Tongoragio Nĩ Roho wa Ngai, No Ti Roho wa Thĩ

“Na ithuĩ-rĩ, roho ũrĩa twaheirũo ti ũrĩa wa gũkũ thĩ; ithuĩ twaheirũo roho ũrĩa uumaga kũrĩ Ngai, nĩ getha tũhotage kũmenya maũndũ marĩa Ngai atũtugĩte namo.”—1 KOR. 2:12.

1, 2. (a) Akristiano a ma marĩ mbaara-inĩ na njĩra ĩrĩkũ? (b) Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ?

AKRISTIANO a ma marĩ mbaara-inĩ! Thũ iitũ ĩrĩ na hinya, wara, na nĩ ĩmenyerete mbaara. Ĩrĩ na itharaita rĩmwe rĩũru mũno ũũ atĩ nĩ ĩhotete kũrĩhũthĩra gũtooria andũ arĩa aingĩ. No tũtiagĩrĩirũo nĩ kũigua tũkĩũrũo nĩ hinya kana mwĩhoko wa kũhootana. (Isa. 41:10) Tũrĩ na ũgitĩri ũtangĩtoorio nĩ tharĩkĩro o yothe.

2 Mbaara iitũ ti ya kĩĩmwĩrĩ; nĩ ya kĩĩroho. Thũ iitũ nĩ Shaitani, Mũcukani, na kĩndũ kĩrĩa kĩnene ahũthagĩra mbaara-inĩ nĩ “roho wa gũkũ thĩ.” (1 Kor. 2:12) Ũgitĩri wiitũ ũrĩa mũnene makĩria nĩ roho wa Ngai. Nĩguo tũhonoke na tũkorũo na hinya wa kĩĩroho, tũkũbatara kũhoya Ngai roho wake mũtheru na tũcoke tuonanie maciaro maguo ũtũũro-inĩ witũ. (Gal. 5:22, 23) No, roho wa gũkũ thĩ nĩ kĩĩ, na ũtheremete mũno nĩkĩ? Tũngĩhota kũmenya atĩa kana roho wa gũkũ thĩ nĩ ũratũthũkia? Tũngĩĩruta atĩa kuuma kũrĩ Jesu ũrĩa tũngĩgĩa na roho wa Ngai na tũregane na roho wa gũkũ thĩ?

Roho wa Gũkũ Thĩ —Ũtheremete Mũno Nĩkĩ?

3. Roho wa gũkũ thĩ nĩ kĩĩ?

3 Roho wa gũkũ thĩ uumanaga na Shaitani, “mũnene wa gũkũ thĩ,” na roho ũcio nĩ ũreganaga na roho mũtheru wa Ngai. (Joh. 12:31; 14:30; 1 Joh. 5:19) Nĩguo hinya mũnene wa gũkũ thĩ, ũrĩa ũtindĩkaga andũ meke maũndũ mooru. Hinya ũcio ũtũmaga andũ makararanie na wendi na muoroto wa Ngai.

4, 5. Roho ũrĩa Shaitani agathagĩrĩria watheremire atĩa?

4 Roho ũrĩa Shaitani agaathagĩrĩria watheremire ũguo atĩa? O mbere, Shaitani aaheenirie Hawa mũgũnda-inĩ wa Edeni. Akĩmũiguithia atĩ kũrega wathani wa Ngai nĩ kũngĩagĩririe mũtũũrĩre wake. (Kĩam. 3:13) Akĩyonania atĩ nĩ mũheenania mũũru mũno! (Joh. 8:44) Ningĩ kũgerera kũrĩ mũtumia ũcio, akĩhĩngĩca Adamu o nake aremere Jehova. Nĩ ũndũ wa itua rĩa Adamu-rĩ, andũ othe makĩingĩrio mehia-inĩ, na makĩgaya mwerekera wa kũrũmĩrĩra roho wa Shaitani wa ũremi.—Thoma Aefeso 2:1-3.

5 Ningĩ Shaitani nĩ aahĩtithirie araika aingĩ mũno, arĩa maatuĩkire ndaimono. (Kũg. 12:3, 4) Gĩĩko kĩu gĩa kwaga wĩhokeku harĩ Ngai gĩekĩkire kahinda kanini mbere ya Kĩguũ kĩa hĩndĩ ya Nuhu. Araika acio nĩ meetĩkirie atĩ mangĩagĩire na mũtũũrĩre mwega makĩria thutha wa gũtiganĩria mawĩra mao kũu igũrũ na kũrũmĩrĩra  merirĩria matarĩ ma ndũire gũkũ thĩ. (Jud. 6) Agĩteithĩrĩrio nĩ ndaimono iria rĩu irĩ na mĩĩrĩ ya kĩĩroho, Shaitani nĩ ‘arahĩtithia kĩrĩndĩ gĩa thĩ gĩothe.’ (Kũg. 12:9) Ũndũ ũrĩa wa kĩeha nĩ atĩ andũ aingĩ matimenyaga atĩ ndaimono no imahĩtithie.—2 Kor. 4:4.

Hihi Roho wa Gũkũ Thĩ nĩ Ũragũthũkia?

6. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tu roho wa gũkũ thĩ ũngĩtũthũkia?

6 Andũ aingĩ matihotaga kuona ũrĩa Shaitani amahĩtithagia, no Akristiano a ma nĩ marutĩtwo nĩ Bibilia ũrĩa ekaga ũguo. (2 Kor. 2:11) Ma nĩ atĩ, roho wa gũkũ thĩ ndũngĩtũthũkia o tiga twĩrekereirie tũthũkio nĩguo. Ta rekei twarĩrĩrie ciũria inya iria igũtũteithia kũmenya kana tũratongorio nĩ roho wa Ngai kana nĩ ũrĩa wa gũkũ thĩ.

7. Nĩ njĩra ĩrĩkũ ĩmwe Shaitani ageragia kũhũthĩra gũtũtigithũkania na Ngai?

7 Maũndũ marĩa thuuraga ma gwĩkenia monanagia atĩa igũrũ rĩakwa? (Thoma Jakubu 3:14-18.) Shaitani ageragia gũtũtigithũkania na Ngai na njĩra ya gũtũma twende ũhinya ngoro-inĩ ciitũ. Mũcukani nĩoĩ atĩ Jehova nĩ athũire mũndũ o wothe wendete ũhinya. (Thab. 11:5) Kwoguo Shaitani ageragia kũhũthĩra mabuku, magathĩti, thenema, nyĩmbo na mĩthako ya kompiuta—ĩmwe ĩrĩa ĩtũmaga athaki ayo magĩe na merirĩria ma waganu na ũhinya—nĩguo agucĩrĩrie merirĩria ma mĩĩrĩ iitũ. Shaitani akenaga mũno rĩrĩa ona ngoro iitũ ĩgayũkanĩte ĩkenda maũndũ mooru marĩa agathagĩrĩria, o na angĩkorũo no twendete maũndũ marĩa mega.—Thab. 97:10.

8, 9. Nĩ ciũria irĩkũ ciĩgiĩ maũndũ ma gwĩkenia twagĩrĩirũo nĩ kwĩyũria?

8 No roho wa Ngai, ũteithagia arĩa matongoragio nĩguo makorũo marĩ atheru, marĩ na thayũ, na maiyũirũo nĩ tha. Nĩ wega twĩyũrie atĩrĩ, ‘Maũndũ marĩa thuuraga ma gwĩkenia-rĩ, hihi nĩ manjĩkĩraga ngoro ngũrie ngumo iria ciagĩrĩire?’ Ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ ‘ndũrĩ ũhinga.’ Arĩa matongoragio nĩ roho wa Ngai matihunjagĩria andũ igũrũ rĩgiĩ ũtheru na thayũ, magacoka magekenia na njĩra ya kwĩrorera maũndũ ma ũhinya na waganu hĩndĩ ĩrĩa marĩ oiki nyũmba-inĩ ciao.

9 Jehova endaga ũthathaiya wa ngoro yothe. Ĩndĩ Shaitani nĩ etĩkagĩra o na gĩĩko kĩmwe tu gĩa ũthathaiya, ta kĩrĩa eendaga kuuma harĩ Jesu. (Luk. 4:7, 8) No twĩyũrie ũũ: ‘Hihi maũndũ marĩa thuuraga ma gwĩkenia nĩ marekaga hote gũthathaiya Ngai na ngoro yakwa yothe? Hihi maũndũ marĩa thuuraga, nĩ kũhũthĩria kana nĩ kũnditũhĩria manditũhagĩria kũhũũrana na roho wa gũkũ thĩ? Hihi harĩ ũgarũrũku njagĩrĩirũo nĩ gwĩka ngĩthuura maũndũ ma gwĩkenia ihinda rĩrĩa rĩũkĩte?’

10, 11. (a) Roho wa gũkũ thĩ ũgathagĩrĩria mwerekera ũrĩkũ ũkoniĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ? (b) Kiugo kĩa Ngai kĩrĩa gĩtongoretio nĩ roho gĩtwĩkagĩra ngoro tũkorũo na mwerekera ũrĩkũ?

10 Mawoni makwa kwerekera indo cia kĩĩmwĩrĩ nĩ marĩkũ? (Thoma Luka 18:24-30.) Roho wa gũkũ thĩ ũgathagĩrĩria “merirĩria ma maitho,” ũgatũma andũ makorokere indo cia kĩĩmwĩrĩ. (1 Joh. 2:16) Roho ũcio nĩ ũtũmĩte andũ aingĩ merutanĩrie gũtonga. (1 Tim. 6:9, 10) Roho ũcio no ũtũme twĩtĩkie atĩ gũkorũo na indo nyingĩ cia kĩĩmwĩrĩ no gũtũhe ũgitĩri wa gũtũũra. (Thim. 18:11) No tũngĩenda mbeca gũkĩra Ngai, tũngĩkorũo tũtooretio nĩ Shaitani. Tũkĩagĩrĩirũo nĩ kwĩyũria, ‘Hihi ũndũ ũrĩa mũnene ũtũũro-inĩ wakwa nĩ gwĩcarĩria ikeno iria irehagwo nĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ?’

11 Ngũrani na ũguo-rĩ, Kiugo kĩa Ngai kĩrĩa gĩtongoretio nĩ roho gĩtwĩkagĩra ngoro tũgĩe na mawoni marĩa magĩrĩire megiĩ mbeca na tũrute wĩra na kĩyo nĩguo tũhote gũcaria mabataro maitũ na ma famĩlĩ ciitũ ma kĩĩmwĩrĩ. (1Tim. 5:8) Roho wa Ngai ũteithagia arĩa matongoragio nĩguo megerekanie na ngumo ya Jehova ya ũtaana. Andũ ta acio moĩkaine gũkorũo marĩ aheani, no ti aamũkĩri. Monaga andũ marĩ a bata mũno gũkĩra indo na kwoguo magakorũo na gĩkeno mũno kũgayana nao kĩrĩa marĩ nakĩo rĩrĩa mahota. (Thim. 3:27, 28) Na gũtirĩ hingo metĩkagĩria gũthingata mbeca gũtũme maage gũtungatĩra Ngai.

12, 13. Ngũrani na roho wa gũkũ thĩ-rĩ, roho wa Ngai ũngĩtũteithia atĩa kũgarũrũka na njĩra tũragunĩka?

 12 Hihi ũmũndũ wakwa wonanagia ndĩratongorio nĩ roho ũrĩkũ? (Thoma Akolosai 3:8-10, 13.) Roho wa gũkũ thĩ ũgathagĩrĩria mawĩra ma kĩĩmwĩrĩ. (Gal. 5:19-21) Roho ũrĩa ũtũtongoragia ndũmenyekaga wega hĩndĩ ĩrĩa maũndũ marĩ mahũthũ no nĩ rĩrĩa marĩ maritũ, ta hĩndĩ ĩrĩa mwarĩ kana mũrũ wa Ithe witũ atũrakaria kana atũhĩtĩria. Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa tũrĩ oiki mĩciĩ gwitũ, no kũmenyekane wega biũ nĩ roho ũrĩkũ ũtũtongoragia. O mũndũ o mũndũ nĩ ekũbatara gwĩthuthuria. Ta wĩyũrie, ‘Kwa ihinda rĩa mĩeri ĩtandatũ mĩhĩtũku-rĩ, ũmũndũ wakwa nĩ kwagĩra wagĩrĩte makĩria ũgatuĩka ta wa Kristo-ĩ, kana njokereire mĩario na mĩtugo mĩũru?’

13 Roho wa Ngai no ũtũteithie ‘twĩaũre ũmũndũ ũrĩa wa tene ũthũkĩte’ na twĩhumbe ‘ũmũndũ ũrĩa mwerũ.’ Ũndũ ũcio nĩ ũgũtũteithia gũkorũo na wendo makĩria na gũtuĩka atugi. Tũrĩkoragwo na mwerekera wa kuohanĩra, o na rĩrĩa haroneka ta harĩ na gĩtũmi kĩiganu gĩa kũrakara. Rĩrĩa twekwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto tũtingĩcooka ‘kũng’ũrĩka, na kũrakara na gũtetania na kũrumana.’ Handũ ha ũguo-rĩ, tũrĩĩrutanagĩria ‘gũtugana na kũiguanĩra tha.’—Ef. 4:31, 32.

14. Andũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ monaga Kiugo kĩa Ngai atĩa?

14 Hihi nĩ heete gĩtĩo na ngenda ithimi cia Bibilia cia ũthingu? (Thoma Thimo 3:5, 6.) Roho wa gũkũ thĩ ũtũmaga andũ maremere Kiugo kĩa Ngai. Arĩa matongoragio nĩ roho ũcio mahũthagia maũndũ marĩa monaga ta matamaagĩrĩire thĩinĩ wa Bibilia, makarũmĩrĩra irĩra na morutani ma andũ. (2 Tim. 4:3, 4) Amwe matitĩĩte Kiugo kĩa Ngai o na hanini. Andũ ta acio mekagĩrĩra nganja bata na ũrũngĩrĩru wa Bibilia, magatuĩka ogĩ maitho-inĩ mao ene. Nĩ mahũthagia ithimi ciayo theru ciĩgiĩ ũtharia, ngomanio cia arũme kwa arũme, na ndigano. Marutanaga atĩ ‘maũndũ moru nĩ mega na marĩa mega nĩ moru.’ (Isa. 5:20) Hihi nĩ tũthũkĩtio nĩ roho ũcio? Hihi nĩ twĩhokaga ũũgĩ wa andũ, na mawoni maitũ rĩrĩa tũrĩ na mathĩna? Kana twĩrutanagĩria kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Bibilia?

15. Handũ ha kwĩhoka ũũgĩ wiitũ-rĩ, twagĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa?

15 Roho wa Ngai nĩ ũtũmaga tũgĩe na gĩtĩo harĩ Bibilia. O ta mũtungi wa Thaburi tũkona Kiugo kĩa Ngai kĩhaana tawa ũrĩa ũmũrĩkagĩra makinya maitũ na ũtheri ũrĩa ũtuonagia njĩra. (Thab. 119:105) Handũ ha kwĩhoka ũũgĩ wiitũ, twĩhokaga Kiugo kĩa Ngai biũ gĩtũteithie kũmenya wega na ũũru. Nĩ twĩrutaga kũhe Bibilia gĩtĩo o hamwe na kwenda watho wa Ngai.—Thab. 119:97.

Wĩrute Kuumana na Kĩonereria Kĩa Jesu

16. Nĩ kĩĩ kĩrabatarania nĩguo mũndũ agĩe na “meciria ma Kristo”?

16 Nĩguo tũheo roho wa Ngai, no mũhaka tũgĩe na “meciria ma Kristo” thĩinĩ witũ. (1 Kor.  2:16) Kũgĩa na ‘mwĩcirĩrie ta ũrĩa warĩ na Kristo Jesu’ kũbataranagia tũmenye ũrĩa eeciragia na ũrĩa eekaga tũcoke twĩgerekanie nake. (Rom. 15:5; 1 Pet. 2:21) Wĩcirie njĩra imwe iria ingĩtũteithia gwĩka ũguo.

17, 18. (a) Tũngĩĩruta atĩa kuuma kũrĩ Jesu ũhoro-inĩ wa mahoya? (b) Twagĩrĩirũo ‘gũthiĩ na mbere kũhoya’ nĩkĩ?

17 Hoya ũheo roho wa Ngai. Mbere ya gũcemania na magerio, Jesu aahoyaga aheo roho wa Ngai nĩguo ũmũteithie. (Luk. 22:40, 41) O na ithuĩ nĩ tũkũbatara kũhoya Ngai roho wake mũtheru. Jehova aheanaga roho ũcio na ũtana kũrĩ arĩa othe mamũhoyaga metĩkĩtie. (Luk. 11:13) Jesu oigire ũũ: “Hoyai, na nĩmũkũheo; mathai, na nĩmũkuona; ringaringai mũrango, na nĩmũkũhingũrĩrũo: nĩ ũndũ o mũndũ ũrĩa ũhoyaga, nĩaheagwo; na ũrĩa ũmathaga, nĩonaga; na ũrĩa ũringaringaga mũrango, nĩahingũragĩrũo.”—Mat. 7:7, 8.

18 Hĩndĩ ĩrĩa ũrabatara roho na ũteithio wa Jehova, ndũkahĩke gũtiga kũhoya. No tũbatare kũhoya kaingĩ na gũthiĩ na mbere na kũhoya. Rĩmwe na rĩmwe Jehova nĩ arekagĩrĩria arĩa maramũhoya monanie biũ atĩ nĩ mabataire na monanie wĩtĩkio ũtarĩ na ũhinga mbere ya gũcokia mahoya mao. *

19. Jesu eekaga atĩa hĩndĩ ciothe, na twagĩrĩirũo kwĩgerekania nake nĩkĩ?

19 Athĩkĩra Jehova biũ. Hingo ciothe Jesu eekaga maũndũ marĩa maakenagia Ithe. No hĩndĩ ĩmwe, mwerekera wa Jesu wĩgiĩ kũhiũrania na ũndũ mũna warĩ ngũrani na ũrĩa Ithe eendaga. No o na kũrĩ ũguo, atarĩ na nganja Jesu eerire Ithe ũũ: “Ti ũrĩa ngwenda niĩ, no gwĩkwo o ũrĩa ũkwenda wee.” (Luk. 22:42) Wĩyũrie ũũ, ‘Nĩ njathĩkagĩra Ngai o na rĩrĩa gwĩka ũguo ũtarĩ ũndũ mũhũthũ?’ Gwathĩkĩra Ngai nĩ kwa bata mũno ũtũũro-inĩ. Twagĩrĩirũo nĩ kũmwathĩkĩra biũ arĩ Mũũmbi witũ, Kĩhumo giitũ, na Mũtũũria wa muoyo witũ. (Thab. 95:6, 7) Hatirĩ kĩndũ kĩngĩ tũngĩmũrutĩra ithenya rĩa wathĩki. Tũtingĩtĩkĩrĩka nĩ Ngai hatarĩ na wathĩki.

20. Ũtũũro wa Jesu wehocetie harĩ maũndũ marĩkũ, na tũngĩĩgerekania nake atĩa?

20 Menya Bibilia wega. Akĩregana na tharĩkĩro cia Shaitani cia ĩmwe kwa ĩmwe harĩ wĩtĩkio wake, Jesu aagwetaga Maandĩko. (Luk. 4:1-13) Hĩndĩ ĩrĩa mang’ethanĩra na akararia a kĩĩndini, Jesu aahũthagĩra Kiugo kĩa Ngai. (Mat. 15:3-6) Mũtũũrĩre wa Jesu wothe wehocetie harĩ kũmenya na kũhingia maathani ma Ngai. (Mat. 5:17) O na ithuĩ tũkwenda gũikara tũkĩiyũragia meciria maitũ na Kiugo kĩa Ngai kĩrĩa gĩkagĩra wĩtĩkio witũ hinya. (Afil. 4:8, 9) Kũgĩa na mahinda ma wĩruti wa mũndũ kĩũmbe kana wa famĩlĩ ti ũndũ mũhũthũ harĩ amwe aitũ. Handũ ha gweterera tũgĩe na mahinda-rĩ, twagĩrĩirũo nĩ gũcaria mahinda.—Ef. 5:15-17.

21. Nĩ mũbango ũrĩkũ tũngĩhũthĩra ũtũteithie kũmenya wega Kiugo kĩa Ngai na gũkĩhũthĩra?

21 “Ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ” nĩ ĩtũteithĩtie tũgĩe na mahinda ma wĩruti wa mũndũ kĩũmbe na wa famĩlĩ na njĩra ya kũbanga hwaĩ-inĩ wa Ũthathaiya wa Famĩlĩ o kiumia. (Mat. 24:45) Hihi nĩ ũrahũthĩra mũbango ũcio ũrĩa kwagĩrĩire? Nĩguo ũgĩe na meciria ma Kristo-rĩ, hihi hĩndĩ ya wĩruti waku no ũthuthurie na njĩra ndikĩru morutani ma Jesu marĩa ũngĩona makũhutĩtie? No ũhũthĩre Fahirisi gũcaria ũhoro ũrĩa ũrenda kwĩruta. Kwa ngerekano-rĩ, kuuma mwaka wa 2008 nginya mwaka wa 2010, ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya andũ othe yaarĩ na icunjĩ 12 iria ciarĩ na kĩongo “Yale Tunayojifunza Kutoka Kwa Yesu.” No ũhũthĩre icunjĩ icio wĩruti-inĩ  waku. Kwambĩrĩria mwaka wa 2006 ngathĩti ya Amkeni! yakoragwo na gĩcunjĩ kĩarĩ na kĩongo “Ungejibuje?” Ciũria icio ciarongoreirio gũgũteithia wongerere na ũrikĩrie ũũgĩ waku harĩ Kiugo kĩa Ngai. Rĩmwe na rĩmwe kaĩ ũtangĩhũthĩra maũndũ kuuma icunjĩ-inĩ ta icio hĩndĩ ya Ũthathaiya waku wa Famĩlĩ?

No Tũhote Gũtooria Thĩ Ĩno

22, 23. Twagĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa nĩguo tũtoorie thĩ?

22 Nĩguo tũtongorio nĩ roho wa Ngai, no mũhaka tũregane na roho wa gũkũ thĩ. Kũregana ta kũu gũtiũkaga o ũguo. Mũndũ no abatare kwĩrutanĩria mũno, nĩ mbaara nene. (Jud. 3) No no tũtoorie! Jesu eerire arutwo ake ũũ: “Gũkũ thĩ mũrĩonaga thĩna; na no kĩũmĩrĩriei, niĩ nĩndoretie maũndũ ma gũkũ thĩ.”—Joh. 16:33.

23 O na ithuĩ no tũtoorie thĩ angĩkorũo nĩ tũkũregana na roho wayo na twĩke ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo Ngai atũhe roho wake. Ma nĩ atĩ, “Akorũo Ngai arĩ mwena witũ-rĩ, nũ ũngĩhota gũtũtuma ũthũ?” (Rom. 8:31) Twaheo roho wa Ngai na tũrũmĩrĩre ũtongoria waguo ta ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia-rĩ, nĩtũkũiganĩra, tũkorũo na thayũ, gĩkeno, na tũkorũo na ma atĩ nĩ tũkaheo muoyo wa tene na tene thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩa ĩroka.

[Kohoro ka magũrũ-inĩ]

Hihi nĩ ũraririkana?

• Nĩ kĩĩ gĩtũmĩte roho wa gũkũ thĩ ũthereme mũno?

• Nĩ ciũria irĩkũ inya twagĩrĩirũo nĩ kwĩyũria?

• Nĩ maũndũ marĩkũ matatũ tũreruta kuuma kũrĩ Jesu ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũheo roho wa Ngai?

[Ciũria cia wĩruti]

[Mbica karatathi ka 10]

Araika amwe maatuĩkire ndaimono atĩa?

[Mbica karatathi ka 12]

Shaitani ahũthagĩra roho wa gũkũ thĩ gũtongoria andũ, ĩndĩ no tũregane na ũgucĩrĩria waguo