Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Balongesha mua kuyisha kuyishilamu

Balongesha mua kuyisha kuyishilamu

Balongesha mua kuyisha kuyishilamu

‘Nenuikale bamanyi banyi mu Yelushalema ne mu Yudaya yonso ne Samalea ne kumfudilu kua buloba.’​—BIENZEDI 1:8.

1, 2. Mmudimu kayi uvua nawu Petelo ne nnganyi wakamupeshawu?

 ‘YEZU [wa mu Nazaleta] wakatuambila bikole ne: Nuambile bantu bualu ebu, nubamanyishe ne: Eu nyeye wakusungudibua kudi Nzambi bua kuikala Mulumbuluishi wa badi ne muoyo ne wa bafue.’ (Bienzedi 10:38, 42) Mupostolo Petelo wakumvuija Kônelio ne bena dîku diende mudimu wakamupeshabu wa kuikala muambi wa lumu luimpe mu mêyi aa.

2 Ndîba kayi divua Yezu mufile mudimu au? Pamuapa Petelo uvua wela meji ku mêyi avua Yezu muambe kunyima kua dibika diende ku lufu ne katupa kîpi kumpala kua kubandaye mu diulu. Musangu au, Yezu wakambila bayidi bende ba lulamatu ne: ‘Nenuikale bamanyi banyi mu Yelushalema ne mu Yudaya yonso ne Samalea ne kumfudilu kua buloba.’ (Bienzedi 1:8) Kadi, tshikondo kampanda kumpala kua musangu au, Petelo ukavua mumanye ne: bu muvuaye muyidi wa Yezu, neikale ne bua kuambila bakuabu malu adiye witabuja adi atangila Yezu.

Bakabalongesha munkatshi mua bidimu bisatu

3. Ntshishima kayi tshiakenza Yezu, ne wakalomba Petelo ne Andele bua kuenza tshinyi?

3 Ngondo ndambu panyima pa batismo wende mu tshidimu tshia 29 bikondo bietu ebi, Yezu wakayisha muaba uvua Petelo ne muanabu Andele benzela mudimu wabu wa balobi ku Dijiba dia Galela. Bavua benze mudimu butuku bujima kabayi bakuate kantu. Tshikole Yezu wakabambila ne: ‘Semejayi buatu ku mâyi male, nupuekeshe tupamba, nukuate minyinyi.’ Pakenzabu tshiakabambila Yezu, ‘bakakunguija minyinyi ya bungi; tupamba tuabo tuakamba kutuanyika.’ Pakamona Petelo tshishima etshi, buôwa buakamukuata, kadi Yezu wakamupolesha kumuambilaye ne: ‘Kutshinyi, katataka too ne tshiendelele wewe neukuate bantu.’​—Luka 5:4-10.

4. (a) Mmunyi muakaleja Yezu bayidi bende mua kuyisha? (b) Mmunyi muvua mudimu wa buambi wa Yezu ne bua kushilangana ne wa bayidi bende?

4 Diakamue Petelo ne Andele pamue ne Yakobo ne Yone, bana ba Zebedayo, bakashiya matu abu ne kulonda Yezu. Munkatshi mua bidimu bu bisatu, bakaya ne Yezu benda bayisha ne wakabalongesha bua kuluabu bambi ba lumu luimpe. (Matayo 10:7; Mâko 1:16, 18, 20, 38, Luka 4:43; 10:9) Ku ndekelu kua tshikondo atshi, mu dia 14 Nisana wa tshidimu tshia 33 bikondo bietu ebi, Yezu wakabambila ne: ‘Wangitabuja neenze biende kabidi malu antshidi ngenza; neenze biende malu adi mapite andi ngenza.’ (Yone 14:12) Bayidi ba Yezu bavua ne bua kuyisha kuyishilamu bu muakenza Yezu kadi kuenza kupitshisha too ne pavuaye mushikidile. Anu bu muakaluabu kumanya matuku makese panyima bua ne: buobu pamue ne bakuabu bonso bavua balua bayidi bavua ne bua kuyisha mu “bisamba bionso,” too ne ‘ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’​—Matayo 28:19, 20.

5. Mmunyi mudi dilongesha divua Yezu mulongeshe bayidi bende mua kutuambuluisha?

5 Tshikondo tshitudi etshi ntshia ku “nshikidilu wa buloba.” (Matayo 24:3, MMM) Katuena mua kuya kufila Yezu ne kumona mudiye uyisha bantu bu muakenza bayidi bende ba kumpala abu to. Kadi dilongesha diende didi mua kutuambuluisha bituikala tubala mu Bible mushindu wakayishaye ne mêyi akaludikaye nawu bayidi bende. (Luka 10:1-11) Kadi, tshiena-bualu etshi netshikonkonone bualu bukuabu bua mushinga mukole buakaleja Yezu bayidi bende: mmuenenu muakane wa kuikala nende bua mudimu wa buambi.

Diditatshisha bua bantu

6, 7. Nngikadilu kayi wa Yezu uvua muenze bua ayishe bimpe, ne mmunyi mutudi mua kumuidikija mu muanda eu?

6 Bua tshinyi Yezu wakayisha bantu bimpe bitambe nunku? Mbualu uvua uditatshisha bua bantu ne uvua nabu ku muoyo. Mufundi wa Misambu wakadianjila kumanyisha ne: Yezu “neafuile udi mutekete ne udi ukengela dikuatshisha luse.” (Musambu 72:13) Wakakumbaja bushuwa mulayi eu. Bible udi wamba bua musangu mukuabu ne: ‘Pakatangilaye bisumbu bia bantu, wakadi nabu luse, bualu bua buobu bakadi batata, bakadi bamuangalake bu mikoko idi kayi ne mulami.’ (Matayo 9:36) Nansha benji ba mpekatu ba dilambu bakajingulula muvuaye uditatshisha bua bualu buabu ne bakakokibua kudiye.​—Matayo 9:9-13; Luka 7:36-38; 19:1-10.

7 Lelu eu tuetu petu tudi mua kufika ku diyisha bimpe tuetu bikale tuleja mutudi tuditatshisha bua bantu. Kumpala kua kuya mu buambi, bua tshinyi kubengaku kuela meji katantshi bua mudi bantu dijinga menemene ne malu atudi tuya kubambila? Ela meji ku ntatu idibu mua kuikala nayi ne ikala anu Bukalenge mua kujikija. Ikale mupangadije bua kuelela muntu yonso meji mimpe bualu kuena mumanye wikala mua kuitaba mukenji wetu to. Pamuapa muntu uwayikila nende pashishe uvua usambila bua muntu kampanda alua kudiye bua amuambuluishe!

Dinanga didi dibasaka

8. Pa kuidikija Yezu, ntshinyi tshidi tshisaka bayidi bende bua kuamba lumu luimpe?

8 Lumu luimpe luakamanyisha Yezu luvua luakula bua dikumbana dia disua dia Yehowa, ditumbisha dia dîna Diende, ne dibingisha dia bumfumu Buende butambe bunene bidi bikale malu a mushinga mukole adi atangila bantu bonso. (Matayo 6:9, 10) Bualu Yezu uvua musue Tatuende, biakamusaka bua kushala ne lulamatu too ne ku ndekelu ne bua kuyisha Bukalenge bua Nzambi buikala mua kujikija malu onso au. (Yone 14:31) Bualu bayidi ba Yezu lelu eu badi ne dinanga dia muomumue, badi benza mudimu wa buambi ne tshisumi. Mupostolo Yone wakamba ne: ‘Bua edi ndinanga dia Nzambi, bua tuetu tutumikile mikenji yende.’ Munkatshi mua mikenji eyi mudi mukenji wa kuamba lumu luimpe ne kuvuija bantu bayidi.​—1 Yone 5:3; Matayo 28:19, 20.

9, 10. Kusakidila ku dinanga dia Nzambi, ndinanga dikuabu kayi didi ditusaka bua kuyisha kuyishilamu?

9 Yezu wakambila bayidi bende ne: ‘Binuansua, nenuenze mikenji yanyi. Udi ne mikenji yanyi, udi uyenza, ngudi munsue.’ (Yone 14:15, 21) Nunku, dinanga dia Yezu didi ne bua kutusaka bua kumanyisha bulelela ne kutumikila malu makuabu avuaye mututumine dîyi. Musangu mukuabu Yezu wakamuenekela bayidi bende kulombaye Petelo ne: ‘Udishe bana banyi ba mikoko. Ulame mikoko yanyi. Udishe mikoko yanyi.’ Ntshinyi tshivua ne bua kusaka Petelo bua kuenza nanku? Yezu wakaleja diandamuna pakebejaye Petelo njila ne njila ne: ‘Wewe udi mutambe kunnanga anyi? Udi munnange anyi? Udi munsue anyi?’ Eyowa, dinanga divua Petelo munange Yezu ke divua ne bua kumusaka bua kuyisha kuyishilamu, kukeba ‘bana ba mikoko’ ba Yezu ne pashishe kuikala mulami wabu wa mu nyuma.​—Yone 21:15-17.

10 Lelu eu katuena bamanyangana ne Yezu bu Petelo to. Tshikole, tudi bamanye bimpe mushinga wa tshivua Yezu mutuenzele. Dinanga dikole diakamufikisha ku ‘dilabuila muntu yonso lufu’ didi dilenga mioyo yetu. (Ebelu 2:9; Yone 15:13) Tudi tumvua bu muakumvua Paulo pakafundaye ne: ‘Dinanga dia Kristo didi dituenzeja. Yeye wakafuila bonso bua badi ne muoyo kabikadi nawu bua bualu buabu nkayabu, kadi bikale nawu kudiye.’ (2 Kolinto 5:14, 15) Tudi tuleja ne: tudi tuanyisha bikole mushindu udi Yezu mutunanga ne tumunanga petu patudi tuangata ne muoyo mujima mudimu eu udiye mutupeshe wa kuyisha kuyishilamu. (1 Yone 2:3-5) Katuena basue kulengulula mudimu wa buambi, bienze amu bu tudi tuangata mulambu wa Yezu bu tshintu tshia tshianana.​—Ebelu 10:29.

Tuepukayi ditanaji

11, 12. Ntshinyi tshivua Yezu muluile pa buloba, ne mmunyi muakalejaye ne: uvua wangata mudimu eu bu mudimu wa mushinga mukole?

11 Pavua Yezu kumpala kua Ponto Pilato wakamba ne: ‘Ngakuledibua bua bualu ebu, ngakuluila pa buloba bualu ebu, ne bua kuamba malu malelela.’ (Yone 18:37) Yezu kakalekela tshintu nansha tshimue tshimupumbisha bua kumanyisha bantu bulelela. Ke tshivua disua dia Nzambi bua bualu buende.

12 Kakuyi mpata Satana wakateta Yezu pa bualu ebu. Katupa kakese kunyima kua batismo wa Yezu, Satana wakasua kumuvuija muntu munene pa buloba ebu, kumuambilaye bua kumupesha ‘makalenge onso a pa buloba ne butumbi buawu.’ (Matayo 4:8, 9) Panyima, bena Yuda bakakeba kumuvuija mukalenge. (Yone 6:15) Bamue bantu lelu badi mua kuela meji pa bipeta bimpe bivua mua kumueneka bu Yezu muitabe bua kulua mukalenge, batshinka ne: bu yeye mua kushala mukalenge, uvua mua kuambuluisha bantu bikole. Kadi Yezu wakabenga lungenyi lua mushindu eu. Uvua wangata diyisha bantu bulelela bu bualu bua mushinga mukole kupita onso avuaye mua kuenza.

13, 14. (a) Ntshinyi tshivua katshiyi tshipumbisha Yezu bua kukumbaja mudimu wende? (b) Ntshinyi tshivua Yezu mukumbaje nansha muvuaye kayi ne tshintu?

13 Kabidi, Yezu kakabuela mu ditanaji dia kukeba bubanji to. Ke bua tshinyi kavua ne nsombelu wa bena biuma to. Kavua mene nansha ne wende nzubu to. Wakamba musangu mukuabu ne: ‘Mibuabua idi ne mena ayi, nyunyu ya mulu idi ne masua ayi; kadi Muana wa muntu kêna ne pa kuladika mutu wende.’ (Matayo 8:20) Bilondeshile Bible, pakafua Yezu tshintu tshia mushinga tshivuaye natshi tshivua anu tshilamba tshiakelelabu nshobu kudi basalayi bena Lomo. (Yone 19:23, 24) Nunku nsombelu wa Yezu uvua bu wa muntu mulue kufilangana pa buloba anyi? Tòo, nansha kakese!

14 Malu akenzela Yezu bantu avua mapite ne kule adi bantu bena bubanji bua bungi batu bambuluisha bena dikenga mua kuenza. Paulo wakamba ne: ‘Nudi bamanye ngasa [anyi bulenga budi kabuyi butukumbanyine] wa Mukalenge wetu Yezu Kristo ne: Yeye wakadi mubanji, kadi wakalua mupele bua bualu buenu, bua nuenu nulue babanji ku bupele buende.’ (2 Kolinto 8:9; Filipoi 2:5-8) Nansha muvuaye kayi ne tshintu, Yezu wakunzulula tshiibi bua bantu bena bupuekele bapete muoyo wa tshiendelele ne balue bapuangane. Tudi ne dianyisha dia bungi kudiye! Tudi ne disanka dia bungi bua difutu diakapetaye bualu kakalekela tshintu nansha tshimue tshimupumbisha bua kuenza disua dia Nzambi!​—Musambu 40:8; Bienzedi 2:32, 33, 36.

15. Ntshinyi tshidi ne mushinga kupita bubanji?

15 Bena Kristo badi baditatshisha lelu bua kuidikija Yezu badi pabu babenga ditanaji bepuka bua kuipatshila bubanji. (1 Timote 6:9, 10) Badi bitaba ne: biuma bidi mua kulengeja nsombelu wa muntu, kadi mbamanye ne: bubanji kabuena ne tshidibu mua kuenza bua muntu kupetaye muoyo wa tshiendelele. Padi muena Kristo ufua, biuma biende kabiena ne mushinga kabidi kudiye anu bu muvua tshilamba tshia Yezu katshiyi nawu kudiye pakafuaye. (Muambi 2:10, 11, 17-19; 7:12) Padi muena Kristo ufua, tshintu tshimuepele tshidiye natshi tshidi ne mushinga bushuwa mmalanda ende ne Yehowa ne Yezu Kristo kabidi.​—Matayo 6:19-21; Luka 16:9.

Kayi uteketa bua buluishi

16. Mmunyi uvua Yezu umona buluishi?

16 Buluishi kabuakapumbisha Yezu bua kuyisha bulelela to. Nansha muvuaye mumanye ne: mudimu wende wa kuyisha neumufikishe ku lufu lua mulambu, bionso abi kabiakamutekesha mu mikolo to. Bua bualu bua Yezu, Paulo wakamba ne: ‘Bua disanka diakatekibua kumpala kuende, wakakankamana pakakengeye ku mutshi, wakalengulula bundu, ne wakushikama ku tshianza tshikole tshia nkuasa wa butumbi wa Nzambi.’ (Ebelu 12:2) Umvuayi se: Yezu ‘wakalengulula bundu.’ Kavua umvua bibi bua muvua baluishi bende bamuangata to. Meji ende avua matuma anu ku dikumbaja disua dia Nzambi.

17. Ntshinyi tshidi ditantamana dia Yezu ditulongesha?

17 Wangata bu tshilejilu ditantamana dia Yezu, Paulo wakambila bena Kristo ne: ‘Nuelangane meji bua yeye wakukankamana mu ditontolola dia nunku dia bantu babi diakamutontololabu nadi, bua nuenu kanupungidi, bikala batekete mu mitshima yenu.’ (Ebelu 12:3) Bulelela, bidi mua kutshiokesha bua kutantamena buluishi anyi tuseku tudibu batuseka dituku dionso edi. Bidi mua kutshiokesha bua kutungunuka ne kutuila bintu bidi bilobeshangana bia pa buloba nkanana, pamuapa bimueneka kudi balela betu badi batukankamija bua kulua ‘bantu banene’ bu tudi babela mâyi ku makasa. Kadi anu bu Yezu tudi batekemene dikuatshisha dia Yehowa eku tuetu badisuike bua kuteka malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala mu nsombelu wetu.​—Matayo 6:33; Lomo 15:13; 1 Kolinto 2:4.

18. Ntshinyi tshidi mêyi avua Yezu muambile Petelo atulongesha?

18 Biakamueneka muvua Yezu mubenge ditanaji pakatuadijaye kuambila bayidi bende bua lufu luende lukavua pabuipi. Petelo wakakankamija Yezu bua ‘[kudileja bulenga]’ ne kumujadikilaye ne: ‘bualu ebu kabuena bulua’ kudiye to. Yezu wakabenga kuteleja bualu buonso buvua mua kutekesha dipangadika divuaye muangate dia kuenza disua dia Yehowa. Wakela Petelo nyima ne kuambaye ne: ‘Satana, yila ku nyima kuanyi, wewe udi tshilenduishi tshianyi, bualu bua wewe kuena welangana meji a malu a Nzambi, udi welangana meji anu a malu a bantu.’ (Matayo 16:21-23) Dîba dionso tuikalayi bia muomumue bapangadije bua kubenga kuitaba ngenyi ya bumuntu. Tshibi tuetu tuikalayi tuanyishe bua meji a Nzambi atulombola dîba dionso.

Bukalenge nebutuale masanka a bushuwa

19. Nansha muvuaye wenza bishima, ntshinyi tshivua ne mushinga menemene mu mudimu wende?

19 Yezu wakenza bishima bia bungi bua kuleja muvuaye Masiya. Wakajula too ne bafue ku lufu. Bishima abi biakakoka bantu ba bungi kudiye, kadi Yezu kavua mulue pa buloba bua kuenza patupu mudimu wa kuakaja nsombelu wa bantu. Uvua mulue bua kuyisha bulelela. Uvua mumanye ne: dikuatshisha dionso dia ku mubidi divuaye ufila divua dia tshitupa tshîpi. Nansha aba bavuaye mubishe ku lufu bavua ne bua kufua kabidi. Anu diyisha bulelela ke divua mua kuambuluisha bantu bakuabu bua kupeta muoyo wa tshiendelele.​—Luka 18:28-30.

20, 21. Mmunyi mudi bena Kristo balama nkatshinkatshi mu tshilumbu tshia dienzelangana malu mimpe?

20 Matuku etu aa, bamue bantu batu bateta kuidikija bienzedi bimpe bia Yezu pa kuibakisha mpitadi anyi kuenza midimu mikuabu bua kuambuluisha bapele. Imue misangu bidi mua kubalomba malu a bungi, ne muoyo muimpe udibu baleja ngua kuela kalumbandi; kadi dikuatshisha dionso didibu bafila didi anu dia tshitupa tshîpi. Anu Bukalenge bua mu diulu ke buafila dikuatshisha didi dinenga kashidi. Nunku bua bualu ebu, Bantemu ba Yehowa badi badifila bua kuyisha bulelela budi butangila Bukalenge bua Nzambi anu bu muakenza Yezu.

21 Bushuwa, bena Kristo balelela batu benzelangana malu mimpe. Paulo wakafunda ne: ‘Patudi bamanye mua kuenza, tuenzelayi bantu bonso bimpe, kadi tutambe kuenzela bena dîku dia bena kuitabuja bimpe.’ (Galatia 6:10) Padiku lutatu lukole anyi padi muntu mu dikenga, katuena tuelakana bua ‘kuenzela’ bantu netu anyi bena Kristo netu bimpe to. Kadi ntema yetu yonso mmituma anu ku bualu bua mushinga wa bungi menemene ebu: kuyisha bulelela.

Tshilejilu tshia Yezu tshidi tshitulongesha

22. Bua tshinyi bena Kristo batu bayisha bantu nabu?

22 Paulo wakafunda ne: ‘Ndi ne mulawu bingikala tshiyi ngambila bantu lumu luimpe.’ (1 Kolinto 9:16) Kavua ulengulula kumanyisha lumu luimpe bualu kuluambila bantu kuvua kumvuija muoyo buende yeye ne bua badi bamuteleja. (1 Timote 4:16) Tudi tumona mudimu wetu wa buambi mu mushindu wa muomumue. Tudi basue kuambuluisha bantu netu. Tudi basue kuleja Yehowa ne: tudi bamunange. Tudi basue petu kuleja Yezu dinanga ne dianyisha bua dinanga dikole didiye mutuleje. Nunku, tudi tumanyisha lumu luimpe ne katuena ne muoyo bua ‘nkuka ya bantu, kadi tudi ne muoyo bua disua dia Nzambi.’​—1 Petelo 4:1, 2.

23, 24. (a) Ntshinyi tshidi tshishima tshia mishipa tshitulongesha? (b) Mbanganyi lelu badi bayisha bayishilamu lumu luimpe?

23 Anu bu Yezu, katuena tutuadija kulengulula mudimu wetu anu bualu bantu bakuabu badi batuseka anyi babenga mukenji wetu bafika ne munda. Tshishima tshiakenza Yezu pakabikilaye Petelo ne Andele bua kumulonda tshidi tshitulongesha. Tudi tumona ne: bituikala mua kutumikila Yezu ne tuela makondo etu nansha mu mâyi adi amueneka kaayi ne tshintu mu ngakuilu wa mu tshimfuanyi, diloba dietu didi mua kupatula bipeta bimpe. Bena Kristo bavule badi baloba mbakuate mishipa ya bungi panyima pa dienza mudimu bidimu bia bungi mu mâyi avua amueneka kaayi ne tshintu. Bakuabu mbafike too ne ku dimuangala baye muaba udi diloba dikale difuta bimpe ne mbatupule mishipa ya bungi. Nansha tuetu tuloba muaba kayi, katuena tulekela kuela makondo etu mu mâyi to. Tudi bamanye ne: Yezu ki mmuanji kuamba ne: mudimu wa diyisha mmujike mu tshitupa kampanda tshia buloba to.​—Matayo 24:14.

24 Bantemu ba Yehowa bapite pa miliyo isambombo badi benza mudimu eu lelu mu matunga mapite pa 230. Tshibumba tshia Nsentedi tshia 1 Luishi 2005 netshifile luapolo lua mudimu wabu wa pa buloba bujima bua tshidimu tshia mudimu tshia 2004. Luapolo alu neluleje mudi Yehowa mubeneshe mudimu wa diyisha. Bua tshikondo tshidi tshishale tshia ndongoluelu eu wa malu, tutungunukayi ne kuangata ne muoyo mujima mêyi a Paulo aa adi akolesha ku muoyo a ne: ‘Ambila bantu dîyi dia Nzambi mene; nanukila kubambila.’ (2 Timote 4:2) Tutungunukayi ne kuyisha kuyishilamu lumu luimpe too ne padi Yehowa wamba ne: mudimu wajiki.

Kutuadijila tshidimu etshi, Luapolo lua Mudimu wa tshidimu tshijima wa Bantemu ba Yehowa pa buloba bujima kaluakupatuka mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia mu dia 1 Tshiongo to. Nebalupatule mu nimero wa dia 1 Luishi.

Udi mua kuandamuna anyi?

• Mmunyi mudi dilongesha divua Yezu mulongeshe bayidi bende mua kutuambuluisha?

• Mmuenenu kayi uvua nende Yezu bua bantu bavuaye uyisha?

• Ntshinyi tshidi tshitusaka bua kuyisha kuyishilamu?

• Mmu mushindu kayi utudi mua kulama ntema yetu yonso mituma anu ku dikumbaja dia disua dia Nzambi bu muakenza Yezu?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Netukumbaje bimpe mudimu wetu wa buambi bitualeje mutudi tuditatshisha bua bantu bu muakenza Yezu

[Tshimfuanyi mu mabeji 16, 17]

Yezu wakalua pa buloba nangananga bua kuyisha bulelela

[Bimfuanyi mu dibeji 17]

Bantemu ba Yehowa mbadifile bua kuyisha kuyishilamu