Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Malu ikala dilua dia Kristo mua kukumbaja

Malu ikala dilua dia Kristo mua kukumbaja

Malu ikala dilua dia Kristo mua kukumbaja

“TSHIKISU MU SÃO PAULO.” Ke mushindu uvua tshikandakanda tshia Veja tshiumvuije malu a tshikisu malongolola bimpe akenzeka munda mua matuku anayi mu ngondo muitanu wa 2006 mu tshimenga tshinene tshia bubanji bua bungi tshia mu ditunga dia Brésil ne “akatshituisha panshi.” Bakashipa basalayi, benzavi ne bantu ba tshianana batue ku 150 mu lupolo “lua mêba mapite pa 100 a malu enza buôwa.”

Pa buloba bujima badi bakula bua malu a tshikisu. Bakokeshi badi bamueneka kabayi ne bukole bua kuajikija. Buloba budi buenda bulua muaba wa njiwu udi wenza buôwa bua kusombelapu. Pamuapa udi umvua bikutekesha mu mikolo bualu muaba wonso uudi utangila, udi anu umvua ngumu mibi. Kadi tshikondo tshikala malu mua kushintuluka tshikadi pabuipi.

Yezu wakalongesha balongi bende bua kulomba bua Bukalenge bua Nzambi bulue ne bua disua dia Nzambi dienzeke ‘pa buloba bu mudidi dienzeka mu diulu.’ (Matayo 6:9, 10) Yezu Kristo ke Mukalenge wa Bukalenge ebu udi Nzambi muteke. Nebujikije makenga onso a bantu. Kadi bua Bukalenge bua Nzambi kushintululabu malu pa buloba, bukokeshi bua Kristo budi ne bua kupingana pa muaba wa bua bantu. Ke malu ikala dilua dia Kristo mua kukumbaja.

Dishintuluka edi nedienzeke mu ditalala anyi?

Bisamba nebitumikile bukokeshi bua Kristo bua ditalala anyi? Mupostolo Yone wakamona tshikena kumona tshidi tshiandamuna lukonko elu. Yone udi wamba ne: ‘Ngakatangila nyama wa luonji [ndongoluelu wa bena tshididi ba pa buloba] ne bakalenge ba pa buloba ne bena mvita babu, badisangisha bua kuluanganabu ne yeye [Yezu] wakadi ushikama panyima pa kabalu ne bena mvita bende.’ (Buakabuluibua 19:19) Ntshinyi tshiafikila bakalenge ba pa buloba mu mvita eyi? Bible udi wamba ne: Mukalenge udi Yehowa muteke ‘neabatshibule ne dikombo dia tshiamu, neabasunsule bu mudibu basunsula luesu lua mufumbi wa ngesu.’ (Musambu 2:9) Nebasunsule ndongoluelu wa bena tshididi yonso nkong. Bukalenge bua Nzambi ‘nebutshibule makalenge onso [a bantu] bitupa bitupa, nebuabutule ne buobu nebujalame tshiendelele.’​—Danyele 2:44.

Ntshinyi tshienzekela bantu badi babenga Bukalenge bua Nzambi? ‘Ku dibuluibua dia Mukalenge Yezu paluaye mu diulu ne banjelu ba bukole buende mu kapia kadi kakenka, neadisombuele kudi bantu badi kabayi bamanye Nzambi ne kudi badi kabayi batumikila lumu luimpe.’ (2 Tesalonike 1:7, 8) Nsumuinu 2:22 udi wamba ne: ‘Kadi nebajimije bantu babi pa buloba, nebumushepu bena tshitungu.’

Bible udi wamba bua dilua dia Kristo ne: ‘Tangilayi, yeye udi ulua ne matutu; ne dîsu dionso nedimumone.’ (Buakabuluibua 1:7) Bantu kabakumona Kristo ne mêsu etu a mubidi aa to. Katshia Yezu wabanda mu diulu, udi muntu wa mu nyuma ‘udi muikale mu munya udi bantu kabayi bamanye mua kufika kudiwu, udi muntu kayi muanji kumona ne udiye kayi mumanye mua kumona kabidi.’​—1 Timote 6:16.

Kabiena bilomba Yezu bua kuangata mubidi wa buntu bua bantu ba pa buloba ‘bamumone’ anu muvuabi kabiyi bilombe Yehowa bua kumueneka mu mubidi wa buntu pakatuminaye bena Ejipitu bipupu Dikumi mu tshikondo tshia Mose. Bantu ba mu tshikondo atshi bavua bajadike ne: Yehowa ke uvua ubatumina bipupu abi ne bavua benzejibue bua kuitaba ne: udi ne bukole. (Ekesode 12:31) Bia muomumue, pakumbaja Kristo mudimu udi Nzambi mumupeshe wa kunyoka bantu babi, bantu aba ‘nebamone’ anyi nebajingulule ne: Yezu ke udi Nzambi mutume bua kubanyoka. Nebamanye muanda eu bualu nebikale bamane kudimuija bantu kumpala kua dîba. Eyowa, ‘dîsu dionso nedimone [Yezu], ne bisamba bionso bia pa buloba nebidile muadi bua bualu buende.’​—Buakabuluibua 1:7.

Dibutula dia bantu babi ne diumbusha dia bukokeshi buabu ke malu adi akengela kuenza kumpala kua kujadika ditalala dilelela ne nsombelu muimpe pa buloba. Kristo neenze malu aa. Pashishe neangate malu onso a pa buloba mu bianza ne malu neashintuluke mu mushindu wa dikema.

Dijadika malu tshiakabidi didi dilua ne masanka

Mupostolo Petelo wakakula bua ‘kujadika tshiakabidi malu onso akamba Nzambi mukana mua baprofete bende ba tshijila kale kale.’ (Bienzedi 3:21) Dijadika tshiakabidi edi didi ditangila kabidi malu ikala mua kushintuluka pa buloba pikala Kristo ukokesha. Munkatshi mua baprofete bavua Nzambi mumanyishe ‘dijadika dia malu onso tshiakabidi’ pa buloba mudi Yeshaya wa mu bidimu bia 700 kumpala kua Yezu. Wakamanyisha bua Yezu Kristo ‘Mukalenge wa Ditalala’ ne: neafile ditalala pa buloba. Mulayi wa Yeshaya udi wakula bua bukokeshi bua Kristo ne: ‘Kuvudija kua bukokeshi buende ne kua ditalala kakuena kuikala ne nshikidilu.’ (Yeshaya 9:6, 7) Yezu nealongeshe bantu ba pa buloba mua kusomba mu ditalala. Bantu bikala pa buloba dîba adi ‘mioyo yabu neyisanke mu ditalala dikumbane.’​—Musambu 37:11.

Ntshinyi tshienzekela nzala ne bupele mu bukokeshi bua Kristo? Yeshaya wakamba ne: ‘Mu mukuna eu Yehowa wa misumba nealongoluele bantu bonso bidia bia disanka bia manyi, bidia bia disanka bia mvinyo muladike ndala, biakudia bia manyi bisangisha ne buongo bua mu mifuba, bia mvinyo muladike ndala mulengejibue bimpe.’ (Yeshaya 25:6) Mufundi wa Misambu wakamba ne: “Biakudia bivulangane pa buloba ne pa nsongo ya mikuna.” (Musambu 72:16, MMM) Tudi tubala kabidi bua bantu basomba pa buloba ne: ‘Nebase nzubu, nebashikamemu; nebatentule mionji ya tumuma tua mvinyo mu madimi, nebadie tumuma tuayi. Kabena basa nzubu bua mukuabu abuelamu, kabena bakuna bintu bua mukuabu abidie; bualu bua bu mudi matuku a muoyo wa mutshi mbu mudi matuku a bantu banyi, ne bantu bangakusungula nebasanke musangu mule mu mudimu wa bianza biabu.’​—Yeshaya 65:21, 22.

Yeshaya wakakula kabidi bua dijika dia masama ne lufu. Nzambi wakakula mukana mua Yeshaya wamba ne: ‘Mu dituku adi mêsu a mufofo neatabale, matshi a badi ne mapapa neajikuke. Mu dîba adi muntu mulema neatumpike bu ngulungu, ludimu lua kamama neluimbe misambu.’ (Yeshaya 35:5, 6) Pashishe ‘muena musoko kêna wamba ne: Ndi ne disama.’ (Yeshaya 33:24) Nzambi ‘neamine lufu tshiendelele; ne Mukalenge Yehowa neakupule binsonji ku mêsu kua bantu bonso.’​—Yeshaya 25:8.

Bidi munyi bua bafue bonso badi “mu nkita” badi Nzambi uvuluka? (Yone 5:28, 29) Yeshaya wakalaya ne: ‘Bafue bebe nebikale ne muoyo; mibidi yabu mifue neyibike.’ (Yeshaya 26:19) Bulelela, bantu badi bafue nebikale ne muoyo tshiakabidi!

‘Nzambi udi nkuasa webe wa Bukalenge bua bikondo ne bikondo’

Dilua dia Kristo nedifikishe ku dijadika tshiakabidi malu onso pa buloba. Buloba nebulue mparadizu muimpe ne bantu nebikale mu buobumue mu ntendelelu wa Nzambi mulelela. Tudiku tuitaba ne: Yezu Kristo neakokeshe bua kumbusha malu mabi pa buloba ne kupingajapu malu makane anyi?

Tumonayi kudi bukole ne bukokeshi bua Yezu bifumine. Bible udi wamba bua Muana ne: ‘Nzambi [udi] nkuasa webe wa bukalenge udiku too ne bikondo ne bikondo, ne dikombo dia buakane ndikombo dia bukalenge buebe. Wewe wakasua malu makane ne udi ne malu mabi tshiji.’ (Ebelu 1:8, 9) Nkuasa wa bukalenge wa Yezu mmudimu wende anyi bukokeshi buende budi Yehowa mumupeshe. Nzambi ke Mufuki ne Mufidi wa nkuasa eu. Kakuena bualu nansha bumue buikala mua kukolela Yezu bua kubujikija to.

Yezu mumane kubika ku lufu, wakambila bayidi bende ne: ‘Bakumana kumpa bukokeshi buonso mu diulu ne pa buloba.’ (Matayo 28:18) Mu 1 Petelo 3:22 badi bamba ne: ‘Banjelu ne makokeshi ne makole biakavuijibua kunyima kuende.’ Kakuena bukokeshi nansha bumue budi mua kukandamena Yezu to. Kakuena tshintu nansha tshimue tshidi mua kumukanda bua kusankisha bantu bua kashidi nansha.

Tshikala dilua dia Kristo mua kuenzela bantu

Mu mukanda uvua mupostolo Paulo mufundile bena Tesalonike, wakabambila ne: ‘Katuyi tulekela kuvuluka mudimu wenu wa ditabuja ne mudimu wenu mukole wa dinanga ne dinanukila dienu dia mu ditekemena dia Mukalenge wetu Yezu Kristo, ku mêsu kua Nzambi udi kabidi Tatu wetu.’ (1 Tesalonike 1:3) Paulo wakaleja mudi mudimu muimpe ne dinanukila bienda pamue ne ditekemena Yezu Kristo. Ditekemena edi didi dikonga kuitaba dilua dia Kristo ne dijadika tshiakabidi dia malu onso. Ditekemena edi didi mua kukolesha bena Kristo balelela anyi kubambuluisha bua kunanukila nansha padibu ne ntatu mitambe bukole.

Tangila bualu bua Carlos udi musombele mu tshimenga tshia São Paulo mu ditunga dia Brésil. Mu ngondo wa 8 wa 2003, bakapeta Carlos ne disama dia kansere. Katshia anu ku dîba adi, bakadi bamupande misangu muanda mukulu, ne mmushale ne matekete a bungi. Nansha nanku, mmutungunuke ne kukankamija bantu bakuabu. Tshilejilu, pavuaye uyisha mu njila kumpala kua lupitadi, wakapetangana ne Ntemu wa Yehowa mukuabu uvua ne bayende wangata pende manga a disama dia kansere. Bu mukavua Carlos mumanye mutu disama edi dikengeshangana, wakakankamija mulume au ne mukajende. Pashishe mulume au ne mukajende bakamba ne: malu avuabu bayukile ne Carlos avua mabakoleshe ku muoyo bikole. Nenku Carlos wakamona mudi mêyi a Paulo aa malelela: ‘[Nzambi] utu utusamba mu makenga etu onso, bua tuetu tumanye mua kusamba bakuabu mu makenga abu onso ne busambi butudi tusambibua kudi Nzambi.’​—2 Kolinto 1:4.

Ntshinyi tshidi tshiambuluishe Carlos bua kupeta bukole bua kutungunuka ne kukankamija bakuabu nansha mudiye usama? Ditekemena dia dilua dia Kristo ne malu onso ikala dilua edi mua kukumbaja ke bidi bisaka Carlos bua kutungunuka ne “kuenza kua malu mimpe.”​—Galatia 6:9.

Tangila kabidi bualu bua Samuel. Bakashipa muakunyende wa balume pabuipi ne ku nzubu kua baledi bende mutantshi wa metre 50. Masashi dikumi avua masunsule mubidi wa muakunyende. Tshitalu tshia muakunyende tshiakashala mêba muanda mukulu kumpenga kuanjila bua bampulushi kumonabu mua kuenza lunketu. Samuel kêna mua kupua muoyo tshivua tshienzeke dituku adi to. Kadi tshidi tshikoleshe Samuel nditekemena dia ne: Kristo neumbushe malu mabi onso pa buloba ne bukokeshi buende buakane nebutuadile bantu masanka. Misangu ya bungi Samuel utu udimona ukadi wakidila muakunyende mubike ku lufu mu mparadizu pa buloba.​—Bienzedi 24:15.

Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza?

Ditekemena dia dilua dia Kristo ne malu ikaladi mua kukumbaja nebikukoleshe bikole. Yezu Kristo neumbushe malu onso adi akebela bantu ntatu ne makenga adi atukuata petu.

Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza bua kupeta masanka ikala bukokeshi bua Kristo mua kupetesha bantu? Tuadija kulonga Dîyi dia Nzambi ne muoyo mujima. Yezu wakambila Tatuende mu disambila ne: ‘Eu udi muoyo wa tshiendelele, bua bobu bakumanye wewe, Nzambi umuepele mulelela, ne yeye uwakatuma Yezu Kristo mene.’ (Yone 17:3) Enza muebe muoyo bua kumanya tshidi Bible ulongesha. Bantemu ba Yehowa ba muaba uudi nebikale ne disanka bua kukuambuluisha mu bualu ebu. Tudi tukulomba bua umonangane nabu anyi ufundile bapatudi ba tshibejibeji etshi.

[Bimfuanyi mu dibeji 7]

Dilua dia Kristo nedifikishe ku dijadika malu onso tshiakabidi pa buloba

[Mêyi a dianyisha]

Tshimfuanyi tshikese: Lupangu lua rhinocéros ne ntambue, Gauteng, Afrique du Sud