Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Nzambi udi dinanga”

“Nzambi udi dinanga”

“Nzambi udi dinanga”

‘Muntu udi kayi ne dinanga kêna muanji kumanya Nzambi; bualu bua Nzambi udi dinanga.’​—1 YONE 4:8.

1-3. (a) Mmêyi kayi adi Bible wamba bua ngikadilu wa Yehowa wa dinanga, ne mmu mushindu kayi mudi mêyi aa mikale a pa buawu? (b) Bua tshinyi Bible udi wamba ne: “Nzambi udi dinanga”?

 NGIKADILU yonso ya Yehowa itu milenga, mipuangane ne isankisha be. Kadi dinanga ke ngikadilu mutambe bunene udi utamba kukoka ku ngikadilu yonso ya Yehowa. Kakuena tshintu tshikuabu tshidi tshitusemeja pabuipi ne Yehowa bikole bu dinanga diende nansha. Kabidi, dinanga ke ngikadilu wende mutambe bunene. Ntshinyi tshidi tshitujadikila bualu ebu?

2 Bible udi wamba bualu kampanda bua dinanga butuye kayi wamba bua ngikadilu mikuabu minene ya Yehowa. Mukanda wa Nzambi kawena wamba ne: Nzambi udi bukole anyi ne: Nzambi udi buakane, peshi ne: Nzambi udi meji to. Udi ne ngikadilu eyi, ne yeye ke mpokolo mutambe bunene wa ngikadilu eyi yonso isatu. Kadi bua dinanga, Bible udi wamba bualu kampanda bua mushinga mu 1 Yone 4:8 ne: “Nzambi udi dinanga.” Bulelela, Yehowa mmuule tente ne dinanga. Diodi ke didi dienza bumuntu buende bujima. Pa tshibidilu, tudi mua kuela meji bua dinanga mushindu’eu: bukole bua Yehowa budi bumuambuluisha bua kuenza malu. Buakane buende ne meji ende bidi bilombola ngenzelu wende wa malu. Kadi dinanga dia Yehowa didi dimusaka bua kuenza malu aa. Ne dinanga diende didi misangu mivule dimuenekela ku mushindu udiye uleja ngikadilu yende mikuabu eyi.

3 Batu bamba pa tshibidilu ne: Yehowa ke dinanga dine. Ke bualu kayi tuetu basue kumanya tshidi dinanga, tudi ne bua kumanya tshidi Yehowa. Nanku tukonkononayi bimue bibadi bia dinanga dia Yehowa didi kadiyi kuelekeja.

Tshienzedi tshitambe bunene tshia dinanga

4, 5. (a) Ntshienzedi kayi tshitambe bunene tshia dinanga mu miyuki ya bantu? (b) Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: Yehowa ne Muanende badi ne malanda makole menemene a katshia ne katshia?

4 Yehowa mmuleje dinanga mu mishindu ya bungi, kadi kudi mushindu umue udi mupite mikuabu yonso. Mmushindu kayi au? Ndituma dia Muanende bua kukenga ne kufua bua bualu buetu. Tudi tuamba ne dishindika dionso ne: etshi ke tshienzedi tshitambe bunene tshia dinanga mu miyuki ya bantu. Bua tshinyi tudi tuamba nanku?

5 Bible udi ubikila Yezu ne: “muan’a bute wa bifukibua bionso.” (Kolosai 1:15) Elabi meji: Muana wa Yehowa uvua ne muoyo kumpala kua diulu ne buloba kufukibua. Nunku Tatu ne Muana bakavua basombe pamue mutantshi bule kayi? Bamue bena siyanse badi bamba ne: diulu ne buloba bikadi bienze bidimu bitue ku miliyare 13. Kadi nansha bidimu bidibu batshinka ebi biobi bikale bilelela, kabiena mua kuikala bungi budi bukumbana bua bidimu bia muoyo wa Muan’a bute wa Yehowa to! Ntshinyi tshivuaye wenza munkatshi mua bidimu bionso ebi? Muana wakakuatshila Tatuende mudimu bu “muena mudimu” wende. (Nsumuinu 8:30; Yone 1:3) Yehowa ne Muanende bakenza mudimu pamue bua kufuka bintu bikuabu bionso. Mbikondo kayipu bilenga ne bia disanka bivuabu benze pamue! Nunku nnganyi wa kutudi udi mua kumvua bimpe menemene bukole bua malanda adibu bashemeje mukantshi mua bikondo bionso ebi? Bulelela, Yehowa Nzambi ne Muanende badi ne malanda makole menemene a katshia ne katshia.

6. Pakatambula Yezu, mmunyi muvua Yehowa muleje muvuaye wangata Muanende?

6 Nansha nanku, Yehowa wakatuma Muanende pa buloba bua kuledibuaye bu muana. Dimutuma edi divua diumvuija ne: munkatshi mua bidimu bipite pa makumi asatu, Yehowa uvua ne bua kushiyangana ne Muanende munanga uvuabu bashemeje nende malanda mu diulu. Yehowa mu diulu wakashala mutangile ne lubatshi luonso muvua Yezu wenda ukola too ne muakaluaye muntu mukulumpe mupuangane. Yezu wakatambula pakakumbajaye bidimu bitue ku 30. Dîba adi Tatuende wakakula yeye nkayende mêyi aa umbukila mu diulu ne: “Eu udi Muana wanyi munanga, yeye udi unsankisha bimpe.” (Matayo 3:17) Pakamonaye ne: Yezu wakenza malu onso akavuabu badianjile kumanyisha, malu onso avuabu bamulombe bua kuenza, Tatuende uvua ne bua kuikala ne disanka dia bungi be!​—Yone 5:36; 17:4.

7, 8. (a) Mmakenga kayi akapeta Yezu mu dia 14 Nisana 33 mu bikondo bietu ebi, ne tshinyi tshiakumvua Tatuende wa mu diulu? (b) Bua tshinyi Yehowa wakalekela bua Muanende kukenga ne kufua?

7 Kadi ntshinyi tshiakumvua Yehowa mu dituku dia 14 dia ngondo wa Nisana tshidimu tshia 33 mu bikondo bietu ebi, pakatungilabu Yezu tshitungu ne kumukuatabu kudi tshisumbu tshia bantu bavua ne tshiji tshikole? Pakamusekabu, kumutuilabu mata ne kumututabu mbata? Pakamuelabu mfimbu, kumushiyabu pa nyima bu pela tupaya? Pakamupopelabu bianza ne makasa ku mutshi ne kumushiyabu mukudikaku pavua bantu benda bamupenda? Ntshinyi tshiakumvua Tatu pavua Muanende munanga umuela lubila lukole muikale mu makenga makole menemene kumpala kua kukulaye muoyo? Ntshinyi tshiakumvua Yehowa pakakula Yezu muoyo ne, bua musangu wa kumpala katshia wafuka bintu bionso, Muanende munanga kavua ne muoyo?​—Matayo 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:26, 38-44, 46; Yone 19:1.

8 Bu mutu Yehowa muikale umvua pende bibi, katuena ne miaku itudi mua kumvuija nayi bukole bua kanyinganyinga kavuaye ne bua kuikala mumvue bua lufu lua Muanende to. Tshitudi mua kumvuija mmeji avua masake Yehowa bua kulekela malu au enzeka. Bua tshinyi Tatu wakadipesha kanyinganyinga ka mushindu’eu? Yehowa udi utumanyisha bualu kampanda bulenga be mu Yone 3:16, mvese wa mu Bible utubu babikile ne: Evanjeliyo mu bukese pa kumona mudiye muikale ne mushinga wa bungi. Mvese au udi wamba ne: ‘Nzambi wakatamba kusua ba pa buloba, yeye wakabapa Muanende umuepele mulela bua muntu yonso wamuitabuja kafu biende, kadi ikale ne muoyo wa tshiendelele.’ Nunku tshivua tshisake Nzambi bua kuenza bualu ebu tshivua dinanga. Kakuena muntu ukadi muleje dinanga dia nunku to.

Mushindu udi Yehowa utujadikila dinanga diende

9. Ntshinyi tshidi Satana musue kutuitabijija bua mushindu udi Yehowa utuangata, kadi ntshinyi tshidi Yehowa utujadikila?

9 Kadi kudi lukonko lua mushinga ludi lujuka: Nzambi mmutunange muntu ne muntu anyi? Bamue badi mua kuitaba ne: Nzambi mmunange bantu bonso mu tshibungi mudibu bambe mu Yone 3:16. Kadi badi bela meji ne: ‘Nzambi kêna mua kunnanga meme to.’ Tshidibi, Satana mmusue kutuitabijija ne: Yehowa ki mmutunange ne kêna mene utuangata ne mushinga to. Ku lukuabu luseke, nansha tuetu mua kudimona bu bantu badibu kabayi banange ne badi kabayi ne mushinga, Yehowa yeye udi utujadikila ne: yonso wa ku basadidi bende ba lulamatu udi ne mushinga ku mêsu kuende.

10, 11. Mmunyi mudi mufuanu wa Yezu wa mishamisha uleja ne: tudi ne mushinga ku mêsu kua Yehowa?

10 Tshilejilu, tangila mêyi a Yezu adi mu Matayo 10:29-31. Bua kuleja muvua bayidi bende ne mushinga, Yezu wakamba ne: ‘Kabatu bapana mishamisha ibidi ku dikuta dikese anyi? Mushamusha [nansha] umue kawena upona panshi Tatu wenu [kayi mumanye]. Nsuki ya ku mitu yenu menemene idi mibala yonso. Nunku kanutshinyi, mushinga wenu udi mutambe wa mishamisha ya bungi.’ Tumonayi tshivua mêyi aa umvuija bua bantu bavua bateleje Yezu mu bidimu lukama bia kumpala.

11 Mu tshikondo tshia Yezu, ku nyunyi ivuabu badia mushamusha ke nyunyi wa uvuabu basumbisha ku mushinga mutekete menemene. Muntu uvua usumba mishamisha ibidi ku dikuta dimue dia mushinga mukese. Kadi Yezu wakalua kuamba pashishe mu Luka 12:6, 7 ne: muntu uvua utula tukuta tubidi uvua upeta mishamisha itanu, kadi ki ng’inayi to. Bavua bamusakidila nyunyi umuepele bienze bu se: kavua ne mushinga nansha mukese to. Pamu’apa nyunyi eyi kayivua ne mushinga ku mêsu kua bantu to, kadi mmunyi muvua Mufuki yeye uyangata? Yezu wakamba ne: ‘Mushamusha [nansha] umue [nansha wowu wa nsakidilu] kawena mupua muoyo ku mêsu kua Nzambi.’ Mpindieu tudi mua kubanga kumvua tshivua Yezu musue kuamba. Bikala Yehowa wangata mushamusha wa patupu eu ne mushinga bungi nunku, muntu udi ne mushinga mutambe bunene kudiye! Anu bu muakamba Yezu, Yehowa mmumanye malu onso adi atutangila. Bushuwa, nansha nsuki ya ku mitu yetu mmibala!

12. Bua tshinyi tudi bajadike ne: Yezu uvua muambe bulelela pakakulaye bua dibala nsuki ya ku mutu wetu?

12 Bamue badi mua kuamba ne: muaba eu Yezu uvua muele kalele. Kadi anji kuelabi meji bua dibika dia bafue. Yehowa udi ne bua kuikala mutumanye bimpe menemene bua kufikaye ku ditufuka tshiakabidi! Udi utuangata ne mushinga wa bungi, ke bualu kayi udi uvuluka kalu konso, too ne tutupa tua mubidi tubuelakane tudi tutangila ngikadilu mipiana ne malu onso atudi bamanye ne bamone a bidimu ne bidimu. Kubala nsuki ya ku mitu yetu, itu itoloka mitue ku 100 000, kudi mua kuikala bualu bupepele patudi tukufuanyikija ne kuvuluka malu makuabu onso aa. Mêyi a Yezu adi atujadikila bimpe menemene se: Yehowa udi utulama muntu ne muntu!

13. Mmunyi mudi tshilejilu tshia Mukalenge Yehoshafata tshileja ne: Yehowa udi ukeba malu mimpe adi munda muetu nansha mutudi bantu bapange bupuangane?

13 Bible udi uleja tshintu tshikuabu tshidi tshitujadikila dinanga dia Yehowa. Udi ukeba ne wangata malu mimpe adi munda muetu ne mushinga. Angata tshilejilu tshia Mukalenge muimpe Yehoshafata. Pakenza mukalenge eu bualu bubi menemene, muprofete wa Yehowa wakamuambila ne: ‘Bua bualu ebu Yehowa wakakuleja tshiji tshiende.’ Eu mmuanda udi welesha meji bikole! Kadi mukenji wa Yehowa kawakimanyina apu to. Wakatungunuka wamba ne: ‘Kadi malu mimpe makuabu adi munda muebe.’ (2 Kulondolola 19:1-3) Nenku tshiji tshiakane tshia Yehowa katshiakamupangisha bua kumona “malu mimpe” avua munda mua Yehoshafata nansha. Kabienaku bitukolesha ku muoyo bua kumanya ne: Nzambi wetu udi ukeba malu mimpe adi munda muetu nansha mutudi bantu bapange bupuangane anyi?

Nzambi udi “musue kubuikidila bantu mibi”

14. Ntshinyi tshitudi mua kumvua patudi tuenza mpekatu, kadi ntshinyi tshitudi mua kuenza bua Yehowa kutubuikidilaye?

14 Patudi tuenza mpekatu, kanyinganyinga, bundu ne dipila bitudi tupeta bidi mua kutufikisha ku diela meji ne: katuena kabidi bakumbane bua kuenzela Yehowa mudimu to. Nansha nanku, vuluka ne: Yehowa ‘mmusue kubuikidila bantu mibi yabu.’ (Musambu 86:5) Bushuwa, tuetu badilengeje ku mpekatu yetu ne badienzeje bua kubenga kuyenza kabidi, Yehowa udi mua kutubuikidila. Tangila mudi Bible umvuija mushindu eu mulenga wa dinanga dia Yehowa.

15. Mmutantshi bule kayi udi Yehowa usemeja mpekatu yetu kule netu?

15 Davidi mufundi wa Misambu wakumvuija dibuikidila dia Yehowa mu mêyi adi alenga ku muoyo ne: ‘Bu mudi luseke lua esete kule [ne] ku wesete, mbu mudiye mumbushe matombokela etu kule kutudi.’ (Musambu 103:12) Ntanta bule kayi udi pankatshi pa Est ne Ouest? Mu mushindu kampanda, Est utu anu mutantshi mule menemene ne Ouest; nseke ibidi kayena mua kututakena nansha kakese. Mukebuludi mukuabu wa malu a mu Bible udi wamba ne: tshiambilu etshi tshidi tshiumvuija “mutantshi mule menemene; mutantshi mule utudi katuyi mua kuelela meji.” Mêyi akamba Davidi aa mafundisha ku bukole bua nyuma adi atuleja ne: padi Yehowa utubuikidila mpekatu, udi uyisemeja mutantshi mule menemene ne muaba utudi.

16. Padi Yehowa utubuikidila mpekatu, bua tshinyi tudi ne bua kuikala batuishibue ne: udi utumona bakezuke pashishe?

16 Ukadiku mutete bua kumusha dikeji dia dimomena ku tshilamba tshitoke anyi? Pamu’apa udi musukule muebe muonso, kadi dikeji didi anu dishale dimueneke. Tangila mudi Yehowa umvuija bukokeshi budiye nabu bua kutubuikidila mpekatu: ‘Nansha bikala mibi yenu mikunzekunzu, neyikale ne butoke bua neige; anyi bikalayi mikunze bu mashi neyikale mitoke bu miosa ya mikoko.’ (Yeshaya 1:18) Muaku “mukunzekunzu” udi uleja dikala dikunze tshididî. * Katuena mua kumusha dikeji dia mpekatu ku bukole buetu nkayetu to. Kadi Yehowa udi mua kuvuija mpekatu idi bu dikala dikunzekunzu bu mashi kuyivuija mitoke bu neige anyi miosa ya mikoko. Nanku padi Yehowa utubuikidila mpekatu, katuena ne bua kuela meji ne: tutshidi ne dikeji dia mpekatu eyi matuku etu a muoyo adi mashale.

17. Mmu ngumvuilu kayi mudi Yehowa wela mpekatu yetu panyima pende?

17 Mu musambu uvua ulenga ku muoyo uvua Hezikiya mufunde bua kuela nawu Yehowa tuasakidila panyima pa yeye mumane kupanduka ku disama dia lufu, wakambila Yehowa ne: ‘Wewe wakuela mibi yanyi yonso kunyima kuebe.’ (Yeshaya 38:17) Badi baleja muaba eu Yehowa wangata mpekatu ya muenji wa bibi udi mudilengeje ne uyela panyima Pende padiye kayi uyimona anyi uyitangila kabidi. Bilondeshile mukanda mukuabu, badi mua kumvuija kabidi lungenyi ludi muaba eu ne: “Udi muvuije [mpekatu yanyi] anu bu se: kayivuaku to.” Lungenyi elu kaluenaku lutukolesha ku muoyo anyi?

18. Mmunyi mudi muprofete Mika muleje ne: padi Yehowa utubuikidila mpekatu, Udi uyumbusha bua kashidi?

18 Mu dilaya kampanda dia dilongolola malu tshiakabidi, muprofete Mika wakaleja muvuaye mujadike ne: Yehowa uvua mua kubuikidila basadidi bende bavua badilengeje: ‘Nganyi udi Nzambi bu wewe, udi ulekelela difuka dia bumpianyi buende bubi bua ditomboka diabu? Wewe newele malu mabi abu onso mu ndondo wa mâyi manene.’ (Mika 7:18, 19) Elabi meji tshivua miaku eyi yumvuija bua bantu bavua ne muoyo mu tshikondo tshivuabu bafunde Bible. Kuvuaku mushindu wa kupetulula tshintu tshivuabu bimanshe ‘mu ndondo wa mâyi manene’ anyi? Nanku mêyi a Mika adi umvuija ne: padi Yehowa utubuikidila mpekatu, udi uyumbusha bua kashidi.

“Mutshima wa luse wa Nzambi wetu”

19, 20. (a) Muaku wa pa muanda wa mu tshiena-Ebelu udibu bakudimune ne: ‘luse’ udi umvuija tshinyi? (b) Mmunyi mudi Bible wakula bua luse ludi mamu umvuila muanende mutekete bua kutupesha dilongesha pa bidi bitangila luse lua Yehowa?

19 Luse ntshibadi tshikuabu tshia dinanga dia Yehowa. Luse ntshinyi? Mu Bible mudi miaku ya bungi ya tshiena-Ebelu ne tshiena-Gelika idi yumvuija luse. Tshilejilu, muaku wa pa muanda wa tshiena-Ebelu racham, udi Yehowa wangata bua kuakula bua bualu buende, udi upetangana ne muaku ‘difu’ ne udi mua kumvuija ‘luse lua mamu.’

20 Bible udi wakula bua luse ludi mamu umvuila muanende bua kutupesha dilongesha pa bidi bitangila luse lua Yehowa. Yeshaya 49:15 udi wamba ne: ‘Mukaji udi mua kupua muanende utshidi wamua mabele muoyo, bua yeye kafuidi muana wa balume wakuleleye luse [racham] anyi? Bulelela, bantu aba mene badi mua kupua muoyo, kadi meme tshiena nkupua wewe muoyo.’ Mbikole bua kuela meji ne: mamu udi mua kupua muoyo bua kudisha ne kulama muanende utshidi wamua mabele. Bushuwa, muana mutoke kêna ne bukole bua kudienzela tshintu to; butuku ne munya udi dijinga ne dikuatshisha dia kudi mamuende. Kadi bia dibungama, tudi tumvua bamba bua bamamu badi balekelela bana babu, nangananga mu matuku aa a “malu makole.” (2 Timote 3:1, 3) Yehowa udi wamba ne: ‘Kadi meme tshiena nkupua wewe muoyo.’ Luse ludi nalu Yehowa bua basadidi bende ndukole kupita muoyo wa luse lukole lua ku tshifukilu, bu mudi luse lutu mamu umvuila muanende mutekete.

21, 22. Mmalu kayi akapeta bena Isalele mu Ejipitu wa kale, ne ntshinyi tshiakenza Yehowa bua miadi yabu?

21 Mmunyi mudi Yehowa utuleja luse bu muledi wa dinanga? Ngikadilu eu udi umueneka patoke mu mushindu uvuaye muenzele bena Isalele wa Kale malu. Ku ndekelu kua bidimu bia 1500 kumpala kua bikondo bietu ebi, bena Isalele miliyo mivule bavua mu bupika mu Ejipitu, muvuabu babakengesha bikole. (Ekesode 1:11, 14) Mu makenga abu, bena Isalele bakadidila Yehowa muadi. Ntshinyi tshiakenza Nzambi wa luse?

22 Miadi ayi yakalenga mutshima wa Yehowa. Wakamba ne: ‘Ngakutangila dikenga dia bantu banyi badi mu Ejipitu bulelela, ngakumvua muadi wabu; bualu bua ndi mumanye kanyinganyinga kabu.’ (Ekesode 3:7) Yehowa kavua mua kumona makenga a bantu bende anyi kumvua miadi yabu bu yeye kayi uditeka pa muaba wabu nansha. Yehowa n’Nzambi utu uditeka pa muaba wa bakuabu. Ngikadilu eu udi upetangana bikole ne luse. Kadi Yehowa kavua anu muditeke patupu pa muaba wa bantu bende to; muoyo wakamusaka bua kubambuluisha. Yeshaya 63:9 udi wamba ne: ‘Mu dinanga diende ne mu dibafuila diende dia luse yeye wakabapikula.’ Wakapikula bena Isalele ku bupika mu Ejipitu ne “tshianza tshikole.” (Dutelonome 4:34) Pashishe, wakabapesha biakudia bia mu tshishima ne wakababueja mu buloba buabu bua bufuke.

23. (a) Mmunyi mudi mêyi a mufundi wa Misambu atujadikila ne: Yehowa udi ujingila muntu ne muntu wa kutudi disanka? (b) Mmu malu kayi mudi Yehowa utuambuluisha?

23 Yehowa kêna uleja luse kudi bantu bende anu mu tshibungi to. Nzambi wetu wa dinanga udi ujingila yonso wa kutudi diakalenga. Mmumanye bimpe menemene lutatu luonso lutudi mua kuikala nalu. Mufundi wa Misambu wakamba ne: ‘Mêsu a Yehowa adi kudi bakane, ne matshi ende adi buashi ku kudila kuabu. Yehowa udi pabuipi ne bantu badi ne mitshima itamba kunyingalala, udi usungila badi ne mitshima ya majiya.’ (Musambu 34:15, 18) Mmunyi mudi Yehowa utuambuluisha muntu ne muntu? Kêna anu umbusha tshidi tshitukebela lutatu to. Kadi mmulongolole malu a bungi bua kuambuluisha bantu badi bamulomba dikuatshisha. Dîyi diende didi ne mibelu idi mua kuambuluisha bikole. Mu tshisumbu, mmufile batangidi bapie mu nyuma, badi benza muabu muonso bua kuidikija luse luende padibu bambuluisha bakuabu. (Yakobo 5:14, 15) Bu mudi Yehowa ‘umvua milombu,’ udi upa ‘batu bamulomba nyuma muimpe.’ (Musambu 65:2; Luka 11:13) Malu onso adi Yehowa mulongolole aa adi aleja “mutshima wa luse wa Nzambi wetu.”​—Luka 1:78.

24. Ntshinyi tshiwenza bua dinanga didi Yehowa mukuleje?

24 Kabienaku bitusankisha bua kuelangana meji bua dinanga dia Tatu wetu wa mu diulu anyi? Mu tshiena-bualu tshishale, tuvua bamone ne: Yehowa udi utuenzela malu mimpe ne bukole buende, buakane ne meji ende bua diakalenga dietu. Mu tshiena-bualu etshi, tudi bamone ne: Yehowa mmuleje dinanga diende kudi bantu bonso (ne kutudi muntu ne muntu) mu mishindu ya pa buayi. Mpindieu, yonso wa kutudi udi ne bua kudikonka ne: ‘Ntshinyi tshingenza bua dinanga didi Yehowa mundeje?’ Tshiudi mua kuenza ntshia kumunanga ne mutshima webe, lungenyi luebe, anyima webe ne bukole buebe buonso. (Mâko 12:29, 30) Nsombelu webe wa dituku dionso alejaku dijinga diebe dikole dia kusemena pabuipi ne Yehowa. Yehowa, Nzambi udi dinanga asemenaku pabuipi nebe kashidi ne tshiendelele!​—Yakobo 4:8.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 16 Munga mukebuludi wa malu a mu Bible udi wamba ne: dikala dikunzekunzu “divua dishala kashidi. Lumuma, nansha mvula, peshi kusukula anyi divuala tshilamba tshia dikala edi mutantshi mule, bionso ebi kabivua mua kudiumbusha nansha.”

Udi muvuluke anyi?

Mmunyi mutudi bamanye ne: dinanga ke ngikadilu mutambe bunene wa Yehowa?

Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: pakatuma Yehowa Muanende bua kukenga ne kutufuila, ntshienzedi tshitambe bunene tshia dinanga?

Mmunyi mudi Yehowa utujadikila ne: mmutunange muntu ne muntu?

Mmu mishindu kayi idi ilenga ku muoyo idi Bible umvuija mudi Yehowa utubuikidila mibi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

‘Nzambi [wakafila] Muanende umuepele mulela’

[Tshimfuanyi mu mabeji 16, 17]

Luse ludi mamu umvuila muanende mutekete ludi mua kutupesha dilongesha pa bidi bitangila luse lua Yehowa

[Mêyi a dianyisha]

© J. Heidecker/​VIREO

[Tshimfuanyi mu dibeji 18]

Luse ludi mamu umvuila muanende mutekete ludi mua kutupesha dilongesha pa bidi bitangila luse lua Yehowa