Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Mbibi bua kunaya manaya a mfranga nansha biobi bilomba bua kuela mfranga mikese patupu anyi?

Dîyi dia Nzambi kadiena diakula bua manaya a mfranga mu bule ne mu butshiama to, kadi didi diamba malu a bungi adi aleja ne: manaya onso a mfranga kaena apetangana ne mêyi a mu Bible to. * Tshilejilu, bantu ba bungi batu bajadike bimpe ne: manaya a mfranga atu asakangana ku lukuka. Muanda eu nkayawu udi ne mushinga bua bena Kristo, bualu Bible udi wamba ne: “bena lukuka” kabakupiana Bukalenge bua Nzambi to, ne udi uteka dikuma mutshima ku bintu mu mulongo umue ne ditendelela dia mpingu.​—1 Kolinto 6:9, 10; Kolosai 3:5.

Manaya a mfranga atu kabidi asakangana ku budisu-nkaya ne ku lungenyi lubi lua ditembangana peshi ku dijinga dikole dia kuosha. Mupostolo Paulo wakamba bua kudimukila malu aa pakafundaye ne: ‘Tulekele kuditumbishatumbisha patupu ne kufikishangana munda ne kuvuijangana mukawu.’ (Galatia 5:26) Kabidi, manaya a mfranga atu asaka bantu ku dieyemena malu a bitabataba bia dituta dia dikasa dimpe. Bena manaya a mfranga batu bapatula bitabataba bia mishindu ne mishindu, bela meji ne: bidi mua kubatutshisha dikasa dimpe. Badi batuvuluija bena Isalele bavua kabayi ne lulamatu bavua ‘balongoluela nzambi wakabikilabu ne: Dikasa Dimpe mesa, belela nzambi wakabikilabu ne: Tshishikidilu maluvu masangisha ne bintu bia mupuya muimpe mu mpanza.’​—Yeshaya 65:11.

Bamue badi mua kuela meji ne: kuela mfranga mikese padibu banaya karte anyi dame ne balela babu anyi balunda ki nkubi to. Bulelela, muntu udi wela makuta makese mu dinaya kêna mua kudimona bu muena lukuka, mudisu-nkaya, mutembianganyi peshi muena bitabataba nansha. Kadi bantu badiye unaya nabu badi mua kuela meji kayi? Bena manaya a mfranga bapiluke bavule bavua batuadije ne diela tu-bintu tukese bela meji ne: badi benza nanku anu bua kujikija lutetuku patupu. (Luka 16:10) Dijikija lutetuku divua dimueneka kadiyi dibi diakalua bualu bubi menemene.

Ke mutubi nangananga nanku padi bana batuadija kunaya manaya aa. Bana ba bungi bakasanka pakatapabu makuta makese mu dinaya ne batu batungunuke ne kunaya bua kuela makuta a bungi. (1 Timote 6:10) Mukanda kampanda wakapatulabu mu États-Unis kudi Tshipangu tshia mu Arizona tshia malu a manaya a mfranga udi ujadika ne: bantu ba bungi badi badifile mu manaya a mfranga mpindieu bakatuadija ku buana “ne diela mfranga mikese ya lupiku bua manaya a ditembangana anyi mu dinaya dia karte ne balunda anyi balela babu.” Luapolo lukuabu ludi luamba ne: “bana batu batuadija manaya a mfranga kumbelu, pa tshibidilu mu dinaya karte ne balela ne balunda babu.” Luapolo alu ludi lusakidila ne: “bana makumi asatu pa lukama bavua banaya manaya a mfranga bakatuadija kuanaya kumpala kua kukumbajabu mvula dikumi ne umue.” Bilondeshile munga mukanda, bana ba bungi badi banaya manaya a mfranga bikole batu bapeta makuta a kunaya nawu mu dienza malu mabi kampanda anyi mu tshiendenda. Tangilayi bipeta bibi bidi bifumina ku bualu buvua bumueneka kumpala bu buvua kabuyi bubi!​—Why Do People Gamble Too Much​—Pathological and Problem Gambling.

Bu mutudi basombele pa buloba budi ne mateyi ne mateta bungi tshiakaa, bua tshinyi kuditeka patupu mu njiwu ya diteta dikuabu? (Nsumuinu 27:12) Kunaya manaya a mfranga mikese anyi ya bungi bana bikalepu anyi kabayipu kudi kuteka bumuntu buetu bua mu nyuma mu njiwu ne tudi ne bua kuepuka manaya a nunku. Bena Kristo badi basue kunaya dame anyi karte bua kujikija lutetuku nebenze bimpe bu buobu mua kuikala bafunda patupu mpwe pa dibeji ne nansha, peshi banaya patupu bua kujikija lutetuku kabayi bafunda mpwe to. Bena Kristo ba meji badi bakuba bumuntu buabu bua mu nyuma ne bua balunda babu ne balela babu badi bepuka dinaya manaya a mfranga nansha buobu belamu mfranga mikese patupu.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 3 Mukanda mukuabu udi umvuija dinaya dia mfranga bu “diela tshintu bua kutshiosha ku ndekelu kua dinaya kampanda, kua muanda peshi bualu kansanga bua mpukapuka.” Mukanda eu udi wamba kabidi ne: “bena manaya a mfranga batu pa tshibidilu bela mfranga mu . . . manaya a mpukapuka bu mudi dia loteri, dia karte ne dinaya dia je de sis.”​—World Book Encyclopedia.