena anu bajadike muatuambuluishabi dikuabu nansha.” Bushuwa, tuetu tulonga Dîyi dia Nzambi ne mikanda idi kasumbu ka mupika katupatuila lelu ne muoyo mujima, dîba dituapeta nsombelu mikole, nyuma muimpe ‘neatuvuluije mêyi onso’ atukavua balonge.​—Yone 14:26.

Mbakubibue kudi bantu badi batshinyisha

Labashake uvua ukeba bua kutshinyisha bena Yuda. Wakamba ne: ‘Nunku ndi nnusengelela ne: Nupunge dîyi ne mukalenge wanyi, mukalenge wa Ashû, pashishe nennupe tubalu binunu bibidi binuamanya mua kushikika bantu pa mutu patu. Mmunyi muudi mumanye mua kusesuisha kapitene kamue kadi katambe kupuekela munkatshi mua bantu ba mukalenge wanyi?’ (2 Bak. 18:23, 24) Bilondeshile dimona dia buntu, Hezikiya ne bantu bende kabavua ne tshivuabu mua kuenza kumpala kua tshiluilu tshikole tshia bena Ashû to.

Lelu eu baluishi betu badi mua kumueneka pabu bu badi ne bukole bua bungi kabayi kutshimuna, nangananga padi mbulamatadi ibatua nyama ku mikolo. Ke muvuabi bua baluishi bena Nazi mu tshikondo tshia Mvita Mibidi ya buloba bujima. Bavua basua kutshinyisha ba bungi ba mu bantu ba Nzambi. Muanetu mukuabu uvua muenze mu buloko bidimu bia bungi wakalua kumvuija mushindu uvuabu bamuzakeja. Musangu kampanda, munene wa basalayi mukuabu wakamukonka ne: “Uvua mumone muvuabu base muakunyebe? Kuena mupete dilongesha mu bualu abu to?” Yeye kuandamuna ne: “Ndi Ntemu wa Yehowa, ne nenshale anu Ntemu.” Ke munene wa basalayi kumuambila ne: “Nanku, wewe ke wasabu mpindieu.” Nansha nanku, muanetu eu kakateketa to, kadi baluishi ke bakatshioka. Ntshinyi tshivua tshimuambuluishe bua kutshimuna buluishi abu? Wakandamuna ne: “Mvua ngeyemena dîna dia Yehowa.”​—Nsu. 18:10.

Tuetu ne ditabuja dikole kudi Yehowa, tudi tuambula ngabu munene udi utukuba ku bintu bionso bidi Satana usua kutunyangila nabi ditabuja dietu. (Ef. 6:16) Nunku, mbimpe tulombe Yehowa mu disambila bua atuambuluishe bua kukolesha ditabuja dietu. (Luka 17:5) Tudi kabidi ne bua kubabidila bintu bidi mupika wa lulamatu mutulongoluele bua kukolesha ditabuja dietu. Patudi kumpala kua buluishi, tudi tupeta bukole patudi tuvuluka mêyi avua Yehowa mushindikile muprofete Yehezekele uvua ne mukenji wa kumanyisha bantu bavua ne mutu mukole. Yehowa wakamuambila ne: ‘Nenkoleshe mutu webe kupita yabu bukole, ne tshitshu tshiebe netshipite tshiabu. Nemvuije mutu webe mukole bu dibue dia mbongo mene, mupite dibue dia mutemu bukole.’ (Yeh. 3:8, 9) Pikalabi bikengela, Yehowa udi mua kutuambuluisha bua kuikala bakole bobobo bu dibue dia mbongo.

Mua kukandamena buluishi

Baluishi betu mbamone ne: padi mayele abu makuabu onso apangila, bobu balayaku muntu bintu bimpe udi pamuapa mua kulekela lulamatu luende. Labashake wakenza pende nanku. Wakambila bantu bavua mu Yelushalema ne: ‘Mukalenge wa Ashû udi wamba ne: Nupunge nanyi dîyi, nulopoke kundi too ne pangaya nenu ku buloba budi bufuane buloba buenu: buloba bua blé ne mvinyo mipiamipia ne mampa ne mitshi ya tumuma tukese, ne mitshi ya olive ne buitshi; bua nuenu nuikale ne muoyo, kanufu.’ (2 Bak. 18:31, 32) Ditekemena dia kudiaku mampa a muenya ne kunua mvinyo mipiamipia divua mua kuikala disankishe bantu bavuabu bajingile mu tshimenga atshi kudi basalayi.

Musangu mukuabu bakalaya misionere mukuabu bualu bua nanku anu bua kutekesha lulamatu luende. Bakamuambila ne: bavua mua kumuteka mu nzubu muimpe mu lupangu lulengele kumona bua ngondo 6 bua apete mushindu wa kuela meji bimpe. Kadi muanetu au wakashala mutabuluke mu nyuma ne kavua muitabe bua kulekela mikenji ya bena Kristo. Ntshinyi tshivua tshimuambuluishe? Matuku pashishe wakamba ne: “Mvua ngela meji anu bua Bukalenge bua Nzambi bu ditekemena diakumbana. . . . Bu muvua dimanya dia Bukalenge bua Nzambi dinkoleshe ne dijadika dia mualuabu, tshiyi ngelakana nansha kakese, kabavua mua kumfikisha nansha bia munyi bua kuteketa mu ditabuja.”

Tutu tumona Bukalenge bua Nzambi bu bualu bulelela anyi? Abalahama ne mupostolo Paulo ne Yezu bavua batantamene ntatu mikole bualu Bukalenge buvua bualu bulelela kudibu. (Filip. 3:13, 14; Eb. 11:8-10; 12:2) Tuetu batungunuke ne kuteka malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala mu nsombelu wetu, balame mabenesha a tshiendelele adibu bulua nawu mu lungenyi, tuetu petu tudi mua kukandamena diteta dia kuitaba kupeta disulakana dia tshitupa tshipi ku ntatu diatulobeshabu nadi.​—2 Kol. 4:16-18.

Yehowa kakutulekela nansha

Nansha muvua Labashake muenze muende muonso bua kuzakeja bena Yuda, Hezikiya ne bantu bende bakashala beyemene Yehowa ne muoyo mujima. (2 Bak. 19:15, 19; Yesh. 37:5-7) Yehowa pende uvua muandamune masambila abu pavuaye mutume muanjelo bua kushipa mu butuku bumue basalayi ba bena Ashû 185 000 mu tshitudilu tshiabu. Dituku diakalonda, Senaheliba wakapingana lubilu ne bundu mu dîsu mutangile ku Niniwe ne basalayi bakese bavua bashale.​—2 Bak. 19:35, 36.

Bushuwa, Yehowa kavua mulekele bantu badi bamueyemena muoyo nansha. Bilejilu bia bana betu badi bashala bakole pabu mu ditabuja nansha mu ntatu mikole bidi bileja ne: bualu bua mushindu umue budi mua kuenzeka kabidi lelu. Nanku Tatu wetu wa mu diulu mmuambilamu padiye utushindikila ne: ‘Meme, Yehowa Nzambi webe, nenkukuate ku tshianza tshiebe tshia balume, nkuambila ne: Kutshinyi, nenkukuatshishe.’​—Yesh. 41:13.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 6 Dîna “Labashake” mmuanzu uvua nawu muena mbulamatadi munene wa bena Ashû. Dîna diende dilelela ki mbadileje to.

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 13]

Misangu mipite pa 30, Yehowa udi wambila bantu bende mu Dîyi diende ne: “Kutshinyi”

[Tshimfuanyi mu dibeji 12]

Mmushindu kayi mudi mayele avua Labashake mukuate nawu mudimu mafuanangane ne adi nawu baluishi ba bantu ba Nzambi lelu?

[Bimfuanyi mu dibeji 15]

Malanda makole ne Yehowa adi atuambuluisha bua kushala ne lulamatu mu mateta